Úrskurður yfirskattanefndar nr. 147/2013
Úrskurður nr. 147/2013
ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR
Ár 2013, miðvikudaginn 24. apríl, er tekið fyrir mál nr. 312/2012; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, kt. [...], verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Anna Dóra Helgadóttir og Sverrir Örn Björnsson. Upp er kveðinn svofelldur
ú r s k u r ð u r :
I.
Með bréfi, dags. 25. október 2012, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, kt. [...], fyrir brot á lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum, framin vegna rekstraráranna 2008 til og með 2011.
Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:
„A er gefið að sök eftirfarandi:
Vanræksla á skilum á virðisaukaskattsskýrslum. Vanframtalin skattskyld velta og útskattur.
A er gefið að sök, að því er best verður séð af ásetningi, en í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi, að hafa vanrækt að standa skil á virðisaukaskattsskýrslum til skattstjórans í Reykjavík og síðar ríkisskattstjóra vegna allra uppgjörstímabila rekstrarárin 2008, 2009 og 2010 og uppgjörstímabilanna janúar–febrúar, mars–apríl og maí–júní rekstrarárið 2011 og vanframtelja með því skattskylda veltu og virðisaukaskatt. Samkvæmt rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins nemur vanframtalin skattskyld velta samtals kr. 31.847.168 og vanframtalinn útskattur samtals kr. 7.858.044. Mögulegur innskattur nemur samtals kr. 2.707.445.
Sundurliðast vanframtalin skattskyld velta og virðisaukaskattur svo sem hér greinir:
| Vanframtalin skattskyld velta | Vanframtalinn útskattur | Mögulegur innskattur | ||
| Rekstrarár | Uppgjörstímabil | |||
| 2008 | jan.– feb. | 0 | 0 | 43.987 |
| 2008 | mars – apríl | 1.310.120 | 320.979 | 131.548 |
| 2008 | maí – júní | 4.570.586 | 1.119.794 | 579.626 |
| 2008 | júlí – ágúst | 2.751.015 | 673.998 | 249.083 |
| 2008 | sept. – okt. | 637.755 | 156.250 | 137.111 |
| 2008 | nóv. – des. | -40.800 | -9.996 | 6.109 |
| Samtals kr. | 9.228.676 | 2.261.025 | 1.147.464 | |
| 2009 | jan.– feb. | 0 | 0 | 10.576 |
| 2009 | mars – apríl | 1.112.033 | 272.448 | 193.674 |
| 2009 | maí – júní | 7.592.739 | 1.860.222 | 739.598 |
| 2009 | júlí – ágúst | 3.858.800 | 945.407 | 128.075 |
| 2009 | sept. – okt. | 4.506.519 | 1.104.098 | 276.525 |
| 2009 | nóv. – des. | 0 | 0 | 8.186 |
| Samtals kr. | 17.070.091 | 4.182.175 | 1.356.634 | |
| 2010 | jan.– feb. | 0 | 0 | 0 |
| 2010 | mars – apríl | 0 | 0 | 569 |
| 2010 | maí – júní | 200.697 | 51.178 | 7.084 |
| 2010 | júlí – ágúst | 711.304 | 181.383 | 8.092 |
| 2010 | sept. – okt. | 0 | 0 | 6.424 |
| 2010 | nóv. – des. | 0 | 0 | 12.731 |
| Samtals kr. | 912.001 | 232.561 | 34.900 | |
| 2011 | jan.– feb. | 0 | 0 | 3.646 |
| 2011 | mars – apríl | 0 | 0 | 48.556 |
| 2011 | maí – júní | 4.636.400 | 1.182.283 | 116.245 |
| Samtals kr. | 4.636.400 | 1.182.283 | 168.447 | |
| Samtals öll árin kr. | 31.847.168 | 7.858.044 | 2.707.445 |
Sú háttsemi A sem hér hefur verið lýst brýtur í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 24. gr. sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Varðar framanlýst háttsemi A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Þess er krafist að A verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 25. október 2012, sem fylgdi kröfugerðinni.
II.
Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 7. desember 2012, var gjaldanda veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef hann vildi ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál hans og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 4. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Var bréf þetta birt gjaldanda eftir ákvæðum b-liðar 1. mgr. 83. gr. laga nr. 91/1991, um meðferð einkamála, í framhaldi af því að hann vitjaði ekki ábyrgðarbréfs nefndarinnar, dags. 30. október 2012, um sama efni. Engar athugasemdir hafa borist frá gjaldanda.
