Úrskurður yfirskattanefndar nr. 186/2014
Úrskurður nr. 186/2014
ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR
Ár 2014, miðvikudaginn 2. júlí, er tekið fyrir mál nr. 325/2013; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, kt. [...], og B, kt. [...], verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Sverrir Örn Björnsson og Kristinn Gestsson. Upp er kveðinn svofelldur
ú r s k u r ð u r :
I.
Með bréfi, dags. 28. nóvember 2013, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, kt. [...], og B, kt. [...], fyrir brot á lögum nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum og lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum, framin rekstrarárin 2011 og 2012.
Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:
„A sem framkvæmdastjóra og prókúruhafa og B sem stjórnarmanni og prókúruhafa X ehf., nú afskráð, er gefið að sök eftirfarandi:
1. Vangoldin afdregin staðgreiðsla opinberra gjalda launamanna. Vanræksla á afhendingu skilagreina á lögmæltum tíma.
A og B er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda launamanna X ehf. vegna greiðslutímabilanna júní, september, október og desember rekstrarárið 2011 og janúar, febrúar, mars og apríl rekstrarárið 2012. Þá er A og B gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs, á lögmæltum tíma, skil á skilagreinum vegna staðgreiðslu opinberra gjalda vegna tímabilanna september og desember rekstrarárið 2011 og janúar og febrúar rekstrarárið 2012. Sundurliðast umræddar fjárhæðir eins og hér greinir:
| Rekstrarár | Greiðslutímabil | Vangoldin staðgreiðsla samkvæmt rannsókn kr. | Afdreginn staðgreiðsla fyrirsvarsmanna kr. |
| 2011 | júní | 485.316 | 158.195 |
| 2011 | september | 614.587 | 183.709 |
| 2011 | október | 564.799 | 243.240 |
| 2011 | desember | 499.972 | 199.035 |
| Samtals kr. | 2.164.674 | 784.179 | |
| 2012 | janúar | 777.848 | 237.648 |
| 2012 | febrúar | 815.654 | 237.648 |
| 2012 | mars | 699.901 | 237.648 |
| 2012 | apríl | 516.127 | 237.648 |
| Samtals kr. | 2.809.530 | 950.592 | |
| Samtals bæði árin kr. | 4.974.204 | 1.734.771 |
Samkvæmt rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins nemur vangoldin afdregin staðgreiðsla opinberra gjalda vegna framangreindra greiðslutímabila, að teknu tilliti til afdreginnar staðgreiðslu vegna launa fyrrum fyrirsvarsmanna, kr. 3.239.433.
Það er mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að ofangreindu hafi A og B komið til leiðar með saknæmum hætti, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.
Telst þessi háttsemi A og B brjóta í bága við ákvæði 1. og 2. mgr. 20. gr., sbr. 1. og 2. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 16. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum, sbr. aðalreglur 1.-3. gr., 1. tl. 5. gr., 1. mgr. 7. gr. og 1. og 3. mgr. 8. gr. þeirra laga.
Framangreind háttsemi varðar A og B sekt samkvæmt 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum.
2. Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur. Vanræksla á afhendingu virðisaukaskattsskýrslna á lögmæltum tíma.
A og B er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á virðisaukaskatti, sem innheimtur var í rekstri X ehf., vegna uppgjörstímabilanna nóvember–desember rekstrarárið 2011 og janúar–febrúar og mars–apríl rekstrarárið 2012. Þá er A og B gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á virðisaukaskattsskýrslum, vegna framangreindra uppgjörstímabila, á lögmæltum tíma. Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur, til innheimtumanns ríkissjóðs, vegna umræddra uppgjörstímabila nemur samtals kr. 5.712.103. Fjárhæðin sundurliðast svo sem hér greinir:
| Rekstrarár | Uppgjörstímabil | Vangoldinn virðisaukaskattur til innheimtumanns ríkissjóðs kr. |
| 2011 | nóv. – des. | 3.384.583 |
| Samtals kr. | 3.384.583 | |
| 2012 | jan. – feb. | 1.297.733 |
| 2012 | mars – apríl | 1.271.421 |
| Samtals kr. | 2.569.154 | |
| Samtals bæði árin kr. | 5.953.737 |
Virðisaukaskattur af útistandandi töpuðum kröfum nemur samtals kr. 241.634. Vangaldinn virðisaukaskattur, að teknu tilliti til virðisaukaskatts af töpuðum kröfum nemur samtals kr. 5.712.103.
