Úrskurður yfirskattanefndar nr. 314/2011
Úrskurður nr. 314/2011
ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR
Ár 2011, miðvikudaginn 28. september, er tekið fyrir mál nr. 358/2010; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, kt. [...], verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Sverrir Örn Björnsson og Valdimar Guðnason. Upp er kveðinn svofelldur
ú r s k u r ð u r :
I.
Með bréfi, dags. 13. desember 2010, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, kt. [...], fyrir brot á lögum nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum, og lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum, framin vegna rekstraráranna 2007 og 2008.
Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:
„A sem stjórnarmanni, framkvæmdastjóra og prókúruhafa X ehf., (þrotabú), er gefið að sök eftirfarandi:
1. Vangoldin afdregin staðgreiðsla opinberra gjalda. Vanræksla á afhendingu skilagreina á lögmæltum tíma.
A er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda vegna greiðslutímabilanna október, nóvember og desember rekstrarárið 2007 og janúar til og með ágúst rekstrarárið 2008. Þá er A gefið að sök að hafa vanrækt að standa skil á skilagreinum vegna staðgreiðslu opinberra gjalda vegna sömu greiðslutímabila. Vangoldin afdregin skilaskyld staðgreiðsla opinberra gjalda X ehf. (þrotabú), vegna framangreindra greiðslutímabila nemur stamtals kr. 4.394.493, að teknu tilliti til afdreginnar staðgreiðslu af launum fyrirsvarsmanns skattaðila. Fjárhæðin sundurliðast svo sem hér greinir:
| Rekstrarár | Greiðslu-tímabil | Vangoldin staðgreiðsla samkvæmt rannsókn kr. | Afdregin staðgreiðsla fyrirsvarsmanns skattaðila | Vangoldin skilaskyld staðgreiðsla kr. |
| 2007 | október | 825.080 | 19.287 | 805.793 |
| 2007 | nóvember | 1.166.079 | 19.287 | 1.146.792 |
| 2007 | desember | 654.422 | 19.287 | 635.135 |
| Samtals kr. | 2.645.581 | 57.861 | 2.587.720 | |
| Rekstrarár | Greiðslu-tímabil | Vangoldin skilaskyld staðgreiðsla kr. | Afdregin staðgreiðsla fyrirsvarsmanns skattaðila | Vangoldin skilaskyld staðgreiðsla kr. |
| 2008 | janúar | 407.785 | 27.690 | 380.095 |
| 2008 | febrúar | 327.122 | 27.690 | 299.432 |
| 2008 | mars | 245.645 | 27.690 | 217.955 |
| 2008 | apríl | 149.984 | 27.690 | 122.294 |
| 2008 | maí | 228.770 | 27.690 | 201.080 |
| 2008 | júní | 281.238 | 27.690 | 253.548 |
| 2008 | júlí | 175.656 | 27.690 | 147.966 |
| 2008 | ágúst | 212.093 | 27.690 | 184.403 |
| Samtals kr. | 2.028.293 | 221.520 | 1.806.773 | |
| Samtals bæði árin kr. | 4.673.874 | 279.381 | 4.394.493 |
Það er mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að þetta hafi A gert á saknæman hátt, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.
Telst þessi háttsemi A brjóta í bága við ákvæði 1. og 2. mgr. 20. gr., sbr. 1. og 2. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 16. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum, sbr. aðalreglur 1.-3. gr., 1. tl. 5. gr., 1. mgr. 7. gr og 1. og 3. mgr. 8. gr. þeirra laga.
Framangreind háttsemi varðar A sekt samkvæmt 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum.
