Úrskurður yfirskattanefndar nr. 123/2018

5.9.2018

ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR

Ár 2018, miðvikudaginn 5. september, er tekið fyrir mál nr. 55/2018; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, kt. […], verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Þórarinn Egill Þórarinsson og Bjarnveig Eiríksdóttir. Upp er kveðinn svofelldur

ú r s k u r ð u r :

I.

Með bréfi, dags. 28. mars 2018, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, kt. […], fyrir brot á lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum, framin vegna rekstrartímabilsins 1. janúar 2014 til og með 30. júní 2016.

Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:

„A, sem fyrrum stjórnarmanni, prókúruhafa og daglegum stjórnanda X ehf., kt. […], (nú þrotabú), er gefið að sök eftirfarandi:

1. Skil á efnislega rangri virðisaukaskattsskýrslu. Vanræksla á skilum á virðisaukaskattsskýrslum. Vanframtalin skattskyld velta og útskattur. Mögulegur innskattur.

A er gefið að sök að því er best verður séð af ásetningi, en í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi, að hafa skilað, fyrir hönd X ehf., efnislegri rangri virðisaukaskattsskýrslu vegna uppgjörstímabilsins maí–júní rekstrarárið 2014 og að hafa vanrækt að standa skattyfirvöldum skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna uppgjörstímabilanna mars–apríl og júlí–ágúst rekstrarárið 2014. Með framangreindri háttsemi vanframtaldi A, fyrir hönd X ehf., skattskylda veltu og útskatt vegna framangreindra uppgjörstímabila. Samkvæmt niðurstöðu rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins nemur vanframtalin skattskyld velta samtals kr. 11.250.000 og vanframtalinn útskattur samtals kr. 2.868.750. Þá nemur mögulegur innskattur samtals kr. 483.610.

Sundurliðast vanframtalin skattskyld velta, virðisaukaskattur og mögulegur vanframtalinn innskattur, samkvæmt fyrirliggjandi gögnum svo sem hér greinir:

Sú háttsemi A sem hér hefur verið lýst brýtur í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 24. gr., sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. og 2. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr., 1. mgr. 16. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.

Varðar framangreind háttsemi A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995.

2. Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur. Vanræksla á afhendingu virðisaukaskattsskýrslna á lögmæltum tíma.

A er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á virðisaukaskatti, sem innheimtur var í rekstri X ehf., nú þrotabú, vegna uppgjörstímabilanna janúar–febrúar til og með nóvember–desember rekstrarárið 2015 og janúar–febrúar og maí–júní rekstrarárið 2016. Þá er honum gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna uppgjörstímabilanna janúar–febrúar, mars–apríl, maí–júní, september–október og nóvember–desember rekstrarárið 2015 og janúar–febrúar rekstrarárið 2016, á lögmæltum tíma.

Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur til innheimtumanns ríkissjóðs vegna framangreindra uppgjörstímabila nemur samtals kr. 3.914.912. Fjárhæðin sundurliðast svo sem hér greinir:

Það er mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að framangreindu hafi A komið til leiðar með saknæmum hætti, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.

Telst þessi háttsemi A brjóta í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr., sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. og 2. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.

Framangreind háttsemi varðar A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.

Þess er krafist að A verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“

Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 28. mars 2018, sem fylgdi kröfugerðinni.

II.

Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 4. apríl 2018, var gjaldanda veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef hann vildi ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál hans og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 4. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt.

Með bréfi, dags. 6. júní 2018, hefur gjaldandi lagt fram vörn í málinu. Í bréfinu er krafist sýknu af hálfu gjaldanda en til vara er farið fram á lægstu mögulegu sekt. Þá er gerð krafa um að gjaldanda verði úrskurðaður málskostnaður til greiðslu úr ríkissjóði, sbr. 2. mgr. 8. gr. laga nr. 30/1992, um yfirskattanefnd, með áorðnum breytingum. Til stuðnings kröfum kæranda er byggt á því að ekki hafi verið fyrir hendi ásetningur eða stórkostlegt hirðuleysi til brota á skattalögum. Gjaldandi hafi haldið bókhald og gætt að skilum fyrir hönd X ehf. eftir bestu vitund og getu. Hafi gjaldandi aldrei gert tilraun til að fela tekjustofna eða skjóta undan þeim skatti sem greiða átti en aðstæður sem gjaldandi réð ekki við hafi leitt til þess að X ehf. gat ekki staðið í skilum. Unnið hafi verið að lausn mála félagins og hafi gjaldandi átt von á því að reksturinn yrði arðbær aftur og félaginu kleift að standa skil á öllum skuldbindingum. Það hafi þó ekki gengið eftir.