Það er mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að framangreindu hafi A og B komið til leiðar með saknæmum hætti, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.
Telst þessi háttsemi A og B brjóta í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr., sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. og 2. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Framangreind háttsemi varðar A og B sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Þess er krafist að A og B verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 28. nóvember 2013, sem fylgdi kröfugerðinni.
II.
Með ábyrgðarbréfum yfirskattanefndar, dags. 9. desember 2013, var gjaldendum veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef þeir vildu ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál þeirra og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 4. mgr. 31. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 4. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Engar athugasemdir hafa borist frá gjaldendum.
III.
Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 28. nóvember 2013, er gerð sú krafa að gjaldendum, A og B, verði gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með því að þeir hafi sem fyrirsvarsmenn X ehf. (nú afskráð), vanrækt að standa skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda launamanna félagsins tiltekin greiðslutímabil árin 2011 og 2012 og vanrækt skil á virðisaukaskatti félagsins þau uppgjörstímabil á árunum 2011 og 2012 sem þar greinir. Gjaldendur hafa átt þess kost að koma að vörnum fyrir yfirskattanefnd í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins, en engar athugasemdir hafa borist. Þar sem gjaldendur hafa ekki gert athugasemdir við meðferð máls þessa fyrir yfirskattanefnd verður að líta svo á að þeir mæli því ekki í gegn að það sæti sektarmeðferð fyrir nefndinni.
Skattrannsóknarstjóri ríkisins hóf hinn 16. apríl 2013 rannsókn á skattskilum X ehf. er beindist að skilum félagsins á virðisaukaskatti og staðgreiðslu opinberra gjalda vegna launamanna félagsins árin 2011 og 2012. Skráður tilgangur X ehf. á þessu tímabili var byggingarstarfsemi, vinna við nýsmíði og viðhald fasteigna, lánastarfsemi og skyldur rekstur. Samkvæmt gögnum málsins var bú X ehf. tekið til gjaldþrotaskipta þann 14. september 2012. Vegna rannsóknarinnar voru teknar skýrslur af gjaldendum, A og B, hjá embætti skattrannsóknarstjóra ríkisins hinn 7. maí 2013. Með bréfum, dags. 16. maí 2013, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldendum skýrslu um rannsóknina, sem þá lá fyrir, dags. 16. maí 2013, og gaf þeim kost á að tjá sig um efni hennar. Athugasemdir voru ekki gerðar af hálfu gjaldenda. Í framhaldi af þessu tók skattrannsóknarstjóri ríkisins saman nýja skýrslu um rannsóknina, dags. 4. júní 2013, sem var efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 4. júní 2013, segir að rannsókn á skattskilum X ehf. hafi einkum verið byggð á upplýsingum sem fram hafi komið við fyrrgreindar skýrslutökur, staðgreiðsluskilagreinum X ehf. ásamt sundurliðunum með þeim, virðisaukaskattsskýrslum, upplýsingum úr bókhaldi X ehf., svo og tekjubókhaldi ríkissjóðs, sbr. fylgiskjöl með skýrslunni, en þar er um að ræða yfirlit um greiðslur X ehf. vegna staðgreiðslu opinberra gjalda, virðisaukaskatts og opinberra gjalda.
Fram kemur í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins að rannsókn embættisins á staðgreiðsluskilum X ehf. hafi falist í því að bera fjárhæðir afdreginnar staðgreiðslu samkvæmt staðgreiðsluskilagreinum félagsins saman við greiðslur þess til innheimtumanns ríkissjóðs. Í skýrslunni er gerð grein fyrir þeirri niðurstöðu rannsóknarinnar að fyrrum fyrirsvarsmenn X ehf. hafi ekki staðið skil innan lögboðins frests á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda vegna launamanna félagsins greiðslutímabilin júní, september, október og desember 2011 og janúar til og með apríl 2012, samtals að fjárhæð 4.974.204 kr., en að greiddar hafi verið 321.051 kr. inn á höfuðstól staðgreiðslu vegna fyrrgreindra greiðslutímabila. Þá kemur fram að afdregin staðgreiðsla af launum fyrirsvarsmanna X ehf., A og B, hafi verið samtals 1.734.771 kr. á sama tímabili.
