Stuðningur úr ríkissjóði vegna greiðslu hluta launakostnaðar á uppsagnarfresti

Stuðningur vegna greiðslu hluta launakostnaðar á uppsagnarfresti var samþykktur á Alþingi 29. maí 2020 og lögin sem urðu nr. 50/2020 voru birt í A-deild Stjórnartíðinda 5. júní sama ár.

Sótt var um stuðning á þjónustusíðu viðkomandi félags eða eigin þjónustusíðu sjálfstætt starfandi einstaklings á skattur.is. Stuðningur þessi hefur runnið sitt skeið á enda og ekki lengur hægt að sækja um hann.

Frumskilyrði

Þeir einstaklingar og lögaðilar sem stunda atvinnurekstur eða sjálfstæða starfsemi sem hófst fyrir 1. desember 2019 og bera ótakmarkaða skattskyldu hér á landi geta átt rétt á fjárstuðningi úr ríkissjóði vegna greiðslna hluta launakostnaðar á uppsagnarfresti. Forsenda er að launamönnum hafi verið sagt upp störfum vegna verulegrar fjárhagslegrar röskunar á atvinnurekstrinum og orsakir þess verða raktar beint eða óbeint til ráðstafana sem gripið hefur verið til, eða aðstæðna sem sköpuðust, vegna faraldurs kórónuveiru.

Ekki er hægt að sækja um stuðning vegna starfsmanna sem eru á sama tíma að nýta hlutabótaleið atvinnuleysistrygginga, enda er forsendan fyrir greiðslu slíkra bóta að ráðningarsamband haldist milli launamanns og launagreiðanda.

Stofnanir, byggðasamlög og fyrirtæki í eigu ríkis eða sveitarfélaga geta ekki sótt um stuðning. Fyrirtæki telst í eigu ríkis eða sveitarfélaga í þessu sambandi ef það er samanlagt í meiri hluta eigu slíkra aðila. Fyrirtæki sem þrjú sveitarfélög eiga hvert 20% hlut í telst þannig til dæmis í eigu sveitarfélaga þótt aðrir en ríki og sveitarfélög eigi þau 40% sem út af standa.

Atvinnurekstur

Atvinnurekstur er starfsemi sem rekin er í hagnaðarskyni og þar sem laun eru greidd skv. 1. tölul. 5. gr. laga um staðgreiðslu opinberra gjalda, nr. 45/1987, og er skráð á launagreiðendaskrá, svo og á virðisaukaskattsskrá þegar það á við.

Ótakmörkuð skattskylda

Ótakmörkuð skattskylda (almenn skattskylda) felur að meginreglu til í sér skyldu til að greiða tekjuskatt hér á landi af öllum skattskyldum tekjum einstaklings eða lögaðila hvar sem þeirra er aflað.

Nánari upplýsingar um ótakmarkaða og takmarkaða skattskyldu er hægt að sjá hér: Einstaklingar/Skattskylda og Atvinnurekstur/skattskylda.

Atvinnurekandi

Atvinnurekandi er einstaklingur eða lögaðili sem stundar atvinnurekstur og greiðir vegna þess reksturs starfsmönnum sínum laun á uppsagnarfresti í samræmi við ákvæði kjara- eða ráðningarsamnings.

Launamaður

Launamaður er hver sá sem vinnur launað starf í annarra þjónustu samkvæmt ráðningarsamningi. Hann fær þannig endurgjald fyrir starf sem hann innir af hendi á ábyrgð atvinnurekanda.

Ekki er hægt að sækja um stuðning vegna þeirra sem eiga að reikna sér endurgjald vegna starfa í eigin atvinnurekstri, hvort sem hann er stundaður í eigin nafni eða í gegnum félag.

Uppsagnardagur

Uppsagnardagur er sá dagur þegar uppsögn launamanns kemur til framkvæmda. Þetta er fyrsti dagur næsta mánaðar á eftir því að launamanni var tilkynnt um uppsögn.

Dæmi: Launamaður fær bréf 20. apríl um að honum sé sagt upp störfum frá og með 1. maí. Í þessu tilviki er uppsagnardagur 1. maí.

