2018

Úrskurður yfirskattanefndar nr. 65/2018

11.4.2018

Úrskurður nr. 65/2018

ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR

Ár 2018, miðvikudaginn 11. apríl, er tekið fyrir mál nr. 167/2017; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, kt. […], verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Þórarinn Egill Þórarinsson og Bjarnveig Eiríksdóttir. Upp er kveðinn svofelldur

ú r s k u r ð u r :

I.

Með bréfi, dags. 1. desember 2017, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, kt. […], fyrir brot á lögum nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, beggja með áorðnum breytingum, framin vegna rekstraráranna 2013, 2014 og 2015.

Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:

„A, sem daglegum stjórnanda öll rannsóknartímabilin og frá 7. desember 2014 sem stjórnarmanni, framkvæmdastjóra og prókúruhafa X ehf., kt. […], (nú afskráð), er gefið að sök eftirfarandi:


1. Vangoldin afdregin staðgreiðsla opinberra gjalda launamanna. Vanræksla á afhendingu skilagreina á lögmæltum tíma.

A er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda launamanna X ehf., nú afskráð, vegna greiðslutímabilanna október, nóvember og desember rekstrarárið 2013, febrúar til og með nóvember 2014 og janúar, febrúar og mars rekstrarárið 2015. Ennfremur er A gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á skilagreinum staðgreiðslu opinberra gjalda vegna greiðslutímabilanna nóvember og desember rekstrarárið 2013, júlí, september og nóvember rekstrarárið 2014 og janúar og febrúar rekstrarárið 2015.

Vangoldin afdregin skilaskyld staðgreiðsla opinberra gjalda launamanna X ehf., vegna framangreindra greiðslutímabila, nemur samtals kr. 2.788.765, að teknu tilliti til afdreginnar staðgreiðslu af launum fyrrum fyrirsvarsmanns skattaðila. Fjárhæðin sundurliðast svo sem hér greinir:

Rekstrarár Greiðslu-tímabil Vangoldin staðgreiðsla samkvæmt skilagreinum kr. Afdregin staðgreiðsla fyrrum fyrirsvarsmanns skattaðila kr. Vangoldin skilaskyld staðgreiðsla kr.
2013 október 314.833 166.027 148.806
2013 nóvember 273.323 177.617 95.706
2013 desember 165.228 102.156 63.072
Samtal kr.   753.384 445.800 307.584
2014 febrúar 457.980 88.308 369.672
2014 mars 368.557 123.952 244.605
2014 apríl 320.257 100.621 219.636
2014 maí 220.812 95.500 125.312
2014 júní 204.851 77.278 127.573
2014 júlí 531.188 39.022 492.166
2014 ágúst 351.848 129.276 222.572
2014 september 231.560 114.970 116.590
2014 október 190.171 113.540 76.631
2014 nóvember 204.877 39.022 165.855
Samtals kr.   3.082.101 921.489 2.160.612
2015 janúar 116.838 0 116.838
2015 febrúar 110.327 0 110.327
2015 mars 93.404 0 93.404
Samtals kr.   320.569 0 320.569
Samtals öll árin kr. 4.156.054 1.367.289 2.788.765

Það er mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að þetta hafi A gert á saknæman hátt, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.

Telst þessi háttsemi A brjóta í bága við ákvæði 1. og 2. mgr. 20. gr., sbr. 1. og 2. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 16. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum, sbr. aðalreglur 1.-3. gr., 1. tl. 5. gr., 1. mgr. 7. gr. og 1. og 3. mgr. 8. gr. þeirra laga.

Framangreind háttsemi varðar A sekt samkvæmt 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum.


2. Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur. Vanræksla á afhendingu virðisaukaskattsskýrslna á lögmæltum tíma.

A er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á virðisaukaskatti, sem innheimtur var í rekstri X ehf., nú afskráð, vegna uppgjörstímabilanna september–október og nóvember–desember rekstrarárið 2013 og janúar–febrúar og mars–apríl rekstrarárið 2014. Þá er honum gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna fyrrgreindra uppgjörstímabila, á lögmæltum tíma.

Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur til innheimtumanns ríkissjóðs vegna framangreindra uppgjörstímabila nemur samtals kr. 2.477.519. Fjárhæðin sundurliðast svo sem hér greinir:

Rekstrarár Uppgjörstímabil Vangoldinn virðisaukaskattur til innheimtumanns ríkissjóðs kr.
2013 sept. – okt. 630.670
2013 nóv. – des. 102.266
Samtals kr.   732.936
2014 jan. – feb. 1.111.223
2014 mars – apríl 633.360
Samtals kr.   1.744.583
Samtals bæði árin kr.   2.477.519

Það er mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að framangreindu hafi A komið til leiðar með saknæmum hætti, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.

Telst þessi háttsemi A brjóta í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr., sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. og 2. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.

Framangreind háttsemi varðar A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.

Þess er krafist að A verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“

Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 1. desember 2017, sem fylgdi kröfugerðinni.

II.

Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 4. desember 2017, var gjaldanda veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef hann vildi ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál hans og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 4. mgr. 31. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 4. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Bréfið var endursent yfirskattanefnd með því að þess var ekki vitjað, en komið var fram birtingu fyrir gjaldanda eftir ákvæðum b-liðar 1. mgr. 83. gr. laga nr. 91/1991, um meðferð einkamála, með bréfi yfirskattanefndar, dags. 12. janúar 2018. Engar athugasemdir hafa borist frá gjaldanda.

III.

Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 1. desember 2017, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, þar sem hann hafi sem fyrirsvarsmaður X ehf., kt. […], vanrækt að standa skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda launamanna félagsins tiltekin greiðslutímabil árin 2013, 2014 og 2015 og vanrækt að standa skil á virðisaukaskatti félagsins þau uppgjörstímabil árin 2013 og 2014 sem greinir í bréfinu. Gjaldandi hefur átt þess kost að koma að vörnum fyrir yfirskattanefnd í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins, en engar athugasemdir hafa borist. Þar sem gjaldandi hefur ekki gert athugasemdir við meðferð máls þessa fyrir yfirskattanefnd verður að líta svo á að hann mæli því ekki í gegn að það sæti sektarmeðferð fyrir nefndinni.

Skattrannsóknarstjóri ríkisins hóf hinn 26. janúar 2017 rannsókn á skattskilum X ehf. er beindist að skilum félagsins á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda og innheimtum virðisaukaskatti vegna rekstraráranna 2013, 2014 og 2015. Skráður tilgangur X ehf. á þessu tímabili var verktaka- og byggingastarfsemi, leiga fasteigna, kaup og sala eigna, rekstur fasteigna svo og lánastarfsemi. Samkvæmt gögnum málsins var bú X ehf. tekið til gjaldþrotaskipta 4. maí 2016 og lauk skiptum 9. desember 2016. Var félagið afskráð 28. desember 2016. Vegna rannsóknarinnar kom gjaldandi til skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins þann 10. febrúar 2017, en skýrsla var einnig tekin af B sama dag vegna málsins. Með bréfum, dags. 24. febrúar 2017, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldanda og B skýrslu um rannsóknina sem þá lá fyrir, dags. sama dag, og gaf þeim kost á að tjá sig um efni hennar. Með bréfum, dags. 8. mars 2017, lögðu gjaldandi og B fram athugasemdir sínar. Skattrannsóknarstjóri ríkisins tók saman nýja skýrslu um rannsóknina, dags. 14. mars 2017, en skýrsla þessi var afturkölluð með bréfi skattrannsóknarstjóra, dags. 17. mars 2017, þar sem láðst hefði að taka tillit til andmæla gjaldanda og B. Tók skattrannsóknarstjóri ríkisins saman nýja lokaskýrslu um rannsóknina, dags. 16. mars 2017, sem var samhljóða hinni fyrri hvað snerti efnislegar niðurstöður um vangoldna staðgreiðslu og virðisaukaskatt í rekstri X ehf., sbr. kafla um lok rannsóknarinnar.

Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 16. mars 2017, segir að rannsókn á skattskilum X ehf. hafi einkum verið byggð á upplýsingum sem fram hafi komið við fyrrgreindar skýrslutökur, innsendum staðgreiðsluskilagreinum og sundurliðunum af hálfu félagsins, virðisaukaskattsskýrslum, leiðréttingarskýrslu virðisaukaskatts, upplýsingum frá fyrirtækjaskrá ríkisskattstjóra og tekjubókhaldi ríkissjóðs, sbr. fylgiskjöl með skýrslunni, en þar er um að ræða yfirlit um greiðslur X ehf. vegna staðgreiðslu opinberra gjalda, virðisaukaskatts og opinberra gjalda.

Fram kemur í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins að rannsókn embættisins á staðgreiðsluskilum X ehf. hafi falist í því að bera fjárhæðir afdreginnar staðgreiðslu samkvæmt staðgreiðsluskilagreinum og sundurliðunum félagsins saman við greiðslur þess til innheimtumanns ríkissjóðs. Í skýrslunni er gerð grein fyrir þeirri niðurstöðu rannsóknarinnar að fyrirsvarsmaður X ehf. hafi ekki staðið skil innan lögboðins frests á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda vegna launamanna félagsins greiðslutímabilin október, nóvember og desember 2013, febrúar til og með nóvember 2014 og janúar, febrúar og mars 2015 samtals að fjárhæð 4.156.054 kr. Þá hafi fyrirsvarsmaður X ehf. vanrækt að standa skil á skilagreinum vegna staðgreiðslu opinberra gjalda á lögmæltum tíma vegna greiðslutímabilanna nóvember og desember 2013, júlí, september og nóvember 2014 og janúar og febrúar 2015. Fram kemur að vangreidd afdregin staðgreiðsla af launum fyrirsvarsmanns félagsins, A, nemi samtals 1.367.289 kr. þau tímabil sem hér um ræðir.

Rannsókn á virðisaukaskattsskilum X ehf. var samkvæmt skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins fólgin í því að bera fjárhæð innheimts virðisaukaskatts samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum saman við greiðslur þess til innheimtumanns og er rakin sú niðurstaða rannsóknarinnar að fyrrum fyrirsvarsmaður félagsins hafi ekki staðið skil á virðisaukaskatti vegna félagsins innan lögboðins frests uppgjörstímabilin september-október og nóvember-desember 2013 og janúar-febrúar og mars-apríl 2014 að fjárhæð samtals 2.477.519 kr. Þá hafi fyrirsvarsmaður félagsins vanrækt að standa skil á virðisaukaskattsskýrslum á lögmæltum tíma öll framangreind uppgjörstímabil.

Gjaldandi greindi frá því við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 10. febrúar 2017 að hann hefði verið eigandi X ehf. og starfað sem framkvæmdastjóri félagsins. Kvaðst gjaldandi hafa annast daglegan rekstur og fjármál þess. Við skýrslutökuna voru bornar undir gjaldanda fyrirliggjandi staðgreiðsluskilagreinar, virðisaukaskattsskýrslur og leiðréttingarskýrsla virðisaukaskatts X ehf. vegna þeirra greiðslu- og uppgjörstímabila sem rannsóknin tók til og kvaðst gjaldandi telja að gögnin væru vegna X ehf. Kvað gjaldandi skilagreinar og skýrslur þessar hafa verið byggðar á bókhaldsgögnum félagsins og taldi gjaldandi gögnin gefa rétta mynd af rekstri félagsins. Gjaldanda var kynnt að samkvæmt gögnum málsins hefði staðgreiðsla opinberra gjalda að fjárhæð 4.156.054 kr. vegna launamanna X ehf. tiltekin greiðslutímabil árin 2013, 2014 og 2015 ekki verið greidd á lögmæltum tíma og að virðisaukaskattur að fjárhæð 2.477.519 kr. tiltekin uppgjörstímabil árin 2013 og 2014 hefði ekki verið greiddur á lögmæltum tíma. Gerði gjaldandi ekki athugasemdir við fjárhæðirnar. Gjaldandi greindi frá því að sökum rekstrarerfiðleika hefði afdreginni staðgreiðslu og innheimtum virðisaukaskatti ekki verið skilað á lögmæltum tíma. Sagði gjaldandi að greiðslur vegna verka hefðu dregist og svo hefði ekkert orðið úr öðrum verkum. Gjaldandi kvaðst aðspurður ekki hafa óskað eftir því við innheimtumann að greiðslum X ehf. yrði ráðstafað með sérstökum hætti.

