Ákvörðun nr. 11/2025 um sátt
Þann 10. nóvember 2025 gerðu ríkisskattstjóri og Fjárstoð ehf. (hér eftir félagið), kt. 571201-2750, með sér samkomulag um að ljúka máli félagsins með sátt vegna brota á ákvæðum laga nr. 140/2018 um aðgerðir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka (hér oftast pþl.) og brota á ákvæðum laga nr. 68/2023 um framkvæmd alþjóðlegra þvingunaraðgerða og frystingu fjármuna (hér eftir oftast þfl.).
Sáttin var gerð á grundvelli 1. mgr. 47. gr. pþl., 1. mgr. 31. gr. þfl. og reglna ríkisskattstjóra nr. 33/2025 um sáttagerðir samkvæmt lögum nr. 140/2018 og lögum nr. 68/2023.
Samkvæmt l-lið 1. mgr. 2. gr. pþl. falla endurskoðunarfyrirtæki, endurskoðendur, skattaráðgjafar og aðilar sem færa bókhald eða sinna bókhaldsþjónustu fyrir þriðja aðila gegn endurgjaldi undir gildissvið laganna.
Samkvæmt 12. tölul. 1. mgr. 3. gr. þfl. er tilkynningarskyldur aðili samkvæmt lögunum skilgreindur sem aðili sem fellur undir 2. gr. pþl.
Meginatriði samkomulagsins eru sem hér segir:
1. Félagið viðurkennir að hafa brotið gegn eftirfarandi ákvæðum laga nr. 140/2018 og laga nr. 68/2023.
- Áreiðanleikakönnun var ekki framkvæmd í öllum þeim tilvikum sem mælt er fyrir um í 8. gr. pþl., sem telst brot gegn 4. tölul. 1. mgr. 46. gr. pþl.
- Ekki var gerð krafa um að viðskiptamaður sannaði á sér deili í samræmi við a-lið 1. mgr. 10. gr. pþl., sem telst brot gegn 5. tölul. 1. mgr. 46. gr. pþl.
- Ekki var gerð krafa um að lögaðili sannaði á sér deili í samræmi við b-lið 1. mgr. 10. gr. pþl., sem telst brot gegn 5. tölul. 1. mgr. 46. gr. pþl.
- Fullnægjandi upplýsinga um raunverulegan eiganda var ekki aflað og/eða þær ekki sannreyndar í samræmi við e-lið 10. gr. pþl., sem telst brot gegn 5. tölul. 1. mgr. 46. gr. pþl.
- Ekki voru framkvæmdar viðeigandi athuganir á því hvort viðskiptamaður eða raunverulegur eigandi væri í áhættuhópi vegna stjórnmálalegra tengsla í samræmi við 1. mgr. 17. gr. pþl., sem telst brot gegn 12. tölul. 1. mgr. 46. gr. pþl.
- Ekki voru framkvæmdar skimanir á því hvort viðskiptamenn eða raunverulegir eigendur sæti alþjóðlegum þvingunaraðgerðum í upphafi viðskipta, sbr. 2. og 3. mgr. 13. gr. þfl., sem telst brot gegn 2. tölul. 1. mgr. 30. gr. þfl., sbr. áður 2. og 3. mgr. 7. gr. laga nr. 64/2019, sem taldist brot gegn 2. tölul. 1. mgr. 20. gr. sömu laga.
2. Með samkomulaginu féllst félagið á að greiða sekt að fjárhæð 1.550.000 kr.
3. Þá skal félagið framkvæma fullnægjandi úrbætur innan tilgreindra tímamarka í samræmi við úrbótakröfu ríkisskattstjóra í viðauka við sáttagerðina.
Málavextir, málsástæður og lagarök
Með bréfi óskaði ríkisskattstjóri eftir upplýsingum og gögnum frá félaginu á grundvelli 3. mgr. 38. gr. laga nr. 140/2018 og 3. og 4. mgr. 26. gr. laga nr. 68/2023. Eftir ítrekanir og beitingu dagsekta varð félagið við beiðni ríkisskattstjóra og afhenti umbeðin gögn.
