Dómur Héraðsdóms Reykjaness, 24 mars 2021 í máli nr. S-2293/2020

24.3.2021

Héraðsdómur Reykjaness

Dómur 24. mars 2021 Mál nr. S-2293/2020:

Ákæruvaldið

(Sigríður Árnadóttir aðstoðarsaksóknari)

gegn

Eygló Rós Glódísi Agnarsdóttur og

(Jón Steinar Gunnlaugsson lögmaður)

Valdísi Fjölnisdóttur

(Helga Björg Jónsdóttir lögmaður)

Dómur

Mál þetta, sem dómtekið var 27. janúar, er höfðað með ákæru héraðssaksóknara, útgefinni 3. september 2020, á hendur Eygló Rós Glódísi Agnarsdóttur, kt. 000000-0000, […], […] og Valdísi Fjölnisdóttur, kt. 000000-0000, […], […] fyrir „meiri háttar skattalagabrot og peningaþvætti:

A

Með því að hafa staðið skil á efnislega röngum skattframtölum gjaldárið 2015 vegna tekjuársins 2014, þegar ákærðu létu undir höfuð leggjast að telja fram tekjur, sem voru tilkomnar vegna ólögmætrar úthlutunar, sbr. XII. kafla laga um einkahlutafélög, nr. 138/1994, 30. júní 2014, úr einkahlutafélaginu Valgló, sem ákærða Eygló, stjórnarformaður félagsins, átti til jafns með ákærðu Valdísi, framkvæmdastjóra félagsins, þegar einbýlishúsi nr. […] að […] í […], að virði 85.000.000 króna, var afsalað sameiginlega af ákærðu fyrir hönd félagsins til þeirra beggja í jöfnum hlutföllum án endurgjalds. Hinar vanframtöldu tekjur eru skattskyldar samkvæmt 4. tölul. A-liðar 7. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, sbr. 2. málsl. 2. mgr. 11. gr. sömu laga, sbr. einnig

19. og 21. gr. laga nr. 4/1995, um tekjustofna sveitarfélaga. Með þessum hætti vanframtöldu ákærðu tekju- og útsvarsstofn sinn að fjárhæð 42.5000.000 króna hvor.

1

Komst ákærða Eygló þar með hjá því að greiða tekjuskatt og útsvar að fjárhæð

19.267.168 krónur sem sundurliðast með neðangreindum hætti:

Eygló Rós Glódís Agnarsdóttir
Tekjuárið 2014 Framtalinn tekjuskatts- og útsvarsstofn:		kr.	8.333.404
Vanframtaldar tekjur, óheimil úthlutun:		kr.	42.500.000
Vanframtalinn tekjuskatts- og útsvarsstofn:		kr.	42.500.000
Tekjuskattur, skattprósenta 25,30%	kr.	273.752
Útsvar, útsvarsprósenta 13,70% (Af stofni kr. 3.480.001 - 9.415.428)	kr.	148.237
Tekjuskattur, skattprósenta 31,8%	kr.	13.170.916
Útsvar, útsvarsprósenta 13,70% (Af stofni yfir kr. 9.415.428)	kr.	5.674.263
Ónýttur persónuafsláttur kr.	0

Vangreiddur tekjuskattur og útsvar samtals: kr. 19.267.168

2

Komst ákærða Valdís þar með hjá því að greiða tekjuskatt og útsvar að fjárhæð

19.022.066 krónur sem sundurliðast með neðangreindum hætti:

Valdís Fjölnisdóttir
Tekjuárið 2014 Framtalinn tekjuskatts- og útsvarsstofn:	kr.	4.562.605
Vanframtaldar tekjur, óheimil úthlutun:	kr.	42.500.000
Vanframtalinn tekjuskatts- og útsvarsstofn:	kr.	42.500.000

Tekjuskattur, skattprósenta 25,30%	kr.	1.227.764
Útsvar, útsvarsprósenta 13,70% (Af stofni kr. 3.480.001 - 9.415.428)	kr.	664.837
Tekjuskattur, skattprósenta 31,8%	kr.	11.971.802
Útsvar, útsvarsprósenta 13,70% (Af stofni yfir kr. 9.415.428)	kr.	5.157.663
Ónýttur persónuafsláttur kr.	0

Vangreiddur tekjuskattur og útsvar samtals: kr. 19.022.066 B

1

Á hendur ákærðu Eygló fyrir að hafa aflað sér ávinnings af broti samkvæmt A kafla ákæru, samtals að fjárhæð 19.267.168 krónur.

2

Á hendur ákærðu Valdísi fyrir að hafa aflað sér ávinnings af broti samkvæmt A kafla ákæru, samtals að fjárhæð 19.022.066 krónur.

C

Brot ákærðu samkvæmt 1. og 2. lið A kafla ákæru teljast varða við 1. mgr. 262. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sbr. einnig 1. mgr. 109. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, og 2. mgr. 22. gr. laga nr. 4/1995, um tekjustofna sveitarfélaga.

Brot ákærðu samkvæmt 1. og 2. lið B kafla ákæru teljast varða við 1. mgr., sbr.

2. mgr. 264. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.

D

Þess er krafist að ákærðu verði dæmdar til refsingar og greiðslu alls sakarkostnaðar.“

Ákærðu neita sök og krefjast sýknu. Til vara er farið fram á vægustu refsingu sem lög leyfi. Sakarkostnaður verði greiddur úr ríkissjóði.

Málavextir

Með bréfum dags. 14. maí 2019 vísaði skattrannsóknarstjóri til héraðssaksóknara til rannsóknar meintum brotum ákærðu Eyglóar Rósar Glódísar Agnarsdóttur og Valdísar Fjölnisdóttur, en skattrannsóknarstjóri hafði hafið rannsókn sína á skattskilum ákærðu 23. nóvember 2017. Niðurstaða rannsóknar héraðssaksóknara var sú að vanframtaldar tekjur hvorrar ákærðu um sig á tekjuárinu 2014 næmu 42,5 milljónum króna.

Ákærða Eygló Rós Glódís verður að jafnaði nefnd ákærða Eygló í dómi þessum. Í apríl 2009 stofnuðu ákærðu einkahlutafélagið Valgló og seldu félaginu þáverandi íbúðarhúsnæði sitt við […] í […]. Verður félagið Valgló ehf. að jafnaði nefnt Valgló í dómi þessum.

Ákærðu voru í hjúskap. Þær munu hafa skilið að borði og sæng sumarið 2014. Samningur þeirra í framhaldinu um skilnaðarkjör og skiptayfirlýsing verða rakin síðar.

Í málinu liggur tilkynning um stofnun einkahlutafélagsins L, móttekin hjá fyrirtækjaskrá 10. febrúar 2009. Félagið er sagt til heimilis á […] og tilgangur félagsins séu kaup og rekstur fasteigna og lánastarfsemi. Stofnendur eru skráðir ákærðu báðar og A, bandarískur ríkisborgari. Er sá síðastnefndi skráður stjórnarformaður félagsins en auk hans er ákærða Eygló skráð í stjórn. Ákærða Valdís er skráð í varastjórn. Ákærðu eru báðar skráðar framkvæmdastjórar félagsins og prókúruhafar. Endurskoðandi er skráður B lögg. endurskoðandi. Ákærða Valdís var framkvæmdastjóri og stjórnarmaður þar til í maí 2014 og ákærða Eygló þar til í júní 2014. Félagið L ehf. verður að jafnaði nefnt L í dóminum. Á árinu 2012 var félaginu breytt úr einkahlutafélagi í hlutafélag.

Í málinu liggur skjal, nefnt lánasamningur, dags. 29. apríl 2009. Í 1. gr. samningsins kemur fram að félagið L ehf. sé í helmingseigu A en ákærðu eigi hvor sinn fjórðunginn í félaginu. Í 2. gr. samningsins segir að hinn 29. apríl 2009 láni L félaginu Valgló 195.000 Bandaríkjadali á genginu 155, alls 30.225.000 krónur. Í 3. gr. segir að væntanlegur arður beggja ákærðu samkvæmt eignarhlut þeirra í L, upp að 195.000 dölum, gangi til greiðslu höfuðstóls lánsins, sem greiðist að öðru leyti eftir nánara samkomulagi. Eftir uppgreiðslu lánsins renni væntanlegur arður til eigenda í samræmi við eignarhlut. Í 4. gr. segir að ef „samstarfi við A lýkur vegna riftunar eða gjaldþrots, eða ef samstarfi lýkur með öðrum hætti áður en lánið er að fullu greitt, þá skulu eftirstöðvar lánsins falla niður og er lánssamningurinn þar með ógiltur. Valgló ehf. greiðir hvorki afborganir né vexti umfram það sem gert hefur verið fram að slitum á samstarfi af hvaða ástæðum sem samstarfi kann að vera slitið eða því lokið.“ Loks segir í 5. gr. að lánið skuli vera afborgunarlaust fyrstu tvö árin, nema til arðgreiðslna komi, og vera vaxtalaust. Undir skjalið rita ákærðu báðar, annars vegar fyrir hönd seljandans L og kaupandans Valglóar. Þá eru skráð á skjalið tveir nafngreindir vottar að undirskrift, dagsetningu og fjárræði.

Hinn 29. apríl 2009 lagði L 30.225.000 krónur inn á bankareikning ákærðu Valdísar.

Í málinu liggur skjal, dags. er í „Reykjavik, 8. April 2009“ og er á ensku undir yfirskriftinni „Loan agreement“, og liggur skjalið og fyrir í málinu í þýðingu lögg. skjalaþýðanda. Í skjalinu eru tvær efnisgreinar. Í fyrri segir að ákærðu fái lán hjá L að fjárhæð 195.000 Bandaríkjadali dags. 1. apríl 2009. Síðari greinin hljómar svo: „Ef, af einhverjum ástæðum, A, verður ekki lengur hluti félagsins eru hvorki Eygló Rós Agnarsdóttir eða Valdís Fjölnisdóttir skuldbundnar á nokkurn hátt til að endurgreiða lánið og L hefur enga kröfu á hendur hvors aðila.“ Undir skjalið eru handrituð nöfn A og beggja ákærðu. Við nafn A er jafnframt handrituð dagsetningin 15. apríl 2009.

Í málinu liggur tölvubréf sem ber með sér að vera sent úr póstfangi ákærðu Valdísar í póstfang A 18. apríl 2011. Bréfið er á ensku en fyrir liggur í málinu þýðing lögg. skjalaþýðanda. Þar segir: „Sæll A. Vonum að dvöl þín í [...] hafi verið ánægjuleg. Hér eru viðhengi með myndum af draumahúsinu okkar sem við sögðum þér frá. Við borgum 62 milljónir fyrir þetta hús ásamt íbúð okkar að […] sem var metin á 25 milljónir (þannig að heildarverðið er 88 milljónir). Við vitum að þetta er ansi mikið en hins vegar er þetta mjög fínt hús með [...]. Við erum jafnframt með gestaherbergi fyrir þig þegar þú kemur [tákn er sýnir brosandi andlit]. Við myndum taka þetta sem fyrirframgreiðslu á laun/framtíðarhagnað vegna L, og gera þetta síðan á sama hátt og þegar við keyptum íbúðina að […] sem verður [lokið] í júní. Við getum þá byrjað að borga húsið frá júnímánuði og munum taka hálf laun en þetta tekur 5,5 ár. Er mögulegt fyrir þig að millifæra á reikning okkar í nafni Valgló, sem er sameiginlegur reikningur okkar tveggja? [...] Innilegar þakkir fyrir þetta A. Vonumst til að heyra fljótt frá þér. Valdís og Eygló.“

Samkvæmt bankakvittun er liggur fyrir í málinu lagði A 61.836.500 krónur inn á reikning Valglóar hinn 19. apríl 2011.

Í ársreikningum Valglóar fyrir árið 2011 er fjárhæðin 61.836.500 krónur skráð sem lán vegna fasteignakaupa og fyrir árin 2012 og 2013 sem lán vegna íbúðarkaupa. Jafnframt var í ársreikningunum getið um skuld við lánardrottna, 29.725.000 krónur 2011, 29.607.476 krónur 2012, og 29.711.039 krónur 2013. Eftir það eru umræddar skuldir ekki í ársreikningi félagsins.

Með kaupsamningi, dags. 29. apríl 2011 og innfærðu hjá sýslumanni 3. maí 2011, keypti Valgló fasteignina […], […], af nafngreindu fólki. Kaupverð var alls 88 milljónir króna en þar af skyldu 28 milljónir króna greiðast með afhendingu fasteignar kaupandans, […]. Skyldi hvor eign um sig afhendast veðbandalaus.

Í málinu liggur kaupsamningur, dags. 30. júní 2014 en skráður gerður 26. júní 2014. Er hann sagður milli Valglóar ehf. sem seljanda og beggja ákærðu sem kaupenda. Selt sé íbúðarhúsið […] í […] og kaupi ákærðu eignina í jöfnum hlutföllum. Í 2. gr. samningsins segir í 1. mgr. að kaupverð eignarinnar sé 85 milljónir króna. Í 2. mgr. segir:
„Kaupverð hins selda skv. lið 2.1 greiðist með þeim hætti að bókfærð skuld seljanda við kaupendur, sem nemur þessari fjárhæð, telst að fullu greidd.“ Ákærðu skrifa undir samninginn, bæði fyrir hönd Valglóar ehf. og persónulega sem kaupendur. Vottar að réttri dagsetningu, fjárræði og undirskrift eru lögmennirnir C og D.