III.
1. Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 25. október 2012, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Gjaldandi hefur átt þess kost að koma að vörnum fyrir yfirskattanefnd í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins, en engar athugasemdir hafa borist. Þar sem gjaldandi hefur ekki gert athugasemdir við meðferð máls þessa fyrir yfirskattanefnd verður að líta svo á að hann mæli því ekki í gegn að það sæti sektarmeðferð fyrir nefndinni.
2. Sektarkrafa skattrannsóknarstjóra ríkisins í máli þessu er byggð á niðurstöðum rannsóknar embættisins á bókhaldi og skattskilum gjaldanda vegna rekstraráranna 2008, 2009, 2010 og 2011, sbr. skýrslu um rannsóknina, dags. 19. desember 2011, þar sem fram kom að á rannsóknartímabilinu hefði gjaldandi starfað sjálfstætt m.a. við framleiðslu á forsteyptum undirstöðum. Rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins hófst formlega hinn 23. september 2011 og beindist að virðisaukaskattsskilum gjaldanda. Var rannsóknin einkum byggð á upplýsingum sem fram komu við skýrslutöku af gjaldanda 17. október 2011, bókhaldsgögnum gjaldanda, bankaupplýsingum, gögnum frá ríkisskattstjóra og upplýsingum úr upplýsingakerfum ríkisskattstjóra. Með bréfi, dags. 27. október 2011, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldanda skýrslu um rannsóknina sem þá lá fyrir, dags. 21. október 2011, og gaf honum kost á að tjá sig um efni hennar. Tilnefndur verjandi gjaldanda lagði fram athugasemdir við skýrsluna með bréfi, dags. 28. nóvember 2011. Bréfinu fylgdi m.a. læknisvottorð frá lækni á geðdeild Landsspítalans þar sem kom fram að gjaldandi hefði verið sjúklingur geðdeildar frá árinu 2008 og átt við langvarandi erfiðleika að stríða. Að fengnum þessum athugasemdum tilnefnds verjanda gjaldanda tók skattrannsóknarstjóri ríkisins saman nýja skýrslu um rannsóknina, dags. 19. desember 2011, sem var efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar þar sem tekið var fram að framkomin andmæli þættu ekki gefa tilefni til breytinga á skýrslunni.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 19. desember 2011, voru helstu niðurstöður rannsóknarinnar dregnar saman með svofelldum hætti:
„Niðurstöður rannsóknar á bókhaldi og skattskilum skattaðila fyrir rekstrarárin 2008 til og með 30. júní 2011.
·1 Virðisaukaskattsskýrslum hefur ekki verið skilað.
·2 Virðisaukaskattsnúmer skattaðila hefur verið lokað frá 30. október 2010.
·3 Skattaðili reyndi að opna virðisaukaskattsnúmer sitt aftur frá og með 5. maí 2011 en fékk synjun.
·4 Skattskyld velta, undanþegin velta og útskattur eru vanframtalin.
·5 Innskattur er vanframtalinn.“
Þá gerði skattrannsóknarstjóri ríkisins tölulega grein fyrir niðurstöðum rannsóknarinnar í töflu í niðurlagi skýrslu sinnar. Þar kom fram að skattskyld velta gjaldanda væri vantalin um 9.228.676 kr. rekstrarárið 2008, 17.070.091 kr. rekstrarárið 2009, 912.001 kr. rekstrarárið 2010 og 4.636.400 kr. rekstrarárið 2011 og undanþegin velta vantalin um 2.105.000 kr. rekstrarárið 2010. Þá væri útskattur vantalinn um samtals 7.858.044 kr. greind ár en mögulegur innskattur næmi samtals 2.707.445 kr. árin 2008-2011.
