Úrskurður yfirskattanefndar nr. 498/2012
Úrskurður nr. 498/2012
ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR
Ár 2012, miðvikudaginn 12. september, er tekið fyrir mál nr. 122/2012; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, kt. [...], verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Anna Dóra Helgadóttir og Kristinn Gestsson. Upp er kveðinn svofelldur
ú r s k u r ð u r :
I.
Með bréfi, dags. 22. mars 2012, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, kt. [...], fyrir brot á lögum nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum, og lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum, framin vegna rekstraráranna 2006 til og með 2011.
Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:
„A er gefið að sök eftirfarandi:
1. Vangoldin afdregin staðgreiðsla opinberra gjalda launamanna. Vanræksla á afhendingu skilagreina á lögmæltum tíma.
A er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda launamanna í sjálfstæðri starfsemi hennar við rekstur hárgreiðslustofu vegna greiðslutímabilanna mars, apríl og maí rekstrarárið 2006, febrúar og mars rekstrarárið 2008 og janúar, febrúar, apríl, maí, júní, júlí, ágúst, september, október, nóvember og desember rekstrarárið 2010. Þá er A gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs, á lögmæltum tíma, skil á skilagreinum vegna staðgreiðslu opinberra gjalda, vegna greiðslutímabilanna mars, apríl og maí rekstrarárið 2006, mars rekstrarárið 2008 og janúar, febrúar, apríl, maí, júní, júlí, ágúst, september, október, nóvember og desember rekstrarárið 2010. Vangoldin afdregin skilaskyld staðgreiðsla opinberra gjalda launamanna skattaðila vegna framangreindra greiðslutímabila nemur samtals kr. 472.830. Fjárhæðin sundurliðast svo sem hér greinir:
| Rekstrarár | Greiðslu-tímabil | Vangoldin skilaskyld staðgreiðsla kr. |
| 2006 | mars | 53.373 |
| 2006 | apríl | 65.018 |
| 2006 | maí | 30.530 |
| Samtals kr. | 148.921 | |
| 2008 | febrúar | 27.969 |
| 2008 | mars | 6.539 |
| Samtals kr. | 34.508 | |
| 2010 | janúar | 28.944 |
| 2010 | febrúar | 41.537 |
| 2010 | apríl | 30.081 |
| 2010 | maí | 24.482 |
| 2010 | júní | 20.955 |
| 2010 | júlí | 14.423 |
| 2010 | ágúst | 25.142 |
| 2010 | september | 32.670 |
| 2010 | október | 19.991 |
| 2010 | nóvember | 29.621 |
| 2010 | desember | 21.555 |
| Samtals kr. | 289.401 | |
| Samtals öll árin kr. | 472.830 |
Það er mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að þetta hafi A gert á saknæman hátt, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.
Telst þessi háttsemi A brjóta í bága við ákvæði 1. og 2. mgr. 20. gr., sbr. 1. og 2. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 16. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum, sbr. aðalreglur 1.-3. gr., 1. tl. 5. gr., 1. mgr. 7. gr. og 1. og 3. mgr. 8. gr. þeirra laga.
Framangreind háttsemi varðar A sekt samkvæmt 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum.
2. Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur. Vanræksla á afhendingu virðisaukaskattsskýrslna á lögmæltum tíma.