Tímaspönn stuðnings

Almenna reglan er að stuðningurinn nær til þeirra uppsagna sem hafa uppsagnardag frá og með 1. maí 2020 og til og með 1. október 2020 og mest í þrjá mánuði, en færri mánuði ef uppsagnarfrestur er styttri. Ekki er greitt fyrir fleiri mánuði þótt uppsagnarfrestur sé lengri en þrír mánuðir. Greiðslur geta tekið til launa frá og með maímánuði til og með desembermánuði 2020, en auk þess kann stuðningur vegna orlofsgreiðslna að verða ákvarðaður síðar, ef orlofslaun eru greidd á árinu 2021.

Frá þessari almennu reglu er þó sú undantekning að ef uppsögn launamanns tók gildi 1. apríl og uppsagnarfrestur var þrír mánuðir greiðist stuðningur í maí og júní. Eigi starfsmaður sem sagt var upp á þeim tíma fjögurra eða fleiri mánaða uppsagnarfrest greiðist stuðningur fyrir maí, júní og júlí.

Taki uppsögn gildi fyrr en 1. apríl fellur hún utan þessa úrræðis enda er litið svo á að skilyrðinu um að uppsögn sé til komin beint eða óbeint vegna faraldurs kórónuveiru sé ekki fullnægt.

Nánari skilyrði

Atvinnurekandi sem fellur undir grundvallar forsendur fyrir stuðningi úr ríkissjóði vegna hluta launakostnaðar á uppsagnarfresti þarf að uppfylla öll þau skilyrði sem talin eru upp hér á eftir.

Skilyrði nr. 1 - Vegna hvaða launamanna?

Hægt er að óska eftir stuðningi vegna greiðslu hluta launakostnaðar þeirra launamanna sem voru ráðnir til starfa hjá vinnuveitanda fyrir 1. maí 2020 og var sagt upp störfum vegna aðstæðna sem sköpuðust vegna faraldurs kórónuveiru. Launamaður má ekki vera að þiggja hlutabætur atvinnuleysistrygginga á sama tíma og sótt er um stuðningi vegna.

Ekki er hægt að sækja um stuðning vegna þeirra sem ber að reikna sér endurgjald vegna starfa í þágu eigin rekstrar, hvort sem hann er stundaður í eigin nafni eða í gegnum félag.

Skilyrði nr. 2 - Tekjufall milli ára

Meðaltal mánaðartekna atvinnurekanda frá 1. apríl 2020 og til uppsagnardags þarf að hafa lækkað um a.m.k. 75% í samanburði við eitt af eftirtöldu:

meðaltal mánaðartekna sama tímabils árið áður,
meðaltal mánaðartekna júní, júlí og ágúst árið áður,
meðaltal mánaðartekna á tímabilinu frá 1. desember 2019 til 29. febrúar 2020 eða
meðaltal mánaðartekna á tímabilinu 1. apríl 2019 til 31. mars 2020.

Heimilt er að nota eitthvert þessara viðmiða til að reikna tekjufallið. Athuga þarf að uppsagnardagur þarf ekki að vera sá sami hjá öllum launamönnum sama launagreiðanda. Þannig þarf tekjufallið ekki að vera sama hlutfall í öllum þeim tilvikum sem sótt er um vegna, enda er það reiknað frá 1. apríl til uppsagnardags hvers og eins launamanns.

Skatturinn velur hagstæðustu niðurstöðu og birtir hvaða leið var valin, þ.e. a, b, c eða d.

Tekjur

Tekjur sem gera þarf grein fyrir eru allar skattskyldar tekjur atvinnurekanda að frátöldum hagnaði af sölu rekstrareigna. Þannig er átt við allar tekjur hverju nafni sem þær nefnast, þ.m.t. fjármagnstekjur og óreglulegar tekjur, að undanskildum söluhagnaði. Tekjum skal skipta á mánuði ársins eins og þær féllu til þ.m.t. leiðréttingar á tekjum í reitum 4390 og 4391. Ef misræmi kemur fram á heildartekjum samkvæmt sundurliðun í umsókn m.v. heildartekjur samkvæmt framtali, sem skýrist af öðrum leiðréttingum en áður nefndum leiðréttingum á tekjum í blönduðum leiðréttingarreitum 4390 og 4391 í RSK 1.04, skal fara með þær leiðréttingar í gegnum desembermánuð 2019 í umsókninni til að ná fram réttri afstemmingu.