2. Vangoldin innheimtur virðisaukaskattur. Vanræksla á afhendingu virðisaukaskattsskýrslna á lögmæltum tíma.
A er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á virðisaukaskatti sem hann innheimti í starfi sínu sem fyrirsvarsmaður X ehf, vegna uppgjörstímabilanna september–október og nóvember–desember rekstrarárið 2007 og mars–apríl, maí–júní og júlí–ágúst rekstrarárið 2008. Þá er A gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs, á lögmæltum tíma, skil á virðisaukaskatts-skýrslum vegna uppgjörstímabilanna september–október og nóvember–desember rekstrarárið 2007 og maí–júní og júlí–ágúst rekstrarárið 2008. Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur til innheimtumanns ríkissjóðs vegna framangreindra uppgjörstímabila nemur samtals kr. 3.943.810. Fjárhæðin sundurliðast svo sem hér greinir:
| Rekstrarár | Uppgjörstímabil | Vangoldinn virðisaukaskattur skv. rannsókn | Virðisaukaskattur af töpuðum kröfum | Vangoldinn virðisaukaskattur samtals kr. |
| 2007 | sept. – okt. | 1.901.723 | 0 | 1.901.723 |
| 2007 | nóv. – des. | 1.096.240 | 0 | 1.096.240 |
| Samtals kr. | 2.997.963 | 0 | 2.997.963 | |
| 2008 | mars– apríl | 1.340.624 | 742.667 | 597.957 |
| 2008 | maí – júní | 555.921 | 169.835 | 386.086 |
| 2008 | júlí – ágúst | 105.074 | 143.270 | -38.196 |
| Samtals kr. | 2.001.619 | 1.055.772 | 945.847 | |
| Samtals öll árin kr. | 4.999.582 | 1.055.772 | 3.943.810 |
Það er mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að þetta hafi A gert á saknæman hátt, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.
Telst þessi háttsemi A brjóta í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr., samanber aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. og 2. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt,
Framangreind háttsemi varðar A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995, með áorðnum breytingum.
Þess er krafist að A verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 13. desember 2010, sem fylgdi kröfugerðinni.
II.
Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 15. desember 2010, var gjaldanda veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef hann vildi ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál hans og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 2. mgr. 31. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 2. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt.
Með bréfi, dags. 23. mars 2011, hefur gjaldandi lagt fram vörn í málinu. Gjaldandi bendir á að X ehf. hafi ekki fengið greiddar allar viðskiptakröfur og sé að hluta tekið tillit til tapaðra krafna í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins. Hjálagt fylgdi kröfulýsing að fjárhæð 10.562.905 kr. á hendur Z ehf., og óskar gjaldandi þess að einnig verði tekið tillit til þeirrar kröfu við meðferð málsins, en virðisaukaskattur af kröfufjárhæðinni nemi 1.810.299 kr. Þá hafi félagið tapað kröfum á hendur Y ehf. og W hf., vegna verka fyrir þau fyrirtæki, og verði kröfulýsingar sendar yfirskattanefnd þegar þær verði tilbúnar.
III.
Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 13. desember 2010, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með því að hann hafi sem fyrrum fyrirsvarsmaður X ehf., vanrækt að standa skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda launamanna félagsins tiltekin greiðslutímabil árin 2007 og 2008 og vanrækt skil á virðisaukaskatti félagsins þau uppgjörstímabil árin 2007 og 2008 sem greinir í bréfinu. Vörn vegna sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins hefur verið lögð fram með bréfi gjaldanda, dags. 23. mars 2011.