III.

Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 28. mars 2018, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, þar sem hann hafi sem fyrirsvarsmaður X ehf., kt. […], nú þrotabú, vanrækt að standa skil á virðisaukaskatti félagsins þau uppgjörstímabil árin 2014, 2015 og 2016 sem greinir í bréfinu. Gjaldandi hefur lagt fram athugasemdir sínar í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins.

Skattrannsóknarstjóri ríkisins hóf hinn 27. mars 2017 rannsókn á bókhaldi og skattskilum X ehf. er beindist að skilum félagsins á innheimtum virðisaukaskatti vegna rekstraráranna 2013 til og með 2016. Skráður tilgangur X ehf. á þessu tímabili var verslun með bíla og vélar; kaup, sala og eignarhald á verðbréfum; kaup, sala og rekstur fasteigna og lausafjár ásamt lánastarfsemi tengdri rekstrinum og annar skyldur rekstur. Samkvæmt gögnum málsins var bú X ehf. tekið til gjaldþrotaskipta 21. september 2016. Vegna rannsóknarinnar var tekin skýrsla af gjaldanda, A, hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 20. júní 2017. Með bréfum, dags. 6. september 2017, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldanda, tilnefndum verjanda hans og skiptastjóra þrotabús X ehf. skýrslu um rannsóknina, sem þá lá fyrir, dags. sama dag, og gaf þeim kost á að tjá sig um efni hennar. Með tölvupósti 20. september 2017 tilkynnti gjaldandi skattrannsóknarstjóra ríkisins að virðisaukaskattsskil X ehf. hefðu verið leiðrétt í samræmi við bókhald félagsins og niðurstöðu rannsóknar skattrannsóknarstjóra. Í framhaldi af þessu tók skattrannsóknarstjóri ríkisins saman nýja skýrslu um rannsóknina, dags. 4. október 2017, sem var efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar þar sem tekið var fram að framkomnar athugasemdir gjaldanda þættu ekki gefa tilefni til breytinga á skýrslunni að öðru leyti en því að bætt var við fylgiskjölum og umfjöllun um þær virðisaukaskattsskýrslur sem staðið hafði verið skil á.

Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 4. október 2017, segir að rannsókn á skattskilum X ehf. hafi einkum verið byggð á upplýsingum sem fram hafi komið við fyrrgreinda skýrslutöku, virðisaukaskattsskýrslum X ehf., bókhaldi og bókhaldsgögnum félagsins, upplýsingum frá fyrirtækjaskrá ríkisskattstjóra, svo og tekjubókhaldi ríkissjóðs, sbr. fylgiskjöl með skýrslunni, en þar er um að ræða yfirlit um greiðslur X ehf. vegna staðgreiðslu opinberra gjalda, virðisaukaskatts og opinberra gjalda.

Fram kemur í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins að staðin hafi verið skil á virðisaukaskattsskýrslum X ehf. öll uppgjörstímabil áranna 2014 og 2015 og uppgjörstímabilin janúar-febrúar til og með maí-júní 2016 að undanskildum uppgjörstímabilunum mars-apríl og júlí-ágúst 2014, sem skilað hafi verið eftir að rannsókn skattrannsóknarstjóra hófst eða þegar málið var í andmælaferli. Þá er tekið fram að bókhald X ehf. hafi verið fært og að fyrir liggi 50 sölureikningar sem gefnir hafi verið út í nafni félagsins á rannsóknartímabilinu. Sé númeraröð sölureikninga samfelld.

