Úrskurður yfirskattanefndar nr. 323/2010
Úrskurður nr. 323/2010
ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR
Ár 2010, miðvikudaginn 10. nóvember, er tekið fyrir mál nr. 378/2009; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, kt. [...], verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Sverrir Örn Björnsson og Valdimar Guðnason. Upp er kveðinn svofelldur
ú r s k u r ð u r :
I.
Með bréfi, dags. 3. nóvember 2009, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, kt. [...], fyrir brot á lögum nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum, framin vegna rekstrarársins 2008, og lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum, framin vegna rekstrarársins 2008.
Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:
„B, sem stjórnarmanni og framkvæmdastjóra með prókúru X ehf., nú þrotabú, frá 7. júní 2007 til 31. janúar 2008, og A, sem daglegum stjórnanda með prókúru á árinu 2008 og sem skráðum stjórnarmanni með prókúru frá 13. mars 2008, er gefið að sök eftirfarandi:
1. Vangoldin afdregin staðgreiðsla opinberra gjalda launamanna. Vanræksla á afhendingu skilagreina á lögmæltum tíma.
B er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda launamanna X ehf. vegna greiðslutímabilanna júlí, október, nóvember og desember rekstrarárið 2007. Þá er honum gefið að sök að hafa vanrækt að standa skil á skilagreinum vegna staðgreiðslu opinberra gjalda, vegna greiðslutímabilanna júlí, október og desember rekstrarárið 2007 á lögmæltum tíma. A er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda launamanna X ehf. vegna greiðslutímabilanna janúar til og með júní rekstrarárið 2008. Þá er honum gefið að sök að hafa vanrækt að standa skil á skilagreinum vegna staðgreiðslu opinberra gjalda, vegna greiðslutímabilanna janúar, apríl, maí og júní rekstrarárið 2008 á lögmæltum tíma. Vangoldin afdregin skilaskyld staðgreiðsla opinberra gjalda launamanna X ehf., vegna framangreindra greiðslutímabila, nemur samtals kr. 9.674.092. Fjárhæðin sundurliðast svo sem hér greinir:
| Rekstrarár | Greiðslutímabil | Afdregin staðgreiðsla | Vangoldin skilaskyld staðgreiðsla kr. |
| 2007 | júlí | 728.309 | 728.309 |
| 2007 | október | 903.367 | 903.367 |
| 2007 | nóvember | 1.335.468 | 1.335.468 |
| 2007 | desember | 1.072.950 | 1.072.950 |
| samtals kr. | 4.040.094 | 4.040.094 |
| Rekstrarár | Greiðslutímabil | Afdregin staðgreiðsla | Vangoldin skilaskyld staðgreiðsla kr. |
| 2008 | janúar | 829.130 | 829.130 |
| 2008 | febrúar | 1.040.264 | 1.040.264 |
| 2008 | mars | 1.156.945 | 1.156.945 |
| 2008 | apríl | 1.044.456 | 1.044.456 |
| 2008 | maí | 929.095 | 929.095 |
| 2008 | júní | 634.108 | 634.108 |
| samtals kr. | 5.633.998 | 5.633.998 | |
| samtals bæði árin | 9.674.092 | 9.674.092 |
Það er mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að þetta hafi B og A gert á saknæman hátt, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.
Telst þessi háttsemi B og A brjóta í bága við ákvæði 1. og 2. mgr. 20. gr., sbr. 1. og 2. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 16. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum, sbr. aðalreglur 1.-3. gr., 1. tl. 5. gr., 1. mgr. 7. gr. og 1. og 3. mgr. 8. gr. þeirra laga.
Framangreind háttsemi varðar B og A sekt samkvæmt 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum.
2. Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur. Vanræksla á afhendingu virðisaukaskattsskýrslna á lögmæltum tíma.
A er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á virðisaukaskatti sem innheimtur var í rekstri X ehf. vegna uppgjörstímabilsins maí–júní rekstrarárið 2008. Þá er honum gefið að sök, að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á virðisaukaskattsskýrslu vegna framangreinds uppgjörstímabils, á lögmæltum tíma. Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur til innheimtumanns ríkissjóðs vegna framangreinds uppgjörstímabils nemur samtals kr. 112.369. Fjárhæðin sundurliðast svo sem hér greinir:
| Rekstrarár | Uppgjörstímabil | Vangoldinn virðisaukaskattur til innheimtumanns ríkissjóðs kr. |
| 2008 | maí - júní | 112.369 |
| Samtals kr. | 112.369 |
Það er mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að þetta hafi A gert á saknæman hátt, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.