Skattrannsóknarstjóri ríkisins hóf hinn 15. maí 2009 rannsókn á skattskilum X ehf. er beindist að skilum félagsins á staðgreiðslu opinberra gjalda vegna launamanna félagsins og virðisaukaskatti árin 2007 og 2008. Skráður tilgangur X ehf. á þessu tímabili var pípulagningar og verktakastarfsemi í byggingariðnaði, rekstur fasteigna, lánastarfsemi og annar skyldur rekstur. Samkvæmt gögnum málsins var bú X ehf. tekið til gjaldþrotaskipta þann 7. apríl 2009 og lauk skiptum 7. desember 2010 án þess að greiðsla fengist upp í lýstar kröfur. Var félagið afskráð 14. febrúar 2011. Vegna rannsóknarinnar kom gjaldandi, A, til skýrslutöku hjá embætti skattrannsóknarstjóra ríkisins þann 11. júní 2009. Með bréfum, dags. 4. september 2009, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldanda og skiptastjóra þrotabús X ehf. skýrslu um rannsóknina sem þá lá fyrir, dags. sama dag, og gaf þeim kost á að tjá sig um efni hennar. Engar athugasemdir bárust skattrannsóknarstjóra ríkisins og lauk rannsókn skattrannsóknarstjóra með skýrslu, dags. 23. september 2009, sem var efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 23. september 2009, segir að rannsókn á skattskilum X ehf. hafi einkum verið byggð á upplýsingum sem fram hafi komið við fyrrgreinda skýrslutöku, upplýsingum frá fyrirtækjaskrá ríkisskattstjóra, staðgreiðsluskilagreinum X ehf. ásamt sundurliðunum með þeim, virðisaukaskattsskýrslum félagsins, upplýsingum frá skiptastjóra þrotabús X ehf., svo og upplýsingum úr tekjubókhaldi ríkissjóðs, sbr. fylgiskjöl með skýrslunni, en þar er um að ræða yfirlit yfir greiðslur X ehf. vegna staðgreiðslu opinberra gjalda, virðisaukaskatts og opinberra gjalda.
Fram kemur í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins að rannsókn embættisins á staðgreiðsluskilum X ehf. hafi falist í því að bera fjárhæðir afdreginnar staðgreiðslu samkvæmt staðgreiðsluskilagreinum og sundurliðunum félagsins saman við greiðslur þess til innheimtumanns ríkissjóðs. Í skýrslunni er gerð grein fyrir þeirri niðurstöðu rannsóknarinnar að ekki hafi verið staðið skil innan lögboðins frests á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda vegna launamanna X ehf. greiðslutímabilin október, nóvember og desember 2007 og janúar til og með ágúst 2008, samtals að fjárhæð 4.673.874 kr. Fram kemur að afdregin staðgreiðsla af launum fyrrum fyrirsvarsmanns félagsins, A, hafi verið samtals 279.381 kr. þau tímabil sem hér um ræðir.
Rannsókn á virðisaukaskattsskilum X ehf. var samkvæmt skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins fólgin í því að bera fjárhæð innheimts virðisaukaskatts samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum félagsins saman við greiðslur þess til innheimtumanns. Í skýrslunni er rakin sú niðurstaða rannsóknarinnar að fyrrum fyrirsvarsmaður félagsins hafi ekki staðið skil innan lögboðins frests á innheimtum virðisaukaskatti vegna félagsins uppgjörstímabilin september-október og nóvember-desember 2007 og mars-apríl til og með júlí-ágúst 2008, samtals að fjárhæð 4.999.582 kr. Fram kemur að greiddar hafi verið 2.908.831 kr. inn á höfuðstól virðisaukaskatts vegna fyrrgreindra uppgjörstímabila. Í skýrslunni er rakið að samkvæmt gögnum, sem komið hafi fram við rannsóknina, hafi X ehf. ekki fengið greidda viðskiptakröfu á hendur Q ehf. sem orðið hafi gjaldþrota í september 2008. Nemi virðisaukaskattur af töpuðum kröfum 1.275.721 kr.