Rannsókn á virðisaukaskattsskilum X ehf. var samkvæmt skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins fólgin í því að bera fjárhæð innheimts virðisaukaskatts samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum félagsins saman við greiðslur þess til innheimtumanns. Í skýrslunni er rakin sú niðurstaða rannsóknarinnar að fyrrum fyrirsvarsmenn X ehf. hafi ekki staðið skil innan lögboðins frests á innheimtum virðisaukaskatti vegna félagsins uppgjörstímabilin nóvember-desember 2011 og janúar-febrúar og mars-apríl 2012 að fjárhæð samtals 5.712.103 kr. að teknu tilliti til virðisaukaskatts af töpuðum kröfum. Fram kemur að greiddar hafi verið 63.808 kr. inn á höfuðstól virðisaukaskattsskuldarinnar.
Gjaldandi, A, staðfesti við skýrslutöku, sem fram fór hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 7. maí 2013, að hann hefði verið framkvæmdastjóri X ehf. og stjórnað rekstri félagsins ásamt B. Gjaldandi sagðist gera ráð fyrir að skilagreinar staðgreiðslu og virðisaukaskattsskýrslur, sem bornar voru undir hann, væru vegna X ehf., en B hefði annast gerð þeirra og byggt á bókhaldsgögnum félagsins. Taldi gjaldandi að staðgreiðsluskilagreinar og virðisaukaskattsskýrslur X ehf. gæfu rétta mynd af rekstri félagsins. Gjaldandi gerði ekki athugasemdir við fjárhæðir vangoldinnar staðgreiðslu og virðisaukaskatts sem bornar voru undir hann við skýrslutökuna og sagði erfiðleika í rekstri, sem hefðu hafist haustið 2008, hafa valdið vanskilunum. Fram kom að laun hefðu verið greidd að fullu. Þá kvaðst gjaldandi ekki hafa óskað eftir því við innheimtumann ríkissjóðs að greiðslum vegna skattskulda yrði ráðstafað með tilteknum hætti.
Við skýrslutöku af gjaldanda, B, sem fram fór 7. maí 2013, kom fram að hann hefði verið stjórnarmaður X ehf. og annast daglegan rekstur X ehf., þar á meðal fjármál félagsins, ásamt A. Gjaldandi kannaðist við að skilagreinar staðgreiðslu og virðisaukaskattsskýrslur, sem bornar voru undir hann, væru vegna X ehf. Væru skýrslur þessar byggðar á bókhaldsgögnum félagsins og gæfu að áliti gjaldanda rétta mynd af rekstri félagsins. Gjaldandi gerði ekki athugasemdir við fjárhæðir vangoldinnar staðgreiðslu og virðisaukaskatts sem bornar voru undir hann við skýrslutökuna. Gjaldandi sagði að rekstrarerfiðleikar hefðu valdið vanskilunum, en félagið hefði tapað á verki og greiðslur borist seint. Í einhverjum tilvikum hefðu greiðslur ekki borist. Því væri eitthvað um útistandandi kröfur og myndi gjaldandi senda upplýsingar um þær til skattrannsóknarstjóra. Fram kom að laun hefðu verið greidd að fullu. Gjaldandi kvaðst ekki hafa óskað eftir því við innheimtumann ríkissjóðs að greiðslum vegna skattskulda yrði ráðstafað með tilteknum hætti.
Samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995, er refsivert ef skattskyldur maður afhendir eigi á lögmæltum tíma virðisaukaskattsskýrslu eða virðisaukaskatt sem hann hefur innheimt eða honum borið að innheimta. Í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, sbr. 2. gr. laga nr. 42/1995, er með samsvarandi hætti lýst refsivert ef launagreiðandi innir ekki af hendi þær greiðslur vegna launamanna sem hann hefur haldið eftir eða honum borið að halda eftir. Samkvæmt fortakslausum ákvæðum nefndra laga og með stoð í dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. m.a. dóma Hæstaréttar 27. febrúar 1997 (H 1997:789), 25. september 1997 (H 1997:2446), 14. janúar 1999 (H 1999:79), 18. febrúar 1999 (H 1999:544 og 550), 10. júní 1999 (H 1999:2645) og 30. mars 2000 (H 2000:1422), geta fyrirsvarsmenn lögaðila unnið til refsingar með því einu að láta ógert að skila umræddum gjöldum í ríkissjóð á tilskildum tíma, enda sé huglægum refsiskilyrðum fullnægt.