Telst þessi háttsemi A brjóta í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr., sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. og 2. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Framangreind háttsemi varðar A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Þess er krafist að B og A verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 3. nóvember 2009, sem fylgdi kröfugerðinni.
II.
Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 4. nóvember 2009, var gjaldanda veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef hann vildi ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál hans og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 2. mgr. 31. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 2. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Engar athugasemdir hafa borist frá gjaldanda.
III.
Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 3. nóvember 2009, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði sem fyrrum fyrirsvarsmanni X ehf. gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, vegna meintra brota hans á skattalögum í rekstri greinds einkahlutafélags. Gjaldandi hefur átt þess kost að vörnum fyrir yfirskattanefnd í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins, en engar athugasemdir hafa borist. Þar sem gjaldandi hefur ekki gert athugasemdir við meðferð máls þessa fyrir yfirskattanefnd verður að líta svo á að hann mæli því ekki í gegn að það sæti sektarmeðferð fyrir nefndinni.
Með sama bréfi hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist ákvörðunar sektar á hendur B vegna vanrækslu á skilum staðgreiðslu opinberra gjalda vegna launamanna X ehf. greiðslutímabilin júlí, október, nóvember og desember 2007. Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er í þessu sambandi gengið út frá því að B hafi um áramótin 2007/2008 hætt störfum hjá félaginu og gjaldandi, A, tekið að sér stjórn félagsins. Þar sem mál B varðar að öllu leyti önnur greiðslutímabil en mál gjaldanda, A, verður sá þáttur sektarkröfunnar er varðar B tekinn til úrlausnar sérstaklega í öðrum úrskurði yfirskattanefndar.
Skattrannsóknarstjóri ríkisins hóf hinn 16. janúar 2009 rannsókn á skattskilum X ehf. sem tók til skila félagsins á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda og innheimtum virðisaukaskatti árin 2007 og 2008. Skráður tilgangur X ehf. á þessu tímabili var veitingarekstur, fasteignarekstur og fjármálastarfsemi. Vegna rannsóknarinnar kom gjaldandi, A, til skýrslutöku hjá embætti skattrannsóknarstjóra ríkisins hinn 19. febrúar 2009, en einnig var tekin skýrsla af B hinn 30. janúar 2009. Með bréfum, dags. 17. mars 2009, sendi skattrannsóknarstjóri m.a. gjaldanda og skiptastjóra þrotabús X ehf. skýrslu um rannsóknina, sem dagsett var þann dag, og gaf þeim kost á að tjá sig um efni hennar. Engar athugasemdir bárust og í framhaldi af þessu tók skattrannsóknarstjóri saman nýja skýrslu um rannsóknina, dags. 3. apríl 2009, sem var efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 3. apríl 2009, segir að rannsókn á skattskilum X ehf. hafi einkum verið byggð á upplýsingum sem fram hafi komið við fyrrgreindar skýrslutökur, upplýsingum frá fyrirtækjaskrá ríkisskattstjóra, staðgreiðsluskilagreinum X ehf. ásamt sundurliðunum, virðisaukaskattsskýrslu og upplýsingum úr bókhaldi félagsins, svo og tekjubókhaldi ríkissjóðs, sbr. fylgiskjöl með skýrslunni, en þar er um að ræða yfirlit yfir greiðslur X ehf. vegna staðgreiðslu opinberra gjalda, virðisaukaskatts og opinberra gjalda.
Fram kemur í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins að rannsókn embættisins á staðgreiðsluskilum X ehf. hafi falist í því að bera fjárhæðir afdreginnar staðgreiðslu samkvæmt skilagreinum og sundurliðunum félagsins, svo og bókhaldsgögnum, saman við greiðslur þess til innheimtumanns ríkissjóðs. Í skýrslunni er gerð grein fyrir þeirri niðurstöðu rannsóknarinnar að fyrrum fyrirsvarsmenn einkahlutafélagsins hafi ekki staðið skil innan lögboðins frests á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda vegna launamanna félagsins greiðslutímabilin júlí, október, nóvember og desember 2007 og janúar, febrúar, mars, apríl, maí og júní 2008, samtals að fjárhæð 9.674.092 kr. Fram kemur að greiddar hafi verið 115.990 kr. inn á höfuðstól staðgreiðslu umrædd tímabil.