Hafi skattframtali 2020 verið skilað er miðað við sundurliðanir á tekjum í tilteknum reitum í rekstrarframtali RSK 1.04 eða rekstrarskýrslum RSK 4.10 og RSK 4.11.

RSK 1.04

Tekjur skv. B-lið 7. gr. tekjuskattslaga nr. 90/2003.


1017	+	Virðisaukaskattskyld sala 24%	3637	+	Tekjur/gjöld af fjármálagerningum (ef pósitíft formerki)
1027	+	Virðisaukaskattskyld sala 11%	3665	+	Tekjufærsla vegna eftirgjafar skulda
1030	+	Velta undanþegin virðisaukaskatti	3670	+	Óreglulegar tekjur
1040	+	Starfsemi undanþegin virðisaukaskatti	3680	+	Hlutdeild í rekstrarafkomu ósjálfstæðra skattaðila (ef pósitíft formerki)
1060	+	Aðrar tekjur sbr. sundurliðun (t.d. söluhagnaður o.fl.)	4100	+	Skattaleg leiðr. á hlutd.í rekstrarafk. ósjálfst. skattaðila (ef pósitíft formerki)
1070	+	Leiðrétting rekstrartekna m.t.t. ársreiknings	4105	+	Skattaleg leiðr. vegna arðs frá hlutadeildarfélagi
3610	+	Vaxtatekjur	4399	+	Tekjufærsla vegna erlends eignarhalds á lágskattasvæðum
3620	+	Gengismunur peningalegra eigna og skulda (ef pósitíft formerki)	4150	-	Óskattskyldar tekjur
3622	+	Arður af innlendum hlutabréfum	4390	+	Ýmsar leiðréttingar til hækkunar á tekjum
3624	+	Arður af erlendum hlutabréfum	4391	-	Ýmsar leiðréttingar til lækkunar á tekjum

Tekjur skv. B-lið 7. gr. án söluhagnaðar og skattalegra ráðstafana.

RSK 4.11

Tekjur skv. B-lið 7. gr. tekjuskattslaga nr. 90/2003.


1017	+	Virðisaukaskattskyld sala 24%	1060	+	Aðrar tekjur sbr. sundurliðun (Vandamál að hér getur leynst söluhagnaður)
1027	+	Virðisaukaskattskyld sala 11%	3633	+	Vaxtatekjur og aðrar fjármunatekjur
1030	+	Velta undanþegin virðisaukaskatti	4400	+/-	Ýmsar leiðréttingar
1040	+	Starfsemi undanþegin virðisaukaskatti

Tekjur skv. B-lið 7. gr. án söluhagnaðar og leiðréttinga.

RSK 4.10

Tekjur skv. B-lið 7. gr. tekjuskattslaga nr. 90/2003.

Tekjur samtals

Tekjur skv. B-lið 7. gr. án söluhagn. og leiðr.

Skilyrði nr. 3 (nokkur) - Arðgreiðslur, kaup á eigin bréfum, greiðslur til eiganda o.fl.

Umsækjandi má ekki hafa eftir 15. mars 2020 ákvarðað úthlutun arðs, lækkun hlutafjár með greiðslu til hluthafa, kaup eigin hluta, innt af hendi aðra greiðslu til eiganda á grundvelli eignaraðildar hans, greitt óumsaminn kaupauka, greitt af víkjandi láni fyrir gjalddaga eða veitt eiganda eða aðila nákomnum eiganda lán eða annað fjárframlag sem ekki varðar öflun, tryggingu eða viðhald rekstrartekna. Jafnframt skuldbindur umsækjandi sig til að gera enga greinda ráðstöfun fyrr en fjárstuðningurinn hefur að fullu verið tekjufærður eða endurgreiddur.

Tekjufærsla í skattframtali

Atvinnurekandi skal færa fengna stuðningsfjárhæð til tekna í skattskilum sínum fyrir það rekstrarár þegar hann fékk stuðninginn greiddan þar til tap þess árs og yfirfæranlegt tap frá fyrri árum hefur að fullu verið jafnað. Ef stuðningurinn er hærri fjárhæð en tap og yfirfæranlegt tap skal færa þann mismun í sérstakan bundinn sjóð meðal eigin fjár og leysa hann upp með tekjufærslu á næstu fjórum rekstrarárum þar á eftir, 25% á ári.