Gjaldendur, A og B, voru báðir fyrirsvarsmenn X ehf. á þeim tíma sem málið varðar. Var A skráður framkvæmdastjóri félagsins og B var skráður stjórnarmaður, en gjaldendur höfðu báðir prókúruumboð fyrir félagið. Við skýrslutökur af gjaldendum kom fram að þeir hefðu báðir annast daglegan rekstur og komið að fjármálum félagsins, þótt tiltekin verkaskipting hafi verið í þeim efnum. Verður samkvæmt framansögðu að telja að báðir gjaldendur, A og B, hafi sem fyrirsvarsmenn X ehf. borið ábyrgð á skilum staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts félagsins. Sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er því réttilega beint að báðum gjaldendum.
Til grundvallar niðurstöðu skattrannsóknarstjóra ríkisins um fjárhæð vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts X ehf. fyrrgreind greiðslu- og uppgjörstímabil árin 2011 og 2012 liggja m.a. staðgreiðsluskilagreinar og virðisaukaskattsskýrslur, sem gjaldendur, A og B, hafa staðfest að varði rekstur einkahlutafélagsins, sbr. skýrslutökur af gjaldendum 7. maí 2013, þar sem einnig kom fram það álit gjaldenda að gögnin gæfu rétta mynd af rekstrinum. Verður samkvæmt þessu byggt á því að staðgreiðsla opinberra gjalda og virðisaukaskattur, sem gjaldendum bar að standa skil á vegna X ehf. umrædd tímabil, hafi numið þeim fjárhæðum sem greinir í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, enda þykir ekkert hafa komið fram sem gefur tilefni til annars. Sektarkrafa skattrannsóknarstjóra í máli þessu er byggð á niðurstöðum í skýrslu embættisins að öðru leyti en því að ekki er gerð krafa um ákvörðun sektar vegna vangreiddrar staðgreiðslu að fjárhæð 1.734.771 kr. af launum fyrirsvarsmanna einkahlutafélagsins.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins og greinargerð með kröfugerð embættisins til yfirskattanefndar er gerð grein fyrir greiðslum X ehf. til innheimtumanns vegna staðgreiðslu, virðisaukaskatts og opinberra gjalda frá því að skuldir sem um ræðir í máli þessu vegna staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts byrjuðu að myndast 16. júlí 2011. Fram kemur að á tímabilinu 16. júlí 2011 til og með 31. október 2013 námu greiðslur vegna höfuðstóls staðgreiðslu opinberra gjalda 2.003.603 kr. Þar af var 321.051 kr. ráðstafað inn á höfuðstól staðgreiðslu vegna greiðslutímabilsins júní 2011 sem er meðal þeirra tímabila sem rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins tók til. Greiðslur vegna höfuðstóls virðisaukaskatts félagsins námu 4.770.774 kr. á tímabilinu, en þar af var 63.808 kr. ráðstafað inn á höfuðstól vegna nóvember-desember 2011. Eins og mál þetta er lagt fyrir af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins þykir rétt að þessar fjárhæðir, sem skil voru gerð á samkvæmt framangreindu áður en mál þetta var sent yfirskattanefnd til meðferðar, komi til frádráttar fjárhæð vangreiddrar staðgreiðslu og virðisaukaskatts samkvæmt kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins, enda er það í samræmi við það sem tíðkast hefur við meðferð hliðstæðra mála fyrir yfirskattanefnd. Verður því miðað við vangreidda staðgreiðslu að fjárhæð 2.918.382 kr. og virðisaukaskatt að fjárhæð 5.648.295 kr. í máli þessu.
