Úrskurður yfirskattanefndar nr. 207/2010
Úrskurður nr. 207/2010
ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR
Ár 2010, miðvikudaginn 7. júlí, er tekið fyrir mál nr. 56/2009; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, kt. [...], og X ehf., kt. [...], verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Ragnheiður Snorradóttir og Valdimar Guðnason. Upp er kveðinn svofelldur
ú r s k u r ð u r :
I.
Með bréfi, dags. 11. febrúar 2009, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, kt. [...], og X ehf. (áður Y ehf.), kt. [...], fyrir brot á lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum, og lögum nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum, framin vegna rekstraráranna 2005, 2006, 2007 og 2008.
Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:
„A, sem stjórnarmanni, framkvæmdastjóra og prókúruhafa Y ehf., er gefið að sök eftirfarandi:
1. Vangoldin afdregin staðgreiðsla opinberra gjalda launamanna. Vanræksla á afhendingu skilagreina á lögmæltum tíma.
A er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda launamanna Y ehf. vegna greiðslutímabilanna júní, september, nóvember og desember rekstrarárið 2005, mars og ágúst til og með desember rekstrarárið 2006, janúar til og með desember rekstrarárið 2007 og janúar til og með mars rekstrarárið 2008. Þá er honum gefið að sök að hafa vanrækt að standa skil á skilagreinum vegna staðgreiðslu opinberra gjalda, vegna greiðslutímabilanna júní, nóvember og desember rekstrarárið 2005, nóvember og desember rekstrarárið 2006, janúar, febrúar, júlí og september til og með desember rekstrarárið 2007 og janúar til og með mars rekstrarárið 2008, á lögmæltum tíma. Vangoldin afdregin skilaskyld staðgreiðsla opinberra gjalda launamanna Y ehf., vegna framangreindra greiðslutímabila, nemur samtals kr. 6.066.070. Tekið hefur verið tillit til afdreginnar staðgreiðslu af launum A. Fjárhæðin sundurliðast svo sem hér greinir:
| Rekstrarár | Greiðslu-tímabil | Til greiðslu sam-kvæmt rannsókn | Afdregin staðgreiðsla A | Vangoldin skilaskyld staðgreiðsla kr. |
| 2005 | júní | 73.752 | 36.876 | 36.876 |
| 2005 | september | 230.504 | 36.876 | 193.628 |
| 2005 | nóvember | 212.571 | 36.876 | 175.695 |
| 2005 | desember | 220.533 | 36.876 | 183.657 |
| Samtals kr. | 737.360 | 147.504 | 589.856 | |
| 2006 | mars | 280.997 | 36.009 | 244.988 |
| 2006 | ágúst | 265.179 | 36.009 | 229.170 |
| 2006 | september | 166.514 | 36.009 | 130.505 |
| 2006 | október | 163.096 | 36.009 | 127.087 |
| 2006 | nóvember | 105.318 | 36.009 | 69.309 |
| 2006 | desember | 105.318 | 36.009 | 69.309 |
| Samtals kr. | 1.086.422 | 216.054 | 870.368 | |
| 2007 | janúar | 90.715 | 31.117 | 59.598 |
| 2007 | febrúar | 90.715 | 31.117 | 59.598 |
| 2007 | mars | 90.715 | 31.117 | 59.598 |
| 2007 | apríl | 90.715 | 31.117 | 59.598 |
| 2007 | maí | 90.715 | 31.117 | 59.598 |
| 2007 | júní | 382.704 | 31.117 | 351.587 |
| 2007 | júlí | 168.965 | 31.117 | 137.848 |
| 2007 | ágúst | 492.596 | 31.117 | 461.479 |
| 2007 | september | 893.201 | 94.385 | 798.816 |
| 2007 | október | 626.591 | 31.117 | 595.474 |
| 2007 | nóvember | 443.306 | 31.117 | 412.189 |
| 2007 | desember | 138.114 | 31.117 | 106.997 |
| Samtals kr. | 3.599.052 | 436.672 | 3.162.380 | |
| 2008 | janúar | 382.766 | 29.233 | 353.533 |
| 2008 | febrúar | 678.883 | 29.233 | 649.650 |
| 2008 | mars | 469.516 | 29.233 | 440.283 |
| Samtals kr. | 1.531.165 | 87.699 | 1.443.466 | |
| Samtals öll árin | 6.953.999 | 887.929 | 6.066.070 |
Það er mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að þetta hafi A gert á saknæman hátt, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.