Með afsali dags. 30. júní 2014, mótteknu til þinglýsingar sama dag og innfærðu daginn eftir, afsalaði Valgló ehf. fasteigninni […] í […] til beggja ákærðu, í jöfnum hlutföllum. Í afsalinu segir að kaupverð sé að fullu greitt í samræmi við greiðslutilhögun í kaupsamningi afsalshafa og afsalsgjafa, dags. sama dag. Engin veðbönd fylgi eigninni en afsalshöfum sé kunnugt um þær kvaðir sem á henni hvíli. Ákærðu rita undir afsalið, bæði fyrir hönd Valglóar ehf. og persónulega sem afsalshafar. Vottar að réttri dagsetningu, fjárræði og undirskrift eru lögmennirnir C og D.

Í málinu liggur samningur um skilnað og skilnaðarkjör milli ákærðu, dags. 20. ágúst 2014. Í 7. gr. eru taldar upp eignir „búsins“, þar á meðal fasteignin […] í […] og tekið fram að verðmæti hennar sé „u.þ.b. 88 millj.“ króna og hvíli engin veðbönd á. Ákærðu séu skráðar eigendur fasteignarinnar að jöfnu. Þá eru meðal eignanna félagið L ehf. og tekið fram að hlutafé þess, að nafnvirði tvær milljónir króna, eigi ákærðu að jöfnu, og félagið Valgló ehf., sem ákærðu eigi að jöfnu en sé verðlaust. Taldar eru upp ýmsar aðrar eignir, svo sem verðbréf, bankainnstæður, bifreið, vélsleðar, bifhjól og hjólhýsi, og eru metin samtals á 7.380.000 krónur. Loks er til eigna talið innbú í fasteign þeirra en ekki metið til verðs. Í 8. gr. er fjallað um skuldir „búsins“ og eru þær ýmsar lausaskuldir, samtals um ein og hálf milljón króna. Í 9. gr. er fjallað um skiptingu eigna og skulda og segir þar að fasteignin […] skuli koma í hlut ákærðu Eyglóar ásamt bifreið, vélsleða, bifhjólum, torfæruhjóli og hjólhýsi. Gegn þessu fái ákærða Valdís 27 milljónir króna.

Þær muni áfram eiga hlut sinn í L ehf. en Valgló ehf. skuli leyst upp. Hvor um sig haldi persónulegum munum, innstæðum á bankareikningum, verðbréfum og annarri hlutafjáreign. Innbúi í […] hafi verið skipt. Þá er í samningnum fjallað um [...]. Loks segir í 14. gr. samningsins að ákærðu séu sammála um að leita lögskilnaðar að sex mánuðum liðnum. Skuli hann fara fram með sömu kjörum og skilnaður að borði og sæng. Samningur þessi er undirritaður af ákærðu báðum og kemur fram að hann hafi samið E lögmaður.

Í málinu liggur skiptayfirlýsing, dags. 2. desember 2014. Í honum lýsa ákærðu yfir að með samningi um skilnaðarkjör vegna skilnaðar að borði og sæng 20. ágúst hafi ákærða Eygló orðið eigandi íbúðar að […]. Yfirlýsingu þessa undirrita ákærðu báðar og er hún með stimpli sýslumanns um innfærslu 16. desember 2014. Á yfirlýsinguna er handritað og virðist stafa frá fulltrúa sýslumanns: „Í samræmi við fjárskiptasamning, dags. 20/8 ´14“.

Með samningi, dags. 10. desember 2014, innfærðum hjá sýslumanni 15. desember, keypti ákærða Eygló nánar greinda fasteign af nafngreindu fólki og var skráð kaupverð 109,5 milljónir króna. Kaupverð skyldi annars vegar vera greitt með fasteigninni […] og hins vegar með andvirði skuldabréfs sem kaupandi gæfi út, upphaflega að fjárhæð fimmtíu milljónir króna. Á fasteigninni hvíli á 1. veðrétti veðskuld við nánar greindan banka útgefin 4. júlí 2014, upphaflega að fjárhæð tíu milljónir króna. Af því fimmtíu milljón króna skuldabréfi sem gefið skuli út, skuli ráðstafa fjárhæð sem tryggi aflýsingu veðskuldarinnar frá 4. júlí 2014. Í samningnum segir meðal annars:

„Samkvæmt framlögðu veðbókarvottorði vegna […], […], eru eigendur fasteignarinnar [ákærðu báðar]. Samhliða undirritun kaupsamnings þessa er gerður kaupsamningur milli [ákærðu beggja] og verður Eygló þá ein eigandi eignarinnar. [...] [Ákærða Valdís] ritar undir kaupsamning aðila um […] sem afsalshafi að 50% eignarinnar samþykki sitt fyrir þeirri ráðstöfun sem sá kaupsamningur kveður á um.“ Ákærða Eygló skrifar undir samninginn sem kaupandi en ákærða Valdís sem vottur að réttri dagsetningu, undirritun og yfirlýsingu um fjárræði.

Í málinu liggur kaupsamningur milli ákærðu, dags. 20. desember 2014, þar sem ákærða Eygló kaupir alla hluti ákærðu Valdísar í Valgló ehf. Í 2. gr. samningsins kemur fram að kaupverð hluta ákærðu Valdísar í félaginu sé ein króna. Í 3. gr. samningsins segir meðal annars: „Fasteignin […], […], sem var í eigu félagsins og sem afsalað var til aðila samnings þessa, varð eign kaupanda, Eyglóar, fyrir kaupsamning aðila sem fram fór nú í desember. Kaupandi, Eygló, ber ein ábyrgð á skuldbindingum vegna ráðstafana á fasteign félagsins til aðila.“Ákærðu rita undir samninginn og sem vottur að réttri dagsetningu og undirritun F lögmaður.

Í málinu liggur tilkynning til fyrirtækjaskrár, dags. 20. desember 2014, stimpluð um móttöku að því er virðist 29. desember 2014 þar sem greint er frá hluthafafundi sem haldinn hafi verið í Valgló 20. desember. Þar hafi ákærða Eygló verið kosin í stjórn og nafngreind kona í varastjórn. Ákærða Valdís hafi gengið úr stjórn og nafngreind kona úr varastjórn. Prókúra ákærðu Valdísar hafi verið afturkölluð. B lögg. endurskoðandi verði áfram endurskoðandi félagsins. Ákveðið hafi verið að breyta nafni félagsins í N ehf. Ákærðu rita undir tilkynninguna auk þeirrar konu er kjörin var í varastjórn.

Í málinu liggur bréf dags. 27. janúar 2015, stílað á Valgló. Segir þar meðal annars:

„M hf. [...] (hér eftir „félagið“) hefur falið […] lögmannsþjónustu að innheimta kröfu félagsins á hendur Valgló ehf. [...] (hér eftir Valgló). Krafan er að fjárhæð 30.000.000 króna og hana eignaðist félagið með framsali frá L hf. [...]. Með bréfi þessu er skorað á Valgló að greiða umbjóðanda okkar framangreinda kröfu innan tíu daga frá dagsetningu bréfs þessa. Verði það ekki gert getur það leitt til málshöfðunar eða annarra innheimtuaðgerða á grundvelli réttarfarslaga og aukins kostnaðar.“ Undir bréfið ritar G lögmaður.

Í málinu liggur útprentað tölvubréf sem ákærða Valdís sendi H endurskoðanda, skráð sent 26. febrúar 2015. Þar segir: „Takk fyrir góðan fund í morgun og takk kærlega fyrir hjálpina. Frábært hvað þetta er í góðum höndum hjá þér. Var einmitt að hugsa þetta aðeins eftir að ég fór frá þér og eins og þú sagðir getum við pottþétt leyst þetta svona líka af því að Eygló tekur við öllum skuldum félagsins og þá hans líka (Ameríkanans) það vorum við búin að semja um að hún verður í sambandi við hann með það svo það leysist allt saman. Heyri svo frá þér þegar nær dregur skilum.“

Í málinu liggur útprentað tölvubréf sem ákærða Valdís sendi sama endurskoðanda, skráð sent 8. marz 2015. Þar segir meðal annars: „Ég sel bréf mín í L til félagsins fyrir 5.870.000 kr. (ekki til Eyglóar). Eygló kaupir mig hins vegar út úr Valgló ehf. [...] Þar með yfirtekur hún allar skuldbindingar félagsins og lán til A sem hún tekur ábyrgð á að semja um og gera skil á. Endilega bjallaðu ef eitthvað er óljóst.“

Í málinu liggja tölvupóstsamskipti 21. janúar 2015 sem bera með sér að vera milli B lögg. endurskoðanda, I lögmanns A, J þáv. framkvæmdastjóra L og G lögmanns er einnig mun hafa unnið fyrir A. Samskiptin eru á ensku en liggja fyrir í þýðingu lögg. skjalaþýðanda. Í pósti B til I, undir efnisheitinu „Valgo debt“, tilgreinir hann viðskiptakröfur úr bókhaldi fyrirtækisins M, 2014. Kemur þar fram að lækka megi fjárhæðina 122.688.000 krónur sem skráðar séu á L um þrjátíu milljónir króna. Eftir breytinguna yrðu í upptalningu veltufjármuna 92.688.000 krónur skráðar hjá L en þrjátíu milljónir króna hjá Valgló. Ekki þurfi peningamillifærslu, aðeins bókhaldsbreytingar hjá M og afleiddar færslur hjá L. B tekur fram í bréfinu að ef skattyfirvöld spyrjist fyrir verði að svara þeim sannleikanum samkvæmt. Þá segir í bréfinu: „Þú verður að grípa til einhverra aðgerða til að endurheimta upphæðina frá Valdísi og Eygló, einhverskonar bréf frá M þar sem óskað er greiðslu annars gæti farið [illa] Aðalatriðið er aðgerð þar sem innheimta væri reynd svo það liti út eins og menn væru bjartsýnir um endurgreiðslu. Ég endurtek að millifærsla á ISK 30 milljónum breytir engu í sjálfu sér að öðru leyti en því að færa vandamálið úr kastljósinu Innheimtubréf frá lögmönnum ykkar til Valdísar og Eyglóar er nauðsynlegt sem yfirlýsing um að þú gefir skuldina ekki eftir. Þetta er trúlega óþægilegt en engu að síður nauðsynleg aðgerð til að komast hjá mögulegum aðgerðum [skattyfirvalda].“ Þetta bréf mun I hafa framsent til lögmannsins G, J og þriðja lögmanns, og segir jafnframt: „G, vinsamlegast sjá hér að neðan frá B varðandi millifærslu Valglo lánsins til M frekar en til A. Þurfum við ekki einhvers konar lagalega skjalagerð og raunverulega millifærslu á peningum til þess að færa skuldina frá L til M?“ Því svarar G:
„Ef L skuldar M peninga ætti ekki að þurfa millifærslu, þ.e. niðurfærsla til lækkunar skuldarinnar um ISK 30 milljónir gæti einfaldlega átt sér stað. Varðandi lögformleg gögn, þá væri einfalt skjal fullnægjandi þar sem kæmi fram að krafan hafi verið millifærð á nafnverði til M og skuldajafnað við L. Færsla á kröfu er fullnægjandi samkvæmt íslenskum lögum með tilkynningu til skuldunautar. Skv. þessu ætti M að senda bréf til Valglo þar sem fram kæmi að það hefði fengið kröfuna og hún ætti að vera greidd (ekki L). Skoða þyrfti hvernig best er að gera þetta í raun að teknu tilliti til þess hvernig þú telur að Eygló og Valdís (f.h. Valglo) myndu bregðast við þannig bréfi.“ Þessu svarar I:

„Þetta er uppáhalds valkostur minn. Hvað finnst þér?“ J svarar: „Ég skil – M tekur við láninu, skuld L við M er lækkuð um sömu upphæð þ.e. ISK 30 milljónir. Þetta virðist skynsamlegt frá þeim sjónarhóli séð að hreinsa L. Mér er sama hvort Valglo lánið sé gagnvart L eða M. Ég er forvitnari að vita hver ætlunin er varðandi langtíma áform um að losa að öllu leyti lánið úr bókunum. Á þessum tímapunkti skilst mér að um sé að ræða innheimtu og sönnun á vangetu til endurgreiðslu lánsins. Er það ekki?“ I svarar: „Ég held ekki að M þyrfti að ganga ýkja langt í innheimtuaðgerðum sínum. G virðist halda að nægjanlegt sé að senda nokkur bréf og síðan að afskrifa skuldina sem ógreidda. Greinilegt er að öruggara væri ef A keypti skuldina, en honum líst vægast sagt illa á hugmyndina. Lái honum hver sem vill.“

