Úrskurður yfirskattanefndar nr. 79/2014
Úrskurður nr. 79/2014
ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR
Ár 2014, miðvikudaginn 2. apríl, er tekið fyrir mál nr. 232/2013; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, kt. [...], verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Anna Dóra Helgadóttir og Sverrir Örn Björnsson. Upp er kveðinn svofelldur
ú r s k u r ð u r :
I.
Með bréfi, dags. 4. júlí 2013, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, kt. [...], fyrir brot á lögum nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, beggja með áorðnum breytingum, framin vegna rekstraráranna 2008, 2009 og 2010.
Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:
„A, er gefið að sök eftirfarandi:
1. Vangoldin afdregin staðgreiðsla opinberra gjalda í sjálfstæðri starfsemi. Vanræksla á afhendingu skilagreina á lögmæltum tíma.
A er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda í sjálfstæðri starfsemi vegna greiðslutímabilanna febrúar til og með desember rekstrarárið 2008, janúar til og með desember rekstrarárið 2009 og janúar, febrúar, maí, júní og ágúst til og með desember rekstrarárið 2010. Þá er A gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs, á lögmæltum tíma, skil á skilagreinum vegna staðgreiðslu opinberra gjalda vegna fyrrgreindra greiðslutímabila. Vangoldin afdregin skilaskyld staðgreiðsla opinberra gjalda vegna framangreindra greiðslutímabila nemur samtals kr. 4.148.863. Fjárhæðin sundurliðast svo sem hér greinir (ekki var um staðgreiðslu fyrirsvarsmanns að ræða):
| Rekstrarár | Greiðslutímabil | Vangoldin staðgreiðsla skv. skilagreinum |
| 2008 | febrúar | 224.818 |
| 2008 | mars | 20.268 |
| 2008 | apríl | 25.336 |
| 2008 | maí | 235.438 |
| 2008 | júní | 199.160 |
| 2008 | júlí | 185.811 |
| 2008 | ágúst | 142.290 |
| 2008 | september | 175.383 |
| 2008 | október | 80.644 |
| 2008 | nóvember | 140.485 |
| 2008 | desember | 176.824 |
| Samtals kr. | 1.606.457 | |
| 2009 | janúar | 141.719 |
| 2009 | febrúar | 123.904 |
| 2009 | mars | 155.057 |
| 2009 | apríl | 140.962 |
| 2009 | maí | 140.559 |
| 2009 | júní | 137.663 |
| 2009 | júlí | 125.474 |
| 2009 | ágúst | 90.737 |
| 2009 | september | 152.083 |
| 2009 | október | 141.745 |
| 2009 | nóvember | 171.113 |
| 2009 | desember | 89.662 |
| Samtals kr. | 1.610.678 | |
| 2010 | janúar | 171.529 |
| 2010 | febrúar | 184.943 |
| 2010 | maí | 176.746 |
| 2010 | júní | 8.962 |
| 2010 | ágúst | 181.528 |
| 2010 | september | 19.049 |
| 2010 | október | 68.653 |
| 2010 | nóvember | 60.159 |
| 2010 | desember | 60.159 |
| Samtals kr. | 931.728 | |
| Samtals öll árin | 4.148.863 |
Það er mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að ofangreindu hafi A komið til leiðar með saknæmum hætti, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.
Telst þessi háttsemi A brjóta í bága við ákvæði 1. og 2. mgr. 20. gr., sbr. 1. og 2. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 16. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum, sbr. aðalreglur 1.-3. gr., 1. tl. 5. gr., 1. mgr. 7. gr. og 1. og 3. mgr. 8. gr. þeirra laga.
Framangreind háttsemi varðar A sekt samkvæmt 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum.
2. Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur í sjálfstæðri starfsemi. Vanræksla á afhendingu virðisaukaskattsskýrslna á lögmæltum tíma.