A er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á virðisaukaskatti, sem innheimtur var í sjálfstæðri starfsemi hennar við rekstur á hárgreiðslustofu, vegna uppgjörstímabilanna maí-júní til og með nóvember-desember rekstrarárið 2006, janúar-febrúar til og með nóvember-desember rekstrarárið 2007, janúar-febrúar til og með nóvember-desember rekstrarárið 2008, janúar-febrúar til og með nóvember-desember rekstrarárið 2009, janúar-febrúar til og með nóvember-desember rekstrarárið 2010 og janúar-febrúar og mars-apríl rekstrarárið 2011. Þá er A gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna uppgjörstímabilanna maí-júní til og með nóvember-desember rekstrarárið 2006, janúar-febrúar til og með nóvember-desember rekstrarárið 2007, janúar-febrúar til og með nóvember-desember rekstrarárið 2008, janúar-febrúar, mars-apríl, maí-júní og nóvember-desember rekstrarárið 2009, janúar-febrúar, mars-apríl, maí-júní og júlí-ágúst rekstrarárið 2010 og janúar-febrúar og mars-apríl rekstrarárið 2011, á lögmæltum tíma. Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur til innheimtumanns ríkissjóðs vegna framangreindra uppgjörstímabila nemur samtals kr. 8.427.956. Fjárhæðin sundurliðast svo sem hér greinir:
| Rekstrarár | Uppgjörstímabil |
Vangoldinn virðisaukaskattur til ríkissjóðs kr. |
| 2006 | maí – júní | 269.734 |
| 2006 | júlí – ágúst | 160.418 |
| 2006 | sept. – okt. | 110.219 |
| 2006 | nóv. – des. | 331.737 |
| Samtals kr. | 872.108 | |
| 2007 | jan. – feb. | 243.965 |
| 2007 | mars – apríl | 278.220 |
| 2007 | maí – júní | 233.212 |
| 2007 | júlí – ágúst | 286.193 |
| 2007 | sept. – okt. | 250.553 |
| 2007 | nóv. – des. | 351.534 |
| Samtals kr. | 1.643.677 | |
| 2008 | jan. – feb. | 239.286 |
| 2008 | mars – apríl | 334.758 |
| 2008 | maí – júní | 288.758 |
| 2008 | júlí – ágúst | 285.839 |
| 2008 | sept. – okt. | 314.167 |
| 2008 | nóv. – des. | 321.522 |
| Samtals kr. | 1.784.330 | |
| 2009 | jan. – feb. | 247.350 |
| 2009 | mars – apríl | 366.335 |
| 2009 | maí – júní | 272.105 |
| 2009 | júlí – ágúst | 184.794 |
| 2009 | sept. – okt. | 232.602 |
| 2009 | nóv. – des. | 339.185 |
| Samtals kr. | 1.642.371 | |
| 2010 | jan. – feb. | 240.682 |
| 2010 | mars – apríl | 350.741 |
| 2010 | maí – júní | 357.485 |
| 2010 | júlí – ágúst | 335.561 |
| 2010 | sept. – okt. | 332.787 |
| 2010 | nóv. – des. | 347.812 |
| Samtals kr. | 1.965.068 | |
| 2011 | jan. – feb. | 218.060 |
| 2011 | mars – apríl | 302.342 |
| Samtals kr. | 520.402 | |
| Samtals öll árin | 8.427.956 |
Er það mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að þetta hafi A gert á saknæman hátt, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.
Telst þessi háttsemi A brjóta í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr., sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. og 2. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Varðar framanlýst háttsemi A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Þess er krafist að A verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 22. mars 2012, sem fylgdi kröfugerðinni.
II.
Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 23. mars 2012, var gjaldanda veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef hún vildi ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál hennar og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 4. mgr. 31. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 4. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Engar athugasemdir hafa borist frá gjaldanda.
III.
Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 22. mars 2012, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með því að hún hafi í sjálfstæðri starfsemi sinni vanrækt að standa skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda tiltekin greiðslutímabil árin 2006, 2008 og 2010 og vanrækt skil á virðisaukaskatti þau uppgjörstímabil árin 2006, 2007, 2008, 2009, 2010 og 2011 sem greinir í bréfinu. Gjaldandi hefur átt þess kost að koma að vörnum fyrir yfirskattanefnd í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins, en engar athugasemdir hafa borist. Þar sem gjaldandi hefur ekki gert athugasemdir við meðferð máls þessa fyrir yfirskattanefnd verður að líta svo á að hún mæli því ekki í gegn að það sæti sektarmeðferð fyrir nefndinni.
Skattrannsóknarstjóri ríkisins hóf hinn 26. september 2011 rannsókn á skattskilum gjaldanda er beindist að skilum á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda og innheimtum virðisaukaskatti árin 2006, 2007, 2008, 2009, 2010 og 2011. Vegna rannsóknarinnar kom gjaldandi, A, til skýrslutöku hjá embætti skattrannsóknarstjóra ríkisins þann 31. október 2011. Með bréfi, dags. 4. nóvember 2011, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldanda skýrslu um rannsóknina sem þá lá fyrir, dags. 3. nóvember 2011, og gaf A kost á að tjá sig um efni hennar. Andmæli bárust ekki. Í framhaldi af þessu tók skattrannsóknarstjóri ríkisins saman nýja skýrslu um rannsóknina, dags. 22. nóvember 2011, sem var efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 22. nóvember 2011, segir að rannsókn á skattskilum gjaldanda hafi einkum verið byggð á upplýsingum sem fram hafi komið við fyrrgreinda skýrslutöku, staðgreiðsluskilagreinum gjaldanda ásamt sundurliðunum með þeim, virðisaukaskattsskýrslum og samanburðar- og leiðréttingarskýrslum virðisaukaskatts, svo og upplýsingum úr tekjubókhaldi ríkissjóðs, sbr. fylgiskjöl með skýrslunni, en þar er um að ræða yfirlit yfir greiðslur gjaldanda vegna staðgreiðslu opinberra gjalda, virðisaukaskatts og opinberra gjalda.