Telst þessi háttsemi A brjóta í bága við ákvæði 1. og 2. mgr. 20. gr., sbr. 1. og 2. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 16. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum, sbr. aðalreglur 1.-3. gr., 1. tl. 5. gr., 1. mgr. 7. gr og 1. og 3. mgr. 8. gr. þeirra laga.
Framangreind háttsemi varðar A sekt samkvæmt 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum.
Háttsemin varðar Y ehf. sekt samkvæmt 9. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987 um staðgreiðslu opinberra gjalda, sbr. 2. gr. laga nr. 42/1995.
2. Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur.
A er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á virðisaukaskatti sem innheimtur var í rekstri Y ehf. vegna uppgjörstímabilanna september–október rekstrarárið 2006 og janúar–febrúar, mars–apríl og september–október rekstrarárið 2007. Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur til innheimtumanns ríkissjóðs vegna framangreindra uppgjörstímabila nemur samtals kr. 2.139.377. Fjárhæðin sundurliðast svo sem hér greinir:
| Rekstrarár | Uppgjörstímabil |
Vangoldinn virðisaukaskattur til innheimtumanns ríkissjóðs kr. |
| 2006 | sept. – okt. | 928.311 |
| Samtals kr. | 928.311 | |
| 2007 | jan. – feb. | 454.481 |
| 2007 | mars – apríl | 667.298 |
| 2007 | sept. – okt. | 89.287 |
| Samtals kr. | 1.211.066 | |
| Samtals bæði árin | 2.139.377 |
Er það mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að þetta hafi A gert á saknæman hátt, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.
Telst þessi háttsemi A brjóta í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr., sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. og 2. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Varðar framanlýst háttsemi A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Háttsemin varðar Y ehf. sekt samkvæmt 8. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995.
Þess er krafist að A og Y ehf. verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 11. febrúar 2009, sem fylgdi kröfugerðinni.
II.
Með bréfum yfirskattanefndar, dags. 25. mars 2009, var gjaldendum veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef þeir vildu ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál þeirra og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 2. mgr. 31. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda. Voru bréf þessi birt gjaldanda, A, eftir ákvæðum b-liðar 1. mgr. 83. gr. laga nr. 91/1991, um meðferð einkamála, í framhaldi af því að gjaldendur vitjuðu ekki ábyrgðarbréfa nefndarinnar, dags. 13. febrúar 2009, um sama efni.
Með bréfi dags. 2. apríl 2009, óskaði gjaldandi, A, eftir gögnum sem skattrannsóknarstjóri vísar til í greinargerð sinni. Frestur til að skila vörn í málinu til yfirskattanefndar var í kjölfarið framlengdur til 1. júní 2009. Athugasemdir hafa ekki borist frá gjaldendum.
III.
Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 11. febrúar 2009, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með því að hann hafi sem fyrirsvarsmaður Y ehf. (nú X ehf.), kt. [...], vanrækt að standa skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda launamanna félagsins tiltekin greiðslutímabil árin 2005, 2006, 2007 og 2008 og vanrækt skil á virðisaukaskatti félagsins þau uppgjörstímabil árin 2006 og 2007 sem greinir í bréfinu. Þá er þess krafist að Y ehf. verði gerð sekt af sömu ástæðu. Gjaldendur hafa átt þess kost að koma að vörnum fyrir yfirskattanefnd í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins, en engar athugasemdir hafa borist. Þar sem gjaldendur hafa ekki gert athugasemdir við meðferð máls þessa fyrir yfirskattanefnd verður að líta svo á að þeir mæli því ekki í gegn að það sæti sektarmeðferð fyrir nefndinni.
Skattrannsóknarstjóri ríkisins hóf hinn 12. júní 2008 rannsókn á skattskilum Y ehf. er beindist að skilum félagsins á staðgreiðslu opinberra gjalda vegna launamanna félagsins og virðisaukaskatti árin 2005, 2006, 2007 og 2008. Skráður tilgangur Y ehf. á þessu tímabili var [...] Vegna rannsóknarinnar kom gjaldandi, A, til skýrslutöku hjá embætti skattrannsóknarstjóra ríkisins dagana 25. júní 2008 og 8. júlí 2008. Með bréfum, dags. 10. júlí 2008, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldendum skýrslu um rannsóknina, dags. 10. júlí 2008, og gaf þeim kost á að tjá sig um efni hennar. Andmæli bárust ekki. Í framhaldi af þessu tók skattrannsóknarstjóri ríkisins saman nýja skýrslu um rannsóknina, dags. 29. júlí 2008, sem var efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 29. júlí 2008, segir að rannsókn á skattskilum Y ehf. hafi einkum verið byggð á upplýsingum sem fram hafi komið við fyrrgreindar skýrslutökur, upplýsingum frá fyrirtækjaskrá ríkisskattstjóra, staðgreiðsluskilagreinum Y ehf. ásamt sundurliðunum með þeim, virðisaukaskattsskýrslum félagsins, upplýsingum úr bókhaldi félagsins, svo og tekjubókhaldi ríkissjóðs, sbr. fylgiskjöl með skýrslunni, en þar er um að ræða yfirlit yfir greiðslur Y ehf. vegna staðgreiðslu opinberra gjalda, virðisaukaskatts og opinberra gjalda.