Gjaldandi, A, staðfesti við skýrslutöku, sem fram fór hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 11. júní 2009, að hann hefði setið í stjórn X ehf. og séð um daglegan rekstur félagsins. Gjaldandi kannaðist við að skilagreinar staðgreiðslu og virðisaukaskattsskýrslur, sem bornar voru undir hann, væru vegna X ehf. og sagðist gjaldandi sjálfur hafa annast gerð þeirra og byggt á tíma- og vinnuskýrslum og bókhaldi félagsins. Taldi gjaldandi að staðgreiðsluskilagreinar og virðisaukaskattsskýrslur X ehf. gæfu rétta mynd af rekstri félagsins. Gjaldanda var kynnt að samkvæmt gögnum málsins hefði staðgreiðsla opinberra gjalda að fjárhæð 4.673.874 kr. vegna launamanna X ehf. umrædd greiðslutímabil staðgreiðslu árin 2007 og 2008 ekki verið greidd á lögmæltum tíma og að virðisaukaskattur að fjárhæð 4.999.582 kr. umrædd uppgjörstímabil 2007 og 2008 hefði ekki verið greiddur á lögmæltum tíma. Af hálfu gjaldanda voru ekki gerðar athugasemdir við þessar fjárhæðir. Gjaldandi sagði að félagið hefði ekki fengið greitt að fullu frá nokkrum aðilum sem unnið hefði verið fyrir á árinu 2007 og taldi gjaldandi að félagið ætti útistandandi 15-20 milljónir króna vegna þessa. Kvað gjaldandi flesta þessa aðila vera gjaldþrota og kvaðst mundu leggja fram gögn um útistandandi kröfur eigi síðar en 18. júní 2009. Aðspurður greindi gjaldandi frá því að starfsmenn X ehf. hefðu fengið laun sín greidd að fullu samkvæmt launaseðlum, þrátt fyrir að staðgreiðslu hefði ekki verið skilað. Gjaldandi kvaðst ekki hafa óskað eftir því við innheimtumann að greiðslum X ehf. yrði ráðstafað með sérstökum hætti.
Samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995, er refsivert ef skattskyldur maður afhendir eigi á lögmæltum tíma virðisaukaskattsskýrslu eða virðisaukaskatt sem hann hefur innheimt eða honum borið að innheimta. Í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, sbr. 2. gr. laga nr. 42/1995, er með samsvarandi hætti lýst refsivert ef launagreiðandi innir ekki af hendi þær greiðslur vegna launamanna sem hann hefur haldið eftir eða honum borið að halda eftir. Samkvæmt fortakslausum ákvæðum nefndra laga og með stoð í dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. m.a. dóma Hæstaréttar 27. febrúar 1997 (H 1997:789), 25. september 1997 (H 1997:2446), 14. janúar 1999 (H 1999:79), 18. febrúar 1999 (H 1999:544 og 550), 10. júní 1999 (H 1999:2645) og 30. mars 2000 (H 2000:1422), geta fyrirsvarsmenn lögaðila unnið til refsingar með því einu að láta ógert að skila umræddum gjöldum í ríkissjóð á tilskildum tíma, enda sé huglægum refsiskilyrðum fullnægt.
Gjaldandi, A, var stjórnarmaður, framkvæmdastjóri og prókúruhafi X ehf. á þeim tíma sem mál þetta varðar. Gjaldandi bar því ábyrgð á daglegum rekstri félagsins, þar á meðal fjárreiðum, og var til þess bær að taka ákvörðun um hvaða kröfur á hendur félaginu skyldu greiddar og hverjar ekki. Samkvæmt framangreindu telst gjaldandi hafa borið ábyrgð á skilum staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts X ehf. og er sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins því réttilega beint að gjaldanda.