A er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á virðisaukaskatti sem innheimtur var í sjálfstæðri starfsemi vegna uppgjörstímabilanna júlí–ágúst, september–október og nóvember–desember rekstrarárið 2008, janúar–febrúar, júlí–ágúst, september–október og nóvember–desember rekstrarárið 2009 og júlí–ágúst til og með nóvember–desember rekstrarárið 2010. Þá er A gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna uppgjörstímabilanna september–október rekstrarárið 2008, janúar–febrúar, september–október og nóvember–desember rekstrarárið 2009 og maí–júní til og með nóvember–desember rekstrarárið 2010 á lögmæltum tíma. Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur til innheimtumanns ríkissjóðs vegna framangreindra uppgjörstímabila nemur samtals kr. 5.454.700. Fjárhæðin sundurliðast svo sem hér greinir:
| Rekstrarár | Uppgjörstímabil | Vangoldinn virðisaukaskattur til innheimtumanns ríkissjóðs kr. |
| 2008 | júlí - ágúst | 710.891 |
| 2008 | sept. – okt. | 518.208 |
| 2008 | nóv. – des. | 474.040 |
| Samtals kr. | 1.703.139 | |
| 2009 | jan. – feb. | 464.125 |
| 2009 | júlí – ágúst | 1.032.004 |
| 2009 | sept. – okt. | 335.138 |
| 2009 | nóv. – des. | 964.971 |
| Samtals kr. | 2.796.238 | |
| 2010 | maí - júní | 646.548 |
| 2010 | júlí – ágúst | 145.540 |
| 2010 | sept. – okt. | 76.494 |
| 2010 | nóv. – des. | 86.741 |
| Samtals kr. | 955.323 | |
| Samtals öll árin kr. | 5.454.700 |
Það er mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að framangreindu hafi A komið til leiðar með saknæmum hætti, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.
Telst þessi háttsemi A brjóta í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr., sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. og 2. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Framangreind háttsemi varðar A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Þess er krafist að A verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 4. júlí 2013, sem fylgdi kröfugerðinni.
II.
Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 9. júlí 2013, var gjaldanda veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef hann vildi ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál hans og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 4. mgr. 31. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 4. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Engar athugasemdir hafa borist frá gjaldanda.
III.
Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 4. júlí 2013, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með því að hann hafi í sjálfstæðum rekstri sínum vanrækt að standa skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda tiltekin greiðslutímabil árin 2008, 2009 og 2010 og vanrækt skil á virðisaukaskatti tiltekin uppgjörstímabil árin 2008, 2009 og 2010 sem greinir í bréfinu. Gjaldandi hefur átt þess kost að koma að vörnum fyrir yfirskattanefnd í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins, en engar athugasemdir hafa borist. Þar sem gjaldandi hefur ekki gert athugasemdir við meðferð máls þessa fyrir yfirskattanefnd verður að líta svo á að hann mæli því ekki í gegn að það sæti sektarmeðferð fyrir nefndinni.
Skattrannsóknarstjóri ríkisins hóf hinn 20. september 2012 rannsókn á skattskilum gjaldanda er beindist að skilum á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda og innheimtum virðisaukaskatti rekstrarárin 2008, 2009 og 2010. Vegna rannsóknarinnar kom gjaldandi til skýrslutöku hjá embætti skattrannsóknarstjóra ríkisins 2. nóvember 2012. Með bréfi, dags. 7. nóvember 2012, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldanda skýrslu um rannsóknina sem þá lá fyrir, dags. 6. nóvember 2012, og gaf honum kost á að tjá sig um efni hennar. Af hálfu gjaldanda voru engar athugasemdir gerðar og tók skattrannsóknarstjóri ríkisins í framhaldi af þessu saman nýja skýrslu um rannsóknina, dags. 23. nóvember 2012, sem var efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 23. nóvember 2012, segir að rannsókn á skattskilum gjaldanda hafi einkum verið byggð á upplýsingum sem fram hafi komið við fyrrgreinda skýrslutöku, upplýsingum frá héraðsdómi Reykjaness, staðgreiðsluskilagreinum gjaldanda ásamt sundurliðunum, virðisaukaskattsskýrslum, leiðréttingarskýrslum virðisaukaskatts, upplýsingum úr bókhaldi gjaldanda, svo og upplýsingum úr tekjubókhaldi ríkissjóðs, sbr. fylgiskjöl með skýrslunni, en þar er um að ræða yfirlit um greiðslur gjaldanda vegna staðgreiðslu opinberra gjalda, virðisaukaskatts og opinberra gjalda.
Fram kemur í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins að rannsókn embættisins á staðgreiðsluskilum gjaldanda hafi falist í því að bera fjárhæðir afdreginnar staðgreiðslu samkvæmt staðgreiðsluskilagreinum gjaldanda ásamt sundurliðunum saman við greiðslur hans til innheimtumanns ríkissjóðs. Í skýrslunni er gerð grein fyrir þeirri niðurstöðu rannsóknarinnar að gjaldandi hafi ekki staðið skil innan lögboðins frests á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda greiðslutímabilin janúar til og með desember 2008, janúar til og með desember 2009 og janúar, febrúar, mars, apríl, maí, júní, ágúst, september, október, nóvember og desember 2010, samtals að fjárhæð 4.362.600 kr. Fram kemur í skýrslunni að greiddar hafi verið 19.117 kr. inn á höfuðstól staðgreiðsluskuldar vegna þeirra tímabila sem rannsóknin taki til.