Á umræddu tímabili hefur innheimtumaður ríkissjóðs ráðstafað 407.083 kr. til greiðslu dráttarvaxta, álags og kostnaðar vegna virðisaukaskatts, en engar greiðslur af því tagi voru vegna staðgreiðslu opinberra gjalda á tímabilinu. Fram kemur í gögnum málsins að greiðslur til innheimtumanns ríkissjóðs vegna opinberra gjalda X ehf., þ.m.t. tryggingagjalds, á þeim tíma sem hér um ræðir, námu 1.084.457 kr. og var innborgunum að hluta varið til greiðslu dráttarvaxta og kostnaðar. Aðrar greiðslur félagsins til innheimtumanns en vegna höfuðstóls staðgreiðslu og virðisaukaskatts námu því 1.491.540 kr.
Með dómi Hæstaréttar Íslands 2. október 2003 (H 2003:3178), sem varðar hliðstætt mál, var því hafnað að greiðslur, sem innheimtumaður hefur ráðstafað upp í álag, dráttarvexti og kostnað, geti haft áhrif á sakarmat og komið með beinum hætti til frádráttar skattskuld sem viðurlagaákvörðun tekur til. Ekki verður talið að breyting með lögum nr. 134/2005 á refsiákvæðum laga nr. 45/1987 og nr. 50/1988 haggi þessari dómaframkvæmd. Með breytingalögum þessum er hins vegar skýrt kveðið á um það að greiðslur skattaðila á verulegum hluta skattfjárhæðar geti að uppfylltum ákveðnum skilyrðum leitt til þess að ákvæði um lágmark sektarrefsingar eigi ekki við. Samkvæmt dómum Hæstaréttar Íslands 30. mars 2006 í málunum nr. 428/2005 og 469/2005 ber að taka í þessu sambandi tillit til innborgana sem ráðstafað hefur verið til greiðslu álags vegna vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda starfsmanna og vangreidds virðisaukaskatts, svo og skuli fara á sama hátt með greiðslur vegna staðgreiðslu opinberra gjalda þess fyrirsvarsmanns sem refsiábyrgð sætir. Ekki verður annað séð en að líta megi með hliðstæðum hætti til greiðslna viðkomandi skattaðila sem innheimtumaður hefur ráðstafað upp í dráttarvexti og kostnað, og eftir atvikum til greiðslu á opinberum gjöldum, enda er það í samræmi við úrskurðaframkvæmd fyrir gildistöku laga nr. 134/2005, sbr. og fyrrgreindan dóm Hæstaréttar frá árinu 2003 og aðra dóma í hliðstæðum málum, m.a. H 2000:2387. Eins og mál þetta liggur fyrir þykir því mega taka tillit til fyrrgreindra greiðslna X ehf. að fjárhæð 1.491.540 kr. Við mat á þýðingu þeirra fyrir sektarákvörðun þykir rétt að skipta þeim hluta innborgana, sem ráðstafað var til greiðslu opinberra gjalda X ehf., í hlutfalli við fjárhæðir vangoldinnar staðgreiðslu og virðisaukaskatts sem um ræðir í málinu. Innborganir vegna staðgreiðslu opinberra gjalda teljast þá nema 369.438 kr. og innborganir vegna virðisaukaskatts 1.122.102 kr.
Samkvæmt því sem að framan er rakið og gögnum málsins að öðru leyti var afdregin staðgreiðsla opinberra gjalda vegna launamanna X ehf. greiðslutímabilin júní, september, október og desember 2011 og janúar til og með apríl 2012, samtals að fjárhæð 2.918.382 kr., ekki greidd til innheimtumanns ríkissjóðs á tilskildum tíma, sbr. 1. og 2. mgr. 20. gr. laga nr. 45/1987. Þá var virðisaukaskattur X ehf. uppgjörstímabilin nóvember-desember 2011 og janúar-febrúar og mars-apríl 2012, að fjárhæð samtals 5.648.295 kr., ekki greiddur innheimtumanni ríkissjóðs á tilskildum tíma, sbr. 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988. Vegna skýringa gjaldenda um að erfiðleikar í rekstri X ehf. hafi valdið vanskilum á staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts sem í málinu greinir skal tekið fram að ekki telst tæk varnarástæða að fé hafi ekki verið til í rekstri félagsins til að standa skil á umræddum gjöldum, sbr. m.a. fyrrnefndan dóm Hæstaréttar Íslands frá 30. mars 2000 (H 2000:1422).
