Úrskurður yfirskattanefndar nr. 55/2013
Úrskurður nr. 55/2013
ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR
Ár 2013, miðvikudaginn 20. febrúar, er tekið fyrir mál nr. 296/2012; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, kt. [...], verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Anna Dóra Helgadóttir og Sverrir Örn Björnsson. Upp er kveðinn svofelldur
ú r s k u r ð u r :
I.
Með bréfi, dags. 27. september 2012, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, kt. [...], fyrir brot á lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum, framin vegna rekstraráranna 2009 og 2010.
Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:
„A er gefið að sök eftirfarandi:
Vanræksla á skilum á virðisaukaskattsskýrslum. Vanframtalin skattskyld velta og útskattur.
A er gefið að sök, að því er best verður séð af ásetningi, en í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi, að hafa vanrækt að standa skil á virðisaukaskattsskýrslum til skattstjórans í Reykjavík og síðar ríkisskattstjóra vegna allra uppgjörstímabila rekstrarárin 2009 og 2010 og vanframtelja með því skattskylda veltu og virðisaukaskatt. Samkvæmt rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins nemur vanframtalin skattskyld velta samtals kr. 16.450.199 og vanframtalinn útskattur samtals kr. 4.114.806.
Sundurliðast vanframtalin skattskyld velta og virðisaukaskattur svo sem hér greinir:
| Vanframtalin skattskyld velta | Vanframtalinn útskattur | ||
| Rekstrarár | Uppgjörstímabil | ||
| 2009 | jan.– feb. | 1.200.000 | 294.000 |
| 2009 | mars – apríl | 1.200.000 | 294.000 |
| 2009 | maí – júní | 1.400.000 | 343.000 |
| 2009 | júlí – ágúst | 1.400.000 | 343.000 |
| 2009 | sept. – okt. | 1.399.598 | 342.902 |
| 2009 | nóv. – des. | 1.400.000 | 343.000 |
| Samtals kr. | 7.999.598 | 1.959.902 | |
| 2010 | jan.– feb. | 1.411.244 | 359.867 |
| 2010 | mars – apríl | 1.411.244 | 359.867 |
| 2010 | maí – júní | 1.408.835 | 359.253 |
| 2010 | júlí – ágúst | 1.406.426 | 358.639 |
| 2010 | sept. – okt. | 1.406.426 | 358.639 |
| 2010 | nóv. – des. | 1.406.426 | 358.639 |
| Samtals kr. | 8.450.601 | 2.154.904 Reiknaður virðisaukaskattur í meðfylgjandi skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, töflu 5.2. á að vera 25,5% vegna rekstrarársins 2010 en ekki 24,5%. Í kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins er miðað við 25,5% virðisaukaskatt vegna rekstrarársins 2010. | |
| Samtals bæði árin kr. | 16.450.199 | 4.114.806 |
Sú háttsemi A sem hér hefur verið lýst brýtur í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 24. gr. sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Varðar framanlýst háttsemi A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Við endurákvörðun á virðisaukaskatti vegna rekstraráranna 2009 og 2010 hefur A verið gert að sæta álagi á vangreiddan virðisaukaskatt, kr. 14.888 er komi til frádráttar við ákvörðun sektarfjárhæðar.
Þess er krafist að A verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 27. september 2012, sem fylgdi kröfugerðinni.
II.
Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 8. október 2012, var gjaldanda veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef hann vildi ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál hans og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 4. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Engar athugasemdir hafa borist frá gjaldanda.
III.
1. Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 27. september 2012, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Gjaldandi hefur átt þess kost að koma að vörnum fyrir yfirskattanefnd í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins, en engar athugasemdir hafa borist. Þar sem gjaldandi hefur ekki gert athugasemdir við meðferð máls þessa fyrir yfirskattanefnd verður að líta svo á að hann mæli því ekki í gegn að það sæti sektarmeðferð fyrir nefndinni.