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins var mál gjaldanda sent ríkisskattstjóra til meðferðar, sbr. 5. mgr. 39. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. bréf skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 21. desember 2011. Á grundvelli rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins og í framhaldi af bréfi til gjaldanda, dags. 27. apríl 2012, sem gjaldandi svaraði ekki, endurákvarðaði ríkisskattstjóri með úrskurði, dags. 2. júlí 2012, virðisaukaskatt gjaldanda árin 2008, 2009, 2010 og 2011. Samkvæmt úrskurðinum var skattskyld velta ákvörðuð 9.228.676 kr. rekstrarárið 2008, 17.070.091 kr. rekstrarárið 2009, 912.001 kr. rekstrarárið 2010 og 4.636.400 kr. rekstrarárið 2011, og kom fram að þær fjárhæðir væru í samræmi við niðurstöður skattrannsóknarstjóra ríkisins. Að teknu tilliti til innskatts, sem ríkisskattstjóri ákvarðaði 1.147.464 kr. rekstrarárið 2008, 1.356.634 kr. rekstrarárið 2009, 34.900 kr. rekstrarárið 2010 og 168.447 kr. rekstrarárið 2011, varð virðisaukaskattur til greiðslu 1.113.562 kr. rekstrarárið 2008, 2.825.538 kr. rekstrarárið 2009, 197.660 kr. rekstrarárið 2010 og 1.013.835 kr. rekstrarárið 2011 auk álags samkvæmt 1. og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988. Gjaldandi nýtti sér ekki heimilaðar málskotsleiðir vegna þessa úrskurðar ríkisskattstjóra.
3. Fram kemur í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 19. desember 2011 2011, að gjaldandi hafi ekki staðið skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna uppgjörstímabila á árunum 2008, 2009, 2010 og á fyrri hluta árs 2011. Er í þessu sambandi rakinn sá framburður gjaldanda við skýrslutöku 17. október 2011 að hann hafi verið illa settur andlega. Aðspurður greindi gjaldandi frá því að hann hefði lokað virðisaukaskattsnúmeri sínu hinn 30. október 2010 þar sem hann hefði ekki haft neina vinnu og því farið á bætur. Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins kemur fram að beiðni gjaldanda um skráningu á virðisaukaskattsskrá frá og með 5. maí 2011 hafi verið synjað þar sem ekki hafi verið staðið skil á skattframtölum gjaldanda fyrir tekjuárin 2007, 2008 og 2009. Aðspurður um hvers vegna gjaldandi hefði haldið áfram að gefa út sölureikninga eftir að virðisaukaskattsnúmeri hans hafi verið lokað sagðist gjaldandi hafa talið sig hafa opnað númerið aftur og talið það vera opið eftir að hann fékk sendan veflykil vegna virðisaukaskatts með tölvupósti. Gjaldandi kvaðst hafa reiknað virðisaukaskattinn sjálfur og raðað skjölum í möppur en ekkert hafi verið fært í bókhaldskerfi. Við rannsóknina voru fyrirliggjandi samtals 78 sölureikningar gjaldanda með númeraröðinni 46-123, en þar af voru tveir sölureikningar merktir ógildir.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins er gerð grein fyrir rannsókn á skattskyldri veltu og útskatti gjaldanda. Við skýrslutöku 17. október 2011 voru útgefnir sölureikningar gjaldanda rekstrarárin 2008 til og með 2011 lagðir fyrir hann og staðfesti gjaldandi að hann hefði gefið þá út og að þeir hefðu allir fengist greiddir. Þá er í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins gerð grein fyrir fjárhæð skattskyldrar veltu gjaldanda á árunum 2008, 2009, 2010 og 2011 samkvæmt fyrirliggjandi sölureikningum gjaldanda. Hafi vanframtalin skattskyld velta gjaldanda numið 9.228.676 kr. rekstrarárið 2008 (útskattur 2.261.025 kr.), 17.070.091 kr. rekstrarárið 2009 (útskattur 4.182.175 kr.), 912.001 kr. rekstrarárið 2010 (útskattur 232.561 kr.) og 4.636.400 kr. rekstrarárið 2011 (útskattur 1.182.283 kr.). Samkvæmt því hafi skattskyld velta því verið vantalin um samtals 31.847.168 kr., undanþegin velta um 2.105.000 kr. og útskattur um samtals 7.858.044 kr. umrædd ár.
Í kafla um rannsókn á innskatti gjaldanda er greint frá því að gjaldandi hafi afhent gögn vegna innskatts og nemi mögulegur innskattur samkvæmt þeim 1.147.464 kr. rekstrarárið 2008, 1.356.634 kr. rekstrarárið 2009, 34.900 kr. rekstrarárið 2010 og 168.447 kr. rekstrarárið 2011.