Í málinu liggur tölvubréf B til J, skráð sent 16. janúar 2018. Bréfið er á ensku en í málinu liggur þýðing lögg. skjalaþýðanda. Þar segir meðal annars: „Útreikningur L og tekjuskattur ársins 2015, skv. ósk þinni þar um. Eins og sjá má í ársreikningi ársins 2015 undir Óregluleg gjöld er varúðarafskrift krafna ISK 60.328.563. Lánið til Valglo er ISK 30.325.563, sjá Athugasemd nr. 3 – 2015 ARSR (ársreikningur). Liður þessi er færður sem tap, er í skattframtali hér að neðan eyðist upphæðin, ISK 60.328.563, þannig að ekkert skattalegt tap er samþykkt vegna þessa liðar. Ástæða þessa, að bestu vitund minni, er að engar tekjur hafa verið færðar í persónuleg skattframtöl kvennanna. Viðbótin, ISK 30.000.000, er vegna Meira, sjá athugasemd nr 5 – ARSR 2015. Þetta blasir við Skattinum. Þar af leiðir, eins og það kemur fyrir, hefur Skatturinn enga ástæðu til þess að efast um að rétt hafi verið farið með þessar „eignir“.“

Í málinu liggur yfirlýsing, dags. í [...] 3. febrúar 2018. Yfirlýsingin er á ensku en fyrir liggur í málinu þýðing lögg. skjalaþýðanda. Þar segir: „Yfirlýsing þessi er gerð að ósk Eyglóar Rósar Agnarsdóttur til staðfestingar þeirrar staðreyndar að hinn 19. apríl veitti ég lán að upphæð ISK 61.836.500, sem var millifært á bankareikning íslensks einkahlutafélags, Valglo ehf. í eigu Eyglóar Rósar Agnarsdóttur og Valdísar Fjölnisdóttur á þeim tíma. Virðingarfyllst I (sign) Skv. umboði (handskrifað) A.“

Hinn 17. desember 2018 kyrrsetti sýslumaðurinn á höfuðborgarsvæðinu að beiðni tollstjóra nánar greindar eigur ákærðu Valdísar til tryggingar fullnustu kröfu að fjárhæð 58.200.000 krónur. Samkvæmt endurriti úr gerðabók voru kyrrsettar eignir að verðmæti 58.200.000 krónur. Hinn 17. desember 2018 tók sýslumaðurinn á höfuðborgarsvæðinu fyrir kröfu tollstjóra um kyrrsetningu eigna ákærðu Eyglóar vegna krafna að fjárhæð 57.800.000 krónur. Samkvæmt endurriti úr gerðabók voru kyrrsettar nánar greindar eignir að verðmæti 54.671.842 krónur og var gerðinni lokið sem árangurslausri.

Í málinu liggur bréf, dags. 29. janúar 2020 og mun vera frá A til héraðssaksóknara. Bréfið er á ensku en fyrir liggur þýðing lögg. skjalaþýðanda. Þar segir: „Héraðssaksóknari hefur óskað upplýsinga frá undirrituðum, A, varðandi millifærslu fjármagns, ISK 61.836.500, inn á reikning N ehf. þann 19. apríl 2011 og ISK 30.225.000 inn á bankareikning Valdísar Fjölnisdóttur þann 29. apríl 2009. Færslurnar sem um ræðir, voru gerðar fyrir löngu, þannig að ekki er unnt að staðfesta nákvæmlega kringumstæður þessa. Skv. því er ég man best óskuðu viðskiptafélagar mínir á Íslandi eftir láni til fjárfestinga á heimili þeirra um svipað leyti og fyrra lánið var veitt og svo vegna annarrar fasteignafjárfestingar um það leyti sem seinna lánið var veitt. Ég samþykkti fyrir mitt leyti að þeim yrði veitt lán. Með vísan til upphæðarinnar árið 2009 þá man ég ekki hvaða lögaðili veitti lánið og hver tók við því. Ég hef ekki nákvæma vitneskju um fyrirkomulag lánsins. Hvað varðar síðara lánið tel ég að það hafi verið grett af einkareikningi mínum, Valdís veitti upplýsingar um reikning í viðtökubanka. Síðar, þegar þessar millifærslur voru til endurskoðunar, var reynt að koma á áætlun um endurgreiðslu fjárins. Lántakendur höfðu hins vegar ekki nægar tekjur til að standa skil á lánunum sem voru því útistandandi. Í framhaldinu gerði Eygló Agnarsdóttir svo tillögu um fulla endurgreiðslu með tilfærslu á eignarhaldi húsnæðis hennar. Þótt þessi hugmynd hafi fallið í jákvæðan farveg leiddi frekari athugun í ljós að verð hússins stóð ekki undir láninu þar sem íslensk stjórnvöld höfðu gert kröfu í það. Lánin eru því enn ógreidd. Virðingarfyllst A (sign)“.

Hinn 23. júní 2020 gaf ákærða Eygló skýrslu hjá héraðssaksóknara að viðstöddum þáverandi verjanda sínum. Var hún þar meðal annars spurð um kaup þeirra ákærðu Valdísar á fasteigninni 30. júní 2014. Svaraði hún því til að þær hefðu tekið „að sjálfsögðu yfir allt lánið sem er frá A.“ Nánar spurð sagði hún að þær hefðu tekið yfir lánin tvö. Spurð hvort einhver gögn væru um að Valgló hefðu skuldað þeim þær fjárhæðir svaraði ákærða að Valgló skuldaði þeim ekki, það væru þær sem skulduðu A persónulega.

Með úrskurðum 2. júlí 2020 endurákvarðaði ríkisskattstjóri opinber gjöld beggja ákærðu vegna gjaldársins 2015 þannig að stofn hvorrar um sig til tekjuskatts og útsvars hækkaði um 42,5 milljónir króna og lagt var 2,5% verðbótaálag á mismun á álögðum sköttum og staðgreiðslu. Ákærðu hafa báðar kært úrskurð ríkisskattstjóra til yfirskattanefndar.

Í málinu liggja tölvupóstsamskipti sem bera milli sín að vera milli ákærðu Valdísar og K sem mun vera fyrrverandi sýslumannsfulltrúi. Í bréfi sínu 4. júlí 2020 skrifar ákærða meðal annars: „Þú varst starfsmaður Sýslumanns [...] árið 2014 þegar ég skildi við eiginkonu mína Eygló R. Agnarsdóttur og þú sást um skilnaðinn fyrir hönd Sýslumanns. Þannig var mál með vexti að skilnaðaruppgjör okkar var í upphafi rangt ritað þar sem lögfræðingur okkar á þeim tíma gerði ráð fyrir að við myndum skipta eignum okkar jafnt. Það var hins vegar ekki svo og vegna erfiðra samskipta á þeim tíma milli okkar létum við bara breyta þessu í hið rétta þegar við skrifuðum undir [hjá] þér (sluppum þá við að þurfa að fara aftur til lögfræðingsins og láta hana breyta því með tilheyrandi kostnaði). Hið rétta uppgjör var s.s. að Eygló fékk húseignina í sinn hlut en ég fékk greiddar 27 milljónir fyrir innbú líkt og sést á pappírunum hér í viðhengi. Á skjalið Samkomulag um skilnað hér að neðan þá skrifaðir þú þetta þar inná (og strikar yfir hið ranga) og kvittar svo við með upphafsstöfum þínum […] (ásamt okkar upphafsstöfum). Mig langaði því vinsamlegast að biðja þig um að staðfesta að þú hafir skrifað þetta inná skilnaðaruppgjör okkar á þessum tíma og svo staðfestingu með stöfunum þínum.“ Þessi svarar K 6. júlí: „Upphafsstafirnir mínir og ykkar á skjalið og staðfesting með sýslumannsstimplinum ættu að duga. Ef það er einhver vafi bendi ég þér á að hafa samband við sýslumanninn á höfuðborgarsvæðinu.“

Í málinu liggja tölvubréf B lögg. endurskoðanda til héraðssaksóknara. Lýsir hann þar niðurstöðum sínum eftir athugun sína á gögnum þess. Í bréfi skráðu sent 17. september 2020 segir hann meðal annars: „Samkvæmt mínum niðurstöðum er ljóst að fasteigninni […] er afsalað frá Valgló ehf. til eigenda á núll krónur að frádregnum skuldum og því getur alls ekki verið um úttekt verðmæta kr. 85.000.000. Yfirteknar skuldir voru einfaldlega hærri en markaðsverð.“ Síðar í bréfinu segir: „Sala á […] frá Valgló ehf. til Eyglóar og Valdísar þann 26. Júní 2014. Söluverð að sögn kr. 85.000.000 en það er aðeins hálf sagan. Skuld við eigendur skv. Ársreikningi Valglóar ehf 31/12 2013 kr. 61.836.500 er að fullu greidd sbr. ákvæði 2.2. greinar sem og skuld kr. 30.000.000 við L sem hefur ekki verið gefin eftir svo vitað sé. Eftir situr að Eygló og Valdís skulda persónulegt lán frá A að kr. 61.836.500, Eygló yfirtekur þetta lán. Hin svokallaða „úttekt“ að mati RSK kr. 85.000.000 er því greidd með því að skuldir Valglóar ehf. kr. 91.836.500 eru yfirteknar og viðurkenndar greiddar félaginu með yfirtöku þeirra. Kaupsamningur (að nafni eingöngu) er gerður milli aðila þann 10. desember 2014. Kaupverð sagt vera kr. 44.000.000 milli aðila. Ákvæði kaupsamningsins, mótsagnakennd eins og þau eru, kveða á um að seljandi Valdís fái kr. 17.000.000 í sinn hlut + lán sem Eygló yfirtekur.“

Skýrslur fyrir dómi

Ákærða Eygló Rós Glódís kom fyrir dóm við aðalmeðferð málsins og kvaðst nýta sér rétt sinn til að svara ekki spurningum. Var hún þá sérstaklega spurð hvort hún vildi staðfesta framburð sinn úr skýrslutöku hjá lögreglu. Ákærða kvaðst nýta sér rétt sinn til að svara ekki spurningunni.

Ákærða Valdís sagðist hafa verið framkvæmdastjóri L frá 2009 til 2014. Það fyrirtæki hefði einkum sinnt fjárfestingum í fasteignum og útleigu þeirra. Á þessum tíma hefðu þær meðákærða verið meginstarfsmenn félagsins, en einhverjir fleiri hefðu komið þar til starfa undir lokin. Einnig hefði verið stofnað dótturfélag og þar hefði verið annar starfsmaður. Ákærðu hefðu hvor um sig átt fjórðungshlut í félaginu og A átt tæplega helmingshlut. Kynni þeirra af honum hefðu verið í gegn um fólk sem meðákærða þekkti í Bandaríkjunum. A hefði viljað fjárfesta á Íslandi eftir bankahrunið, hann hefði komið til landsins og sett sig í samband við ákærðu og þær hefðu hitt hann hér á landi. A hefði ekki starfað í félaginu. Þær hefðu áður rekið líkamsræktarstöð en ekki haft sérstaka reynslu af fasteignarekstri. Þær hefðu báðar titlað sig framkvæmdastjóra félagsins en formlega hefði ákærða verið skráð framkvæmdastjóri og meðákærða stjórnarformaður.

Ákærða sagði að þær meðákærða hefðu verið viðskiptafélagar A en hann hefði fyrst og fremst litið á þær sem vini sína.

Ákærða var spurð hvort hún hefði greitt fyrir hlut sinn í L. Hún svaraði að langt væri um liðið og hún myndi það ekki, en sjálfsagt hlyti hún að hafa gert það.

Ákærða kvaðst hafa lokið störfum hjá L árið 2014 og það komið til af því að hún hefði farið fram á skilnað við meðákærðu. Degi síðar eða svo hefði sér verið sagt upp störfum. Fáum vikum síðar hefði hún losað hlut sinn í félaginu.

Ákærða var spurð um tengingu sína við félagið M. Hún sagðist aldrei hafa komið nálægt félaginu en við lestur gagna málsins hefði hún séð að hún „var nú víst stjórnarmaður þar“. Því hefði hún alveg verið búin að gleyma enda hefði hún aldrei haft nein afskipti af félaginu. Hún hefði verið stjórnarmaður að nafninu til í stuttan tíma.

Ákærða sagði þær meðákærðu hafa verið einu eigendur og stjórnarmenn félagsins Valglóar ehf. Félagið verið stofnað að ráði B endurskoðanda þegar þær hefðu fengið lán frá A, „þegar hann bauðst til þess að lána okkur fyrir húsnæðinu okkur.“ A hefði talið allt of háa vexti á íbúðalánum í bönkum „og þá kom það til að hann bauðst til þess að lána okkur, gegn framtíðararði í fyrirtækinu og við leituðum til B endurskoðanda sem ráðlagði okkur það, það væri hægt að gera það með því að stofna félag þar sem eignin og skuldin væru skráð inn í og við myndum borga leigu þar í því félagi og þetta félag yrði stofnað um okkar húseign. Og við gerðum það svo í framhaldinu.“ Ákærða sagðist ekki muna hver leigan hefði verið, hún hefði verið einhver lágmarksleiga. B endurskoðandi hefði séð um allt bókhald þeirra sem og félaganna Valglóar og L. „Og meðan að þessi eign tengist mér er eign og skuld á þessu láni alltaf skráð inn í Valgló, öll skattframtöl og alla ársreikninga á meðan eignin tengist mér.“ Valgló hefði ekki haft aðra starfsemi en þessa.