2. Sektarkrafa skattrannsóknarstjóra ríkisins í máli þessu er byggð á niðurstöðum rannsóknar embættisins á bókhaldi og skattskilum gjaldanda vegna rekstraráranna 2009 og 2010, sbr. skýrslu um rannsóknina, dags. 15. desember 2011, þar sem fram kom að á rannsóknartímabilinu hefði gjaldandi starfað sjálfstætt við smíðar og viðhaldsvinnu fyrir húsfélög. Rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins hófst formlega hinn 13. október 2011 og beindist að virðisaukaskattsskilum gjaldanda. Var rannsóknin einkum byggð á upplýsingum sem fram komu við skýrslutöku af gjaldanda hinn 3. nóvember 2011, á sölureikningum gjaldanda og upplýsingum úr upplýsingakerfum ríkisskattstjóra. Með bréfi, dags. 28. nóvember 2011, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldanda skýrslu um rannsóknina, dags. 24. nóvember 2011, og gaf honum kost á að tjá sig um efni hennar. Athugasemdir voru ekki gerðar af hálfu gjaldanda. Í framhaldi af þessu tók skattrannsóknarstjóri ríkisins saman nýja skýrslu um rannsóknina, dags. 15. desember 2011, sem var efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 15. desember 2011, voru helstu niðurstöður rannsóknarinnar dregnar saman með svofelldum hætti:
„Niðurstöður rannsóknar á bókhaldi og skattsskilum skattaðila eru:
·1 Virðisaukaskattsskýrslum hefur ekki verið skilað.
·2 Bókhald hefur ekki verið fært.
·3 Skattskyld velta og útskattur eru vantalin.
·4 Gögn um innskattsbær rekstrargjöld hafa ekki verið afhent.“
Þá gerði skattrannsóknarstjóri ríkisins tölulega grein fyrir niðurstöðum rannsóknarinnar í töflu í niðurlagi skýrslu sinnar. Þar kom fram að skattskyld velta gjaldanda væri vantalin um 7.999.598 kr. rekstrarárið 2009 og um 8.450.601 kr. rekstrarárið 2010. Þá væri útskattur vantalinn um samtals 4.030.301 kr. greind ár.
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins var mál gjaldanda sent ríkisskattstjóra til meðferðar, sbr. 5. mgr. 39. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. bréf skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 16. desember 2011. Á grundvelli rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins og í framhaldi af bréfi til gjaldanda, dags. 10. febrúar 2012, sem gjaldandi svaraði ekki, endurákvarðaði ríkisskattstjóri með úrskurði, dags. 7. mars 2012, virðisaukaskatt gjaldanda árin 2009 og 2010. Samkvæmt úrskurðinum var skattskyld velta ákvörðuð 7.999.598 kr. rekstrarárið 2009 og 8.383.266 kr. rekstrarárið 2010. Tók ríkisskattstjóri fram að skattrannsóknarstjóri ríkisins hefði komist að þeirri niðurstöðu í skýrslu sinni að skattskyld velta rekstrarárin 2009 og 2010 hefði numið alls 16.450.199 kr. og vanframtalinn útskattur alls 4.030.301 kr. og hefði þeirri niðurstöðu ekki verið andmælt af hálfu gjaldanda. Vakti ríkisskattstjóri athygli á því að í töflu 5.2 í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, sem sýndi skattskylda veltu og útskatt fyrir rekstrarárið 2010, væri reiknaður 24,5% útskattur, en með 15. gr. laga nr. 130/2009, um breyting á lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, hefði virðisaukaskattsprósentan verið hækkuð úr 24,5% í 25,5% og hefði sú breyting tekið gildi 1. janúar 2010. Tók ríkisskattstjóri fram að því væri miðað við vantalinn útskatt fyrir rekstrarárið 2010 að fjárhæð 2.137.733 kr. Samkvæmt framangreindu varð virðisaukaskattur til greiðslu 1.959.902 kr. árið 2009 og 2.137.733 kr. árið 2010 auk álags samkvæmt 1. og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988. Gjaldandi nýtti sér ekki heimilaðar málskotsleiðir vegna þessa úrskurðar ríkisskattstjóra.