4. Gjaldandi hefur sem fyrr segir ekki gert athugasemdir í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins og við skýrslutökur, sem fram fóru hjá skattrannsóknarstjóra vegna rannsóknar málsins, kom fram viðurkenning gjaldanda á því að hann hefði ekki staðið skil á virðisaukaskattsskýrslum og innheimtum virðisaukaskatti árin 2008, 2009, 2010 og 2011. Í máli því, sem hér er til meðferðar, er um að tefla kröfugerð um ákvörðun sektar á hendur gjaldanda samkvæmt þar tilgreindum ákvæðum 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sem gera ráð fyrir því að sektarákvörðun sé bundin þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin. Verður því að taka afstöðu til þess hvort skattrannsóknarstjóri ríkisins hafi með skattrannsókn sinni sýnt fram á hverju skattfjárhæð, sem undan var dregin, hafi að minnsta kosti numið. Allan vafa í því sambandi verður að meta gjaldanda í hag, sbr. grundvallarreglu 108. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála.
Eins og rakið er að framan eru tölulegar niðurstöður samkvæmt rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins á skattskilum gjaldanda vegna áranna 2008, 2009, 2010 og 2011 byggðar á útgefnum sölureikningum gjaldanda, sem hann afhenti skattrannsóknarstjóra vegna rannsóknar málsins. Greindir sölureikningar eru að fjárhæð 11.489.701 kr. rekstrarárið 2008, 21.252.266 kr. rekstrarárið 2009, 1.144.562 kr. rekstrarárið 2010 og 5.818.683 kr. rekstrarárið 2011. Reiknaðist skattskyld velta gjaldanda í samræmi við framangreint 9.228.676 kr. rekstrarárið 2008, 17.070.091 kr. rekstrarárið 2009, 912.001 kr. rekstrarárið 2010 og 4.636.400 kr. rekstrarárið 2011, auk undanþeginnar velta 2.105.000 kr. rekstrarárið 2010. Útskattur reiknaðist 2.261.025 kr. árið 2008, 4.182.175 kr. árið 2009, 232.561 kr. rekstrarárið 2010 og 1.182.283 kr. rekstrarárið 2011. Eru þetta þær fjárhæðir sem tilgreindar eru sem tölulegar niðurstöður rannsóknarinnar um vantalda skattskylda veltu og virðisaukaskatt (útskatt). Umræddir sölureikningar voru lagðir fyrir gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 17. október 2011 og staðfesti gjaldandi að hafa gefið sölureikningana út og að þeir hefðu fengist greiddir. Samkvæmt þessu og að virtum gögnum málsins þykir ekkert komið fram sem gefur tilefni til annars en að miða við þær fjárhæðir innheimts virðisaukaskatts sem gögn málsins bera með sér. Af hálfu gjaldanda hefur ekkert komið fram um frekari tilefni til frádráttar innskatts en reiknað var með í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins. Verður því byggt á niðurstöðum rannsóknarskýrslu um þann þátt málsins.
Fullsannað þykir samkvæmt því sem að framan er rakið og að öðru leyti með stoð í gögnum málsins, m.a. framburði gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins, að gjaldandi, sem skyldur var til þess að standa skil á virðisaukaskatti, sbr. 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988, hafi á saknæman hátt vanrækt að standa skil á virðisaukaskattsskýrslum öll uppgjörstímabil áranna 2008, 2009 og 2010 og uppgjörstímabilin janúar-febrúar, mars-apríl og maí-júní 2011 og þannig vanrækt að gera grein fyrir virðisaukaskatti til greiðslu samtals að fjárhæð 5.150.599 kr. umrædd uppgjörstímabil, sbr. sundurliðun í kröfubréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins. Varðar þetta gjaldanda sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995. Af hálfu gjaldanda hefur komið fram að andlegir erfiðleikar hafi átt ríkan þátt í vanskilum hans á virðisaukaskatti. Samkvæmt framansögðu er um að ræða ítrekuð vanskil sem áttu sér stað um langt árabil. Eins og atvikum málsins er háttað samkvæmt framansögðu þykja þessar skýringar gjaldanda ekki fá breytt neinu um refsiábyrgð gjaldanda vegna greindrar vanrækslu á skilum virðisaukaskatts.
Ákvarða ber gjaldanda, A, sekt samkvæmt framangreindum ákvæðum 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995, vegna vanrækslu á skilum virðisaukaskatts og virðisaukaskattsskýrslna sem að framan greinir. Samkvæmt breytingum á refsiákvæðum skattalaga, sem gerðar voru með lögum nr. 42/1995 og tóku gildi 9. mars 1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin, þó að teknu tilliti til álags. Líta ber til þess að gjaldandi gekkst greiðlega við brotum sínum. Að þessu virtu og að teknu tilliti til álags samkvæmt 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988 þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 9.800.000 kr. til ríkissjóðs.
Úrskurðarorð:
Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 9.800.000 kr. til ríkissjóðs.