Í kafla um rannsókn á skattskyldri veltu og útskatti X ehf. kemur fram að sölureikningar X ehf. að fjárhæð samtals 42.508.541 kr. rekstrarárin 2014, 2015 og 2016 hafi verið bornir undir gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins. Kannaðist gjaldandi við sölureikningana og sagði þá alla hafa verið greidda að fullu. Er tekið fram í skýrslunni að sölureikningarnir stemmi við upplýsingar úr bókhaldi X ehf. um skattskylda veltu og útskatt félagsins. Þá er tekið fram að X ehf. hafi verið áætluð skattskyld velta að fjárhæð samtals 1.152.941 kr. (672.549+480.392) og útskattur að fjárhæð 294.000 kr. (171.500+122.500) vegna uppgjörstímabilanna mars-apríl og júlí-ágúst 2014.

Í kafla um rannsókn á innskatti X ehf. kemur fram að mögulegur innskattur samkvæmt rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins nemi 550.090 kr. en 551.855 kr. samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum. Er tekið fram að staðin hafi verið skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna uppgjörstímabilanna mars-apríl og júlí-ágúst 2014 meðan málið var í andmælaferli eða þann 19. september 2017, en þann sama dag hafi verið staðin skil á nýjum virðisaukaskattsskýrslum vegna uppgjörstímabilanna september-október og nóvember-desember 2014. Þegar tekið hafi verið tillit til skýrslna þessara sé innskattur samtals 453.533 kr. vegna rekstrarársins 2014, eða 96.557 kr. lægri en samkvæmt rannsókninni. Skýrist sá mismunur að mestu af því að innskattur vegna uppgjörstímabilsins maí-júní 2014 hafi ekki verið leiðréttur í virðisaukaskattsskilum félagsins, en hann sé tilgreindur 7.409 kr. í virðisaukaskattsskilum en 105.461 kr. samkvæmt bókhaldi.

Við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 20. júní 2017 staðfesti gjaldandi, A, að hann hefði verið stjórnarmaður og prókúruhafi X ehf. á rannsóknartímabilinu. Kvaðst gjaldandi einn hafa stjórnað daglegum rekstri félagsins. Við skýrslutökuna voru útgefnir sölureikningar X ehf. vegna áranna 2014 til og með 2016 sem fyrr segir lagðir fyrir gjaldanda og kannaðist gjaldandi við sölureikningana og sagði að þeir hefðu allir fengist greiddir að fullu. Sagðist gjaldandi ekki gera athugasemdir við sölureikningana en hann vildi þó gera þann fyrirvara að hann vildi staðreyna hvort sölureikningar nr. 51 og 52 hefðu fengist greiddir. Við skýrslutökuna voru bornar undir gjaldanda fyrirliggjandi virðisaukaskattsskýrslur X ehf. vegna þeirra uppgjörstímabila sem rannsóknin tók til. Kvaðst gjaldandi hafa útbúið skýrslurnar og séð um að skila þeim inn. Aðspurður hvers vegna virðisaukaskattsskýrslum vegna uppgjörstímabilanna mars-apríl og júlí-ágúst 2014 var ekki skilað vísaði gjaldandi til þess fyrirkomulags að afstemma virðisaukaskatt fyrir heildarárið og skila inn ársskýrslu í samræmi við ársreikning. Þá var gjaldandi spurður að því hvers vegna skattskyld velta væri tilgreind 700.000 kr. og útskattur 178.500 kr. á virðisaukaskattsskýrslu vegna uppgjörstímabilsins maí-júní 2014 en samkvæmt bókhaldi næmi skattskyld velta 2.800.000 kr. og útskattur 714.000 kr. greint tímabil. Sagði gjaldandi að þennan mismun hefði átt að leiðrétta með ársskýrslu um virðisaukaskattinn. Hið sama ætti við um mismun á innskatti samkvæmt bókhaldi og virðisaukaskattsskýrslum. Gjaldanda var kynnt að samkvæmt innsendum virðisaukaskattsskýrslum næmi virðisaukaskattur X ehf., sem ekki hefði verið greiddur á lögmæltum tíma, samtals 3.914.912 kr. og gerði gjaldandi ekki athugasemdir við þá fjárhæð. Sagði gjaldandi að innheimtum virðisaukaskatti hefði ekki verið skilað á lögmæltum tíma vegna fjárhagserfiðleika. Kvaðst gjaldandi ekki hafa óskað eftir því við innheimtumann ríkissjóðs að greiðslum vegna skattskulda yrði ráðstafað með tilteknum hætti.

Samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995, er refsivert ef skattskyldur maður afhendir eigi á lögmæltum tíma virðisaukaskattsskýrslu eða virðisaukaskatt sem hann hefur innheimt eða honum borið að innheimta. Samkvæmt fortakslausum ákvæðum nefndra laga og með stoð í dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. m.a. dóma Hæstaréttar 27. febrúar 1997 (H 1997:789), 25. september 1997 (H 1997:2446), 14. janúar 1999 (H 1999:79), 18. febrúar 1999 (H 1999:544 og 550), 10. júní 1999 (H 1999:2645) og 30. mars 2000 (H 2000:1422), geta fyrirsvarsmenn lögaðila unnið til refsingar með því einu að láta ógert að skila umræddum gjöldum í ríkissjóð á tilskildum tíma, enda sé huglægum refsiskilyrðum fullnægt.

Gjaldandi, A, var stjórnarmaður og prókúruhafi X ehf. á þeim tíma sem mál þetta varðar. Við skýrslutöku staðfesti gjaldandi að hafa annast daglegan rekstur og fjármál félagsins. Verður samkvæmt framansögðu að telja að gjaldandi hafi sem fyrirsvarsmaður X ehf. borið ábyrgð á skilum virðisaukaskatts félagsins og er sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins því réttilega beint að gjaldanda.

Eins og fram er komið er sektarkrafa skattrannsóknarstjóra ríkisins í máli þessu tvíþætt. Er gjaldanda í fyrsta lagi gefið að sök að hafa staðið skil á efnislega rangri virðisaukaskattsskýrslu fyrir hönd X ehf. vegna uppgjörstímabilsins maí-júní 2014 og að hafa vanrækt að standa skil á virðisaukaskattsskýrslum uppgjörstímabilin mars-apríl og júlí-ágúst 2014. Með þessu hafi gjaldandi vantalið skattskylda veltu X ehf. um 11.250.000 kr. greind uppgjörstímabil og útskatt um 2.868.750 kr. Nemi mögulegur innskattur 483.610 kr. vegna þessara tímabila. Í annan stað er gjaldanda gefið að sök að hafa vanrækt að standa skil á virðisaukaskatti að fjárhæð 3.914.912 kr. samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum X ehf. öll uppgjörstímabil ársins 2015 og uppgjörstímabilin janúar-febrúar og maí-júní 2016.

Að því er varðar fjárhæð vangreidds virðisaukaskatts vegna fyrri þáttar kröfugerðar skattrannsóknarstjóra ríkisins er þess að geta að virðisaukaskattsskýrslum vegna uppgjörstímabilanna mars-apríl og júlí-ágúst 2014 var skilað á meðan rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins stóð og var skattskyld velta og útskattur í samræmi við bókhald X ehf. og niðurstöður rannsóknar skattrannsóknarstjóra um virðisaukaskatt félagsins greind uppgjörstímabil. Samkvæmt virðisaukaskattsskýrslu X ehf. vegna uppgjörstímabilsins maí-júní 2014 nam skattskyld velta 700.000 kr. (útskattur 178.500 kr.) en var samkvæmt niðurstöðum rannsóknar skattrannsóknarstjóra, sem byggði á útgefnum sölureikningum félagsins, 2.800.000 kr. (útskattur 714.000 kr.). Við skýrslutöku skýrði gjaldandi þennan mun með því að leiðrétta hefði átt fjárhæðirnar í ársskýrslu um virðisaukaskatt. Hvað snertir fjárhæð vangreidds virðisaukaskatts X ehf. árin 2015 og 2016 vegna síðari þáttar kröfugerðar skattrannsóknarstjóra ríkisins liggja fyrir virðisaukaskattsskýrslur sem gjaldandi hefur staðfest að varði rekstur einkahlutafélagsins, sbr. skýrslutöku af gjaldanda 20. júní 2017. Af hálfu gjaldanda hafa engar athugasemdir verið gerðar við niðurstöður í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins. Að svo vöxnu og að virtum gögnum málsins verður því byggt á fjárhæð vangreidds virðisaukaskatts samkvæmt skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, sbr. og kröfugerð skattrannsóknarstjóra í máli þessu.

Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins og greinargerð með kröfugerð embættisins til yfirskattanefndar er gerð grein fyrir greiðslum gjaldanda til innheimtumanns ríkissjóðs vegna staðgreiðslu, virðisaukaskatts og opinberra gjalda frá því að skuldir vegna virðisaukaskatts, sem um ræðir í máli þessu, byrjuðu að myndast 8. apríl 2015. Þar kemur fram að á tímabilinu 8. apríl 2015 til og með 19. mars 2018 voru alls greiddar 723.180 kr. vegna höfuðstóls virðisaukaskatts gjaldanda. Var þar að hluta um að ræða greiðslur vegna uppgjörstímabila sem mál þetta varðar, nánar tiltekið virðisaukaskatt að fjárhæð 186.162 kr. vegna uppgjörstímabilanna mars-apríl og júlí-ágúst 2014. Eins og mál þetta er lagt fyrir af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins þykir rétt að þessi fjárhæð, sem gjaldandi stóð samkvæmt framangreindu skil á áður en mál hans var sent yfirskattanefnd til meðferðar, komi til frádráttar fjárhæð vangreidds virðisaukaskatts samkvæmt fyrri þætti kröfugerðar skattrannsóknarstjóra ríkisins, enda er það í samræmi við það sem tíðkast hefur við meðferð hliðstæðra mála fyrir yfirskattanefnd. Verður því miðað við vangreiddan virðisaukaskatt að fjárhæð 2.198.978 kr. vegna fyrri þáttar kröfugerðar skattrannsóknarstjóra ríkisins og 3.914.912 kr. vegna seinni þáttar kröfugerðarinnar, eða samtals 6.113.890 kr. í máli þessu.

Sá hluti greiðslna gjaldanda vegna virðisaukaskatts á umræddu tímabili, sem innheimtumaður ríkissjóðs hefur ráðstafað til greiðslu dráttarvaxta, álags og kostnaðar, nemur 121.345 kr. Greiðslur til innheimtumanns ríkissjóðs vegna opinberra gjalda gjaldanda, þ.m.t. tryggingagjalds, á þeim tíma sem hér um ræðir, námu 103.714 kr. og var innborgunum að hluta varið til greiðslu dráttarvaxta og kostnaðar. Aðrar greiðslur til innheimtumanns en vegna höfuðstóls virðisaukaskatts námu því 225.059 kr.

Með dómi Hæstaréttar Íslands 2. október 2003 (H 2003:3178), sem varðar hliðstætt mál, var því hafnað að greiðslur, sem innheimtumaður hefur ráðstafað upp í álag, dráttarvexti og kostnað, geti haft áhrif á sakarmat og komið með beinum hætti til frádráttar skattskuld sem viðurlagaákvörðun tekur til. Ekki verður talið að breyting með lögum nr. 134/2005 á refsiákvæðum laga nr. 50/1988 haggi þessari dómaframkvæmd. Með breytingalögum þessum er hins vegar skýrt kveðið á um það að greiðslur skattaðila á verulegum hluta skattfjárhæðar geti að uppfylltum ákveðnum skilyrðum leitt til þess að ákvæði um lágmark sektarrefsingar eigi ekki við. Samkvæmt dómum Hæstaréttar Íslands 30. mars 2006 í málunum nr. 428/2005 og 469/2005 ber að taka í þessu sambandi tillit til innborgana sem ráðstafað hefur verið til greiðslu álags vegna vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda og vangreidds virðisaukaskatts. Ekki verður annað séð en að líta megi með hliðstæðum hætti til greiðslna viðkomandi skattaðila sem innheimtumaður hefur ráðstafað upp í dráttarvexti og kostnað, og eftir atvikum til greiðslu á opinberum gjöldum, enda er það í samræmi við úrskurðaframkvæmd fyrir gildistöku laga nr. 134/2005, sbr. og fyrrgreindan dóm Hæstaréttar frá árinu 2003 og aðra dóma í hliðstæðum málum, m.a. H 2000:2387. Eins og mál þetta liggur fyrir þykir því mega taka tillit til fyrrgreindra greiðslna gjaldanda að fjárhæð 225.059 kr. við ákvörðun sektar samkvæmt síðari þætti kröfugerðar skattrannsóknarstjóra ríkisins.