Fram kemur í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins að rannsókn embættisins á staðgreiðsluskilum Y ehf. hafi falist í því að bera fjárhæðir afdreginnar staðgreiðslu samkvæmt bókhaldi félagsins, staðgreiðsluskilagreinum og sundurliðunum saman við greiðslur þess til innheimtumanns ríkissjóðs. Í skýrslunni er gerð grein fyrir þeirri niðurstöðu rannsóknarinnar að fyrirsvarsmaður Y ehf. hafi ekki staðið skil innan lögboðins frests á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda vegna launamanna félagsins greiðslutímabilin júní, september, nóvember og desember 2005, mars, ágúst, september, október, nóvember og desember 2006, janúar til og með desember 2007 og janúar, febrúar og mars 2008, samtals að fjárhæð 6.953.999 kr. Fram kemur að greiddar hafi verið 203.982 kr. inn á höfuðstól staðgreiðsluskuldar vegna umræddra greiðslutímabila svo og að afdregin staðgreiðsla af launum fyrirsvarsmanns Y ehf. hafi verið samtals 887.929 kr. á sama tímabili.
Rannsókn á virðisaukaskattsskilum Y ehf. var samkvæmt skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins fólgin í því að bera fjárhæð innheimts virðisaukaskatts samkvæmt bókhaldi og virðisaukaskattsskýrslum félagsins saman við greiðslur þess til innheimtumanns. Í skýrslunni er rakin sú niðurstaða rannsóknarinnar að fyrirsvarsmaður félagsins hafi ekki staðið skil innan lögboðins frests á innheimtum virðisaukaskatti vegna félagsins uppgjörstímabilin september-október 2006 og janúar-febrúar, mars-apríl og september-október 2007 að fjárhæð samtals 1.955.668 kr. Er þá miðað við fjárhæðir samkvæmt því sem bókhald félagsins var talið bera með sér, en samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum félagins fyrir umrædd uppgjörstímabil var virðisaukaskattur til greiðslu samtals 2.160.139 kr.
Gjaldandi, A, staðfesti við skýrslutöku, sem fram fór hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 25. júní 2008, að hann væri framkvæmdastjóri og stjórnarmaður Y ehf. Gjaldandi kannaðist við skilagreinar staðgreiðslu og virðisaukaskattsskýrslur vegna þeirra greiðslu- og uppgjörstímabila árin 2005, 2006, 2007 og 2008 sem rannsóknin tók til og kvað Z hafa unnið skýrslur þessar og skilagreinar á grundvelli bókhalds og bókhaldsgagna. Kvaðst gjaldandi telja að staðgreiðsluskilagreinar og virðisaukaskattsskýrslur gæfu rétta mynd af rekstri Y ehf. Gjaldanda var kynnt að samkvæmt gögnum málsins hefði staðgreiðsla opinberra gjalda að fjárhæð 6.953.999 kr. vegna launamanna Y ehf. umrædd greiðslutímabil staðgreiðslu árin 2005, 2006, 2007 og 2008 ekki verið greidd á lögmæltum tíma. Í skýrslutöku þann 8. júlí 2008 var gjaldanda kynnt að samkvæmt gögnum málsins hefði virðisaukaskattur að fjárhæð 2.323.086 kr. vegna uppgjörstímabilanna september-október 2006, janúar-febrúar, mars-apríl og september-október 2007 hefði ekki verið greiddur á lögmæltum tíma. Af hálfu gjaldanda voru ekki gerðar athugasemdir við þessar fjárhæðir. Fram kom af hálfu gjaldanda við umræddar skýrslutökur að fjárskortur hafi valdið því að ekki voru gerð skil á staðgreiðslu og virðisaukaskatti. Gjaldandi kvað féð hafa farið í rekstur skattaðila. Aðspurður greindi gjaldandi frá því að hann teldi að starfsmenn Y ehf. hefðu fengið laun sín greidd að fullu samkvæmt launaseðlum, þó ekki alltaf á réttum tíma, þrátt fyrir að staðgreiðslu hefði ekki verið skilað. Gjaldandi kvaðst ekki hafa óskað eftir því við innheimtumann að greiðslum Y ehf. yrði ráðstafað með sérstökum hætti.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins er vakin athygli á því að röng fjárhæð virðisaukaskatts hafi verið borin undir gjaldanda við skýrslutöku, enda nemi virðisaukaskattur til greiðslu samkvæmt bókhaldi 1.955.668 kr. en ekki 2.323.086 kr.
Samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995, er refsivert ef skattskyldur maður afhendir eigi á lögmæltum tíma virðisaukaskattsskýrslu eða virðisaukaskatt sem hann hefur innheimt eða honum borið að innheimta. Í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, sbr. 2. gr. laga nr. 42/1995, er með samsvarandi hætti lýst refsivert ef launagreiðandi innir ekki af hendi þær greiðslur vegna launamanna sem hann hefur haldið eftir eða honum borið að halda eftir. Samkvæmt fortakslausum ákvæðum nefndra laga og með stoð í dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. m.a. dóma Hæstaréttar 27. febrúar 1997 (H 1997:789), 25. september 1997 (H 1997:2446), 14. janúar 1999 (H 1999:79), 18. febrúar 1999 (H 1999:544 og 550), 10. júní 1999 (H 1999:2645) og 30. mars 2000 (H 2000:1422), geta fyrirsvarsmenn lögaðila unnið til refsingar með því einu að láta ógert að skila umræddum gjöldum í ríkissjóð á tilskildum tíma, enda sé huglægum refsiskilyrðum fullnægt.
Gjaldandi, A, var stjórnarmaður og framkvæmdastjóri Y ehf. á þeim tíma sem mál þetta varðar. Gjaldandi bar því ábyrgð á daglegum rekstri félagsins, þar á meðal fjárreiðum, og var til þess bær að taka ákvörðun um hvaða kröfur á hendur félaginu skyldu greiddar og hverjar ekki. Samkvæmt framangreindu telst gjaldandi hafa borið ábyrgð á skilum staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts Y ehf. og er sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins því réttilega beint að honum.
Til grundvallar niðurstöðu skattrannsóknarstjóra ríkisins um fjárhæð vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda og vangreidds virðisaukaskatts Y ehf. árin 2005, 2006, 2007 og 2008 liggur bókhald félagsins, staðgreiðsluskilagreinar og virðisaukaskattsskýrslur sem gjaldandi, A, hefur staðfest að varði rekstur einkahlutafélagsins, sbr. skýrslutökur 25. júní 2008 og 8. júlí 2008, þar sem einnig kom fram það álit gjaldanda að gögnin gæfu rétta mynd af rekstrinum. Verður samkvæmt þessu byggt á því að staðgreiðsla opinberra gjalda og virðisaukaskattur, sem gjaldanda bar að standa skil á vegna Y ehf., hafi numið þeim fjárhæðum sem greinir í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, enda þykir ekkert hafa komið fram sem gefur tilefni til annars. Sektarkrafa skattrannsóknarstjóra í máli þessu er byggð niðurstöðum í skýrslu embættisins að öðru leyti en því að ekki er gerð krafa um ákvörðun sektar vegna vangreiddrar staðgreiðslu að fjárhæð 887.929 kr. af launum gjaldanda. Þó er í sektarkröfu ekki tekið tillit til inneignar Y ehf. vegna virðisaukaskatts uppgjörstímabilið júlí-ágúst 2007 að fjárhæð 183.709 kr., sbr. fskj. 11.4 með skýrslunni, þannig að sektarkrafa er þeirri fjárhæð hærri en niðurstaða rannsóknarskýrslu gefur tilefni til. Engar skýringar eru á þessu í greinargerð skattrannsóknarstjóra ríkisins með sektarkröfu til yfirskattanefndar. Þykir eftir atvikum rétt að taka tillit til fyrrgreindrar inneignar, sem ekki verður séð að hafi verið vefengd, við úrlausn máls þessa.