Við skýrslutöku af B, sem fram fór hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 10. febrúar 2017, sagði B að hún hefði á tímabili verið skráður fyrirsvarsmaður X ehf. af greiðasemi við gjaldanda en hún hefði að öðru leyti ekki komið nálægt rekstrinum. Gat B ekki svarað spurningum er tengdust rekstri X ehf. við skýrslutökuna.

Samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995, er refsivert ef skattskyldur maður afhendir eigi á lögmæltum tíma virðisaukaskattsskýrslu eða virðisaukaskatt sem hann hefur innheimt eða honum borið að innheimta. Í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, sbr. 2. gr. laga nr. 42/1995, er með samsvarandi hætti lýst refsivert ef launagreiðandi innir ekki af hendi þær greiðslur vegna launamanna sem hann hefur haldið eftir eða honum borið að halda eftir. Samkvæmt fortakslausum ákvæðum nefndra laga og með stoð í dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. m.a. dóma Hæstaréttar 27. febrúar 1997 (H 1997:789), 25. september 1997 (H 1997:2446), 14. janúar 1999 (H 1999:79), 18. febrúar 1999 (H 1999:544 og 550), 10. júní 1999 (H 1999:2645) og 30. mars 2000 (H 2000:1422), geta fyrirsvarsmenn lögaðila unnið til refsingar með því einu að láta ógert að skila umræddum gjöldum í ríkissjóð á tilskildum tíma, enda sé huglægum refsiskilyrðum fullnægt.

Gjaldandi, A, var daglegur stjórnandi X ehf. á þeim tíma sem mál þetta varðar og skráður stjórnarmaður, framkvæmdastjóri og prókúruhafi félagsins frá og með 7. desember 2014. Við skýrslutöku staðfesti gjaldandi að hafa annast daglegan rekstur og fjármál félagsins allan þann tíma sem málið varðar. Verður samkvæmt framansögðu að telja að gjaldandi hafi sem fyrirsvarsmaður X ehf. borið ábyrgð á skilum staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts félagsins og er sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins því réttilega beint að gjaldanda.

Til grundvallar niðurstöðu skattrannsóknarstjóra ríkisins um fjárhæð vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts X ehf. árin 2013, 2014 og 2015 liggja staðgreiðsluskilagreinar og virðisaukaskattsskýrslur sem gjaldandi hefur staðfest að varði rekstur einkahlutafélagsins, sbr. skýrslutöku af gjaldanda 10. febrúar 2017, þar sem einnig kom fram það álit gjaldanda að gögnin gæfu rétta mynd af rekstrinum. Ekki hafa komið fram athugasemdir af hálfu gjaldanda af þessu tilefni eða vegna niðurstöðu skattrannsóknarstjóra ríkisins um fjárhæð vangreidds virðisaukaskatts eða staðgreiðslu opinberra gjalda. Þykja gögn málsins ekki gefa tilefni til annars en að byggja á því að staðgreiðsla opinberra gjalda og virðisaukaskattur, sem gjaldanda bar að standa skil á vegna X ehf., hafi numið þeim fjárhæðum sem greinir í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins. Sektarkrafa skattrannsóknarstjóra í máli þessu er byggð á niðurstöðum í skýrslu embættisins.

Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins og greinargerð með kröfugerð embættisins til yfirskattanefndar er gerð grein fyrir greiðslum X ehf. til innheimtumanns vegna staðgreiðslu, virðisaukaskatts og opinberra gjalda frá því að skuldir sem um ræðir í máli þessu vegna skilaskyldrar staðgreiðslu og virðisaukaskatts byrjuðu að myndast 16. nóvember 2013. Fram kemur að á tímabilinu 16. nóvember 2013 til og með 27. nóvember 2017 voru alls greiddar 273.454 kr. vegna höfuðstóls virðisaukaskatts, en að engu leyti vegna uppgjörstímabila sem mál þetta varðar. Þá kemur fram í gögnum málsins að greiðslur til innheimtumanns ríkissjóðs vegna opinberra gjalda X ehf., þ.m.t. tryggingagjalds, voru óverulegar á þeim tíma sem hér um ræðir.

Samkvæmt framanrituðu þykir nægilega komið fram með stoð í gögnum málsins og framburði gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 10. febrúar 2017 að gjaldandi hafi vanrækt skyldur sínar, sem mælt er fyrir um í 1. og 2. mgr. 20. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, til að að standa á tilskildum tíma skil á staðgreiðslu opinberra gjalda greiðslutímabilin október, nóvember og desember 2013, febrúar til og með nóvember 2014 og janúar, febrúar og mars 2015 að fjárhæð samtals 2.788.765 kr. Þá var virðisaukaskattur X ehf. uppgjörstímabilin september-október og nóvember-desember 2013 og janúar-febrúar og mars-apríl 2014 að fjárhæð samtals 2.477.519 kr. ekki greiddur innheimtumanni ríkissjóðs á tilskildum tíma, sbr. 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988. Vegna þeirra skýringa gjaldanda að rekstrarerfiðleikar X ehf. hafi valdið þeim vanskilum á staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatti sem í málinu greinir skal tekið fram að ekki telst tæk varnarástæða að fé hafi ekki verið til í rekstri félagsins til að standa skil á umræddum gjöldum, sbr. m.a. fyrrnefndan dóm Hæstaréttar Íslands frá 30. mars 2000 (H 2000:1422).

Með vísan til þess sem rakið hefur verið telst fullnægt þeim huglægu refsiskilyrðum sem fram koma í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 2. og 3. gr. laga nr. 42/1995. Ber að ákvarða gjaldanda, A, sekt samkvæmt þessum lagaákvæðum vegna vanrækslu á skilum staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts í rekstri X ehf.

Eins og lög nr. 45/1987 og lög nr. 50/1988 hljóða eftir breytingar, sem á þeim voru gerðar með lögum nr. 42/1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem vanrækt var greiðsla á, þó að teknu tilliti til álags. Samkvæmt breytingu á greindum lögum með lögum nr. 134/2005 eiga fésektarákvæði þessi þó ekki við hafi brot einskorðast við að standa ekki skil á réttilega tilgreindri staðgreiðslu eða virðisaukaskatti samkvæmt skilagrein staðgreiðslu eða virðisaukaskattsskýrslu, enda hafi verið gerð skil á verulegum hluta skattfjárhæðar eða málsbætur eru miklar. Í tilviki gjaldanda er til þess að líta að skilagreinar staðgreiðslu, virðisaukaskattsskýrslur og leiðréttingarskýrsla virðisaukaskatts liggja fyrir vegna allra greiðslu- og uppgjörstímabila sem málið varðar og eru fjárhæðir í málinu byggðar á þeim. Hins vegar varðar mál þetta vanskil á staðgreiðslu og virðisaukaskatti vegna alllangs tímabils og á þeim tíma hafa óverulegar greiðslur verið inntar af hendi til innheimtumanns ríkissjóðs vegna X ehf. Því þykja ekki vera fyrir hendi lagaskilyrði til þess að ákvarða sekt vegna vanrækslu á skilum virðisaukaskatts lægri en lágmarksákvæði 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987 og 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988 mæla fyrir um.

Samkvæmt framansögðu og að teknu tilliti til álags samkvæmt 1. tölul. 2. mgr. 28. gr. laga nr. 45/1987 og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988 þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 10.000.000 kr. til ríkissjóðs.

Úrskurðarorð:

Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 10.000.000 kr. til ríkissjóðs.

Til baka

Þessi síða notar vefkökur. Lesa meira Loka kökum