Við athugun ríkisskattstjóra kom í ljós að félagið hafði ekki starfað í samræmi við ákvæði laga nr. 140/2018 og laga nr. 68/2023. Við skoðun á úrtaki kom í ljós að áreiðanleikakannanir á viðskiptamönnum höfðu ekki verið framkvæmdar í samræmi við ákvæði laganna. Fram kom að félagið hafði nýlega keypt aðgang að kerfi til að halda utan um og framkvæma áreiðanleikakannanir og í framhaldi sent áreiðanleikakannanir á stóran hluta viðskiptamanna félagsins, þ.e. eftir að fyrirspurn ríkisskattstjóra barst félaginu. Þá kom fram að fyrir þann tíma höfðu ekki verið framkvæmdar áreiðanleikakannanir eða kannað hvort viðskiptamenn eða raunverulegir eigendur væru í áhættuhópi vegna stjórnmálalegra tengsla né framkvæmd skimun á þeim gagnvart alþjóðlegum þvingunarlistum. Eignarhald var sjaldan kannað og ekki hafði verið óskað eftir að viðskiptamaður sannaði á sér deili nema í einu tilviki. Í nokkrum tilvikum viðskiptamanna taldi félagið að því væri ekki skylt að framkvæma áreiðanleikakannanir þar sem um væri að ræða þjónustu á sviði launavinnslu sem, að mati félagsins, teldist ekki vera færsla bókhalds eða bókhaldsþjónustu sem heyri undir gildissvið laga nr. 140/2018. Að mati ríkisskattstjóra yrði þó ekki annað séð en að launavinnsla væri hefðbundinn liður í færslu bókhalds eða bókhaldsþjónustu samkvæmt l-lið 1. mgr. 2. gr. pþl. og félagið falli því undir gildissvið laganna í þeim tilvikum þar sem einungis væri um launavinnslu að ræða. Að lokum hafði félagið ekki framkvæmt áreiðanleikakannanir á einstaklingum.
Sektarfjárhæð
Samkvæmt 1. mgr. 44. gr. a pþl. skal, við ákvörðun um tegund og umfang viðurlaga, tekið tillit til allra atvika sem máli skipta, þ.m.t. eftir því sem við á alvarleika brots, hvað brotið hefur staðið yfir lengi, ábyrgðar hins brotlega hjá lögaðilanum, fjárhagsstöðu hins brotlega, ávinnings af broti eða taps sem forðað er með broti, hvort brot hafi leitt til taps þriðja aðila, hvers konar mögulegra kerfislegra áhrifa brotsins, samstarfsvilja hins brotlega, fyrri brota og hvort um ítrekað brot er að ræða. Samkvæmt 2. mgr. 30. gr. þfl. skal líta til sömu atriða við ákvörðun stjórnvaldssektar samkvæmt lögum nr. 68/2023, sbr. áður 2. mgr. 20. gr. laga nr. 64/2019.
Sektarfjárhæð er ákvörðuð í samræmi við 1. mgr. 44. gr. a pþl., 2. mgr. 30. gr. þfl. og reglur ríkisskattstjóra nr. 33/2025 um sáttagerðir samkvæmt lögum nr. 140/2018 og lögum nr. 68/2023. Samkvæmt 3. gr. reglnanna skal ríkisskattstjóri ákvarða hver yrði ætluð fjárhæð stjórnvaldssektar að teknu tilliti til 44. gr. a laga nr. 140/2018 og/eða 2. mgr. 30. gr. laga nr. 68/2023. Ríkisskattstjóri metur á hvaða stigi mál er við gerð sáttar. Sé máli lokið með sátt á fyrri stigum getur lækkun sektarfjárhæðar numið allt að 50% af ætlaðri fjárhæð stjórnvaldssektar. Sé máli lokið með sátt á síðari stigum getur lækkun sektarfjárhæðar numið allt að 30% af ætlaðri fjárhæð stjórnvaldssektar. Mál telst ávallt vera á síðari stigum ef aðila hefur verið tilkynnt um fyrirhugaða beitingu þvingunarúrræða og/eða viðurlaga.
