Úrskurður yfirskattanefndar nr. 380/2011
Úrskurður nr. 380/2011
ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR
Ár 2011, miðvikudaginn 23. nóvember, er tekið fyrir mál nr. 24/2011; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, kt. [...], verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Sverrir Örn Björnsson og Kristinn Gestsson. Upp er kveðinn svofelldur
ú r s k u r ð u r :
I.
Með bréfi, dags. 27. janúar 2011, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, kt. [...], fyrir brot á lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum, framin vegna rekstraráranna 2004, 2005, og 2006.
Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:
„A, sem fyrrum stjórnarmanni, framkvæmdastjóra og prókúruhafa X ehf., (nú afskráð), er gefið að sök eftirfarandi:
Vanræksla á skilum á virðisaukaskattsskýrslum. Vanframtalin skattskyld velta og útskattur.
A er gefið að sök að hafa, að því er best verður séð af ásetningi, en í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi, vanrækt að standa skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna virðisaukaskattsskyldrar starfsemi X ehf. til skattstjórans í Reykjavík vegna uppgjörstímabilanna maí–júní, júlí–ágúst, september–október og nóvember–desember rekstrarárið 2004, janúar–febrúar til og með nóvember–desember rekstrarárið 2005 og janúar–febrúar til og með nóvember–desember rekstrarárið 2006 og vanframtelja með því skattskylda veltu og virðisaukaskatt. Samkvæmt niðurstöðu skattrannsóknarstjóra ríkisins nemur vanframtalin skattskyld velta samtals kr. 37.316.775 og vanframtalinn útskattur samtals kr. 9.142.609. Mögulegur innskattur nemur samtals kr. 3.661.237.
Sundurliðast vanframtalin skattskyld velta og virðisaukaskattur svo sem hér greinir:
| Rekstrarár | Uppgjörs-tímabil | Vantalin skattskyld velta | Vanframtalinn útskattur | Mögulegur innskattur |
| 2004 | maí – jún. | 2.196.051 | 538.032 | 263.650 |
| 2004 | júl. – ágú. | 3.188.136 | 781.093 | 368.278 |
| 2004 | sept. – okt. | 1.492.380 | 365.633 | 75.755 |
| 2004 | nóv. – des. | 1.747.658 | 428.177 | 77.231 |
| Samtals kr. | 8.624.225 | 2.112.935 | 784.914 | |
| 2005 | jan. – feb. | 156.200 | 38.269 | 151.832 |
| 2005 | mar. – apr. | 4.349.376 | 1.065.597 | 168.142 |
| 2005 | maí – jún. | 2.339.745 | 573.238 | 316.711 |
| 2005 | júl. – ágú. | 2.680.593 | 656.745 | 268.685 |
| 2005 | sept. – okt. | 5.933.962 | 1.453.820 | 226.908 |
| 2005 | nóv. – des. | 1.375.628 | 337.029 | 229.124 |
| Samtals kr. | 16.835.504 | 4.124.698 | 1.361.402 | |
| 2006 | jan. – feb. | 630.366 | 154.440 | 283.067 |
| 2006 | mar. – apr. | 1.323.165 | 324.175 | 211.937 |
| 2006 | maí – jún. | 3.564.762 | 873.367 | 252.179 |
| 2006 | júl. – ágú. | 4.353.608 | 1.066.634 | 211.366 |
| 2006 | sept. – okt. | 1.145.030 | 280.532 | 383.022 |
| 2006 | nóv. – des. | 840.115 | 205.828 | 173.350 |
| Samtals kr. | 11.857.046 | 2.904.976 | 1.514.921 | |
| Samtals öll árin kr. | 37.316.775 | 9.142.609 | 3.661.237 |
Sú háttsemi A sem hér hefur verið lýst brýtur í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 24. gr., sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Varðar framanlýst háttsemi A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Þess er krafist að A verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 27. janúar 2011, sem fylgdi kröfugerðinni.
II.
Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 2. febrúar 2011, var gjaldanda veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef hann vildi ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál hans og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 4. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Engar athugasemdir hafa borist frá gjaldanda.
III.
1. Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 27. janúar 2011, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði sem fyrirsvarsmanni X ehf., nú afskráð, gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, vegna meintra brota hans á skattalögum í rekstri greinds einkahlutafélags. Gjaldandi hefur átt þess kost að koma að vörnum fyrir yfirskattanefnd í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins, en engar athugasemdir hafa borist. Þar sem gjaldandi hefur ekki gert athugasemdir við meðferð máls þessa fyrir yfirskattanefnd verður að líta svo á að hann mæli því ekki í gegn að það sæti sektarmeðferð fyrir nefndinni.