Ákærða sagði að L hefði í raun ekki sjálfur lánað til fasteignaviðskiptanna, A væri raunverulegur lánveitandi, „en þar sem millifærslan fer fram í gegn um L þá er þetta skráð þar inni en lánið er alltaf persónulegt til okkar [frá] A.“ Spurð hvar mætti sjá á skjölum að svona væri þessu háttað svaraði ákærða að það væri „skjalfest í ársreikningum og skattframtali Valglóar sem lán þar og það er samkvæmt ráðleggingum okkar endurskoðanda, B, að setja það þar inn, að lánið er skráð þar inn og við gerðum það öll þessu ár, og við sem tvær eigendur félagins Valglóar bárum einar ábyrgð á því félagi og þar með er augljóst að við berum persónulega ábyrgð á láninu þó það sé skráð inn í Valgló. Síðan hefur það verið staðfest með ítrekuðum samtímagögnum og staðfestingum að þetta lán er alltaf frá A til okkar persónulega, þó það sé skráð í gegnum L eða skráð einhvern veginn öðruvísi. Og þetta gerum við samkvæmt ráðleggingum B endurskoðanda sem var þá og hefur verið endurskoðandi sérstaks saksóknara og við treystum honum 100% fyrir öllum okkar framtölum og gjörðum og öllum félögum. Hann var upplýstur um öll félögin, algjörlega, L, Valglóar og okkur persónulega.“

Borið var undir ákærðu skjal dags. 29. apríl 2009, nefnt lánasamningur, þar sem segir að L láni báðum ákærðu 195 þúsund dali. Ákærða sagði að þetta skjal væri „bara eitthvað sem þurfti að gera þar sem að lánið fer úr reikningum L, [...] af því að þetta er skráð í bókum L“. Féð hafi komið upprunalega „frá A og er persónulegt lán til okkar“ þó „millifærslan“ hafi komið frá L. Þetta hefði verið lán „sem að stóð til að greiða gegn arði síðar“. Ákærða tók fram að A hefði ekki ritað sjálfur á þetta skjal, „það var annað blað, það var annar samningur sem hann gerði.“ Var ákærða þá spurð um skjal, dags. 8. apríl 2009, og bent á að samkvæmt væri L skráður lánveitandinn. Ákærði svaraði því til að það væri „bara að forminu til, að pappírum til, þar sem að millifærslan fer þarna fram, í grunninn er það skilningur allra aðila, sem allir hafa staðfest, að þetta er persónulegt lán frá A til okkar.“ Ákærða sagði að í málinu væru ýmis skjöl sem hefðu verið hripuð niður á einhverjum tíma en hefðu svo verið tekin og lögð í málið sem sönnunargögn.

Ákærða var spurð hvar kæmi fram að þær meðákærða bæru persónulega ábyrgð á láninu. Hún svaraði að sú ábyrgð „kæmi fram í framtalinu sjálfu í rauninni. Við náttúrulega berum ábyrgð á fyrirtækinu og láninu. Og eignin er alltaf þar á móti, eignin á móti skuldinni. Þetta fylgdist alltaf að, sem að sannast síðan í kaupsamningi [...], þá fer lánið af Valgló félaginu yfir á okkur persónulega.“ Ákærða var spurð hvort Valgló væri ekki einkahlutafélag með takmarkaðri ábyrgð og að þær bæru því ekki persónulega ábyrgð á félaginu. Ákærða svaraði: „Nei, en við litum þannig á og þannig var það alltaf. Við skuldum alltaf þessa peninga sem eru, enda er það B sem ráðleggur okkur að setja þetta svona upp, hann sá líka um okkar persónulegu framtöl en hann vill frekar segja að það sé nægjanlegt fyrir okkur, verandi eigendur fyrirtækisins, að setja þetta inn í Valgló og við í fullkomlega góðri trú treystum honum 100% að það væri rétt gert. Og við héldum það alltaf á þessum tíma.“ Ákærða sagðist ekki hafa kynnt sér nákvæmlega hvaða reglur giltu um einkahlutafélög heldur hafa treyst endurskoðandanum.

Ákærða sagði að lánið hefði ekki verið sérstaklega tryggt, það hefði átt að greiðast með væntanlegum arðgreiðslum úr fyrirtækinu.

Ákærða var spurð um það ákvæði 4. gr. lánasamnings, dags. 29. apríl 2009, er kveður á um að ef samstarfi ljúki áður en lánið sé að fullu greitt falli eftirstöðvar þess niður. Ákærða kvaðst ekki vita hvers vegna þessi grein væri í samningnum og að aldrei hefði reynt á hana. A hefði enn verið í félaginu þegar ákærða hefði afsalað sér eignum og skuldum vegna samningsins í árslok 2014.

Ákærða var spurð hvernig það hefði komið til að A hefði veitt nýtt lán árið 2011, rúmlega 61 milljón króna. Ákærða sagði að ástæðan hefði verið sú „sama, við keyptum stærra hús og hann lánaði okkur fyrir milligjöfinni í því.“ Skjalagerð hefði verið með svipuðum hætti og áður, „B sá um það líka, hann setti það bara inn, [...] náttúrulega eignin hækkaði inn í Valgló og skuldin hækkaði á móti samhliða.“ Sömu skilmálar hefðu gilt og áður, „þetta átti alltaf að greiðast gegn arðgreiðslum sem kæmu síðar inn í félagið.“ Gert hafi verið ráð fyrir miklum arðgreiðslum úr L, þar hefði verið fjárfest fyrir nálægt tveimur milljörðum króna. Eftir bankahrun hefðu íbúðir verið keyptar á hagstæðu verði, hótel hefði verið keypt fyrir [...] en væri metið á [...] nú, „þannig að við sáum auðveldlega fram á það að geta borgað okkur þetta í arðgreiðslum af því að þetta var langtímahugsun hjá A, hann var ekki að hugsa þetta til styttri tíma, hann var að hugsa þetta minnsta kosti fimm til tíu ár fram í tímann. [...] Og við sem 25% eigendur í félaginu hefðum aldeilis getað borgað þetta til baka, ja innan tíu ára að minnsta kosti.“ Ákærða sagði að á þeim tíma er hún hefði afsalað sér sínum hlut í félaginu hefðu engar arðgreiðslur verið greiddar og „þess vegna neyðist ég til þess að afsala mér því.“ Ákærði sagði að í upphafi hefði verið svo samið að fyrst fengi A greitt það sem hann hefði lagt í félagið en eftir það yrði arði skipt milli eigenda samkvæmt hlut þeirra. A hefði lagt mun meira í félagið í upphafi. Borið var undir ákærðu tölvubréf skráð sent frá henni til A 17. apríl 2011. Í bréfinu segir að þær muni taka lánið sem fyrirframgreiðslu launa og framtíðarhagnaðar vegna L og gera þetta svo með sama hætti og þegar þær hafi keypt íbúðina við […]. Þær geti þá byrjað að borga húsið í júnímánuði, þær taki þá hálf laun og muni þetta taka fimm og hálft ár. Ákærða kvaðst kannast við póstinn en muna ekki sérstaklega eftir að hafa skrifað hann. Hún var spurð hvort þetta mætti skilja þannig að búið væri að greiða hluta af láninu vegna […]. Ákærða svaraði að ekki hefði verið búið „að greiða neitt. Þetta er bara fabúleringar um hvernig, hvaða laun við áttum að fá, upp á hversu háar arðgreiðslur við ættum að fá.“ Ýmsum vangaveltum hefði verið velt upp. Ákærða sagðist í bréfinu staðfesta „að þetta er fyrirframgreiðsla á framtíðarhagnaði.“ Í raun sýndi bréfið hvernig þau hefðu öll hugsað þetta, „svo átti bara eftir að útfæra það síðar þegar til arðgreiðslna kæmi í fyrirtækinu, hvernig það yrði síðan útfært.“ Ákærða var spurð hvers vegna óskað hefði verið eftir að fjárhæðin yrði lögð á reikning Valglóar en ekki þeirra persónulega. Hún vísaði til þess að langt væri um liðið og hún myndi þetta ekki nákvæmlega en kvaðst telja að það hefði verið einfaldara, því hjá Valgló væri „skráningin á láninu og eigninni, en þetta er að sjálfsögðu alltaf persónulegt lán frá A og það er skilningur allra aðila.“

Ákærða sagðist jafnan hafa leitað til endurskoðenda og lögfræðinga til að gæta þess að allt yrði rétt gert.

Ákærða var spurð um afsal og kaupsamning frá 30. júní 2014 og hvernig þá hefði farið með lánin frá 2009 og 2011. Hún sagði þetta hafa verið „fyrsta skrefið í okkar fjárskiptum“. Ákærða hefði „farið út úr húsinu í maí“ 2014 og þá verið á götunni, en hafa fengið að gista hjá systur sinni í einhvern tíma. Hefði meðákærða þá samþykkt að ákærða fengi 10 milljóna króna veð í fasteigninni, en þær hefðu báðar vitað að hlutur ákærðu í innbúi þeirra yrði að minnsta kosti tíu milljóna króna virði. Ekki hefði hins vegar verið hægt að „taka lán á félag“ og því hefði eignin verið færð á nöfn þeirra persónulega. Þetta hefði verið hugsað svo ákærða fengi fé til að útvega sér húsnæði „til skamms tíma, þangað til að við myndum síðan klára okkar skilnaðarsamkomulag og uppgjör, sem að tók allan þennan tíma, þetta var bara fyrsta skrefið í því.“ Tilgangurinn hefði verið að unnt yrði „að byrja að fjármagna fjárskiptin í okkar skilnaði.“

Ákærða var spurð um afsal, dags. 30. júní 2014 og staðfesti undirritun sína á það. Kvað ákærða fjóra lögfræðinga af stærstu lögfræðistofum landsins hafa komið að málinu.

Allir hafi verið meðvitaðir um „að það er lán sem liggur þarna á bak við sem færist yfir á okkur eins og stendur í skjalinu, í kaupsamningnum.“

Ákærða var spurð um kaupsamning, dags. 30. júní 2014 þar sem í 2. mgr. 2. gr. segir að kaupverð greiðist með þeim hætti að bókfærð skuld Valglóar ehf. við ákærðu teljist greidd. Ákærða sagði að þær hefðu fengið „lán frá A, persónulegt lán, sem að við skráum inn í Valgló, og þar með skuldum við A og Valgló skuldar okkur, og þar með þarna þegar eignin færist yfir fer skuldin yfir á okkur, eigendur.“ Væri þarna staðfest af fjórum lögfræðingum af þremur af stærstu lögfræðistofum landsins „að þarna er lán sem liggur á bak við sem færist þá yfir á okkur. Þetta er bara að forminu til, það eru alltaf við sem skuldum A þessa peninga.“ Ákærða sagði að kaupsamningurinn væri fyrsta skrefið í fjárskiptum þeirra meðákærðu, „síðan í millitíðinni klárum við okkar skilnaðarsamkomulag“, það hefði tekið langan tíma „en þetta endar með því að ég afsala mér minni skuld og eign til Eyglóar í lok árs 2014.“

Ákærða var spurð um samkomulag þeirra meðákærðu um skilnaðarkjör, dags. 20. ágúst 2014, þar sem meðal annars segir að ákærðu eigi fasteignina […] að jöfnu. Ákærða sagði hér um að ræða „drög sem var hent upp í flýti af lögfræðingi okkar sem var að vinna í málum vegna sonar okkar“. Í árslok hefði verið farið með endanlega útgáfu til sýslumanns. Hefði þar niðurstaðan orðið sú sama að meðákærða Eygló hefði fengið fasteignina, farartæki og annað en ákærða Valdís 27 milljónir króna. Meðákærða Eygló hefði þannig fengið eignina og skuldina, en ákærða Valdís fengið 27 milljónir „fyrir innbú, farartæki og fleira“. Ákærða sagði að vissulega hefði mátt skrá þetta nákvæmar en „skilningur allra“ hefði verið að „Eygló er að taka yfir eignina […] á meðan að ég fæ aðeins greitt fyrir innbú, farartæki og annað samkvæmt samningi.“ Einnig hefði þar komið [...] og einnig hafi verið „metið inn í þetta ómak mitt að vera allt í einu orðin húsnæðislaus á götunni, ég átti ekki bíl, ég þurfti að leigja mér rándýran bílaleigubíl til þess að geta verið á, það voru bara ýmsar ástæður og fjöldamargt sem kom inn í þessar 27 milljónir, en það er okkar samkomulag, skilnaðarsamkomulag.“

Ákærða sagði að á þessum tíma hefði innbú þeirra meðákærðu verið tryggt fyrir 33 milljónir króna.