Rannsókn á virðisaukaskattsskilum gjaldanda var samkvæmt skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins fólgin í því að bera fjárhæð innheimts virðisaukaskatts samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum, þ.m.t. leiðréttingarskýrslum virðisaukaskatts, saman við greiðslur gjaldanda til innheimtumanns. Í skýrslunni er rakin sú niðurstaða rannsóknarinnar að gjaldandi hafi ekki staðið skil innan lögboðins frests á innheimtum virðisaukaskatti uppgjörstímabilin júlí-ágúst, september-október og nóvember-desember 2008, janúar-febrúar, júlí-ágúst, september-október og nóvember-desember 2009 og mars-apríl, maí-júní, júlí-ágúst, september-október og nóvember-desember 2010, samtals að fjárhæð 5.679.241 kr. Fram kemur að greiddar hafi verið 369.605 kr. inn á höfuðstól virðisaukaskatts vegna fyrrgreindra uppgjörstímabila.
Við skýrslutöku, sem fram fór hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 2. nóvember 2012, kom fram af hálfu gjaldanda að starfsemi hans hefði verið fólgin í almennri byggingarstarfsemi. Sagði gjaldandi bókhald hafa verið fært og að tilgreindur starfsmaður lögmannsstofu í Keflavík hefði gert það. Gjaldandi kannaðist við að skilagreinar staðgreiðslu, sem bornar voru undir hann, væru vegna rekstrar síns og kom fram að hann hefði sjálfur annast gerð skilagreina vegna greiðslutímabila áranna 2008 og 2010, en fyrrnefndur starfsmaður lögmannsstofunnar í Keflavík hefði annast gerð skilagreina vegna ársins 2009. Sagði gjaldandi skilagreinarnar vera byggðar á launaseðlum og reiknuðu endurgjaldi. Gjaldandi kannaðist jafnframt við virðisaukaskattsskýrslur, sem bornar voru undir hann, þar á meðal leiðréttingarskýrslur virðisaukaskatts, og kvaðst sjálfur hafa annast gerð virðisaukaskattsskýrslna, en fyrrnefndur sérkunnáttumaður hefði annast gerð leiðréttingaskýrslna og byggt á gögnum frá gjaldanda. Taldi gjaldandi að gögnin gæfu rétta mynd af rekstrinum. Gjaldanda var kynnt að samkvæmt gögnum málsins hefði staðgreiðsla opinberra gjalda að fjárhæð 4.555.420 kr. umrædd greiðslutímabil staðgreiðslu árin 2008, 2009 og 2010 ekki verið greidd á lögmæltum tíma og að virðisaukaskattur að fjárhæð 5.679.241 kr. umrædd uppgjörstímabil sömu ár hefði ekki verið greiddur á lögmæltum tíma. Af hálfu gjaldanda voru ekki gerðar sérstakar athugasemdir við þessar fjárhæðir aðrar en þær að gjaldandi sagðist telja að tveir reikningar hefðu ekki fengist greiddir. Hefðu reikningarnir numið 1,2 til 1,5 milljónum króna og nefndi gjaldandi í því sambandi félagið X (X ehf.) sem væri farið í þrot. Sagði gjaldandi að það ætti að standa „fékkst ekki greitt“ á þessum reikningum í bókhaldinu. Tók gjaldandi fram að hann hefði verið tekinn til gjaldþrotaskipta árið 2010. Fram kom af hálfu gjaldanda að staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatti hafi ekki verið skilað á lögmæltum tíma vegna fjárskorts. Kvað gjaldandi staðgreiðslu og innheimtan virðisaukaskatt hafa farið í reksturinn. Aðspurður greindi gjaldandi frá því að laun hafi verið greidd að fullu þrátt fyrir að staðgreiðslu hefði ekki verið skilað. Gjaldandi sagðist hafa óskað eftir því munnlega við innheimtumann ríkissjóðs að greiðslum yrði ráðstafað inn á nýjustu skuldir þannig að ekki mynduðust frekari skuldir.
Samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995, er refsivert ef skattskyldur maður afhendir eigi á lögmæltum tíma virðisaukaskattsskýrslu eða virðisaukaskatt sem hann hefur innheimt eða honum borið að innheimta. Í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, sbr. 2. gr. laga nr. 42/1995, er með samsvarandi hætti lýst refsivert ef launagreiðandi innir ekki af hendi þær greiðslur vegna launamanna sem hann hefur haldið eftir eða honum borið að halda eftir. Samkvæmt fortakslausum ákvæðum nefndra laga og með stoð í dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. m.a. dóma Hæstaréttar 27. febrúar 1997 (H 1997:789), 25. september 1997 (H 1997:2446), 14. janúar 1999 (H 1999:79), 18. febrúar 1999 (H 1999:544 og 550), 10. júní 1999 (H 1999:2645) og 30. mars 2000 (H 2000:1422), geta skattskyldir aðilar unnið til refsingar með því einu að láta ógert að skila umræddum gjöldum í ríkissjóð á tilskildum tíma, enda sé huglægum refsiskilyrðum fullnægt.
Til grundvallar niðurstöðu skattrannsóknarstjóra ríkisins um fjárhæð vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts gjaldanda árin 2008, 2009 og 2010 liggja staðgreiðsluskilagreinar og virðisaukaskattsskýrslur sem gjaldandi hefur staðfest að varði sjálfstæðan rekstur sinn, sbr. skýrslutöku af gjaldanda 2. nóvember 2012, þar sem einnig kom fram það álit gjaldanda að gögnin gæfu rétta mynd af rekstrinum. Við skýrslutökuna kom fram af hálfu gjaldanda að mögulega væri eitthvað um tapaðar kröfur í rekstrinum. Í skýrslunni kemur fram að skattrannsóknarstjóri ríkisins hafi haft samband við X ehf. og í svari bókara félagsins hafi komið fram að allir reikningar frá gjaldanda hafi verið greiddir. Þá væri félagið ekki farið í þrot eins og gjaldandi hefði haldið fram. Eins og fram er komið hefur gjaldandi ekki látið málið til sín taka fyrir yfirskattanefnd í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra. Verður samkvæmt þessu byggt á því að staðgreiðsla opinberra gjalda og virðisaukaskattur, sem gjaldanda bar að standa skil á, hafi numið þeim fjárhæðum sem greinir í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, enda þykir ekkert hafa komið fram sem gefur tilefni til annars. Sektarkrafa skattrannsóknarstjóra í máli þessu er byggð á niðurstöðum í skýrslu embættisins að öðru leyti en því að ekki krafist sektar vegna vangreiddrar staðgreiðslu greiðslutímabilin mars og apríl 2010 og vangreidds virðisaukaskatts uppgjörstímabilið mars-apríl 2010 vegna töku bús gjaldanda til gjaldþrotaskipta.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins og greinargerð með kröfugerð embættisins til yfirskattanefndar er gerð grein fyrir greiðslum gjaldanda til innheimtumanns vegna staðgreiðslu, virðisaukaskatts og opinberra gjalda frá því að skuldir sem um ræðir í skýrslu skattrannsóknarstjóra vegna skilaskyldrar staðgreiðslu og virðisaukaskatts byrjuðu að myndast 16. febrúar 2008. Fram kemur að á tímabilinu 16. febrúar 2008 til og með 2. maí 2013 voru alls greiddar til innheimtumanns ríkissjóðs 62.623 kr. vegna skilaskyldrar staðgreiðslu og 2.332.610 kr. vegna virðisaukaskatts gjaldanda. Af framangreindri fjárhæð var 37.752 kr. ráðstafað inn á höfuðstól staðgreiðslu og 2.000.479 kr. inn á höfuðstól virðisaukaskatts. Þar er að hluta um að ræða greiðslur vegna tímabila sem mál þetta varðar, nánar tiltekið virðisaukaskatt að fjárhæð 369.605 kr. vegna uppgjörstímabilsins júlí-ágúst 2008. Eins og mál þetta er lagt fyrir af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins þykir rétt að þessi fjárhæð, sem gjaldandi stóð samkvæmt framangreindu skil á áður en mál hans var sent yfirskattanefnd til meðferðar, komi til frádráttar fjárhæð vangreidds virðisaukaskatts samkvæmt kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins, enda er það í samræmi við það sem tíðkast hefur við meðferð hliðstæðra mála fyrir yfirskattanefnd. Verður því miðað við vangreidda staðgreiðslu að fjárhæð 4.148.863 kr. og vangreiddan virðisaukaskatt að fjárhæð 5.085.095 kr. í máli þessu.