Fram kemur í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins að rannsókn embættisins á staðgreiðsluskilum gjaldanda hafi falist í því að bera fjárhæðir afdreginnar staðgreiðslu samkvæmt staðgreiðsluskilagreinum og sundurliðunum saman við greiðslur gjaldanda til innheimtumanns ríkissjóðs. Í skýrslunni er gerð grein fyrir þeirri niðurstöðu rannsóknarinnar að gjaldandi hafi ekki staðið skil innan lögboðins frests á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda greiðslutímabilin febrúar, mars, apríl og maí 2006, febrúar og mars 2008 og janúar, febrúar og apríl til og með desember 2010, samtals að fjárhæð 495.886 kr. Þá hafi gjaldandi vanrækt að standa skil á skilagreinum vegna staðgreiðslu opinberra gjalda á lögmæltum tíma vegna greiðslutímabilanna febrúar, mars, apríl og maí 2006, mars 2008 og janúar, febrúar og apríl til og með desember 2010.
Rannsókn á virðisaukaskattsskilum gjaldanda var samkvæmt skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins fólgin í því að bera fjárhæð innheimts virðisaukaskatts samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum, m.a. samanburðar- og leiðréttingarskýrslum virðisaukaskatts, saman við greiðslur gjaldanda til innheimtumanns. Í skýrslunni er rakin sú niðurstaða rannsóknarinnar að gjaldandi hafi ekki staðið skil innan lögboðins frests á innheimtum virðisaukaskatti uppgjörstímabilin maí-júní, júlí-ágúst, september-október og nóvember-desember 2006 og öll uppgjörstímabil virðisaukaskatts árin 2007, 2008, 2009 og 2010, auk uppgjörstímabilanna janúar-febrúar og mars-apríl 2011, samtals að fjárhæð 8.427.956 kr. Fram kemur að greiddar hafi verið 173.852 kr. inn á höfuðstól virðisaukaskattsskuldar vegna þessara tímabila. Þá hafi gjaldandi vanrækt að standa skil á virðisaukaskattsskýrslum á lögmæltum tíma uppgjörstímabilin maí-júní, júlí-ágúst, september-október og nóvember-desember 2006, janúar-febrúar til og með nóvember-desember 2007, janúar-febrúar til og með nóvember-desember 2008, janúar-febrúar, mars-apríl, maí-júní og nóvember-desember 2009, janúar-febrúar, mars-apríl, maí-júní og júlí-ágúst 2010 og janúar-febrúar og mars-apríl 2011.
Við skýrslutöku, sem fram fór hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 31. október 2011, kom fram af hálfu gjaldanda að starfsemi A hefði verið fólgin í rekstri hárgreiðslustofu. Gjaldandi kannaðist við að skilagreinar staðgreiðslu, sem bornar voru undir hana, væru vegna rekstrar síns og kom fram að tilgreindur sérkunnáttumaður hefði annast gerð þeirra og byggt á gögnum sem gjaldandi hefði látið honum í té. Gjaldandi kannaðist jafnframt við virðisaukaskattsskýrslur og samanburðar- og leiðréttingarskýrslur virðisaukaskatts, sem bornar voru undir hana, og kvað hinn tilgreinda sérkunnáttumann hafa annast gerð þeirra og hefði hann byggt þær á gögnum frá gjaldanda. Taldi gjaldandi að gögnin gæfu rétta mynd af rekstrinum. Gjaldanda var kynnt að samkvæmt gögnum málsins hefði staðgreiðsla opinberra gjalda að fjárhæð 495.886 kr. umrædd greiðslutímabil staðgreiðslu árin 2006, 2008 og 2010 ekki verið greidd á lögmæltum tíma og að virðisaukaskattur að fjárhæð 8.427.956 kr. umrædd uppgjörstímabil árin 2006 til og með 2011 hefði ekki verið greiddur á lögmæltum tíma. Af hálfu gjaldanda voru ekki gerðar athugasemdir við þessar fjárhæðir. Fram kom af hálfu gjaldanda að trassaskapur og fjárskortur í rekstri hennar hafi valdið því að ekki voru gerð skil á staðgreiðslu og virðisaukaskatti. Aðspurð greindi gjaldandi frá því að starfsmenn hennar hefðu fengið laun sín greidd að fullu þrátt fyrir að staðgreiðslu hefði ekki verið skilað.
Samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995, er refsivert ef skattskyldur maður afhendir eigi á lögmæltum tíma virðisaukaskattsskýrslu eða virðisaukaskatt sem hann hefur innheimt eða honum borið að innheimta. Í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, sbr. 2. gr. laga nr. 42/1995, er með samsvarandi hætti lýst refsivert ef launagreiðandi innir ekki af hendi þær greiðslur vegna launamanna sem hann hefur haldið eftir eða honum borið að halda eftir. Samkvæmt fortakslausum ákvæðum nefndra laga og með stoð í dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. m.a. dóma Hæstaréttar 27. febrúar 1997 (H 1997:789), 25. september 1997 (H 1997:2446), 14. janúar 1999 (H 1999:79), 18. febrúar 1999 (H 1999:544 og 550), 10. júní 1999 (H 1999:2645) og 30. mars 2000 (H 2000:1422), geta skattskyldir aðilar unnið til refsingar með því einu að láta ógert að skila umræddum gjöldum í ríkissjóð á tilskildum tíma, enda sé huglægum refsiskilyrðum fullnægt.
Til grundvallar niðurstöðu skattrannsóknarstjóra ríkisins um fjárhæð vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts gjaldanda árin 2006 til og með 2011 liggja staðgreiðsluskilagreinar og virðisaukaskattsskýrslur, m.a. samanburðar- og leiðréttingarskýrslur virðisaukaskatts, sem gjaldandi hefur staðfest að varði sjálfstæðan rekstur sinn, sbr. skýrslutöku af gjaldanda 31. október 2011, þar sem einnig kom fram það álit gjaldanda að gögnin gæfu rétta mynd af rekstrinum. Verður samkvæmt þessu byggt á því að staðgreiðsla opinberra gjalda og virðisaukaskattur, sem gjaldanda bar að standa skil á, hafi numið þeim fjárhæðum sem greinir í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, enda þykir ekkert hafa komið fram sem gefur tilefni til annars. Sektarkrafa skattrannsóknarstjóra í máli þessu er byggð niðurstöðum í skýrslu embættisins að öðru leyti en því að ekki er kafist sektar vegna vangreiddrar staðgreiðslu greiðslutímabilið febrúar 2006 að fjárhæð 23.056 kr.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins og greinargerð með kröfugerð embættisins til yfirskattanefndar er gerð grein fyrir greiðslum gjaldanda til innheimtumanns ríkissjóðs vegna staðgreiðslu, virðisaukaskatts og opinberra gjalda frá því að skuldir sem um ræðir í máli þessu vegna staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts byrjuðu að myndast 15. mars 2006. Fram kemur að á tímabilinu 15. mars 2006 til og með 15. febrúar 2012 voru alls greiddar 579.713 kr. vegna höfuðstóls skilaskyldrar staðgreiðslu gjaldanda, en að engu leyti vegna greiðslutímabila sem sektarkrafa tekur til. Þá voru greiddar 4.065.509 kr. vegna höfuðstóls virðisaukaskatts gjaldanda og er þar að hluta um að ræða greiðslur vegna uppgjörstímabila virðisaukaskatts sem mál þetta varðar, nánar tiltekið greiðslur vegna uppgjörstímabilsins maí-júní 2006 að fjárhæð 173.852 kr. Eins og mál þetta er lagt fyrir af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins þykir rétt að þessi fjárhæð, sem gjaldandi stóð samkvæmt framangreindu skil á áður en mál hennar var sent yfirskattanefnd til meðferðar, komi til frádráttar fjárhæð vangreidds virðisaukaskatts samkvæmt kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins, enda er það í samræmi við það sem tíðkast hefur við meðferð hliðstæðra mála fyrir yfirskattanefnd. Verður því miðað við virðisaukaskatt að fjárhæð 8.254.104 kr. í máli þessu.