Ákærða var spurð um fasteignakaupasamning er meðákærða gerði í desember 2014 þar sem eignin […] var hluti kaupverðs annarrar eignar. Ákærða sagði lögfræðing meðákærðu hafa séð um þetta, ákærða hefði ekkert skipt sér af þessu „þar sem að lánið liggur alltaf þarna að baki og eina sem varðar mig í þessu er sem kemur fram þarna í einhverju af þessum blöðum, samningum, að ég fái greiddar 27 milljónir samkvæmt skilnaðarsamkomulagi. Það er það eina sem viðkemur mér í öllum þessum pappírum. Annað hugsaði ég ekki út í af því að Eygló tók yfir lánið og hélt áfram með það.“

Ákærða var spurð um tölvubréf sitt til endurskoðanda, sent 26. febrúar 2015. Hún var spurð til hvaða félags hún hefði vísað í bréfinu, þar sem hún segði meðákærðu taka við „öllum skuldum félagsins“. Ákærða kvaðst hafa vísað til Valglóar ehf. Hún sagði að „fram að þessu hefði þetta alltaf verið skráð inn í Valgló, skuldin, þannig að ég er að ítreka það að skuldir Ameríkanans, A, Eygló sé að taka þær yfir, þannig að hún skrái þær hjá sér eins og það á að gera þar sem að þær fara út úr félaginu Valgló.“ Ákærða sagðist hafa sent endurskoðandanum öll gögn, kaupsamninga, afsöl og annað, svo hann hefði verið „meðvitaður um það að Eygló yfirtekur lánin og allt sem tengist því og allar skuldbindingar félagsins Valglóar hverjar svo sem þær yrðu.“ Ákærða hefði svo ekki vitað „hvernig Eygló ætlaði síðan að halda áfram og semja um málið.“

Ákærða var spurð um tölvubréf sitt til sama endurskoðanda, sent 8. næsta mánaðar. Ákærða sagði að það væri efnislega um það sama, að meðákærða Eygló tæki við ábyrgð á láni frá A.

Ákærða var spurð um kaupsamning þeirra meðákærðu um hlut ákærðu Valdísar í Valgló ehf., dags. 20. desember 2014. Ákærða sagði að í 3. gr. samningsins væri áréttað „að hún tæki yfir allar skuldbindingar [Valglóar] og þær skuldir og eignir sem höfðu fylgt því félagi og allar ráðstafanir og áframhald um að semja um þau lán og skuldbindingar sem þar voru.“

Ákærða sagði að eftir allt þetta hefði hún haft samband við H endurskoðanda til að tryggja að allt yrði rétt í framtali hennar. Hann hefði sagt að þar sem hún hefði afsalað sér eigninni innan ársins og ætti hana ekki í árslok og þyrfti því ekki að geta þar um eignir né skuldir að öðru leyti sem því sem hún hefði fengið í skilnaðarsamkomulaginu, „sem er þessar 27 milljónir“.

Ákærða kvaðst vilja ítreka að hún hefði alltaf litið „á þetta sem lán“. Hún hefði gert allt sem í hennar valdi hefði staðið „til þess að gera þetta eins réttilega og hægt var“ og hún hefði ekki fengið krónu „af þessari fjörutíu og tveimur og hálfi milljón sem er búið að saka mig um að hafa fengið, ekki eina krónu“. Þetta hefði allt verið „skráð inn í Valgló sem eign og skuld“ og það verið að ráði sérfróðs endurskoðanda. Þegar þær hefðu gert kaupsamninginn hefðu þær leitað til fjölda lögfræðinga til að allt yrði eins rétt og mögulegt væri. 

Vitnið C kvaðst hafa starfað sem lögmaður á árinu 2014. Vitninu var sýndur kaupsamningur, dags. 30. júní 2014 og kannaðist það við undirritun sína á honum til vottunar á dagsetningu, undirritun og fjárræði. Vitnið kvaðst ekki muna sérstaklega eftir málinu og ekki muna til þess að hafa samið skjalið. Langt væri um liðið og vitnið hefði á sínum tíma sinnt mörgum slíkum málum. Það kvaðst ekki „kannast við þessa uppsetningu á skjali“. Kvaðst vitnið telja ólíklegt að það hefði samið skjalið, en það ætti að mega sjá í gögnum, sem vitnið hefði ekki aðgang að.

Vitnið kvaðst hafa unnið fyrir ákærðu Eygló að málinu sem hafi snúið að fjárskiptum vegna skilnaðar.

Vitnið J kvaðst hafa tekið til starfa hjá L ehf. í apríl 2014. Hann hefði fyrst komið þangað til að kanna málefni félagsins, þar sem eigandi þess hefði orðið þess vís að þar væru vandamál. Eftir að ákærðu hefði verið sagt upp hjá félaginu hefði vitnið verið framkvæmdastjóri og ábyrgur fyrir fjármálum þess frá júní 2014 fram til ársloka 2018. Vitnið var spurt hvort það þekkti til langtímaláns sem félagið hefði veitt að fjárhæð 30.225.000 krónur. Vitnið sagðist þekkja til þess. Skuldarinn hefði verið félagið Valgló í eigu ákærðu beggja, sem hefðu verið stjórnendur L og hefðu sem slíkar lánað eigin félagi fjármuni frá L. Lánveitingin hefði verið ótengd starfsemi L. Vitnið sagði að þegar það hefði orðið áskynja um lánið hefði það rætt lánið og innheimtu þess við „eiganda félagsins“, A. Hann hefði tjáð vitninu að ákærðu hefði veitt sér lánið til að kaupa sér íbúðarhús og að þær myndu líklega ekki vilja endurgreiða lánið. Eftir það hefði vitnið talað við hérlendan lögmann A og endurskoðanda, B, líklega í október eða nóvember 2014. Sameiginleg niðurstaða þeirra þriggja hefði orðið að eina leiðin til að endurheimta lánið væri að húsið yrði lagt inn í L. Vitnið hefði lagt þetta til við A sem hefði svarað að hann þyrfti að bera þetta undir ákærðu áður en þetta yrði gert. Eftir þetta hefði A beðið vitnið um að færa lánið frá L til annars félags, M fjárfestingar ehf. Fáum vikum síðar hefði vitnið spurt A hvað væri að frétta af láninu og hvort húsið yrði lagt í L og A hefði svarað að hann myndi fá lögmannsstofu sína á Íslandi til að skrifa ákærðu bréf til innheimtu lánsins en að hann hefði einnig tjáð ákærðu að þær þyrftu ekki að taka innheimtubréfið alvarlega, „hann myndi ekki taka húsið.“ Vitninu hefði verið sagt að eitt innheimtubréf yrði sent en vitnið skyldi svo fella lánið niður. Vitnið hefði tjáð A að þetta væri ekki framkvæmanlegt. A hefði viljað eyða láninu en vitnið hefði haldið láninu í bókum félagsins og skráð sem ógreiðanlegt. A hefði verið kunnugt um það og verið sáttur við. Lánið hefði aldrei verið afskrifað og þegar vitnið hefði yfirgefið félagið í árslok 2018 hefði það enn verið í gildi. Félagið hefði hins vegar skráð tap vegna lánsins í bókhaldinu. Þar sem A hefði ekki viljað fara að ráðum vitnisins, lögmannsins og endurskoðandans, hefði vitnið átt þann eina kost að skrá lánið sem tap í bókunum. Vitnið kvaðst ekki hafa haft í höndum nein skjöl um skilmála lánsins, svo sem um afborganir og vexti.

Vitnið var spurt hvort það hefði fengið skýringar á því hvers vegna ekki hefði verið látið reyna á innheimtu lánsins. Vitnið kvaðst hafa upplýst skattrannsóknarstjóra um það atriði og kvaðst telja að það hefði verið á þá leið að A hefði ekki viljað refsa ákærðu á nokkurn hátt. A hefði viljað að vitnið að fylgdi óskum sínum um meðferð lánsins, sem vitnið hefði ekki gert.

Vitnið sagði að hægt hefði verið að hefja innheimtuferli síðar. Sér hefði hins vegar verið sagt að árið 2014 hefði lögmannsstofa sú, er vann fyrir A hér á landi, sent ákærðu eitt innheimtubréf en A hefði á sama tíma sagt þeim að lánið yrði ekki innheimt. Vitnið sagðist enga hagsmuni hafa haft af því að fjarlægja lánið úr bókum L.

Þóknun sín hefði ekki verið miðuð við afrakstur eigna félagsins.

Vitnið var spurt hvort það hefði einhvern tíma heyrt A lýsa því yfir að hann gæfi kröfuna eftir eða hún væri fallin niður. Vitnið svaraði á þá leið að samskipti sín við A hefðu verið í tölvupóstum. Vitnið var spurt hvort því væri kunnugt um að A hefði á þessu ári og síðasta ítrekað tekið fram að lánið væri enn í fullu gildi. Vitnið sagðist ekki vita um það. Vitnið sagði að á árinu 2018 hefði það verið beðið um að undirrita efnislega rangt eða falskt lánaskjal og þannig gera lánið lögformlegt í bókum félagsins. Það hefði A gert í þágu ákærðu Eyglóar. Hefði skattrannsókn þá verið hafin.

Vitnið var spurt hvort það hefði litið svo á að ákærðu hefðu tekið umrætt lán. Vitnið sagðist ekki geta fullyrt hvað það hefði talið á umræddum tíma. Innheimtu lánsins hefði verið beint að Valgló ehf. en lánið hefði verið veitt til kaupa á húsi sem ákærðu myndu búa í. Vitnið hefði ekki varðað sérstaklega um hver endurgreiddi féð. Vitnið hefði meira að segja spurt A hvort hann hefði áhuga á að greiða lánið sjálfur, en hann hefði neitað því.

Vitnið var spurt hvers vegna það hefði látið af störfum hjá félaginu í árslok 2018. Vitnið svaraði að þar sem vitnið myndi þurfa að svara skattyfirvöldum sannleikanum samkvæmt, myndi A, náinn vinur ákærðu Eyglóar, ekki fara mjúkum höndum um sig innan fyrirtækisins. Einnig hefði vitnið verið beðið um að skrifa undir lánaskjal sem það hefði talið rangt og verið beðið um að gefa skattyfirvöldum yfirlýsingu [...], og vitninu hefði ekki liðið vel með þetta. Vitnið hefði sagt upp störfum.

Borið var undir vitnið efni tölvubréfs A til héraðssaksóknara 29. janúar 2020. Vitnið sagði að það hafi ekki verið fyrr en eftir upphaf skattrannsóknar árið 2018 sem A hafi farið að grípa til einhverra aðgerða. Spurt hvort það teldi efni bréfs A rangt sagði vitnið að það gæti ekki tjáð sig um neitt sem orðið hefði eftir að það yfirgaf fyrirtækið.

Borinn var undir vitnið lánasamningur, dags. 22. desember 2017, og sagður milli A og ákærðu Eyglóar. Vitnið sagðist ekki geta tjáð sig um skjal sem hann þekkti ekki, enda hefði það séð svo mörg fölsk gögn. Vitnið sagði að lán sem A hefði veitt ákærðu báðum til húsakaupa væri ekki sama lán og þær hefðu veitt sjálfum sér úr sjóðum L. Vitnið sagðist ekkert geta tjáð sig um persónuleg lán frá A til ákærðu. Vitnið hefði eingöngu vitneskju um fjármuni frá L, sem ákærðu hefðu veitt sjálfum sér.

Vitnið var spurt hvort það vissi hvort A hefði verið kunnugt um greiðslu frá L til ákærðu eða félags þeirra. Vitnið sagðist hafa orðið þess áskynja að L hefði greitt þrjátíu milljónir króna til félagsins Valglóar. Vitnið hefði rætt þetta við A og spurt um tilgang þessa. Vitnið sagðist ekki vita hvað A hefði þá talið um það eða hvað hann hefði þá munað. Á skrifstofu L hefðu verið skjöl sem sýnt hefðu tvo mismunandi lánasamninga milli A og ákærðu. Skjölin hefðu verið afhent skattyfirvöldum. Annað skjalið hefði verið á ensku og fjárhæðir í Bandaríkjadölum og það skjal hefði A undirritað. Hitt hefði verið í krónum og ekki undirritað af A. Fjárhæðirnar hefðu ekki verið hinar sömu, fjárhæðin í krónum hefði verið töluvert hærri en í dölum. Væri þarna ekki um að ræða sömu fjárhæðir og teknar hefðu verið úr L.

Vitnið var að lokum spurt hvort um hefði verið að ræða lán frá L til Valglóar. Vitnið sagðist ekki vilja kalla það lán þar sem engin skjöl hefðu stutt að um lán væri að ræða. Í bókum félagsins hefði litið svo út að um lán hefði verið að ræða og fé hefði verið greitt til Valglóar.

Vitnið B lögg. endurskoðandi sagði ákærðu hafa fengið sig til að hjálpa til við bókhald og uppgjör hjá fyrirtæki sem þær hefðu verið að stofna, L, árið 2008 eða 2009 að því er vitnið minnti. Einnig hefði vitnið komið að málum Valglóar og persónulegum framtölum ákærðu. Vitnið sagðist hafa verið „með L alveg óslitið og Valgló fram að 2014“ og sama ætti við um framtöl ákærðu. Vitnið tók fram að það myndi ekki hvort það hefði aðstoðað ákærðu við persónulega framtalsgerð á hverju ári, en það væri ekki ósennilegt. Þá hefði vitnið komið að málum fleiri félaga fyrir ákærðu. Vitnið sagði [...] ákærðu Valdísi fjölskylduböndum.