Með vísan til þess sem rakið hefur verið telst fullnægt þeim huglægu refsiskilyrðum sem fram koma í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 2. og 3. gr. laga nr. 42/1995. Ber að ákvarða gjaldendum, A og B, sekt samkvæmt þessum lagaákvæðum vegna vanrækslu á skilum staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts í rekstri X ehf.
Eins og lög nr. 45/1987 og lög nr. 50/1988 hljóða eftir breytingar, sem á þeim voru gerðar með lögum nr. 42/1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem vanrækt var greiðsla á, þó að teknu tilliti til álags. Samkvæmt breytingu á greindum lögum með lögum nr. 134/2005 eiga fésektarákvæði þessi þó ekki við hafi brot einskorðast við að standa ekki skil á réttilega tilgreindri staðgreiðslu eða virðisaukaskatti samkvæmt skilagrein staðgreiðslu eða virðisaukaskattsskýrslu, enda hafi verið gerð skil á verulegum hluta skattfjárhæðar eða málsbætur eru miklar. Í tilviki gjaldenda er til þess að líta að skilagreinar staðgreiðslu og virðisaukaskattsskýrslur X ehf. liggja fyrir vegna allra tímabila staðgreiðslu og virðisaukaskatts sem málið varðar og eru fjárhæðir í málinu byggðar á þeim. Sem fyrr segir verður lagt til grundvallar að greiðslur til innheimtumanns ríkissjóðs, sem hér beri að líta til, hafi numið 369.438 kr. vegna staðgreiðslu og 1.122.102 kr. vegna virðisaukaskatts. Að teknu tilliti til innborgana á höfuðstól svarar fyrrnefnda fjárhæðin til verulegs hluta vangreiddrar staðgreiðslu vegna fyrstu tveggja greiðslutímabila staðgreiðslu sem sektarkrafa skattrannsóknarstjóra tekur til. Greiðslur vegna virðisaukaskatts svara með sama hætti til verulegs hluta vangreidds virðisaukaskatts félagsins fyrsta uppgjörstímabils virðisaukaskatts sem málið varðar.
Samkvæmt þessu og í samræmi við greinda dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. fyrrgreinda dóma frá 30. mars 2006, verður því talið að sú undantekning frá fésektarlágmarki, sem mælt er fyrir um í lögum nr. 134/2005, taki til vanskila á staðgreiðslu opinberra gjalda að fjárhæð 436.948 kr. og á virðisaukaskatti að fjárhæð 3.320.775 kr. fyrrgreind tímabil. Ekki liggur annað fyrir en að vangreiðsla á staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatti vegna annarra tímabila hafi fyrst og fremst stafað af erfiðleikum í rekstri X ehf. og ekkert er komið fram um að gjaldendur hafi persónulega notið nokkurs hags af brotinu. Hins vegar varðar mál þetta vanskil á staðgreiðslu og virðisaukaskatti að ekki óverulegri fjárhæð og vegna alllangs tímabils. Að þessu virtu og með vísan til greindrar dómaframkvæmdar verður því ekki talið að skilyrði um miklar málsbætur, sbr. ákvæði laga nr. 134/2005, eigi hér við. Því teljast lágmarksákvæði í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987 og 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988 gilda um vanskil staðgreiðslu að fjárhæð 2.481.434 kr. og virðisaukaskatts að fjárhæð 2.327.520 kr.
Þegar höfð eru í huga lagarök, sem búa að baki framangreindum ákvæðum um lágmarks- og margfeldissektir, með tilliti til háttsemi gjaldenda og afleiðinga hennar, þykir rétt að ákveða sektarfjárhæð í máli þessu heildstætt en með tiltekinni skiptingu milli gjaldenda. Samkvæmt framansögðu og að teknu tilliti til álags samkvæmt 1. tölul. 2. mgr. 28. gr. laga nr. 45/1987 og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988 þykir sekt gjaldenda hæfilega ákveðin 9.500.000 kr. til ríkissjóðs sem skiptist þannig milli þeirra að gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 4.750.000 kr. og gjaldandi, B, greiði sekt að fjárhæð 4.750.000 kr.
Úrskurðarorð:
Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 4.750.000 kr. til ríkissjóðs. Gjaldandi, B, greiði sekt að fjárhæð 4.750.000 kr. til ríkissjóðs.