Sá hluti greiðslna gjaldanda á umræddu tímabili, sem innheimtumaður ríkissjóðs hefur samkvæmt yfirliti skattrannsóknarstjóra ríkisins ráðstafað til greiðslu dráttarvaxta, álags og kostnaðar vegna staðgreiðslu, nam 324.488 kr., en hliðstæðar greiðslur vegna virðisaukaskatts voru að fjárhæð 1.548.793 kr. Þá kemur fram í gögnum málsins að greiðslur til innheimtumanns ríkissjóðs vegna opinberra gjalda, þ.m.t. tryggingagjalds, á þeim tíma sem hér um ræðir, námu 629.221 kr. og var innborgunum að hluta varið til greiðslu dráttarvaxta og kostnaðar. Aðrar greiðslur til innheimtumanns en vegna höfuðstóls staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts nema því samtals 2.502.502 kr.
Með dómi Hæstaréttar Íslands 2. október 2003 (H 2003:3178), sem varðar hliðstætt mál, var því hafnað að greiðslur, sem innheimtumaður hefur ráðstafað upp í álag, dráttarvexti og kostnað, geti haft áhrif á sakarmat og komið með beinum hætti til frádráttar skattskuld sem viðurlagaákvörðun tekur til. Ekki verður talið að breyting með lögum nr. 134/2005 á refsiákvæðum laga nr. 45/1987 og nr. 50/1988 haggi þessari dómaframkvæmd. Með breytingalögum þessum er hins vegar skýrt kveðið á um það að greiðslur skattaðila á verulegum hluta skattfjárhæðar geti að uppfylltum ákveðnum skilyrðum leitt til þess að ákvæði um lágmark sektarrefsingar eigi ekki við. Samkvæmt dómum Hæstaréttar Íslands 30. mars 2006 í málunum nr. 428/2005 og 469/2005 ber að taka í þessu sambandi tillit til innborgana sem ráðstafað hefur verið til greiðslu álags vegna vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda starfsmanna og vangreidds virðisaukaskatts, svo og skuli fara á sama hátt með greiðslur vegna staðgreiðslu opinberra gjalda þess fyrirsvarsmanns sem refsiábyrgð sætir. Ekki verður annað séð en að líta megi með hliðstæðum hætti til greiðslna viðkomandi skattaðila sem innheimtumaður hefur ráðstafað upp í dráttarvexti og kostnað, og eftir atvikum til greiðslu á opinberum gjöldum, enda er það í samræmi við úrskurðaframkvæmd fyrir gildistöku laga nr. 134/2005, sbr. og fyrrgreindan dóm Hæstaréttar frá árinu 2003 og aðra dóma í hliðstæðum málum, m.a. H 2000:2387. Eins og mál þetta liggur fyrir þykir því mega taka tillit til fyrrgreindra greiðslna gjaldanda að fjárhæð samtals 2.502.502 kr. Við mat á þýðingu þeirra fyrir sektarákvörðun þykir rétt að skipta þeim hluta innborgana, sem ráðstafað var til greiðslu opinberra gjalda, í hlutfalli við fjárhæðir vangoldinnar staðgreiðslu og virðisaukaskatts sem um ræðir í málinu. Innborganir vegna staðgreiðslu opinberra gjalda teljast þá nema 358.580 kr. og innborganir vegna virðisaukaskatts 2.143.922 kr.
Samkvæmt því sem að framan er rakið og gögnum málsins að öðru leyti var afdregin staðgreiðsla opinberra gjalda greiðslutímabilin mars, apríl og maí 2006, febrúar og mars 2008 og janúar, febrúar og apríl til og með desember 2010 samtals að fjárhæð 472.830 kr., ekki greidd til innheimtumanns ríkissjóðs á tilskildum tíma, sbr. 1. og 2. mgr. 20. gr. laga nr. 45/1987. Þá var virðisaukaskattur að fjárhæð 8.254.104 kr. uppgjörstímabilin maí-júní, júlí-ágúst, september-október og nóvember-desember 2006, öll uppgjörstímabil virðisaukaskatts árin 2007, 2008, 2009 og 2010, svo og uppgjörstímabilin janúar-febrúar og mars-apríl 2011 ekki greiddur innheimtumanni ríkissjóðs á tilskildum tíma, sbr. 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988. Vegna þeirra skýringa gjaldanda að fjárhagsvandræði hafi valdið þeim vanskilum á staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatti sem í málinu greinir skal tekið fram að ekki telst tæk varnarástæða að fé hafi ekki verið til í rekstri gjaldanda til að standa skil á umræddum gjöldum, sbr. m.a. fyrrnefndan dóm Hæstaréttar Íslands frá 30. mars 2000 (H 2000:1422).