Vitnið sagðist hafa hætt að starfa fyrir ákærðu í árslok 2013 og hefði það verið að þeirra frumkvæði. Spurt hvort orðið hefði misklíð milli vitnisins og ákærðu svaraði vitnið að orðið hefðu þáttaskil en ekki vegna neins sem varðaði þetta mál.

Vitnið sagðist enn vera við störf fyrir L.

Vitnið var spurt hvort það þekkti A og svaraði að það gæti „varla sagt það“ þótt vitnið væri búið „að vinna fyrir hann í öll þessi ár.“ Vitnið sagðist telja sig hafa hitt A tvisvar eða þrisvar á þeim tíma. Þeir hefðu átt samskipti í gegn um lögfræðing A, I. „Hún stjórnaði þessu öllu fyrir hann meira og minna.“ Vitnið kvaðst enn sinna störfum fyrir A í gegn um L.

Vitnið sagði hafa fengið, við gerð framtala ákærðu, upplýsingar frá ákærðu sjálfum en einnig væri að aukast sjálfvirkni í færslu upplýsinga frá fjármálastofnunum.

Vitnið sagðist telja mjög líklegt að það hefði séð um stofnun Valglóar árið 2009. Það sagðist ekki muna hvert þeirra þriggja hefði átt hugmyndina að félaginu. Félagið hefði verið stofnað um húseignir þeirra, vegna þeirra hefðu verið skuldir og einkahlutafélög væru til þess fallin að takmarka persónulega ábyrgð eigenda við hlutaféð. Umræddar húseignir hefðu ekki verið veðsettar „og þar með er eignin óvarin fyrir öllum kröfum sem að kynnu að vera á þær, ef þær ættu þetta sjálfar, af því að þessum skuldum var ekki þinglýst á eignina.“ Vitnið var spurt hvers vegna ekki hefði verið þinglýst á eignina nefndi vitnið að fyrir slíkt væri greitt, en það vissi ekki hvort sú hefði verið ástæðan. „Sá sem að lánaði gerði ekki kröfu um það og þá er það bara einfaldlega ekki gert. Hann gerði ekki kröfu til þeirrar verndar á kröfunni.“

Vitnið staðfesti undirritun sína á ársreikningum Valglóar. Við stofnun hefði verið lagt í félagið fasteign ákærðu við […] og á móti hefði komið skuld að sambærilegri fjárhæð. Vitnið var spurt hverjir væru lánardrottnar sem getið væri í ársreikningi félagsins árið 2009 og svaraði að það væru „væntanlega eigendur félagsins“. Vitninu var bent á skráningu í efnahagsreikningi L 2009 þar sem skráð er langtímalán að fjárhæð 30.225.000 krónur og spurt hvort það gæti staðfest að skuldin í ársreikningum Valglóar væri skuld við L. Vitnið svaraði: „Já, ég reikna með að það sé, ég man ekki nákvæmlega hvenær það var, en þær voru með áhvílandi lán á fasteigninni áður, það er gert upp með lánveitingu. Þetta er auðvitað lánveiting frá A sem að kemur í gegn um félagið með þessum hætti. Þetta eru viðskipti milli landa.“ Vitnið var spurt hvernig mætti sjá að þessu væri í raun þannig varið, og svaraði: „Ja, hann á félagið L og lánar út úr því félagi, hann hefur eigendarétt til þess, það er ekkert vandamál.“ A hefði sjálfur fjármagnað lánið.

„Hann leggur inn eigið fé og peninga í félagið sjálfur, úr eigin vasa.“ Á þessum tíma hefði L ekki skilað hagnaði í þessum mæli. Féð sem lánað hefði verið hefði komið frá A. Engum öðrum væri til að dreifa í því sambandi. Formlega séð hefði færslan komið frá L til Valglóar og L þannig lánað Valgló.

Fjallað var um kaup Valglóar á fasteigninni […] og kvaðst vitnið taka undir með sækjanda um að fjármunir til viðskiptanna hefðu komið frá A. Vitnið sagði að sér væri ekki kunnugt um að neitt hefði verið veðsett í tengslum við það.

Borin voru undir vitnið tölvupóstsamskipti þess og I 21. janúar 2015. Vitnið sagði að þarna væri „gerð væntanlega varúðarniðurfærsla á þrjátíu milljónunum eins og J var að fara fram á, því að þessar þrjátíu milljónir þvældust illa fyrir honum, meðal annars út af því að hann er með eign þarna í L sem er ekki að bera ávöxt og það getur rýrt hjá honum bónus frammistöðu.“ Vitnið sagði að á fundi með hérlendum lögmanni A, G, líklega á síðari hluta árs 2014, hefði lögmaðurinn lagt til að skuldin yrði innheimt. Vitnið hefði lagt til að fasteignin yrði seld „og þetta yrði borgað upp, þetta yrði klárað, að greiða þetta, en af því varð ekki. En J var ósáttur við að hafa þetta þarna inni í bókunum og þess vegna var færð varúðarafskrift á móti sem óviss krafa, en ekki afskrifuð. Það eru alveg tveir ólíkir hlutir.“ Vitnið sagði að á fundinum hefðu þeir J staðið „algerlega saman um það að þetta yrði ekki afskrifað“ en sú tillaga hefði komið frá hérlendum lögmönnum A.

Vitnið sagði að á þessum fundi hefði það ekki vitað um það sem gert hefði verið árið áður, „að það væri búið að selja eignina og ganga frá hlutnum eins og það var gengið frá þeim þar.“ Fundurinn hefði verið haldinn einhverjum mánuðum eftir að eignin hefði verið seld, „þannig að þessi umræða eins og hún fór fram þarna hún var ekki byggð á traustum grunni.“

Vitnið var spurt hvernig staðið hefði verið að því að selja eignina, eins og vitnið hefði lagt til, þegar eignin hefði verið í eigu félagsins Valglór. Vitnið svaraði að það hefði ekki verið „L sem ætlaði að fara að selja eignina, það [...] kemur krafa um einhverjar breytingar á aðstæðum eins og þær voru, það er að segja að félagið Valgló skuldaði þetta og einhvern veginn hlaut það að greiðast, það er þá bara gert með því að selja eignina, það er ekkert annað í boði. Það voru engir peningar til aðrir.“

Vitnið var spurt um lánaskilmála, hvort hægt væri að krefjast hvenær sem lánveitandinn vildi. Vitnið svaraði: „Já, nánast. Þetta er bara hugsunarháttur sem við þekkjum ekki hérna á Íslandi, ég hef verið að tala við fjárfesta, þeir skilja ekki teygjuna sem er í fjárfestingunni, þegar A kemur hingað í fyrsta skipti þá leggur hann [...], bara til þess að prófa hitastigið á vatninu og lágmarkstími til að það gerði eitthvað voru sjö ár, en hann er að hugsa þetta frekar í áratugum heldur en árum, og hann er að byggja upp viðskiptasamband eins og hann gerir víðar í heiminum. [...] En þetta er allt saman þannig að hann fær sinn hlut fyrst, samningurinn gengur út á það, síðan þegar hann er búinn að fá framlagið sem að er meðal annars þarna, þá geta aðrir hluthafar fengið sinn hlut sem arð.“ Vitnið sagði að samningur þar sem lánveitandinn gæti hvenær sem er og fyrirvaralaust farið fram á greiðslu, væri lítt þekktur hér á landi og yrði sennilega „ekki gerður á Íslandi, svona milli Íslendinga.“ Vitnið sagði að A væri þannig efnum búinn að fyrir honum væri einn milljarður [...]. Fyrir honum væri slík fjárhæð eins og venjulegir borgarar lánuðu hundrað þúsund krónur, slíkt lán myndu þeir ekki tryggja með veðsetningu, „og þú treystir meðaðilum þínum væntanlega, og þetta er ekki áhyggjuefni þitt því að þú ert að byggja upp traust samband.“

Vitnið sagðist hafa verið í tölvupóstsamskiptum við I „og hún kom síðan með svar þegar hún var búin að tala við A.“

Borið var undir vitnið tölvubréf þess til J 16. janúar 2018. Vitnið sagði að þarna væri rætt um varúðarafskrift en ekki endanlega afskrift kröfunnar. Varúðarafskriftin hafi verið sett í ársreikning 2015. Vitnið sagðist telja að bréfið hefði verið sent vegna vinnslu ársreiknings og undirbúnings uppgjörs. J hefði viljað losna við umrætt lán úr bókum L. Spurt um orð sín í bréfinu, um að engar tekjur hefðu verið færðar í persónuleg framtöl ákærðu, sagði vitnið að þegar eitt félag gerði varúðarafskrift þýddi það ekki að gagnaðilinn þyrfti bregðast við með neinum hætti. „Hann heldur bara áfram og væntanlega með þeim ásetningi að borga skuldir sínar.“

Vitnið var spurt um kaupsamning frá 30. júní 2014 þar sem ákærðu kaupa […] af Valgló og í 2. mgr. 2. gr. segir að kaupverð greiðist með þeim hætti að bókfærð skuld Valglóar við ákærðu teljist að fullu greidd. Vitnið kvaðst ekki hafa komið að gerð samningsins. Vitnið var spurt hvort sjá mætti af bókum félagsins hverjum það hefði skuldað. Vitnið svaraði að það væri unnt. Vitnið sagðist fagna því að sjá umrætt ákvæði kaupsamningsins því það hefði á sínum tíma sagt ákærðu „að þær yrðu að gæta þess að halda þessu öllu til haga, borga þetta upp, ef þær mundu fá það niðurfellt þá myndi það hafa skattalegar afleiðingar. Þannig að þær gengu ekkert gruflandi að því allan tímann og þetta er bara í beinu framhaldi af því, þessi klásúla þarna. Ég er bara mjög glaður að sjá hana“. Vitnið var spurt hvernig ákærðu kæmu inn í málið þegar skuldin væri bókfærð við L, hvar mætti sjá að félagið hefði skuldað ákærðu en ekki L. Vitnið svaraði að fyrir lægi að þrjátíu milljónir hefðu verið lánaðar frá L, þær væru „væntanlega undir þessum lið þarna, A bætir við sextíu milljónum og það er undir þessum lið líka.“ Vitnið var spurt nánar um orðalag samningsákvæðisins, um að Valgló hafi á umræddum tíma skuldað ákærðu 85 milljónir króna. Vitnið svaraði: „Já, það er í þessu formi, það er að segja þær hljóta að þurfa að borga það, eignin stendur á bak við bæði lánin, bæði það sem fór frá L og það sem kemur eftir öðrum leiðum inn í félagið.“ Nánar spurt sagði vitnið: „Þær taka yfir þessi lán úr félaginu, það er ekkert eftir í félaginu eftir því sem ég sé á ársreikningnum þá er engin skuld í félaginu eftir, sem þýðir einfaldlega, sem er bara normal og eðlilegt, að eignin er seld á 85 milljónir og þá fara allar skuldir á móti.“ Í félaginu hefði verið eign og skuld „og það er núllað út þegar þær taka þetta yfir og skuldin fer yfir á þær.“ Það sem skipti hér máli væri „efni og eðli máls. Það er einfaldlega það að þær eru búnar að axla ábyrgðina á þessum skuldum sem að mæta þessari eign og allt annað er orðaleikur í kring um það. [...] Það sem gerðist er bara það að þær skulda þetta bara áfram sjálfar, núna prívat. Var inni á félaginu áður.“

Vitnið sagði að á þeim tíma sem það hefði komið að málum Valglóar hefði þrjátíu milljóna króna krafa frá L verið í bókum félagsins.

Vitnið staðfesti tölvubréf sem það hefði sent héraðssaksóknara í september 2020 og liggja fyrir í málinu. Ákærða Valdís hefði komið til sín og beðið sig um að skoða málið sem væri í gangi. Í framhaldi af skoðun sinni á gögnum málsins hefði hann skrifað héraðssaksóknara. Vitnið sagðist áður hafa gefið skýrslu hjá héraðssaksóknara og kvaðst vilja draga þann framburð til baka. Þegar vitnið hefði skoðað gögnin hefði blasað við því allt önnur mynd en dregin hefði verið upp í skýrslutökunni.

