Lögaðilar sem bera 20% tekjuskatt eru skráð hlutafélög og einkahlutafélög, samlagshlutafélög sem eru sjálfstæðir skattaðilar, gagnkvæm vátryggingar- og ábyrgðarfélög, kaupfélög, önnur samvinnufélög og samvinnufélagasambönd.

Lögaðilar sem bera 37,6% tekjuskatt eru samlagsfélög og sameignarfélög sem eru sjálfstæðir skattaðilar, samlög og samtök sem annast vinnslu eða sölu á framleiðsluvörum félagsaðila sinna og eru sjálfstæðir skattaðilar, dánarbú og þrotabú, svo og önnur félög, sjóðir og stofnanir, þ.m.t. sjálfseignarstofnanir. Þó ekki félög, sjóðir og stofnanir sem ekki reka atvinnu, lífeyrissjóðir og starfstengdir eftirlaunasjóðir sem hafa heimild til að taka á móti iðgjöldum.

Lögaðilar sem bera 37,6% tekjuskatt greiða þó 22% tekjuskatt af fengnum arði frá hlutafélögum.

Þar sem talað er um tryggingagjald hér á eftir er átt við almennt tryggingagjald auk gjalda sem lögð eru á sama stofn og innheimt í einu lagi í staðgreiðslu. Gjaldstigið er samanlagt 6,35%.

Innifalin í samanlagðri prósentutölu eru eftirtalin gjöld:

• Almennt tryggingagjald......................................... 4,90%
• Atvinnutryggingagjald........................................... 1,35%
• Gjald í Ábyrgðasjóð launa v/gjaldþrota................. 0,05%
• Markaðsgjald......................................................... 0,05%
• Samtals hundraðshluti til álagningar................... 6,35%

Á laun sjómanna við fiskveiðar reiknast 0,65% viðbót vegna slysatryggingar og er tryggingagjald af þeim launum 7,00%.

Gjaldstofninn er öll greidd laun, reiknað endurgjald, þóknanir, hlunnindi, mótframlag í lífeyrissjóð og aðrar hliðstæðar greiðslur. Gjaldskyldir eru allir þeir sem greiða laun. Gjaldið er reiknað fyrir hvert launatímabil, sem eru almanaksmánuðirnir, nema ef gjaldstofn er lægri en 504.000 kr. á ári, þá er lagt á hann sem launagreiðslur í desember.

Á staðgreiðsluári skal greiða tryggingagjald mánaðarlega. Heimilt var þó á árinu 2022 að skila tryggingagjaldi af gjaldstofni í fyrsta sinn í þeim mánuði, sem stofninn náði 504.000 kr. og síðan mánaðarlega eftir það, ef gjaldstofn hafði til þess tíma verið lægri að meðaltali en 42.000 kr. á mánuði. Af gjaldstofni lægri en 504.000 kr. á árinu mátti hins vegar skila tryggingagjaldi í einu lagi eins og um greiðslu fyrir desember væri að ræða.

Stofn til tryggingagjalds utan staðgreiðslu er sérgreindur á framtali. Gjald sem lagt er á hann hjá lögaðilum er með gjalddaga 1. nóvember 2023 (er 1. júní hjá einstaklingum í rekstri). Þetta getur t.d. átt við um einkennisfatnað, reiknað endurgjald sem er lægra en 450.000 kr. og reiknað endurgjald barna.

Óskattskyldir lögaðilar greiða 22% tekjuskatt af arði og söluhagnaði af hlutabréfum og af vaxtatekjum. Ekki er lagður fjármagnstekjuskattur á lögaðila í atvinnurekstri, enda eru fjármagnstekjur hluti af rekstrartekjum og mynda stofn til tekjuskatts. Almannaheillafélög eru þó undanþegin greiðslu fjármagnstekjuskatts frá og með 1.11.2021.

Dæmi um óskattskyld félög: Skólar og fyrirtæki sveitarfélaga, tómstunda- og áhugamannafélög, íþróttafélög, húsfélög, stéttarfélög, styrktarsjóðir og líknarfélög. Einnig trúfélög og söfnuðir, vísinda-, menningar- og fræðslufélög, stjórnmálafélög, björgunarsveitir og dýraverndunarfélög.

Skattstofninn er heildarskuldir umfram 50 milljarða króna, eins og þær eru tilgreindar á skattframtali. Gjaldhlutfallið er 0,145%. Skattinn bera félög sem hafa fengið starfsleyfi sem viðskiptabanki, sparisjóður eða lánafyrirtæki, og aðrir sem hafa fengið leyfi til að taka við innlánum. Jafnframt lagt á fjármálafyrirtæki í slitameðferð í árslok 2022.

Búnaðargjald er ekki lengur lagt á. Búnaðargjald var lagt á í síðasta sinn við álagningu 2017.

Gjaldstofninn er bókfærð velta af fjarskiptaþjónustu. Gjaldhlutfallið er 0,10%. Gjaldið bera fjarskiptafyrirtæki sem starfrækja fjarskiptanet eða þjónustu og rennur það í jöfnunarsjóð í vörslu Fjarskiptastofu. Gjaldið verður lagt á í síðasta skipti við álagningu 2023 og er gjaldstofninn þá velta af fjarskiptastarfsemi á tímabilinu frá 1.1.2022 til 31.8.2022.

Fjármálafyrirtæki, verðbréfafyrirtæki og tryggingafélög bera fjársýsluskatt. Skatturinn er 5,50% á tekjuárinu 2022 og stofninn eru allar tegundir launa og þóknana. Skattinum skal skila mánaðarlega í staðgreiðslu.

Þessi skattur er 6% viðbótar tekjuskattur á tekjuskattsstofn umfram 1.000 milljónir króna og er lagður á sömu aðila og bera fjársýsluskatt. Við útreikning skattstofns er ekki tekið tillit til samsköttunar eða yfirfæranlegs taps. Standa skal skil á mánaðarlegum fyrirframgreiðslum.

Fjármagnstekjur eru hluti af rekstrartekjum lögaðila í atvinnurekstri og mynda stofn til tekjuskatts. Fjármagnstekjuskattur er því ekki lagður á skattskylda lögaðila.

Hins vegar er staðgreiðsla dregin af vaxtatekjum og arði lögaðila. Afdregin staðgreiðsla skal tilgreind á framtali og gengur til greiðslu opinberra gjalda sem lögð eru á lögaðila í atvinnurekstri.

Gjaldið er 20.200 kr. við álagningu á árinu 2023 og er lagt á skattskylda lögaðila, aðra en dánarbú og þrotabú. Lögaðilar sem undanþegnir eru skattskyldu samkvæmt 4. grein skattalaga eru einnig undanþegnir útvarpsgjaldi. Það eru t.d. ríkissjóður, sveitarfélög, alþjóðastofnanir, styrktar- og líknarfélög, lífeyrissjóðir og eftirlaunasjóðir.

Frestur til þess að kæra álagningu opinberra gjalda og tryggingagjalds er einn mánuður frá dagsetningu auglýsingar ríkisskattstjóra um að álagningu sé lokið. Kærufresti lýkur 30. nóvember 2023. Unnt er að senda kæru rafrænt á þjónustusíðu http://www.skattur.is/.