2. Sektarkrafa skattrannsóknarstjóra ríkisins í máli þessu er byggð á niðurstöðum rannsóknar embættisins á bókhaldi og skattskilum X ehf. vegna rekstraráranna 2004, 2005 og 2006, sbr. skýrslu um rannsóknina, dags. 25. september 2009. Rannsókn þessi hófst formlega hinn 26. maí 2008 og beindist aðallega að virðisaukaskattsskilum félagsins vegna seldrar þjónustu við háþrýstiþvott á rannsóknartímabilinu. Vegna rannsóknarinnar voru teknar skýrslur af gjaldanda, A, hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins dagana 11. desember 2008, 24. febrúar og 19. maí 2009 og var rannsóknin byggð á upplýsingum sem þar komu fram, en einnig var byggt á bókhaldsgögnum X ehf. og gögnum úr upplýsingakerfum ríkisskattstjóra. Með bréfi, dags. 7. september 2009, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldanda skýrslu um rannsóknina, sem dagsett var sama dag, og gaf honum kost á að tjá sig um efni hennar áður en ákvörðun yrði tekin um framhald málsins. Engar athugasemdir voru gerðar af hálfu gjaldanda og var lokaskýrsla skattrannsóknarstjóra ríkisins efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 25. september 2009, voru helstu niðurstöður rannsóknarinnar teknar saman með svofelldum hætti:
„Niðurstöður rannsóknar á bókhaldi og virðisaukaskattsskilum skattaðila fyrir rekstrarárin 2004, 2005 og 2006 eru:
1 Ekki hafa verið staðin skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna maí-júní, júlí-ágúst, september-október og nóvember-desember tímabila 2004, og allra tímabila 2005 og 2006.
2 Bókhald hefur ekki verið fært.
3 Varðveislu bókhaldsgagna er ábótavant.
4 Skattskyld velta er vanframtalin.
5 Útskattur er vanframtalinn.“
Þá gerði skattrannsóknarstjóri ríkisins tölulega grein fyrir niðurstöðum rannsóknarinnar í töflu í niðurlagi skýrslu sinnar. Þar kom fram að skattskyld velta X ehf. væri vantalin um 8.624.225 kr. rekstrarárið 2004, 16.835.504 kr. rekstrarárið 2005 og 11.857.046 kr. rekstrarárið 2006, eða samtals 37.316.775 kr., og útskattur um 2.112.935 kr. fyrsta árið, 4.124.698 kr. annað árið og 2.904.976 kr. þriðja árið, eða samtals 9.142.609 kr. Þá næmi mögulegur innskattur 784.194 kr. rekstrarárið 2004, 1.361.402 kr. rekstrarárið 2005 og 1.514.921 kr. rekstrarárið 2006, eða samtals 3.661.237 kr.
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins var mál X ehf. sent ríkisskattstjóra til meðferðar, sbr. 5. mgr. 39. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. bréf skattrannsóknarstjóra, dags. 25. september 2009. Með bréfi, dags. 26. október 2009, tilkynnti ríkisskattstjóri að þegar litið væri til þess að skiptum á þrotabúi X ehf. hefði lokið hinn 25. apríl 2008 og félagið afskráð hinn 20. maí 2008, hefði ríkisskattstjóri ekki í hyggju að nýta sér heimild til endurákvörðunar samkvæmt fyrrgreindu ákvæði 5. mgr. 39. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. mgr. 101. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt.
3. Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 25. september 2009, kemur fram að gjaldandi, A, var stjórnarmaður, framkvæmdarstjóri og prókúruhafi X ehf. á því tímabili sem rannsóknin tók til. Skráður tilgangur félagsins var háþrýstiþvottur, viðhald, smásala, heildsala, rekstur fasteigna og lánastarfsemi.
Að því er varðar skattskilagögn og bókhald félagsins kemur fram að fyrirliggjandi sé virðisaukaskattsskýrsla X ehf. fyrir uppgjörstímabilið mars-apríl 2004 þar sem engar fjárhæðir séu tilgreindar (núllskýrsla), en ekki hafi verið gerð skil á virðisaukaskattsskýrslum félagsins vegna uppgjörstímabilanna maí-júní, júlí-ágúst, september-október og nóvember-desember 2004 og vegna allra uppgjörstímabila virðisaukaskatts árin 2005 og 2006. Þá kemur fram að bókhaldsgögn, þ.e. sölureikningar og kostnaðargögn, hafi verið afhent skattrannsóknarstjóra ríkisins 13. október 2008, en bókhald hafi ekki verið fært. Við rannsókn skattrannsóknarstjóra kom í ljós að nokkra sölureikninga vantaði til þess að númeraröð sölureikninga X ehf. í númeraröðinni 1-226 væri samfelld, þ.e. reikninga nr. 19, 50, 91, 122, 211, 213 og 218.