Vitnið kvaðst hafa farið yfir bankareikninga ákærðu Valdísar og niðurstaðan af því væri sú að þangað kæmi ekki ein króna sem rekja mætti beint til sölu á fasteigninni. Þangað hefðu komið tvær færslur, alls tæplega 27 milljónir króna sem hefðu verið „tengdar skilnaðarsamningi en að öðru leyti kemur ekkert inn.“

Vitnið sagðist enn vinna fyrir L og þar væri krafa félagsins enn „eignfærð en varúðarafskrifuð“. Vitnið sagðist aldrei hafa heyrt neinn tala um að lánin hefðu verið gefin eftir. „Lánið var til vandræða, það er allt og sumt.“ Hér yrði að hafa í huga „hugsunarhátt A í þessu öllu saman. Hann er ekki að fara að kreista meðeigendur sína, hann á orðspor sitt undir því að hann geti hafið samstarf við fólk án þess að ganga af því dauðu. Það er bara það sem hann situr uppi með. Orðsporið hjá þeim þarna fyrir vestan er allt öðruvísi heldur en hér.“ Vitnið var spurt hvort A væri í raun búinn að afskrifa skuldina og myndi aldrei sinna henni meir. Vitnið sagðist ekkert geta sagt um það og bætti við: „ég hef ekki heyrt nokkurn mann tala um að þetta væri afskrifað. Ekki einu sinni þær tvær, ég verð að telja það með.“ Spurt hvort L ætti í dag kröfu á ákærðu Eygló svaraði vitnið: „Já, ég skil það þannig.“ Vitnið sagði að í málinu væri „lykilatriði“ að „Eygló er búin að semja við A, og ég hef fengið það frá I, að A segir að Eygló sé eini skuldarinn í dag. Það er kröfuhafinn. Hvað hann gerir, hvað hann vill gera, hvað hann mun gera, hef ég ekki hugmynd um.“

Niðurstaða

Í málinu er hvorri ákærðu gefið að sök að hafa staðið skil á efnislega röngu skattframtali gjaldárið 2015 vegna tekjuársins 2014 með því að telja þar ekki fram tekjur sem hafi verið tilkomnar af ólögmætri úthlutun úr einkahlutafélaginu Valgló, þegar þær hafi afsalað, án endurgjalds, fasteigninni […] fyrir hönd félagsins til sjálfra sín. Málið er sakamál og við úrlausn þess verður að fylgja þeim meginreglum sem um það gilda. Samkvæmt 108. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála hvílur sönnunarbyrði um sekt ákærðu, og hvaðeina annað sem talið yrði þeim í óhag, á ákæruvaldinu en en ekki hinum ákærðu. Af 1. mgr. 109. gr. sömu laga má ráða að sönnunin þarf að vera sterkari en svo að hún verði vefengd með skynsamlegum rökum. Samkvæmt 2. mgr. 70. gr. stjórnarskrárinnar teljast ákærðu saklausar, svo lengi sem sekt þeirra hefur ekki verið sönnuð.

Óumdeilt er í málinu að svo sem í ákæru segir var fasteigninni […] afsalað til ákærðu að jöfnu hinn 30. júní 2014.

Af hálfu ákærðu Valdísar er byggt á því að umrætt afsal verði að skoðast sem hluti af þeirri heild sem sé uppgjör þeirra ákærðu Eyglóar vegna skilnaðar þeirra. Niðurstaða hennar sé sú að í raun hafi umrædd fasteign ekki komið í hlut ákærðu Valdísar þótt hún hafi um skeið í ferlinu verið skráður afsalshafi að hálfu. Hvað sem því líður er ljóst, að þann dag sem í ákæru greinir var fasteigninni afsalað til ákærðu í jöfnum hlutföllum. Í ákæru er byggt á að það hafi verið gert án nokkurs endurgjalds af hálfu ákærðu.

Í kaupsamningi um eignina milli Valglóar og ákærðu segir að kaupverð eignarinnar sé greitt með því að skuld félagsins við ákærðu sé niður fallin. Ef rétt væri að felld væri niður slík skuld seljandans við kaupandann, sem næmi virði eignarinnar, yrði að fallast á að þar með hefði í raun verið innt af hendi endurgjald sem næmi virði hins selda.

Rakið hefur verið skjal, dags. 8. apríl 2009, undirritað af A og báðum ákærðu. Þar segir að ákærðu fái lán hjá L að fjárhæð 195.000 dalir. Þá segir í skjalinu að ef A verði af einhverjum ástæðum ekki lengur hluti L þurfi ákærðu ekki að endurgreiða lánið og engar kröfur verði milli þeirra og L.

Samkvæmt 1. mgr. 79. gr. laga nr. 138/1994 er einkahlutafélagi óheimilt að veita hluthöfum, stjórnarmönnum eða framkvæmdastjórum sínum önnur lán en hefðbundin viðskiptalán.

Fyrir liggur í málinu lánasamningur, dags. 29. apríl 2009, og kemur þar fram að félagið L láni félaginu Valgló 195.000 dali á genginu 155, alls 30.225.000 krónur. Þá liggur fyrir í málinu að árið 2009 voru greiddar 30.225.000 krónur af reikningi einkahlutafélagsins L á reikning einkahlutafélagsins Valglóar.

Þegar á framanritað er horft verður að telja upplýst í málinu að L hafi lánað Valgló umrædda fjárhæð. Mun hún hafa verið færð í bækur beggja.

Rakið hefur verið tölvubréf ákærðu, sent úr póstfangi ákærðu Valdísar til A, 18. apríl 2011. Því munu hafa fylgt myndir af húsi sem þær vildu kaupa, stutt lýsing á húsinu og beiðni um að A greiði inn á „reikning okkar í nafni Valgló, sem er sameiginlegur reikningur okkar tveggja“, eins og það er orðað í þýðingu lögg. skjalaþýðanda. Þá liggur fyrir að að hinn 19. apríl lagði A 61.836.500 krónur inn á reikning Valglóar.

Af gögnum málsins verður ráðið að eftir stofnun L hafi félagið á árinu 2010 keypt fasteignir fyrir rúmlega [...] milljónir króna og árið 2014 hafi verð fasteigna í efnahagsreikningi félagsins hátt í [...] krónum. Í skýrslu skattrannsóknarstjóra segir um þetta: „Eru kaup þessi fjármögnuð með láni frá hluthöfum og er ljóst að um ræðir lán frá umræddum A, sem er bandarískur ríkisborgari. Á árinu 2012 hefur skuld félagsins við hann verið breytt í hlutafé.“

Fyrir liggur að A var stjórnarformaður L og virðist ljóst að fé félagsins sé frá honum runnið. Við blasir að ákærðu leita til hans um lán til húsnæðiskaupa sinna, fyrst árið 2009 og svo árið 2011. Ekkert sérstakt bendir til þess að lánið sem veitt var með greiðslu L inn á reikning Valglóar í apríl 2009 hafi verið hefðbundið viðskiptalán, veitt í hagnaðarskyni fyrir L. Virðist blasa við að A hafi, bæði 2009 og 2011, einfaldlega ákveðið að veitt yrði lán til húsnæðiskaupa ákærðu. Þegar á framanritað er horft er alls ekki ólíklegt að í huga ákærðu hafi lánveitingarnar fyrst og fremst verið frá A til þeirra. Við hann sömdu þær og féð kom úr hans vasa, annað hvort beint af persónulegum reikningi hans eða frá félagi sem fékk rekstrarfé sitt frá honum. Þetta breytir ekki því að formlega telst lánveitingin í apríl 2009 vera frá L til Valglóar. Hvort sem það var vegna þess að lög um einkahlutafélög leggja bann við lánveitingum til hluthafa og stjórnenda eða af öðrum ástæðum, var farin sú leið sem í lánasamningi greinir, að L lánaði Valgló. Var fé af reikningi L lagt á reikning Valglóar og bera reikningar beggja þess merki. Var L því formlega lánveitandinn og skuld Valglóar þannig við L en ekki ákærðu persónulega. Um síðari lánveitinguna liggur fyrir framanrakið bréf, þar sem A er beðinn um að leggja á reikning í nafni Valglóar sem sé sameiginlegur reikningur ákærðu beggja. Er þannig ekki sérstaklega talað um Valgló sem sjálfstæða lögpersónu og orðalag bréfsins er í þeim anda að þær séu sjálfar að biðja um lán. Talað er um að „við“ muni „taka þetta sem fyrirframgreiðslu á laun/framtíðarhagnað“ og út af fyrir sig átti Valgló ehf. hvorki von á launum né arðgreiðslum úr L. Er í bréfinu einnig talað um að ákærðu muni taka „hálf laun“. Það sem hér er rakið gefur þá mynd að tveir einstaklingar biðji þann þriðja um lán. Lánið hefur í framhaldinu verið veitt vegna húsnæðiskaupa í þágu ákærðu. Á hinn bóginn liggur fyrir að greiðslan var lögð inn á reikning Valglóar og það félag, sem ákærðu áttu og stýrðu, skráði upp frá því og fram að afsali 2014 sambærilega fjárhæð sem skuld í bókum sínum. Þykir í því ljósi verða að leggja til grundvallar í málinu að umrætt lán hafi í upphafi formlega verið veitt félaginu Valgló. Einkahlutafélög eru sjálfstæðar lögpersónur.

Þegar á framanritað er horft verður að telja að þegar Valgló afsalaði umræddri fasteign 30. júní 2014 hafi félagið ekki skuldað ákærðu neina þá fjárhæð sem nálgist kaupverð eignarinnar, 85 milljónir króna. Þar sem slík skuld Valglóar við ákærðu persónulega var formlega séð ekki til, gátu ákærðu ekki greitt kaupverð eignarinnar með því að lýsa hana niður fallna. Með því að þetta telst leitt í ljós hefur ákæruvaldið rennt umtalsverðum stoðum undir ákæruna.

Af hálfu ákærðu er byggt á því að við úrlausn málsins verði að horfa til þess sem raunverulega hafi átt sér stað á hverjum tíma. Í þessu máli hafi ákærðu í raun aldrei fengið afhenta fasteign fyrir ekki neitt, enda hafi eignarhaldi á fasteigninni jafnan fylgt samsvarandi skuld. Hafi skuldin hvílt á Valgló á meðan félagið átti eignina og ákærðu hafi borið skuldirnar fyrst eftir afsalið og síðar ákærða Eygló ein eftir skipti þeirra.

Meginregla er í sakamálaréttarfari að mál skal upplýst eins og kostur er og raunveruleg atvik mála geta vissulega verið önnur en einstök skjöl bera með sér. Í málinu vill svo til að ýmis skjöl sem ákærðu telja að séu ekki nægilega nákvæm eða segi ekki alla söguna, stafa frá þeim sjálfum. Rakinn hefur verið kaupsamningur Valglóar og ákærðu, og hvernig kaupverð er þar greint. Verður ekki annað séð en að afar einfalt hefði verið að skrá að kaupverð hafi verið greitt með þeim hætti að yfirtekin hafi verið nánar rakin lán frá L og A. Með slíkri yfirtöku hefði fasteignin verið fullgreidd, að því gefnu að kröfuhafar samþykktu skuldaraskiptin. Þá liggur fyrir samningur milli ákærðu um skilnaðarkjör. Þar er getið um skuldir „búsins“ og þær sagðar vera lausaskuldir um 1,5 milljónir króna. Þar hefði verið fullt tilefni til að geta um að yfirteknar hefðu verið umræddar skuldir Valglóar. Þá verður ekki séð að ákærða Eygló hafi eftir umrædd fasteignaviðskipti getið á skattframtölum sínum um skuldirnar sem hún kveðst hafa yfirtekið. Þau atriði sem hér hafa verið rakin eru að mati dómsins ákærunni umtalsvert til styrktar.

Afsal og kaupsamning Valglóar og ákærðu votta tveir lögmenn sem munu hafa aðstoðað ákærðu á umræddum tíma. Annar þeirra, C, kom fyrir dóminn og staðfesti undirritun sína og kvaðst hafa vottað undirritun, dagsetningu og fjárræði en ekki muna sérstaklega eftir málinu. Taldi hún ólíklegt að hún hefði samið skjalið en á umræddum tíma hefði hún unnið fyrir ákærðu Eygló við fjárskipti vegna skilnaðar. Hinn lögmaðurinn var ekki leiddur fyrir dóm. Ljóst er að ákærðu nutu lögmannsaðstoðar á umræddum tíma en ekki verður fullyrt að hve miklu leyti ef einhverju lögmennirnir hafa komið að gerð umræddra skjala. Þá er skráð á samning ákærðu um skilnað og skilnaðarkjör að hann hafi samið lögmaðurinn E. Hún var ekki leidd fyrir dóm við meðferð málsins. Almennt verður að ætla að aðkoma sérfróðra aðila eins og starfandi lögmanna sé til þess fallin að auka nákvæmni í því sem skráð er í skjöl sem þessi.

Rakin hafa verið tölvupóstsamskipti endurskoðanda, lögmanna og þáv. framkvæmdastjóra L, 21. janúar 2015. Í framhaldi af þeim sendi hérlend lögmannsstofa innheimtubréf vegna skuldarinnar frá 2009. Bréfinu var beint að Valgló. Er þetta ekki því til stuðnings að kröfuhafanum hafi þá verið kunnugt um að skuldaraskipti hefðu orðið, þó þetta eitt og sér taki ekki af tvímæli um það.