Til grundvallar niðurstöðu skattrannsóknarstjóra ríkisins um fjárhæð vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts X ehf. árin 2007 og 2008 liggja staðgreiðsluskilagreinar og virðisaukaskattsskýrslur félagsins, sem gjaldandi hefur staðfest að varði rekstur einkahlutafélagsins, sbr. skýrslutöku af gjaldanda 11. júní 2009, þar sem einnig kom fram það álit gjaldanda að gögnin gæfu rétta mynd af rekstrinum. Sektarkrafa skattrannsóknarstjóra í máli þessu er byggð á niðurstöðum í skýrslu embættisins að öðru leyti en því að ekki er gerð krafa um ákvörðun sektar vegna vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda að fjárhæð 279.381 kr. af launum gjaldanda svo sem gerð er grein fyrir í kröfugerð. Að því er virðisaukaskatt varðar eru í kröfugerðinni tilgreindar til frádráttar 1.055.772 kr. vegna virðisaukaskatts af töpuðum viðskiptakröfum á hendur Q ehf., en fram kemur í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins að um sé að ræða virðisaukaskatt að fjárhæð 1.275.721 kr., sbr. einnig fskj. 12.1 í skýrslu skattrannsóknarstjóra þar sem er að finna hreyfingalista úr bókhaldi X ehf. Rétt þykir að miða við hina síðarnefndu fjárhæð í þessu sambandi. Í bréfi gjaldanda til yfirskattanefndar, dags. 23. mars 2011, er vísað til þess að jafnframt liggi fyrir gögn um tapaðar kröfur á hendur Z ehf., og nemi virðisaukaskattur af þeim kröfum samtals 1.810.299 kr. Hefur gjaldandi í þessu sambandi lagt fram kröfulýsingu að fjárhæð 10.562.905 kr. í þrotabú Z ehf. og yfirlit yfir viðskiptamannareikning þess félags hjá X ehf. Samkvæmt gögnum málsins var bú Z ehf. tekið til gjaldþrotaskipta þann 20. október 2008 og lauk skiptum 15. júní 2010. Var félagið afskráð 30. júní 2010. Þykir samkvæmt framansögðu bera að taka tillit til virðisaukaskatts af töpuðum viðskiptakröfum á hendur Z ehf., og verður í því sambandi miðað við þá fjárhæð sem greinir í bréfi gjaldanda til yfirskattanefndar, dags. 23. mars 2011, þ.e. 1.810.299 kr. Kemur sú fjárhæð því til lækkunar á virðisaukaskatti sem í málinu greinir. Frekari gögn um tapaðar viðskiptakröfur hafa ekki komið fram af hálfu gjaldanda. Samkvæmt framansögðu telst virðisaukaskattur af töpuðum kröfum í málinu því nema samtals 3.086.020 kr.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins og greinargerð með kröfugerð embættisins til yfirskattanefndar er gerð grein fyrir greiðslum X ehf. til innheimtumanns vegna staðgreiðslu, virðisaukaskatts og opinberra gjalda frá því að skuldir sem um ræðir í máli þessu vegna skilaskyldrar staðgreiðslu og virðisaukaskatts byrjuðu að myndast 15. nóvember 2007. Fram kemur að á tímabilinu 15. nóvember 2007 til og með 8. desember 2010 voru alls greiddar 3.785.277 kr. vegna höfuðstóls virðisaukaskatts og er þar að hluta um að ræða greiðslur vegna uppgjörstímabila sem rannsókn skattrannsóknarstjóra tók til, nánar tiltekið 2.908.831 kr. vegna uppgjörstímabilanna september-október og nóvember-desember 2007. Eins og mál þetta er lagt fyrir af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins þykir rétt að greind fjárhæð, sem gjaldandi stóð samkvæmt framangreindu skil á áður en málið var sent yfirskattanefnd til meðferðar, komi til frádráttar fjárhæð vangreidds virðisaukaskatts samkvæmt kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins, enda er það í samræmi við það sem tíðkast hefur við meðferð hliðstæðra mála fyrir yfirskattanefnd. Samkvæmt því sem hér hefur verið rakið og að teknu tilliti til virðisaukaskatts af töpuðum viðskiptakröfum, sbr. umfjöllun að framan, verður ekki talinn vera grundvöllur fyrir ákvörðun sektar á hendur gjaldanda samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988 vegna vanrækslu á skilum virðisaukaskatts. Stendur þá eftir að því er varðar þennan þátt málsins krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um ákvörðun sektar vegna síðbúinna skila virðisaukaskattsskýrslna uppgjörstímabilin september-október og nóvember-desember 2007 og maí-júní og júlí-ágúst 2008, en skýrslum þessum var skilað án greiðslu til innheimtumanns ríkissjóðs dagana 6. desember 2007, 11. febrúar 2008, 6. ágúst 2008 og 9. desember 2008. Þegar litið er til þess að ekki er um verulegan drátt að ræða og að teknu tilliti til þegar ákvarðaðs álags samkvæmt 27. gr. laga nr. 50/1988 þykir ekki tilefni til ákvörðunar sektar vegna þessarar vanrækslu sérstaklega.