Niðurstöður skattrannsóknarstjóra ríkisins um fjárhæð skattskyldrar veltu X ehf. árin 2004, 2005 og 2006 byggja á umræddum sölureikningum félagsins greind ár, samtals að fjárhæð 45.551.283 kr., og gögnum um innborganir á bankareikninga X ehf., en fram kemur að skattrannsóknarstjóri ríkisins taldi ekki tilefni til að leggja mat á ætlaðan undandrátt vegna vöntunar sölureikninga. Við skýrslutöku voru fyrirliggjandi sölureikningar X ehf. lagðir fyrir gjaldanda og staðfesti hann að þeir væru vegna rekstrarins og kvaðst sjálfur hafa gefið þá út, en þeir hafi ekki allir fengist greiddir. Þeir reikningar sem ekki hefðu fengust greiddir hefðu farið til lögmanns í innheimtu. Við rannsókn skattrannsóknarstjóra fengust þær upplýsingar frá lögmanni félagsins að reikningar nr. 9, 37, 64 og 148 hefðu ekki innheimst og hefði kröfuhafa verið tilkynnt að þær kröfur væru tapaðar. Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins kemur fram að tekið sé tillit til þessara upplýsinga í niðurstöðum skýrslunnar. Þá var við skýrslutöku lagt fyrir gjaldanda yfirlit yfir innborganir á bankareikning X ehf. sem ekki tengdust sölureikningum og kvað gjaldandi líklegt að um væri að ræða innborganir vegna reikninga sem vantaði í númeraröð útgefinna reikninga. Fram kemur að frekari rannsókn hafi leitt í ljós viðunandi skýringar á öllum innborgunum nema frá Y, Z ehf., C og D. Frá Y var aflað reiknings nr. 174 og frá þrotabúi Z ehf. var aflað viðskiptamannayfirlits. Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins er rakið að þar sem kröfur á hendur Z ehf. séu sannanlega tapaðar sé aðeins litið til innborgana frá þeim aðila, miðað við greiðsludag, en um sé að ræða innborganir að fjárhæð samtals 192.000 kr. Ekki náðist í C vegna innborgunar að fjárhæð 200.000 kr. og ekki fengust afhent gögn frá D vegna innborgana að fjárhæð samtals 120.000 kr. Byggði skattrannsóknarstjóri ríkisins á því að tekjufæra bæri greindar innborganir miðað við greiðsludag. Samkvæmt því og með vísan til þess að skil hafi ekki verið gerð á virðisaukaskattsskýrslum félagsins umrædd ár er niðurstaða skattrannsóknarstjóra um þennan þátt sú að skattskyld velta sé vantalin um 8.624.225 kr. rekstrarárið 2004, 16.835.504 kr. rekstrarárið 2005 og 11.857.046 kr. rekstrarárið 2006 og útskattur um 2.112.935 kr. fyrsta árið, 4.124.698 kr. annað árið og 2.904.976 kr. síðara árið.
Í kafla um rannsókn á rekstrargjöldum og innskatti kemur fram að samkvæmt gögnum sem gjaldandi hafi afhent vegna rannsóknar málsins og upplýsingum hans við skýrslutöku nemi mögulegur innskattur X ehf. 784.914 kr. rekstrarárið 2004, 1.361.402 kr. rekstrarárið 2005 og 1.514.921 kr. rekstrarárið 2006, eða samtals 3.661.237 kr. Við skýrslutöku var gjaldandi spurður hvort um frekari rekstrargjöld væri að ræða vegna þessara rekstrarára og kvaðst gjaldandi ætla að kanna hvort hann ætti frekari gögn og skyldi hann koma þeim til skattrannsóknarstjóra eigi síðar en 2. mars 2009. Engin frekari gögn bárust.
Við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 11. desember 2008 staðfesti gjaldandi, A, að hann hafi verið framkvæmdastjóri X ehf. og stjórnað verklegum hluta hins daglega rekstrar. Þá kom fram að gjaldandi hefði ásamt E (prókúruhafa og varamanni í stjórn X ehf.) tekið ákvarðanir um greiðslur. Sagði gjaldandi endurskoðanda hafa séð um færslu bókhalds en varðveisla bókhaldsgagna hefði verið hjá gjaldanda. Aðspurður um hvers vegna skattyfirvöldum hafi ekki verið gerð grein fyrir skattskyldri veltu og innheimtum útskatti á árunum 2004, 2005 og 2006 með tilgreindum fjárhæðum sagði gjaldandi að um trassaskap hefði verið að ræða.