Sá hluti greiðslna gjaldanda á umræddu tímabili, sem innheimtumaður ríkissjóðs hefur samkvæmt yfirliti skattrannsóknarstjóra ríkisins ráðstafað til greiðslu dráttarvaxta, álags og kostnaðar vegna staðgreiðslu, nam 24.871 kr., en hliðstæðar greiðslur vegna virðisaukaskatts voru að fjárhæð 332.131 kr. Þá kemur fram í gögnum málsins að greiðslur til innheimtumanns ríkissjóðs vegna opinberra gjalda gjaldanda, þ.m.t. tryggingagjalds, á þeim tíma sem hér um ræðir, námu 3.114.023 kr. og var innborgunum að hluta varið til greiðslu dráttarvaxta og kostnaðar. Aðrar greiðslur gjaldanda til innheimtumanns en vegna höfuðstóls staðgreiðslu og virðisaukaskatts námu því 3.471.025 kr.
Með dómi Hæstaréttar Íslands 2. október 2003 (H 2003:3178), sem varðar hliðstætt mál, var því hafnað að greiðslur, sem innheimtumaður hefur ráðstafað upp í álag, dráttarvexti og kostnað, geti haft áhrif á sakarmat og komið með beinum hætti til frádráttar skattskuld sem viðurlagaákvörðun tekur til. Ekki verður talið að breyting með lögum nr. 134/2005 á refsiákvæðum laga nr. 45/1987 og nr. 50/1988 haggi þessari dómaframkvæmd. Með breytingalögum þessum er hins vegar skýrt kveðið á um það að greiðslur skattaðila á verulegum hluta skattfjárhæðar geti að uppfylltum ákveðnum skilyrðum leitt til þess að ákvæði um lágmark sektarrefsingar eigi ekki við. Samkvæmt dómum Hæstaréttar Íslands 30. mars 2006 í málunum nr. 428/2005 og 469/2005 ber að taka í þessu sambandi tillit til innborgana sem ráðstafað hefur verið til greiðslu álags vegna vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda starfsmanna og vangreidds virðisaukaskatts, svo og skuli fara á sama hátt með greiðslur vegna staðgreiðslu opinberra gjalda þess fyrirsvarsmanns sem refsiábyrgð sætir. Ekki verður annað séð en að líta megi með hliðstæðum hætti til greiðslna viðkomandi skattaðila sem innheimtumaður hefur ráðstafað upp í dráttarvexti og kostnað, og eftir atvikum til greiðslu á opinberum gjöldum, enda er það í samræmi við úrskurðaframkvæmd fyrir gildistöku laga nr. 134/2005, sbr. og fyrrgreindan dóm Hæstaréttar frá árinu 2003 og aðra dóma í hliðstæðum málum, m.a. H 2000:2387. Eins og mál þetta liggur fyrir þykir því mega taka tillit til fyrrgreindra greiðslna gjaldanda að fjárhæð samtals 3.471.025 kr. Við mat á þýðingu þeirra fyrir sektarákvörðun þykir rétt að skipta þeim hluta innborgana, sem ráðstafað var til greiðslu opinberra gjalda gjaldanda, í hlutfalli við fjárhæðir vangoldinnar staðgreiðslu og virðisaukaskatts sem um ræðir í málinu. Innborganir vegna staðgreiðslu opinberra gjalda teljast þá nema 1.424.017 kr. og innborganir vegna virðisaukaskatts 2.047.008 kr.
Samkvæmt því sem að framan er rakið og gögnum málsins að öðru leyti var afdregin staðgreiðsla opinberra gjalda vegna launamanna gjaldanda greiðslutímabilin febrúar til og með desember 2008, janúar til og með desember 2009 og janúar, febrúar, maí, júní, ágúst, september, október, nóvember og desember 2010, samtals að fjárhæð 4.148.863 kr., ekki greidd til innheimtumanns ríkissjóðs á tilskildum tíma, sbr. 1. og 2. mgr. 20. gr. laga nr. 45/1987. Einnig var virðisaukaskattur að fjárhæð 5.085.095 kr. uppgjörstímabilin júlí-ágúst, september-október og nóvember-desember 2008, janúar-febrúar, júlí-ágúst, september-október og nóvember-desember 2009 og maí-júní, júlí-ágúst, september-október og nóvember-desember 2010 ekki greiddur innheimtumanni ríkissjóðs á tilskildum tíma, sbr. 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988. Vegna þeirra skýringa gjaldanda að fjárskortur hafi valdið þeim vanskilum á staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatti sem í málinu greinir skal tekið fram að ekki telst tæk varnarástæða að fé hafi ekki verið til í rekstri gjaldanda til að standa skil á umræddum gjöldum, sbr. m.a. fyrrnefndan dóm Hæstaréttar Íslands frá 30. mars 2000 (H 2000:1422).