3. Fram kemur í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 15. desember 2011, að gjaldandi hafi ekki staðið skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna uppgjörstímabila á árunum 2009 og 2010. Er í þessu sambandi rakinn sá framburður gjaldanda við skýrslutöku 3. nóvember 2011 að hann hafi verið kominn í of mikil vandræði og að hann hafi átt erfitt með að koma málum sínum á hreint gagnvart skattyfirvöldum. Kvaðst gjaldandi hafa gert sér grein fyrir því að hann ætti að skila inn virðisaukaskattsskýrslum. Þá kemur fram að gjaldandi hafi ekki fært eða látið færa bókhald vegna starfsemi sinnar. Fyrirliggjandi séu sölureikningar gjaldanda með númeraröðinni 28-50 og sé númeraröðin samfelld.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins er gerð grein fyrir rannsókn á skattskyldri veltu og útskatti gjaldanda. Við skýrslutöku 3. nóvember 2011 voru útgefnir sölureikningar gjaldanda rekstrarárin 2009 og 2010 lagðir fyrir hann og staðfesti gjaldandi að hann hefði gefið þá út og að þeir hafi allir fengist greiddir, en í fæstum tilfellum hefði verið greitt inn á bankareikning. Þá er í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins gerð grein fyrir fjárhæð skattskyldrar veltu gjaldanda á árunum 2009 og 2010 samkvæmt fyrirliggjandi sölureikningum gjaldanda. Hafi vanframtalin skattskyld velta gjaldanda numið 7.999.598 kr. rekstrarárið 2009 (útskattur 1.959.902 kr.) og 8.450.601 kr. rekstrarárið 2010 (útskattur 2.070.399 kr.). Samkvæmt framansögðu hafi skattskyld velta því verið vantalin um samtals 16.450.199 kr. og útskattur um samtals 4.030.301 kr. umrædd ár.
Í kafla um rannsókn á innskatti gjaldanda er greint frá því að engin gögn hafi komið fram um mögulegan innskatt gjaldanda. Í kaflanum er þess getið að við skýrslutöku hafi gjaldandi greint frá því að hann hefði ekki orðið fyrir neinum innskattsbærum kostnaði vegna sjálfstæðrar starfsemi sinnar á rannsóknartímabilinu.
4. Gjaldandi hefur sem fyrr segir ekki gert athugasemdir í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins og við skýrslutöku, sem fram fór hjá skattrannsóknarstjóra vegna rannsóknar málsins, kom fram viðurkenning gjaldanda á því að hann hefði ekki staðið skil á virðisaukaskattsskýrslum og innheimtum virðisaukaskatti árin 2009 og 2010. Í máli því, sem hér er til meðferðar, er um að tefla kröfugerð um ákvörðun sektar á hendur gjaldanda samkvæmt þar tilgreindum ákvæðum 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sem gera ráð fyrir því að sektarákvörðun sé bundin þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin. Verður því að taka afstöðu til þess hvort skattrannsóknarstjóri ríkisins hafi með skattrannsókn sinni sýnt fram á hverju skattfjárhæð, sem undan var dregin, hafi að minnsta kosti numið. Allan vafa í því sambandi verður að meta gjaldanda í hag, sbr. grundvallarreglu 108. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála.