Endurgreiðsla

Atvinnurekandi getur leyst sig undan skuldbindingu um bann við arðgreiðslum, kaup á eigin bréfum, greiðslur til eigenda o.fl. með því að endurgreiða þann hluta stuðnings sem ekki hefur þegar verið tekjufærður ásamt verðbótum og vöxtum.

Skilyrði nr. 4 - Engin vanskil á opinberum gjöldum og skýrsluskilum

Umsækjandi má ekki vera í vanskilum með opinber gjöld, skatta og skattsektir sem komnar voru á eindaga 31. desember 2019 og álagðir skattar og gjöld mega ekki byggjast á áætlunum, þ.m.t. á árinu 2020 eftir því sem við á. Þá verður umsækjandi að hafa staðið skil á öllum skýrslum, svo sem staðgreiðsluskilagreinum og virðisaukaskattsskýrslum, sem honum bar að skila á undanförnum árum og tímabilum, þ.m.t. á rekstarárinu 2020.

Áhrif greiðsluáætlana

Það telst til vanskila í þessu sambandi ef gjöld og skattar sem greiða átti á árinu 2019 voru ógreiddir í lok þess árs þótt gerð hafi verið greiðsluáætlun eða samningur um greiðslu eftir þann tíma. Ef um er að ræða skuld frá árinu 2019 stoppar umsækjandi í umsókninni og kemst ekki lengra. Hann getur á hinn bóginn greitt upp vanskil vegna ársins 2019 og sótt um eftir það.

Skýrsluskil

Umsækjandi verður að hafa staðið skil á skattframtali og fylgigögnum þess, þ.m.t. skýrslu um eignarhald á CFC-félagi, sbr. 10. gr. reglugerðar um skattlagningu vegna eignarhalds í lögaðilum á lágskattasvæðum, nr. 1102/2013, og öðrum skýrslum og skilagreinum, svo sem staðgreiðsluskilagreinum og virðisaukaskattsskýrslum, til Skattsins síðastliðin þrjú ár áður en umsókn barst eða síðan starfsemi hófst ef það var síðar, þ.m.t. á rekstrarárinu 2020.

Umsækjandi þarf eftir því sem við á og sl. þrjú ár (rekstrarárin 2016, 2017 og 2018) að hafa staðið skil á ársreikningum, sbr. lög um ársreikninga, nr. 3/2006, og upplýst um raunverulega eigendur, sbr. lög um skráningu raunverulegra eigenda, nr. 82/2019.

Skilyrði nr. 5 - Ekki gjaldþrotaskipti eða slit

Umsækjanda má ekki hafa verið tekinn til slita eða bú hans til gjaldþrotaskipta.

Fjárhæð

Stuðningur getur að hámarki numið 85% af launakostnaði vegna launamanns á uppsagnarfresti, miðað við ráðningarkjör hans 1. maí 2020, þó að hámarki 633.000 kr. á mánuði vegna launa og að hámarki 85.455 kr. á mánuði vegna lífeyrissjóðsiðgjaldshluta atvinnurekanda (mótframlag), fyrir fullt starf og hlutfallslega fyrir hlutastarf.

Vegna orlofslauna sem launamaður kann að eiga rétt á og fær greidd við starfslok greiðist að auki sérstakur stuðningur að hámarki 85% orlofslauna, þó að hámarki 1.014.000 kr. fyrir fullt starf og hlutfallslega fyrir launamann í hlutastarfi.

Launakostnaður

Til launakostnaðar teljast hvers konar laun og aðrar þóknanir skv. 1. tölul. 5. gr. laga um staðgreiðslu opinberra gjalda ásamt mótframlagi vinnuveitanda í lífeyrissjóð, að hámarki 11,5% af iðgjaldsstofni skv. 3. gr. laga um skyldutryggingu lífeyrisréttinda og starfsemi lífeyrissjóða, nr. 129/1997, og allt að 2% af iðgjaldsstofni samkvæmt gildandi samningi um viðbótartryggingavernd, sbr. 2. og 9. gr. sömu laga.