Rannsókn á virðisaukaskattsskilum X ehf. var samkvæmt skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins fólgin í því að bera fjárhæð innheimts virðisaukaskatts samkvæmt bókhaldi og virðisaukaskattsskýrslum félagsins saman við greiðslur þess til innheimtumanns og er rakin sú niðurstaða rannsóknarinnar að fyrrum fyrirsvarsmenn félagsins hafi ekki staðið skil innan lögboðins frests á virðisaukaskatti vegna félagsins uppgjörstímabilið maí-júní 2008 að fjárhæð 112.369 kr.
Gjaldandi, A, greindi frá því við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins hinn 19. febrúar 2009 að hann hefði nýlega keypt rekstur X ehf. ásamt syni sínum, B. B hefði að mestu leyti séð um daglegan rekstur félagsins í upphafi en sagt sig frá rekstrinum um áramótin 2007/2008 og eftir það hefði gjaldandi tekið við daglegum rekstri félagsins að fullu. Gjaldandi kvaðst gera ráð fyrir því að skilagreinar og virðisaukaskattsskýrsla, sem bornar voru undir hann við skýrslutöku, væru vegna rekstrar X ehf. Starfsmaður á skrifstofu félagsins hefði séð um gerð skilagreinanna fram í janúar 2008, en eftir það hefði tilgreindur sérkunnáttumaður annast gerð þeirra, sem og þeirrar virðisaukaskattsskýrslu sem um ræði í málinu. Gjaldandi kvað framangreindar skilagreinar og virðisaukaskattsskýrslu hljóta að byggja á bókhaldsgögnum félagsins og taldi hann þær gefa rétta mynd af rekstri þess. Gjaldanda var kynnt að samkvæmt gögnum málsins hefði staðgreiðsla opinberra gjalda að fjárhæð 9.674.092 kr. vegna launamanna X ehf. umrædd greiðslutímabil staðgreiðslu árin 2007 og 2008 ekki verið greidd á lögmæltum tíma og að virðisaukaskattur að fjárhæð 112.369 kr. árið 2008 hefði ekki verið greiddur á lögmæltum tíma. Gjaldandi vildi ekki tjá sig um þessar fjárhæðir. Aðspurður greindi gjaldandi frá því að launamenn hefðu fengið laun sín greidd að fullu samkvæmt launaseðlum þrátt fyrir að staðgreiðslu hefði ekki verið skilað. Fram kom af hálfu gjaldanda að vegna offjárfestingar, of hárrar húsaleigu og þess að reksturinn hefði verið keyptur of dýru verði hefði afdreginni staðgreiðslu og virðisaukaskatti ekki verið skilað. Greindi gjaldandi frá því að féð hefði farið í launakostnað og önnur rekstrarútgjöld.
Við skýrslutöku af B, sem fram fór 30. janúar 2009, kom fram að hann hefði átt helmingshlut í X ehf. þangað til í desember 2007. Hann hefði séð um daglegan rekstur og fjármál félagsins ásamt A, en ekki komið að rekstri félagsins eftir desember 2007. B kannaðist við staðgreiðsluskilagreinar X ehf. vegna ársins 2007 og kvað starfsmann á skrifstofu félagsins og tilgreindan sérkunnáttumann hafa unnið skilagreinarnar og byggt þær á launabókhaldi félagsins. Taldi B að skilagreinarnar gæfu rétta mynd af rekstrinum. B sagðist ekki geta svarað neinu til um staðgreiðsluskilagreinar á árinu 2008 eða virðisaukaskattsskýrslu frá því ári þar sem hann hefði ekki komið að rekstri félagsins á árinu 2008. Af hálfu B voru ekki gerðar athugasemdir þegar honum var kynnt að samkvæmt gögnum málsins hefði staðgreiðsla opinberra gjalda að fjárhæð 9.674.092 kr. vegna launamanna X ehf. umrædd greiðslutímabil staðgreiðslu árin 2007 og 2008 ekki verið greidd á lögmæltum tíma. Aðspurður greindi B frá því að launamenn félagsins hefðu fengið laun sín greidd að fullu samkvæmt launaseðlum. Þá kom jafnframt fram að vegna fjárskorts hefði ekki verið hægt að standa skil á afdreginni staðgreiðslu og að féð hefði farið í rekstur félagsins.
Samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995, er refsivert ef skattskyldur maður afhendir eigi á lögmæltum tíma virðisaukaskattsskýrslu eða virðisaukaskatt sem hann hefur innheimt eða honum borið að innheimta. Í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, sbr. 2. gr. laga nr. 42/1995, er með samsvarandi hætti lýst refsivert ef launagreiðandi innir ekki af hendi þær greiðslur vegna launamanna sem hann hefur haldið eftir eða honum borið að halda eftir. Samkvæmt fortakslausum ákvæðum nefndra laga og með stoð í dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. m.a. dóma Hæstaréttar 27. febrúar 1997 (H 1997:789), 25. september 1997 (H 1997:2446), 14. janúar 1999 (H 1999:79), 18. febrúar 1999 (H 1999:544 og 550), 10. júní 1999 (H 1999:2645) og 30. mars 2000 (H 2000:1422), geta fyrirsvarsmenn lögaðila unnið til refsingar með því einu að láta ógert að skila umræddum gjöldum í ríkissjóð á tilskildum tíma, enda sé huglægum refsiskilyrðum fullnægt.
Gjaldandi, A, var varamaður í stjórn X ehf. fram til 13. mars 2008, auk þess að hafa prókúruumboð fyrir félagið, en stjórnarmaður félagsins frá þeim tíma. Við skýrslutöku 19. febrúar 2009 greindi gjaldandi frá því að hann hefði alfarið séð um daglegan rekstur einkahlutafélagsins frá áramótunum 2007/2008. Er þetta í samræmi við framburð B við skýrslutöku 30. janúar 2009. Sem fyrirsvarsmaður X ehf. bar gjaldandi ábyrgð á daglegum rekstri þess, þar á meðal fjárreiðum, og var til þess bær að taka ákvörðun um hvaða kröfur á hendur félaginu skyldu greiddar og hverjar ekki. Samkvæmt framangreindu telst gjaldandi hafa borið ábyrgð á skilum staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts X ehf. frá upphafi ársins 2008 og er sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins því réttilega beint að gjaldanda vegna meintra brota á skattalögum eftir það tímamark.
Til grundvallar niðurstöðu skattrannsóknarstjóra ríkisins um fjárhæð vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda X ehf. greiðslutímabilin janúar til og með júní 2008 og virðisaukaskatts uppgjörstímabilið maí-júní 2008 liggja m.a. staðgreiðsluskilagreinar og virðisaukaskattsskýrsla sem gjaldandi hefur staðfest að varði rekstur einkahlutafélagsins, sbr. skýrslutöku af gjaldanda þann 19. febrúar 2009, þar sem einnig kom fram af hálfu gjaldanda að hann teldi gögnin gefa rétta mynd af rekstri félagsins. Verður samkvæmt þessu byggt á því að staðgreiðsla opinberra gjalda og virðisaukaskattur, sem gjaldanda bar að standa skil á vegna X ehf., hafi numið þeim fjárhæðum sem greinir í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, enda þykir ekkert hafa komið fram sem gefur tilefni til annars.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins og greinargerð með kröfugerð embættisins til yfirskattanefndar er gerð grein fyrir greiðslum X ehf. til innheimtumanns vegna staðgreiðslu, virðisaukaskatts og opinberra gjalda frá því að skuldir sem um ræðir í máli þessu byrjuðu að myndast 15. ágúst 2007. Fram kemur að á tímabilinu 15. ágúst 2007 til og með 7. október 2009 voru alls greiddar 1.570.218 kr. vegna höfuðstóls skilaskyldrar staðgreiðslu X ehf., en að engu leyti vegna greiðslutímabila sem gjaldandi telst ábyrgur fyrir. Greiðslur vegna höfuðstóls virðisaukaskatts námu á sama tíma 2.029.266 kr., en engu var ráðstafað inn á höfuðstól þess uppgjörstímabils sem málið varðar. Sá hluti greiðslna á umræddu tímabili, sem innheimtumaður ríkissjóðs hefur ráðstafað til greiðslu dráttarvaxta, álags og kostnaðar, nemur 307.157 kr. vegna staðgreiðslu og 129.537 kr. vegna virðisaukaskatts. Þá kemur fram í gögnum málsins að greiðslur til innheimtumanns ríkissjóðs vegna opinberra gjalda X ehf., þ.m.t. tryggingagjalds, á þeim tíma sem hér um ræðir, námu 785.278 kr. og var innborgunum að hluta varið til greiðslu dráttarvaxta og kostnaðar. Aðrar greiðslur til innheimtumanns en vegna höfuðstóls staðgreiðslu og virðisaukaskatts námu því samtals 1.221.972 kr.