Eins og rakið er að framan eru tölulegar niðurstöður samkvæmt rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins á skattskilum gjaldanda vegna áranna 2009 og 2010 byggðar á útgefnum sölureikningum gjaldanda sem hann afhenti skattrannsóknarstjóra vegna rannsóknar málsins. Í skýrslunni kemur fram að greindir sölureikningar séu að fjárhæð 9.959.500 kr. rekstrarárið 2009 og 10.521.000 kr. rekstrarárið 2010 og reiknaðist skattrannsóknarstjóra ríkisins svo til að skattskyld velta gjaldanda næmi 7.999.598 kr. rekstrarárið 2009 og 8.450.601 kr. rekstrarárið 2010 og útskattur 1.959.902 kr. árið 2009 og 2.070.399 kr. árið 2010. Í kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins í máli þessu er miðað við fyrrgreindar fjárhæðir að því er varðar rekstrarárið 2009 en skattskyld velta talin 8.450.601 kr. og útskattur 2.154.904 kr. rekstrarárið 2010 eða samtals 10.605.505 kr. Er sú skýring gefin á þessu af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins að láðst hafi að taka tillit til hækkunar á almennu skatthlutfalli virðisaukaskatts úr 24,5% í 25,5% í ársbyrjun 2010 við samantekt fjárhæða í rannsóknarskýrslu. Við athugun á sölureikningum gjaldanda rekstrarárið 2010, sbr. fskj. 4.2-4.7 með rannsóknarskýrslunni, verður ekki betur séð en að skattskyld velta samkvæmt þeim nemi 8.400.000 kr. Hins vegar er virðisaukaskattur (útskattur) tilgreindur 2.136.000 kr. í sölureikningunum sem er 6.000 kr. lægri fjárhæð en rétt er miðað við skattskylda veltu. Þá eru nokkrar samlagningarvillur í sölureikningum gjaldanda, m.a. sölureikningi nr. 48 þar sem heildarfjárhæð er tilgreind 1.751.000 kr. í stað 1.757.000 kr. (skattskyld velta tilgreind 1.400.000 kr. og virðisaukaskattur 357.000 kr.). Virðist þetta allt hafa orðið til þess að skattrannsóknarstjóra ríkisins hefur skjöplast í kröfugerð sinni til yfirskattanefndar um vangreiddan virðisaukaskatt gjaldanda rekstrarárið 2010. Eins og málið liggur fyrir samkvæmt þessu verður ekki miðað við hærri fjárhæð vangreidds virðisaukaskatts rekstrarárið 2010 en sölureikningar gjaldanda bera með sér, þ.e. 2.136.000 kr.
Umræddir sölureikningar voru lagðir fyrir gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 3. nóvember 2011 og staðfesti gjaldandi að hafa gefið sölureikningana út og að þeir hefðu fengist greiddir. Samkvæmt þessu og að virtum gögnum málsins þykir ekkert komið fram sem gefur tilefni til annars en að miða við þær fjárhæðir innheimts virðisaukaskatts sem sölureikningar gjaldanda bera með sér. Af hálfu gjaldanda hefur ekkert komið fram um tilefni til frádráttar innskatts. Verður því byggt á niðurstöðum rannsóknarskýrslu um þann þátt málsins, þó þannig að miðað er við vantalinn útskatt að fjárhæð 2.136.000 kr. rekstrarárið 2010.
Fullsannað þykir samkvæmt því sem að framan er rakið og að öðru leyti með stoð í gögnum málsins, m.a. framburði gjaldanda við skýrslutökur hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins, að gjaldandi, sem skyldur var til þess að standa skil á virðisaukaskatti, sbr. 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988, hafi á saknæman hátt vanrækt að standa skil á virðisaukaskattsskýrslum öll uppgjörstímabil áranna 2009 og 2010 og þannig vanrækt að gera grein fyrir virðisaukaskatti til greiðslu samtals að fjárhæð 4.095.902 kr. umrædd uppgjörstímabil, sbr. sundurliðun í kröfubréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins. Varðar þetta gjaldanda sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995.
Ákvarða ber gjaldanda, A, sekt samkvæmt framangreindum ákvæðum 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995, vegna vanrækslu á skilum virðisaukaskatts og virðisaukaskattsskýrslna sem að framan greinir. Samkvæmt breytingum á refsiákvæðum skattalaga, sem gerðar voru með lögum nr. 42/1995 og tóku gildi 9. mars 1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin, þó að teknu tilliti til álags. Líta ber til þess að gjaldandi gekkst greiðlega við brotum sínum. Að þessu virtu og að teknu tilliti til álags samkvæmt 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988 þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 7.800.000 kr. til ríkissjóðs.
Úrskurðarorð:
Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 7.800.000 kr. til ríkissjóðs.