Ráðningarkjör/launakjör

Með ráðningarkjörum/launakjörum er átt við starfshlutfall og öll föst laun sem starfsmanni eru greidd samkvæmt ráðningarsamningi hvort sem hann er skriflegur eða munnlegur. Það skiptir ekki máli á hvaða hátt laun eru greidd, hvort sem það er í peningum, hlunnindum eða fríðindum. Aukavinna sem ekki er föst telst ekki hluti af ráðningarkjörum í þessu sambandi.

Dæmi:
Maður er ráðinn til starfa og laun ákveðin 500.000 kr. en auk þess fær hann bæði bíl og íbúð til ráðstöfunar. Hlunnindi vegna bifreiðar reiknast 50.000 kr. á mánuði og vegna íbúðar 100.000 kr. á mánuði. Samtals eru ráðningarkjör hans því 650.000 kr. á mánuði.

Lífeyrissjóðsiðgjald

Með lífeyrissjóðsiðgjaldi er átt við mótframlag launagreiðanda. Það getur að hámarki orðið 11,5% af iðgjaldsstofni vegna almenns framlags og 2% vegna séreignar. Jafnframt er hámarkið 72.795 kr. plús 12.660 kr. sé greitt í séreign eða samtals 85.455 kr.

Sé ekkert greitt í séreign er heimilt að miða við 85.455 kr. sem hámark í stuðning vegna mótframlags í almennan lífeyrissjóð, en þó aldrei hærra en 85% af því sem greitt er.

Dæmi:
Launamaður hefur 750.000 kr. í laun á mánuði og er það í samræmi við ráðningarkjör hans. Stuðningur takmarkast við 85% af 750.000 kr. sem eru 637.500 kr., en jafnframt er hámark 633.000 kr. vegna launanna sjálfra. Hann greiðir í séreignarsjóð og þess vegna takmarkast stuðningur vegna mótframlags í lífeyrissjóð við 11,5% í almennan sjóð og 2% í séreignarsjóð, en þó aldrei hærra en 85.455 kr. samtals.

Umsókn

Umsókn um stuðning vegna hluta launakostnaðar á uppsagnarfresti er rafræn í gegnum þjónustusíðu umsækjanda á skattur.is. Umsókn á að skila mánaðarlega fyrir næstliðið launatímabil og eigi síðar en 20. hvers mánaðar. Vegna launa í maí- og júnímánuði var umsóknarfrestur þó 20. ágúst. Umsókn vegna launagreiðslna í júlí þurfti að berast í síðasta lagi 20. ágúst, vegna launa í ágúst í síðasta lagi 20. september o.s.frv. Það athugist þó í þessu sambandi að með ákvörðun sinni frá 21. október sl. heimilaði Alþingi Skattinum að afgreiða umsóknir sem berast að loknum framangreindum fresti, enda séu skilyrði uppfyllt. Þeir sem af einhverjum orsökum urðu of seinir til að sækja um geta gert það nú á sama hátt og lýst er hér á eftir og mun umsóknin þá verða tekin til afgreiðslu og eftir atvikum ákvarðaður stuðningur.

Eftir að umsækjandi er kominn inn í umsóknina birtist fyrst yfirlitssíða þar sem eru þrjár megin aðgerðir, „Skrá tekjur“, „Skrá launamenn“ og „Stofna umsókn“. Fyrstu tvær aðgerðirnar eru opnar öllum sem komast inn á þjónustusíðu lögaðila en síðast nefnda aðgerðin er eingöngu opin prókúruhafa félagsins. Sjálfstætt starfandi einstaklingur fer inn í umsóknina í gegnum sína eigin þjónustusíðu.

Nánari leiðbeiningar með umsókn

Leiðbeiningar

Til þess að sækja um stuðning þarf að fara inn í gegnum þjónustusíðu, eftir atvikum annað hvort einstaklings eða félags. Umsóknarfrestur er til og með 20. hvers mánaðar fyrir næstliðið launatímabil. Vegna launatímabilanna maí og júní er umsóknarfrestur þó til og með 20. ágúst, sjá þó í þessu sambandi undantekningu sem lögfest hefur verið um heimild til að taka til afgreiðslu umsóknir sem berast að loknum almennum umsóknarfresti.
Uppfæra þarf forsendur eftir því sem við á og stofna nýja umsókn fyrir hvern mánuð.