Greiðslur vegna höfuðstóls skilaskyldrar staðgreiðslu X ehf. námu 607.978 kr. á tímabilinu 15. nóvember 2007 til og með 8. desember 2010, en að engu leyti vegna greiðslutímabila sem mál þetta varðar.
Sá hluti greiðslna X ehf. á umræddu tímabili, sem innheimtumaður ríkissjóðs hefur samkvæmt yfirliti skattrannsóknarstjóra ríkisins ráðstafað til greiðslu dráttarvaxta, álags og kostnaðar, nam 156.637 kr. vegna staðgreiðslu og 89.132 kr. vegna virðisaukaskatts. Þá kemur fram í gögnum málsins að greiðslur til innheimtumanns ríkissjóðs vegna opinberra gjalda X ehf., þ.m.t. tryggingagjalds, á þeim tíma sem hér um ræðir, námu 235.151 kr. og var innborgunum að hluta varið til greiðslu dráttarvaxta og kostnaðar. Aðrar greiðslur félagsins til innheimtumanns en vegna höfuðstóls staðgreiðslu og virðisaukaskatts námu samkvæmt þessu samtals 480.920 kr.
Með dómi Hæstaréttar Íslands 2. október 2003 (H 2003:3178), sem varðar hliðstætt mál, var því hafnað að greiðslur, sem innheimtumaður hefur ráðstafað upp í álag, dráttarvexti og kostnað, geti haft áhrif á sakarmat og komið með beinum hætti til frádráttar skattskuld sem viðurlagaákvörðun tekur til. Ekki verður talið að breyting með lögum nr. 134/2005 á refsiákvæðum laga nr. 45/1987 haggi þessari dómaframkvæmd. Með breytingalögum þessum er hins vegar skýrt kveðið á um það að greiðslur skattaðila á verulegum hluta skattfjárhæðar geti að uppfylltum ákveðnum skilyrðum leitt til þess að ákvæði um lágmark sektarrefsingar eigi ekki við. Samkvæmt dómum Hæstaréttar Íslands 30. mars 2006 í málunum nr. 428/2005 og 469/2005 ber að taka í þessu sambandi tillit til innborgana sem ráðstafað hefur verið til greiðslu álags vegna vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda starfsmanna og vangreidds virðisaukaskatts, svo og skuli fara á sama hátt með greiðslur vegna staðgreiðslu opinberra gjalda þess fyrirsvarsmanns sem refsiábyrgð sætir. Ekki verður annað séð en að líta megi með hliðstæðum hætti til greiðslna viðkomandi skattaðila sem innheimtumaður hefur ráðstafað upp í dráttarvexti og kostnað, og eftir atvikum til greiðslu á opinberum gjöldum, enda er það í samræmi við úrskurðaframkvæmd fyrir gildistöku laga nr. 134/2005, sbr. og fyrrgreindan dóm Hæstaréttar frá árinu 2003 og aðra dóma í hliðstæðum málum, m.a. H 2000:2387. Eins og mál þetta liggur fyrir þykir því mega taka tillit til fyrrgreindra greiðslna X ehf. að fjárhæð samtals 480.920 kr.