Með dómi Hæstaréttar Íslands 2. október 2003 (H 2003:3178), sem varðar hliðstætt mál, var því hafnað að greiðslur, sem innheimtumaður hefur ráðstafað upp í álag, dráttarvexti og kostnað, geti haft áhrif á sakarmat og komið með beinum hætti til frádráttar skattskuld sem viðurlagaákvörðun tekur til. Ekki verður talið að breyting með lögum nr. 134/2005 á refsiákvæðum laga nr. 45/1987 og nr. 50/1988 haggi þessari dómaframkvæmd. Með breytingalögum þessum er hins vegar skýrt kveðið á um það að greiðslur skattaðila á verulegum hluta skattfjárhæðar geti að uppfylltum ákveðnum skilyrðum leitt til þess að ákvæði um lágmark sektarrefsingar eigi ekki við. Samkvæmt dómum Hæstaréttar Íslands 30. mars 2006 í málunum nr. 428/2005 og 469/2005 ber að taka í þessu sambandi tillit til innborgana sem ráðstafað hefur verið til greiðslu álags vegna vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda starfsmanna og vangreidds virðisaukaskatts, svo og skuli fara á sama hátt með greiðslur vegna staðgreiðslu opinberra gjalda þess fyrirsvarsmanns sem refsiábyrgð sætir. Ekki verður annað séð en að líta megi með hliðstæðum hætti til greiðslna viðkomandi skattaðila sem innheimtumaður hefur ráðstafað upp í dráttarvexti og kostnað, og eftir atvikum til greiðslu á opinberum gjöldum, enda er það í samræmi við úrskurðaframkvæmd fyrir gildistöku laga nr. 134/2005, sbr. og fyrrgreindan dóm Hæstaréttar frá árinu 2003 og aðra dóma í hliðstæðum málum, m.a. H 2000:2387.
Greiðslur sem að framan greinir voru sem fyrr segir inntar af hendi á tímabilinu 15. ágúst 2007 til og með 7. október 2009. Á fyrri hluta tímabilsins, þ.e. á árinu 2007, var fyrirsvar X ehf. í höndum annars aðila og verður byggt á því að gjaldandi hafi ekki stjórnað félaginu á þeim tíma, en óumdeilt er að gjaldandi stjórnaði félaginu frá ársbyrjun 2008. Þrátt fyrir þetta og framsetningu sektarkrafna á hendur gjaldanda og fyrrum fyrirsvarsmanni í kröfubréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins eru greiðslur til innheimtumanns ekki sundurliðaðar með hliðsjón af því að fleiri en einn aðili eru taldir eiga að sæta refsiábyrgð vegna vanrækslu á skilum staðgreiðslu vegna aðgreindra tímabila. Þótt nærtækt virðist að taka í þessu sambandi mið af greiðsludagsetningum innborgana, sem koma fram í gögnum málsins, er til þess að líta að innborgunum á árinu 2008 var að nokkru leyti varið til greiðslu á skattskuldum frá því fyrir þann tíma. Svo sem málið liggur fyrir samkvæmt framansögðu verða ekki taldar forsendur til annars en að líta í tilviki gjaldanda til allra greiðslna sem gerð er grein fyrir í skýrslu skattrannsóknarstjóra og greinargerð embættisins til yfirskattanefndar, sbr. umfjöllun að framan, samtals að fjárhæð 1.221.972 kr. Við mat á þýðingu þeirra fyrir sektarákvörðun þykir rétt að skipta þeim hluta innborgana, sem ráðstafað var til greiðslu opinberra gjalda fyrirtækisins, í hlutfalli við fjárhæðir vangoldinnar staðgreiðslu og virðisaukaskatts sem um ræðir í málinu. Innborganir vegna staðgreiðslu opinberra gjalda X ehf. teljast þá nema 1.077.079 kr. og innborganir vegna virðisaukaskatts 144.893 kr.