Með vísan til þess sem rakið hefur verið telst fullnægt þeim huglægu refsiskilyrðum sem fram koma í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 2. og 3. gr. laga nr. 42/1995. Ber að ákvarða gjaldanda sekt samkvæmt þessum lagaákvæðum vegna vanrækslu á skilum staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts sem að framan greinir.
Eins og lög nr. 45/1987 og lög nr. 50/1988 hljóða eftir breytingar, sem á þeim voru gerðar með lögum nr. 42/1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem vanrækt var greiðsla á, þó að teknu tilliti til álags. Samkvæmt breytingu á greindum lögum með lögum nr. 134/2005 eiga fésektarákvæði þessi þó ekki við hafi brot einskorðast við að standa ekki skil á réttilega tilgreindri staðgreiðslu eða virðisaukaskatti samkvæmt skilagrein staðgreiðslu eða virðisaukaskattsskýrslu, enda hafi verið gerð skil á verulegum hluta skattfjárhæðar eða málsbætur eru miklar. Í tilviki gjaldanda er til þess að líta að skilagreinar staðgreiðslu og virðisaukaskattsskýrslur, þ.m.t. leiðréttingarskýrslur virðisaukaskatts, liggja fyrir vegna allra tímabila staðgreiðslu og virðisaukaskatts sem málið varðar og eru fjárhæðir í málinu byggðar á þeim. Sem fyrr segir verður lagt til grundvallar að greiðslur til innheimtumanns ríkissjóðs, sem hér beri að líta til, hafi numið 1.424.017 kr. vegna staðgreiðslu og 2.047.008 kr. vegna virðisaukaskatts. Fyrrnefnda fjárhæðin svarar til vangreiddrar staðgreiðslu vegna fyrstu níu tímabila staðgreiðslu sem sektarkrafa skattrannsóknarstjóra ríkisins tekur til og verulegs hluta fjárhæðar tíunda tímabilsins. Greiðslur vegna virðisaukaskatts svara til vangreidds virðisaukaskatts gjaldanda fyrstu þrjú uppgjörstímabil virðisaukaskatts sem málið varðar og verulegs hluta fjárhæðar fjórða tímabilsins. Samkvæmt þessu og í samræmi við dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. fyrrgreinda dóma frá 30. mars 2006, verður því talið að sú undantekning frá fésektarlágmarki, sem mælt er fyrir um í lögum nr. 134/2005, taki til staðgreiðslu opinberra gjalda að fjárhæð 1.429.633 kr. greiðslutímabilin febrúar, mars, apríl, maí, júní, júlí, ágúst, september, október og nóvember og virðisaukaskatts að fjárhæð 2.167.264 kr. uppgjörstímabilin júlí-ágúst, september-október og nóvember-desember 2008 og janúar-febrúar 2009. Ekki liggur annað fyrir en að vangreiðsla á staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatti vegna annarra tímabila hafi fyrst og fremst stafað af erfiðleikum í rekstri gjaldanda. Hins vegar varðar mál þetta vanskil á staðgreiðslu og virðisaukaskatti að ekki óverulegri fjárhæð og vegna alllangs tímabils. Að þessu virtu og með vísan til greindrar dómaframkvæmdar verður því ekki talið að skilyrði um miklar málsbætur, sbr. ákvæði laga nr. 134/2005, eigi hér við. Því teljast lágmarksákvæði 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987 og 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988 gilda um vanskil á staðgreiðslu opinberra gjalda að fjárhæð 2.719.230 kr. og virðisaukaskatti að fjárhæð 2.917.831 kr.
Samkvæmt framansögðu og að teknu tilliti til álags samkvæmt 1. tölul. 2. mgr. 28. gr. laga nr. 45/1987 og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988 þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 11.000.000 kr. til ríkissjóðs.
Úrskurðarorð:
Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 11.000.000 kr. til ríkissjóðs.