Á hinn bóginn er að horfa til atriða sem bent geta í aðra átt. Eru þar fyrst til að telja tölvubréf sem ákærða Valdís sendi endurskoðanda þeim sem mun hafa aðstoðað hana við framtal vegna ársins 2014. Þar segir hún í fyrra bréfi „að Eygló tekur við öllum skuldum félagsins og þá hans líka (Ameríkanans) það vorum við búin að semja um að hún verður í sambandi við hann með það svo það leysist allt saman“, og í síðara bréfinu segir hún meðal annars: „Eygló kaupir mig hins vegar út úr Valgló ehf. [...] Þar með yfirtekur hún allar skuldbindingar félagsins og lán til A sem hún tekur ábyrgð á að semja um og gera skil á.“ Bréf þessi bera með sér að vera send við undirbúning skattframtals vegna ársins 2014 og eru þannig send meira en tveimur og hálfu ári áður en skattyfirvöld hófu rannsókn sína.

Af hálfu ákærðu Valdísar hefur verið vísað til þeirrar fjárhæðar, 27 milljóna króna, sem henni voru greiddar við fjárskiptin, og byggt á því að ef ákærðu hefði í raun sumarið 2014 verið afhent endurgjaldslaust skuldlaus hálf fasteign, þannig að ætla mætti að þar hefði ákærða í raun fengið í sinn hlut að verðmæti 42 og hálf milljón króna, hefði hún tæplega afsalað sér þeim hlut, auk ýmissa annarra verðmæta við skiptin, gegn aðeins 27 milljóna króna greiðslu. Samkvæmt samningnum skyldi fasteignin […] koma í hlut ákærðu Eyglóar ásamt bifreið, vélsleða, bifhjólum, torfæruhjóli og hjólhýsi. Gegn þessu fái ákærða Valdís 27 milljónir króna. Þær muni áfram eiga hlut sinn í L en Valgló skuli leyst upp. Hvor um sig haldi persónulegum munum, innstæðum á bankareikningum, verðbréfum og annarri hlutafjáreign. Innbúi í […] hafi verið skipt. Fyrir dómi var á því byggt af hálfu ákærðu Valdísar að milljónirnar 27 hefðu einnig falið í sér greiðslu fyrir hlut hennar í innbúi. Af hálfu ákæruvaldsins var byggt á því að í samningnum stæði að innbúinu hefði verið skipt. Rétt er að í samningnum segir að innbúinu hafi verið skipt, en hins vegar segir ekki með hvaða hætti það hafi verið gert og þannig ekki hvort jöfn verðmæti hafi komið í hlut hverrar um sig. Í samningnum er upphaflega skráð í 9. gr.:

„Aðilar eru sammála um að skipta eignum búsins sem hér segir: Fasteignin […] skal seld og skal hvor um sig fá helmingsandvirði í sinn hlut. Aðilar eiga áfram sinn hlut í félaginu L ehf. en Valgló ehf. skal leyst upp. Bifreiðin ásamt vélsleða, bifhjólum torfæruhjóli og hjólhýsi kemur í hlut Eyglóar. Persónulegum munum, innstæðum á bankareikningum, verðbréfum og annarri hlutafjáreign heldur hvor aðili fyrir sig.“ Á þessu hefur svo verið gerð breyting að strikað er yfir orðin „skal hvor um sig fá helmingsandvirði í sinn hlut“ og handskrifað við: „kemur í hlut Eyglóar í stað greiðslu til Valdísar að fjárhæð 27.000.000.-“ Við þessa breytingu eru skráðir upphafsstafir beggja ákærðu en undir eru einnig aðrir upphafsstafir, heldur ógreinilegir en í ljósi bréfaskipta ákærðu Valdísar og fyrrverandi ftr. sýslumanns verður miðað við að þar hafi sýslufulltrúinn staðfest breytingu á skjalinu. Sá texti sem stendur eftir breytinguna er á þá leið að í stað hlutar síns í fasteigninni fái ákærða Valdís 27 milljónir króna. Jafnvel þó rétt væri er það talsvert lægri fjárhæð en ætla mætti um virði skuldlauss helmingshlutar í fasteigninni. Ef fasteigninni fylgja hins vegar skuldir að jafnvirði, horfir málið vitaskuld öðru vísi við. Þær eignir sem taldar eru upp og koma skulu í hlut ákærðu Eyglóar, bifreið, vélsleði, torfæruhjól og hjólhýsi eru fjarri því að vera 27 milljóna króna virði og ekki líklegt að fyrir þær einar hafi Valdís fengið 27 milljónir króna. Hlutur ákærðu Valdísar í innbúi, hafi hann verið að mestu gefinn eftir til ákærðu Eyglóar gæti þar verið til skýringar. Við mat á þessu verður að horfa til þess að hinn formlegi texti samkomulagsins er á þá leið að 27 milljóna króna greiðslan sé vegna hlutar ákærðu Valdísar í fasteigninni og í samkomulaginu segir að innbúi þeirra hafi verið skipt. Skjal þetta var að öllu leyti á forræði ákærðu og bera þær ábyrgð á efni þess. Að öllu þessu athuguðu þykir draga umtalsvert úr þýðingu umræddrar 27 milljóna króna greiðslu.

Leggja verður til grundvallar að kröfuhafar samkvæmt umræddum lánum hafi verið L og A. Hvorugur hefur gefið til kynna að brotið hafi verið á sér með þeim gerningum sem málið varðar. Frá A hefur auk þess komið yfirlýsing þess efnis að lán það, er hann hafi veitt, sé enn ógreitt og í gildi. Verður yfirlýsingin skilin þannig að ákærða Eygló sé núverandi skuldari. Yfirlýsinguna sendi hann héraðssaksóknara 29. janúar í framhaldi af fyrirspurn embættisins.

Yfirlýsingin verður skilin þannig að kröfuhafinn, A, telji skuldina vera í gildi og að ákærða Eygló sé skuldarinn. Er það vissulega því til stuðnings að skuldin hafi verið færð frá Valgló ehf. og hvíli nú á ákærðu Eygló persónulega. Yfirlýsingin er hins vegar gefin sem svar við fyrirspurn héraðssaksóknara um tveimur og hálfu ári eftir að skattrannsókn hófst.

Þá hefur komið fram hjá B, lögg. endurskoðanda, sem meðal annars starfar enn fyrir L ehf., að skuldin við L sé enn í bókum félagsins og í gildi. Hún væri varúðarfærð en það haggaði ekki gildi hennar. L væri unnt að hefja innheimtuaðgerðir ef félagið svo kysi. Er ljóst af skýrslu B fyrir dómi og gögnum málsins sem frá honum stafa að hann telur að ákærðu hafi umrætt sinn yfirtekið skuldir Valglóar við kröfuhafana. Bæði yfirlýsing A og framburður B eru því til stuðnings að hvorugur kröfuhafinn hafi formlega gefið kröfu sína eftir. Báðar kröfurnar séu til og í gildi.

Við úrlausn málsins verður að horfa til þeirra opinberu gagna sem fyrir liggja og mörg hver stafa frá ákærðu. Í kaupsamningi þeirra um eignina er kaupverðið sagt greitt þannig að bókfærð skuld seljandans, Valglóar, við ákærðu teljist að fullu greidd. Eins og rakið hefur verið var engin slík skuld fyrir hendi. Í skilnaðarsamningi þeirra var ekkert getið um að þær skulduðu 85 milljónir króna vegna fasteignakaupa, ekki um að þær hefðu nýlega yfirtekið slíka skuld við fasteignakaup og þar með ekkert um það hvernig farið skyldi með skuldina við fjárskiptin. Ákærða Eygló hefur ekki talið skuldina fram á skattframtölum sínum eftir fjárskiptin. Væri þó ríkt tilefni til að geta þar um skuld af þessari stærð vegna fasteignakaupa. Engin samtímagögn liggja fyrir um skuldaraskipti og samþykki kröfuhafa við þeim. Innheimtubréf sem sent er í janúar 2015 bendir ekki til þess að þeim kröfuhafa hafi verið kunnugt um skuldaraskipti, þótt hafa verði í huga að óvíst er að hugur hafi fylgt máli við innheimtuna. Ekkert hefur komið fram um að nokkuð hafi verið borgað af lánunum, fyrr eða síðar. Það sem kemst næst því að vera samtímagagn um að lánin hafi verið yfirtekin, eru tölvupóstar ákærðu Valdísar til endurskoðanda við undirbúning framtals 2015. Þar kemur fram að Eygló yfirtaki skuldirnar, en jafnframt að hún muni semja um þær við A, svo ekki er af þessu ljóst hvort A hefur þá verið kunnugt um ráðstafanirnar. Þegar á allt framanritað er horft verður að meta málavexti þannig, að með þeim hætti sem ákærðu hafa staðið að fasteignaviðskiptunum, þar sem hvergi í opinberum skjölum verður ráðið að fyrir eignina hafi komið greiðsla sem svarað geti til kaupverðs, en hins vegar getið um greiðslu með þeim hætti að greidd teldist krafa, sem í raun var ekki í eigu ákærðu, sé ekki hægt að leggja til grundvallar að fyrir eignina hafi í raun komið endurgjald þegar ákærðu ráðstöfuðu henni sumarið 2014. Hafi þeim því borið að færa skattframtal sitt vegna ársins í samræmi við það og verði að virða þeim til verulegs hirðuleysis að hafa ekki gert svo. Þau atriði sem talin hafa verið upp og bent geta til annarrar niðurstöðu þykja ekki nægja til að vekja þann skynsamlega vafa um þetta að leitt geti til sýknu af ákæru í málinu. Ljóst er að á sama tíma og þessi viðskipti voru gerð og skjalagerð sinnt þeirra vegna, stóðu ákærðu í skilnaði og er engin ástæða til að efast um að hann hafi verið erfiður og álag fylgt honum. Breytir það ekki þeirri niðurstöðu sem óhjákvæmilegt þykir að komast að um þau atriði sem rakin hafa verið. Hafa ákærðu með háttseminni unnið sér til refsingar og er háttsemi þeirra rétt færð til refsiákvæða í ákæru. Hvorugri ákærðu hefur áður verið gerð refsing. Þegar á allt er horft ákveðst refsing hvorrar um sig fangelsi í sex mánuði en fresta ber fullnustu hennar og niður falli hún að liðnum tveimur árum haldi sú ákærða almennt skilorð. Einnig ber að gera ákærðu að greiða sekt í ríkissjóð og ákveðst sekt ákærðu Eyglóar 38.500.000 krónur en sekt ákærðu Valdísar 38 milljónir króna. Greiði ákærðu ekki sektina innan fjögurra vikna sæti sú fangelsi í 360 daga. Samkvæmt sakarkostnaðaryfirliti héraðssaksóknara hefur þegar fallið til 2.483.875 króna sakarkostnaður vegna starfa þess lögmanns er gætti hagsmuna ákærðu Valdísar á rannsóknarstigi og verður hún dæmd til greiðslu þess kostnaðar. Krafa þess lögmanns um þóknun, er gætti hagsmuna ákærðu Eyglóar á rannsóknarstigi, var einskorðuð við það tilvik ef ákærða yrði sýknuð af ákæru og kemur því ekki til frekari skoðunar hér. Hvorri ákærðu verður gert að greiða málsvarnarlaun verjanda síns fyrir dómi, Jóns Steinars Gunnlaugssonar verjanda ákærðu Eyglóar og Helgu Bjargar Jónsdóttur verjanda ákærðu Valdísar, sem með hliðsjón af tímaskýrslu ákveðast með virðisaukaskatti svo sem í dómsorði greinir. Í upphafi málsins fyrir dómi gætti annar verjandi hagsmuna ákærðu Valdísar en var veitt lausn frá starfanum vegna veikinda. Hann óskaði eftir að þóknun sín yrði dæmd Helgu Björgu og verður svo gert.

Af hálfu ákæruvaldsins fór Sigríður Árnadóttir aðstoðarsaksóknari með málið. Gætt var 1. mgr. 184. gr. laga nr. 88/2008. Þorsteinn Davíðsson kveður upp dóm þennan.

D Ó M S O R Ð

Ákærða, Eygló Rós Glódís Agnarsdóttir, sæti fangelsi í sex mánuði og greiði 38.500.000 króna sekt í ríkissjóð. Fullnustu fangelsisrefsingarinnar skal frestað og niður skal hún falla að liðnum tveimur árum haldi ákærða almennt skilorð 57. gr. laga nr. 19/1940. Greiði ákærða ekki fjársektina innan fjögurra vikna frá birtingu dómsins sæti hún fangelsi í 360 daga.

Ákærða Valdís Fjölnisdóttir sæti fangelsi í sex mánuði og greiði 38.000.000 króna sekt í ríkissjóð. Fullnustu fangelsisrefsingarinnar skal frestað og niður skal hún falla að liðnum tveimur árum haldi ákærða almennt skilorð 57. gr. laga nr. 19/1940. Greiði ákærða ekki fjársektina innan fjögurra vikna frá birtingu dómsins sæti hún fangelsi í 360 daga.

Ákærða Eygló Rós Glódís greiði 2.108.620 króna málsvarnarlaun skipaðs verjanda síns, Jóns Steinars Gunnlaugssonar lögmanns.

Ákærða Valdís Fjölnisdóttir greiði 3.204.160 króna málsvarnarlaun skipaðs verjanda síns, Helgu Bjargar Jónsdóttur lögmanns.

Ákærða Valdís greiði 2.483.875 króna annan sakarkostnað.

Þorsteinn Davíðsson