Samkvæmt því sem að framan er rakið og gögnum málsins að öðru leyti var afdregin staðgreiðsla opinberra gjalda vegna launamanna X ehf. greiðslutímabilin janúar til og með júní 2008 að fjárhæð 5.633.998 kr. ekki greidd til innheimtumanns ríkissjóðs á tilskildum tíma, sbr. 1. og 2. mgr. 20. gr. laga nr. 45/1987. Einnig var virðisaukaskattur X ehf. að fjárhæð 112.369 kr. uppgjörstímabilið maí-júní 2008 ekki greiddur innheimtumanni ríkissjóðs á tilskildum tíma, sbr. 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988. Tilteknar innborganir voru inntar af hendi vegna staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts á tímabilinu 15. ágúst 2007 til 7. október 2009, sbr. að framan, sem þó breytir ekki því að greiðslur fóru fram eftir eindaga umræddra gjalda. Vegna skýringa gjaldanda um að erfiðleikar í rekstri X ehf. hafi valdið vanskilum á staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatti skal tekið fram að ekki telst tæk varnarástæða að fé hafi ekki verið til í rekstri félagsins til að standa skil á umræddum gjöldum, sbr. m.a. fyrrnefndan dóm Hæstaréttar Íslands frá 30. mars 2000 (H 2000:1422).
Með vísan til þess sem rakið hefur verið telst fullnægt þeim huglægu refsiskilyrðum sem fram koma í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 2. og 3. gr. laga nr. 42/1995. Ber að ákvarða gjaldanda, A, sekt samkvæmt þessum lagaákvæðum vegna vanrækslu á skilum staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts í rekstri X ehf. fyrrgreind greiðslu- og uppgjörstímabil árið 2008.
Eins og lög nr. 45/1987 og nr. 50/1988 hljóða eftir breytingar, sem á þeim voru gerðar með lögum nr. 42/1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem vanrækt var greiðsla á, þó að teknu tilliti til álags. Samkvæmt breytingu á greindum lögum með lögum nr. 134/2005 eiga fésektarákvæði þessi þó ekki við hafi brot einskorðast við að standa ekki skil á réttilega tilgreindri staðgreiðslu eða virðisaukaskatti samkvæmt skilagrein staðgreiðslu eða virðisaukaskattsskýrslu, enda hafi verið gerð skil á verulegum hluta skattfjárhæðar eða málsbætur eru miklar.
Í tilviki gjaldanda er til þess að líta að skilagreinar staðgreiðslu og virðisaukaskattsskýrsla X ehf. liggja fyrir vegna allra tímabila staðgreiðslu og virðisaukaskatts sem málið varðar, þótt skil þeirra flestra hafi dregist nokkuð, og eru fjárhæðir í málinu byggðar á þeim. Sem fyrr segir verður lagt til grundvallar að greiðslur til innheimtumanns ríkissjóðs, sem hér beri að líta til, hafi numið 1.077.079 kr. vegna staðgreiðslu og 144.893 kr. vegna virðisaukaskatts. Nemur síðarnefnda fjárhæðin hærri fjárhæð en vangreiddur virðisaukaskattur vegna þess uppgjörstímabils sem mál þetta tekur til, en fyrrnefnda fjárhæðin svarar til vangreiddrar staðgreiðslu vegna fyrsta greiðslutímabils staðgreiðslu sem sektarkrafa tekur til og hluta fjárhæðar annars tímabilsins sem samkvæmt dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. fyrrgreinda dóma frá 30. mars 2006, verður þó ekki talinn verulegur hluti fjárhæðarinnar. Samkvæmt þessu og í samræmi við greinda dómaframkvæmd Hæstaréttar verður því talið að sú undantekning frá fésektarlágmarki, sem mælt er fyrir um í lögum nr. 134/2005, taki til staðgreiðslu opinberra gjalda að fjárhæð 829.130 kr. greiðslutímabilið janúar 2008 og til virðisaukaskatts að öllu leyti. Ekki liggur annað fyrir en að vangreiðsla á staðgreiðslu opinberra gjalda vegna annarra tímabila en að framan greinir hafi fyrst og fremst stafað af erfiðleikum í rekstri X ehf. og ekkert er komið fram um að gjaldandi hafi persónulega notið nokkurs hags af brotinu. Hins vegar varðar mál þetta vanskil á staðgreiðslu og virðisaukaskatti að ekki óverulegri fjárhæð og vegna alllangs tímabils. Að þessu virtu og með vísan til greindrar dómaframkvæmdar verður því ekki talið að skilyrði um miklar málsbætur, sbr. ákvæði laga nr. 134/2005, eigi hér við. Því teljast lágmarksákvæði í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987 gilda um vanskil staðgreiðslu að fjárhæð 4.804.868 kr.
Samkvæmt framansögðu og að teknu tilliti til álags samkvæmt 1. tölul. 2. mgr. 28. gr. laga nr. 45/1987 og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988 þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 9.200.000 kr. til ríkissjóðs.
Úrskurðarorð:
Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 9.200.000 kr. til ríkissjóðs.