4. Fyrir liggur að gjaldandi, A, var stjórnarmaður, framkvæmdastjóri og prókúruhafi X ehf. á þeim tíma sem málið varðar og bar ábyrgð á því að skil væru gerð á virðisaukaskattsskýrslum félagsins og virðisaukaskatti í samræmi við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er því réttilega beint að gjaldanda í samræmi við ákvæði 6. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988 með áorðnum breytingum samkvæmt 3. gr. laga nr. 42/1995.
Gjaldandi hefur sem fyrr segir ekki gert athugasemdir í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins og við skýrslutökur, sem fram fóru hjá skattrannsóknarstjóra vegna rannsóknar málsins, kom fram viðurkenning gjaldanda á því að hann hefði ekki staðið skil á virðisaukaskattsskýrslum X ehf. og innheimtum virðisaukaskatti vegna seldrar þjónustu félagsins umrædd uppgjörstímabil árin 2004, 2005 og 2006. Í máli því, sem hér er til meðferðar, er um að tefla kröfugerð um ákvörðun sektar á hendur gjaldanda samkvæmt þar tilgreindum ákvæðum 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sem gera ráð fyrir því að sektarákvörðun sé bundin þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin. Verður því að taka afstöðu til þess hvort skattrannsóknarstjóri ríkisins hafi með skattrannsókn sinni sýnt fram á hverju skattfjárhæð, sem undan var dregin, hafi að minnsta kosti numið. Allan vafa í því sambandi verður að meta gjaldanda í hag, sbr. grundvallarreglu 108. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála, sbr. áður 45. gr. laga nr. 19/1991, um meðferð opinberra mála.
Eins og fram er komið eru tölulegar niðurstöður samkvæmt rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins á skattskilum X ehf. vegna rekstraráranna 2004, 2005 og 2006 byggðar á útgefnum sölureikningum félagsins sem gjaldandi afhenti við rannsókn málsins eða aflað var frá viðskiptavinum X ehf. auk þess sem byggt var á gögnum um innborganir á bankareikning félagsins. Á þessum grundvelli er í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins gerð grein fyrir meintri vantalinni skattskyldri veltu félagsins að fjárhæð 8.624.225 kr. rekstrarárið 2004, 16.835.504 kr. rekstrarárið 2005 og 11.857.046 kr. rekstrarárið 2006, eða samtals 37.316.775 kr. Af hálfu gjaldanda hefur ekki verið vefengt að tekjur félagsins hafi numið þeim fjárhæðum sem fyrrgreind gögn bera með sér. Samkvæmt þessu og að virtum gögnum málsins þykir ekkert komið fram sem gefur tilefni til annars en að miða við þær fjárhæðir rekstrartekna og skattskyldrar veltu sem fyrrgreind gögn bera með sér.
Rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins á innskatti X ehf. var byggð á bókhaldsgögnum félagsins, en samkvæmt þeim var talið að mögulegur innskattur væri 784.914 kr. rekstrarárið 2004, 1.361.402 kr. rekstrarárið 2005 og 1.514.921 kr. rekstrarárið 2006, eða samtals 3.661.237 kr. Er þetta sú fjárhæð sem byggt er á í kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins. Af hálfu gjaldanda hefur ekkert komið fram um frekari innskattfrádrátt. Verður því byggt á greindum fjárhæðum.
5. Samkvæmt framansögðu telst hafa verið leitt í ljós með rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins að gjaldandi, A, hafi með saknæmum hætti vanrækt skyldur sínar til að sjá um að gerð væru skil á virðisaukaskattsskýrslum og virðisaukaskatti X ehf. í samræmi við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, uppgjörstímabilin maí-júní til og með nóvember-desember 2004, janúar-febrúar til og með nóvember-desember 2005 og janúar-febrúar til og með nóvember-desember 2006. Telst vangreiddur virðisaukaskattur umrædd uppgjörstímabil nema 5.481.372 kr. að teknu tilliti til innskatts. Af þessum sökum ber að ákvarða gjaldanda, A, sekt samkvæmt 6. mgr., sbr. 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995.
Eins og lög nr. 50/1988 hljóða eftir breytingar, sem á þeim voru gerðar með lögum nr. 42/1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin eða vanrækt var greiðsla á, þó að teknu tilliti til álags. Samkvæmt þessu, málsatvikum að öðru leyti og að teknu tilliti til álags samkvæmt 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988 þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 10.400.000 kr. til ríkissjóðs.
Úrskurðarorð:
Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 10.400.000 kr. til ríkissjóðs.