Í bréfi ríkisskattstjóra var félaginu tilkynnt um frumniðurstöður úr athugun ríkisskattstjóra og að mati ríkisskattstjóra væru brot félagsins þess eðlis að varða stjórnvaldssekt samkvæmt 1. mgr. 46. gr. pþl. og 2. tölul. 1. mgr. 30. gr. þfl., sbr. áður 2. tölul. 1. mgr. 20. gr. laga nr. 64/2019. Að teknu tilliti til frumniðurstaðna embættisins var félaginu tilkynnt um þá fjárhæð sem stjórnvaldssekt kynni að nema að teknu tilliti mögulegra þyngingar- og mildunarsjónarmiða, sbr. 1. mgr. 44. gr. a pþl. og 2. mgr. 30. gr. þfl.
Í samskiptum félagsins og ríkisskattstjóra lýsti félagið yfir vilja til að ljúka málinu með sátt. Í svarbréfi félagsins kom fram að félagið væri ekki sammála þeirri túlkun að launavinnsla falli undir ákvæði laganna þegar ekki erum um aðra þjónustu þætti að ræða. Þá voru gerðar athugasemdir við fjárhæð stjórnvaldssektar og óskað eftir endurskoðun á henni. Að mati ríkisskattstjóra þóttu framkomnar athugasemdir ekki breyta afstöðu embættisins til málsins eða ætlaðrar fjárhæðar stjórnvaldssektar, auk þess sem ríkisskattstjóri ítrekaði afstöðu sína varðandi það að launavinnsla félli undir gildissvið laganna.
Við mat á fjárhæð sektar leit ríkisskattstjóri til þess að brot félagsins teljist alvarleg, en félagið hafði ekki framkvæmt áreiðanleikakannanir á viðskiptamönnum sínum áður en athugun ríkisskattstjóra hófst og hafði því ekki starfað í samræmi við kröfur sem gerðar eru í lögum nr. 140/2018 frá gildistöku þeirra. Einnig uppfyllti félagið ekki skilyrði samkvæmt lögum nr. 68/2023, sbr. áður lög nr. 64/2019. Auk framangreinds var litið til fjárhagsstöðu félagsins. Þá var litið til heildarmats á samstarfsvilja félagsins. Að lokum leit ríkisskattstjóri til fyrri framkvæmdar embættisins í málum sem varða aðgerðir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka og alþjóðlegar þvingunaraðgerðir, bæði hjá aðilum á sama markaði sem og heildarframkvæmdar í málaflokknum.
Að mati ríkisskattstjóra leiddi framangreint til þess að sektarfjárhæð yrði alls að fjárhæð 3.100.000 kr.
Með vísan til 2. mgr. 3. gr. reglna ríkisskattstjóra nr. 33/2025 nam fjárhæð sáttar 50% af ætlaðri sektarfjárhæð þar sem málinu taldist lokið á fyrri stigum, eða alls að fjárhæð 1.550.000 kr. (3.100.000 kr. * 50%).
Réttaráhrif, opinber birting viðurlaga og frestur
Samkomulagið er gert á grundvelli 1. mgr. 47. gr. laga nr. 140/2018 um aðgerðir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka, 1. mgr. 31. gr. laga nr. 68/2023 um framkvæmd alþjóðlegra þvingunaraðgerða og frystingu fjármuna og reglna ríkisskattstjóra nr. 33/2025 um sáttagerðir samkvæmt lögum nr. 140/2018 og lögum nr. 68/2023.
Félagið telst uppfylla sáttina við greiðslu sektarfjárhæðar og staðfestingu á að úrbótum sé lokið. Félagið brýtur gegn samkomulaginu ef það greiðir ekki umsamda sektarfjárhæð, lýkur ekki úrbótum í samræmi við viðauka við samkomulagið, gaf rangar upplýsingar um málsatvik eða leyndi upplýsingum sem máli skipta. Einnig geta önnur atvik leitt til þess að félagið teljist hafa brotið gegn sáttinni. Verði félagið uppvíst að því að brjóta gegn samkomulaginu getur ríkisskattstjóri fellt það úr gildi og tekið málið til meðferðar á ný.
Með vísan til 53. gr. pþl., 36. gr. þfl. og viðmiðunarreglna ríkisskattstjóra um opinbera birtingu stjórnsýsluviðurlaga samkvæmt lögum nr. 140/2018 og lögum nr. 68/2023 er meginreglan sú að birta skuli opinberlega stjórnsýsluviðurlög sem ákveðin eru í samræmi við 46.–47. og 50.–51. gr. pþl. og 30. og 31. gr. þfl.