Samkvæmt því sem að framan er rakið og gögnum málsins að öðru leyti var afdregin staðgreiðsla opinberra gjalda vegna launamanna X ehf. greiðslutímabilin október, nóvember og desember 2007 og janúar til og með ágúst 2008, samtals að fjárhæð 4.394.493 kr., ekki greidd til innheimtumanns ríkissjóðs á tilskildum tíma, sbr. 1. og 2. mgr. 20. gr. laga nr. 45/1987. Vegna skýringa gjaldanda um að fjárhagsvandræði í rekstri Xehf. hafi valdið þeim vanskilum á staðgreiðslu opinberra gjalda sem í málinu greinir skal tekið fram að ekki telst tæk varnarástæða að fé hafi ekki verið til í rekstri félagsins til að standa skil á umræddum gjöldum, sbr. m.a. fyrrnefndan dóm Hæstaréttar Íslands frá 30. mars 2000 (H 2000:1422).
Með vísan til þess sem rakið hefur verið telst fullnægt þeim huglægu refsiskilyrðum sem fram koma í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, sbr. 2. gr. laga nr. 42/1995. Ber að ákvarða gjaldanda, A sekt samkvæmt þessum lagaákvæðum vegna vanrækslu á skilum staðgreiðslu opinberra gjalda í rekstri Xehf.
Eins og lög nr. 45/1987 hljóða eftir breytingar, sem á þeim voru gerðar með lögum nr. 42/1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem vanrækt var greiðsla á, þó að teknu tilliti til álags. Samkvæmt breytingu á greindum lögum með lögum nr. 134/2005 eiga fésektarákvæði þessi þó ekki við hafi brot einskorðast við að standa ekki skil á réttilega tilgreindri staðgreiðslu samkvæmt skilagrein staðgreiðslu, enda hafi verið gerð skil á verulegum hluta skattfjárhæðar eða málsbætur eru miklar. Í tilviki gjaldanda er til þess að líta að skilagreinar staðgreiðslu Xehf. liggja fyrir vegna allra tímabila staðgreiðslu sem málið varðar, þótt skil hafi dregist nokkuð, og eru fjárhæðir í málinu byggðar á þeim. Sem fyrr segir verður lagt til grundvallar að greiðslur til innheimtumanns ríkissjóðs, sem hér beri að líta til, hafi numið samtals 480.920 kr. Svarar fjárhæðin til verulegs hluta vangreiddrar staðgreiðslu Xehf. vegna fyrsta tímabils staðgreiðslu sem sektarkrafa tekur til. Samkvæmt þessu og í samræmi við dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. fyrrgreinda dóma frá 30. mars 2006, verður því talið að sú undantekning frá fésektarlágmarki, sem mælt er fyrir um í lögum nr. 134/2005, taki til staðgreiðslu opinberra gjalda að fjárhæð 805.793 kr. greiðslutímabilið október 2007. Ekki liggur annað fyrir en að vangreiðsla á staðgreiðslu opinberra gjalda vegna annarra tímabila hafi fyrst og fremst stafað af erfiðleikum í rekstri X ehf. og ekkert er komið fram um að gjaldandi hafi persónulega notið nokkurs hags af brotinu. Hins vegar varðar mál þetta vanskil á staðgreiðslu að ekki óverulegri fjárhæð og vegna alllangs tímabils. Að þessu virtu og með vísan til greindrar dómaframkvæmdar verður því ekki talið að skilyrði um miklar málsbætur, sbr. ákvæði laga nr. 134/2005, eigi hér við. Því telst lágmarksákvæði í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987 gilda um vanskil staðgreiðslu að fjárhæð 3.588.700 kr.
Samkvæmt framansögðu og að teknu tilliti til álags samkvæmt 1. tölul. 2. mgr. 28. gr. laga nr. 45/1987 þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 6.800.000 kr. til ríkissjóðs.
Úrskurðarorð:
Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 6.800.000 kr. til ríkissjóðs.