Sótt um fyrir lögaðila/félag

Hægt er að fylla út forsendur fyrir umsókn um stuðning með því að fara inn í þjónustusíðu félags með skilalykli. Þegar búið er að skrá inn allar umbeðnar upplýsingar eins og formið gerir ráð fyrir getur prókúruhafi stofnað, skilað og undirritað umsókn. Það verður hann að gera með því að fara í gegnum eigin þjónustusíðu með rafrænum skilríkjum og velja þar „Félög sem ég tengist“ og síðan viðkomandi umsækjanda úr þeim lista sem birtist. Athugið að ekki er hægt að sækja um stuðning vegna þeirra sem ber að reikna sér endurgjald vegna starfa í eigin rekstri þótt hann sé stundaður í gegnum félag.

Sótt um fyrir rekstur sjálfstætt starfandi einstaklings

Umsækjandi um stuðning sem er sjálfstætt starfandi einstaklingur fer inn í gegnum eigin þjónustusíðu með rafrænum skilríkjum og velur „Stuðningur vegna hluta launakostnaðar á uppsagnarfresti“ úr lista yfir „Umsóknir“. Athugið að einungis er hægt að sækja um stuðning vegna launamanna en ekki rekstraraðilans sjálfs.

Skilyrði ekki uppfyllt

Áður en umsóknin sjálf opnast er athugað rafrænt hvort viðkomandi uppfyllir þau skilyrði sem unnt er að staðreyna. Ef svo er ekki birtist mynd þar sem útskýrt er hvaða skilyrði eru ekki uppfyllt. Ef skilyrði virðast uppfyllt þá birtist þessi mynd ekki heldur opnast yfirlitssíða.

Yfirlitssíða

Eftir að umsækjandi er kominn inn í umsóknina birtist fyrst yfirlitssíða þar sem eru þrjár megin aðgerðir, „Skrá tekjur“, „Skrá launamenn“ og „Stofna nýja umsókn“. Fyrstu tvær aðgerðirnar eru opnar öllum sem komast inn í þjónustusíðu lögaðila en síðast nefnda aðgerðin er eingöngu opin prókúruhafa lögaðila.

Byrja þarf á því að fylla út upplýsingar um tekjur og síðan um launamenn. Fyrr er ekki unnt að stofna umsóknina.

Skráning tekna

Fyrst þarf að velja „Skráning tekna“ og þá opnast þessi síða:

Tekjur rekstraráranna 2019 og 2020

Til þess að reikna út tekjufall þarf að skrá inn tekjur á rekstrarárinu 2019, mánuð fyrir mánuð, eins og formið gerir ráð fyrir. Sama á við um rekstrarárið 2020. Þar þarf að skrá tekjur fyrir hvern mánuð sem liðinn er af árinu fram að því að sótt er um.

Með tekjum í þessu sambandi er átt við allar skattskyldar tekjur samkvæmt B-lið 7. gr. tekjuskattslaga að frátöldum hagnaði af sölu rekstrareigna. Þannig er átt við allar tekjur hverju nafni sem þær nefnast, þ.m.t. fjármagnstekjur og óreglulegar tekjur, að undanskildum söluhagnaði. Hægt er að styðjast við sundurliðun samkvæmt skattframtölum/rekstrarskýrslum RSK 1.04, RSK 4.10 og RSK 4.11.

Tekjur samkvæmt skattframtali 2020

Tekjur samkvæmt skattframtali 2020 eru sýndar ef þær liggja fyrir. Ef tekjur stemma ekki við sundurliðun eins og hún er fyllt út kemur eftir atvikum villa eða ábending um það.

Tekjum skal skipta á mánuði ársins eins og þær féllu til þ.m.t. leiðréttingar á tekjum í reitum 4390 og 4391. Ef misræmi kemur fram á heildartekjum samkvæmt sundurliðun í umsókn m.v. heildartekjur samkvæmt framtali, sem skýrist af öðrum leiðréttingum en áður nefndum leiðréttingum á tekjum í blönduðum leiðréttingarreitum 4390 og 4391 í RSK 1.04, skal fara með þær leiðréttingar í gegnum desembermánuð 2019 í umsókninni til að ná fram réttri afstemmingu.

Listi yfir tekjureiti í skattframtali/rekstrarskýrslum