Með vísan til þess sem rakið hefur verið telst fullnægt þeim huglægu refsiskilyrðum sem fram koma í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 2. og 3. gr. laga nr. 42/1995. Ber að ákvarða gjaldanda, A, sekt samkvæmt þessum lagaákvæðum vegna vanrækslu á skilum staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts.
Eins og lög nr. 45/1987 og lög nr. 50/1988 hljóða eftir breytingar, sem á þeim voru gerðar með lögum nr. 42/1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem vanrækt var greiðsla á, þó að teknu tilliti til álags. Samkvæmt breytingu á greindum lögum með lögum nr. 134/2005 eiga fésektarákvæði þessi þó ekki við hafi brot einskorðast við að standa ekki skil á réttilega tilgreindri staðgreiðslu eða virðisaukaskatti samkvæmt skilagrein staðgreiðslu eða virðisaukaskattsskýrslu, enda hafi verið gerð skil á verulegum hluta skattfjárhæðar eða málsbætur eru miklar. Í tilviki gjaldanda er til þess að líta að skilagreinar staðgreiðslu og virðisaukaskattsskýrslur, þ.m.t. samanburðar- og leiðréttingarskýrslur virðisaukaskatts, liggja fyrir vegna allra tímabila staðgreiðslu og virðisaukaskatts sem málið varðar, þótt skil flestra þeirra hafi dregist nokkuð, og eru fjárhæðir í málinu byggðar á þeim. Sem fyrr segir verður lagt til grundvallar að greiðslur til innheimtumanns ríkissjóðs, sem hér beri að líta til, hafi numið 358.580 kr. vegna staðgreiðslu og 2.143.922 kr. vegna virðisaukaskatts. Fyrrnefnda fjárhæðin svarar til vangreiddrar staðgreiðslu gjaldanda vegna fyrstu ellefu tímabila staðgreiðslu sem sektarkrafa skattrannsóknarstjóra ríkisins tekur til og verulegs hluta fjárhæðar tólfta tímabilsins, sbr. fyrrgreinda dóma Hæstaréttar Íslands frá 30. mars 2006. Að teknu tilliti til innborgunar á höfuðstól svara greiðslur vegna virðisaukaskatts til vangreidds virðisaukaskatts gjaldanda fyrstu níu uppgjörstímabilin sem málið varðar og verulegs hluta fjárhæðar tíunda tímabilsins. Samkvæmt þessu og í samræmi við greinda dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands verður því talið að sú undantekning frá fésektarlágmarki, sem mælt er fyrir um í lögum nr. 134/2005, taki til staðgreiðslu opinberra gjalda að fjárhæð 368.993 kr. greiðslutímabilin mars, apríl og maí 2006, febrúar og mars 2008 og janúar, febrúar, apríl, maí, júní, júlí og ágúst 2010 og virðisaukaskatts að fjárhæð 2.341.933 kr. uppgjörstímabilin maí-júní, júlí-ágúst, september-október og nóvember-desember 2006 og janúar-febrúar til og með nóvember-desember 2007. Ekki liggur annað fyrir en að vangreiðsla á virðisaukaskatti og staðgreiðslu opinberra gjalda vegna annarra tímabila hafi fyrst og fremst stafað af erfiðleikum í rekstri gjaldanda. Hins vegar varðar mál þetta vanskil á staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatti að ekki óverulegri fjárhæð og vegna langs tímabils. Að þessu virtu og með vísan til greindrar dómaframkvæmdar verður því ekki talið að skilyrði um miklar málsbætur, sbr. ákvæði laga nr. 134/2005, eigi hér við. Því teljast lágmarksákvæði í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987 og 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988 gilda um vanskil staðgreiðslu að fjárhæð 103.837 kr. og virðisaukaskatts að fjárhæð 5.912.171 kr.
Samkvæmt framansögðu og að teknu tilliti til álags samkvæmt 1. tölul. 2. mgr. 28. gr. laga nr. 45/1987 og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988 þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 11.700.000 kr. til ríkissjóðs.
Úrskurðarorð:
Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 11.700.000 kr. til ríkissjóðs.