Samkvæmt því sem að framan er rakið og gögnum málsins að öðru leyti var virðisaukaskattur X ehf. að fjárhæð samtals 6.113.890 kr. uppgjörstímabilin mars-apríl, maí-júní og júlí-ágúst 2014, janúar-febrúar til og með nóvember-desember 2015 og janúar-febrúar og maí-júní 2016 ekki greiddur innheimtumanni ríkissjóðs á tilskildum tíma, sbr. 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988. Vegna þeirra skýringa gjaldanda að fjárskortur hafi valdið þeim vanskilum á virðisaukaskatti sem í málinu greinir skal tekið fram að ekki telst tæk varnarástæða að fé hafi ekki verið til í rekstri félagsins til að standa skil á umræddum gjöldum, sbr. m.a. fyrrnefndan dóm Hæstaréttar Íslands frá 30. mars 2000 (H 2000:1422).

Með vísan til þess sem rakið hefur verið telst fullnægt þeim huglægu refsiskilyrðum sem fram koma í 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995. Ber að ákvarða gjaldanda, X, sekt samkvæmt þessum lagaákvæðum vegna vanrækslu á skilum virðisaukaskatts í rekstri X ehf.

Eins og lög nr. 50/1988 hljóða eftir breytingar, sem á þeim voru gerðar með lögum nr. 42/1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem vanrækt var greiðsla á, þó að teknu tilliti til álags. Samkvæmt breytingu á greindum lögum með lögum nr. 134/2005 eiga fésektarákvæði þessi þó ekki við hafi brot einskorðast við að standa ekki skil á réttilega tilgreindum virðisaukaskatti samkvæmt virðisaukaskattsskýrslu, enda hafi verið gerð skil á verulegum hluta skattfjárhæðar eða málsbætur eru miklar. Í tilviki gjaldanda er til þess að líta að virðisaukaskattsskýrslur X ehf. liggja fyrir vegna allra tímabila virðisaukaskatts sem krafist er sektar fyrir samkvæmt síðari þætti kröfugerðar skattrannsóknarstjóra ríkisins og eru fjárhæðir í málinu byggðar á þeim. Sem fyrr segir verður lagt til grundvallar að greiðslur til innheimtumanns ríkissjóðs, sem hér beri að líta til, hafi numið 225.059 kr. Svarar sú fjárhæð til verulegs hluta vangreidds virðisaukaskatts X ehf. vegna uppgjörstímabilsins janúar-febrúar 2015. Samkvæmt þessu og í samræmi við dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. fyrrgreinda dóma frá 30. mars 2006, verður því talið að sú undantekning frá fésektarlágmarki, sem mælt er fyrir um í lögum nr. 134/2005, taki til vanskila á virðisaukaskatti vegna greinds uppgjörstímabils að fjárhæð 476.149 kr. Ekki liggur annað fyrir en að vangreiðsla á virðisaukaskatti vegna annarra tímabila hafi fyrst og fremst stafað af erfiðleikum í rekstri X ehf. og ekkert er komið fram um að gjaldandi hafi persónulega notið nokkurs hags af brotinu. Hins vegar varðar mál þetta vanskil á virðisaukaskatti að ekki óverulegri fjárhæð og vegna alllangs tímabils. Að þessu virtu og með vísan til greindrar dómaframkvæmdar verður því ekki talið að skilyrði um miklar málsbætur, sbr. ákvæði laga nr. 134/2005, eigi hér við. Því teljast lágmarksákvæði 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988 gilda um vanskil á virðisaukaskatti að fjárhæð 5.637.741 kr.

Samkvæmt framansögðu og að teknu tilliti til álags samkvæmt 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988 þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 10.700.000 kr. til ríkissjóðs.

Ú r s k u r ð a r o r ð :

Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 10.700.000 kr. til ríkissjóðs.