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins og greinargerð með kröfugerð embættisins til yfirskattanefndar er gerð grein fyrir greiðslum Y ehf. til innheimtumanns vegna staðgreiðslu, virðisaukaskatts og opinberra gjalda frá því að skuldir sem um ræðir í máli þessu vegna staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts byrjuðu að myndast 15. júlí 2005. Fram kemur að á tímabilinu 15. júlí 2005 til og með 10. febrúar 2009 voru alls greiddar 3.461.065 kr. vegna höfuðstóls skilaskyldrar staðgreiðslu Y ehf. Þar af var 493.558 kr. ráðstafað inn á höfuðstól skilaskyldrar staðgreiðslu félagsins greiðslutímabil sem málið varðar, nánar tiltekið júní, september og nóvember 2005. Þá voru alls greiddar 13.691.637 kr. vegna höfuðstóls virðisaukaskatts félagsins, en þar af var 398.492 kr. ráðstafað inn á uppgjörstímabilið september-október 2006. Eins og mál þetta er lagt fyrir af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins þykir rétt að greindar fjárhæðir vegna tímabila sem mál þetta tekur til, sem gjaldandi stóð samkvæmt framangreindu skil á áður en málið var sent yfirskattanefnd til meðferðar, komi til frádráttar fjárhæð vangreiddrar staðgreiðslu og virðisaukaskatts samkvæmt kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins, enda er það í samræmi við það sem tíðkast hefur við meðferð hliðstæðra mála fyrir yfirskattanefnd. Samkvæmt framansögðu verður í máli þessu byggt á vangreiddri staðgreiðslu að fjárhæð 5.572.512 kr. og vangreiddum virðisaukaskatti að fjárhæð 1.557.176 kr.
Sá hluti greiðslna Y ehf. á umræddu tímabili, sem innheimtumaður ríkissjóðs hefur samkvæmt yfirliti skattrannsóknarstjóra ríkisins ráðstafað til greiðslu dráttarvaxta, álags og kostnaðar vegna staðgreiðslu, nam 1.143.137 kr., en hliðstæðar greiðslur vegna virðisaukaskatts voru að fjárhæð 1.889.232 kr. Þá kemur fram í gögnum málsins að greiðslur til innheimtumanns ríkissjóðs vegna opinberra gjalda Y ehf., þ.m.t. tryggingagjalds, á þeim tíma sem hér um ræðir, námu 5.131.484 kr. og var innborgunum að hluta varið til greiðslu dráttarvaxta og kostnaðar. Aðrar greiðslur félagsins til innheimtumanns en vegna höfuðstóls staðgreiðslu og virðisaukaskatts námu samkvæmt þessu samtals 8.163.853 kr.
Með dómi Hæstaréttar Íslands 2. október 2003 (H 2003:3178), sem varðar hliðstætt mál, var því hafnað að greiðslur, sem innheimtumaður hefur ráðstafað upp í álag, dráttarvexti og kostnað, geti haft áhrif á sakarmat og komið með beinum hætti til frádráttar skattskuld sem viðurlagaákvörðun tekur til. Ekki verður talið að breyting með lögum nr. 134/2005 á refsiákvæðum laga nr. 45/1987 og nr. 50/1988 haggi þessari dómaframkvæmd. Með breytingalögum þessum er hins vegar skýrt kveðið á um það að greiðslur skattaðila á verulegum hluta skattfjárhæðar geti að uppfylltum ákveðnum skilyrðum leitt til þess að ákvæði um lágmark sektarrefsingar eigi ekki við. Samkvæmt dómum Hæstaréttar Íslands 30. mars 2006 í málunum nr. 428/2005 og 469/2005 ber að taka í þessu sambandi tillit til innborgana sem ráðstafað hefur verið til greiðslu álags vegna vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda starfsmanna og vangreidds virðisaukaskatts, svo og skuli fara á sama hátt með greiðslur vegna staðgreiðslu opinberra gjalda þess fyrirsvarsmanns sem refsiábyrgð sætir. Ekki verður annað séð en að líta megi með hliðstæðum hætti til greiðslna viðkomandi skattaðila sem innheimtumaður hefur ráðstafað upp í dráttarvexti og kostnað, og eftir atvikum til greiðslu á opinberum gjöldum, enda er það í samræmi við úrskurðaframkvæmd fyrir gildistöku laga nr. 134/2005, sbr. og fyrrgreindan dóm Hæstaréttar frá árinu 2003 og aðra dóma í hliðstæðum málum, m.a. H 2000:2387. Eins og mál þetta liggur fyrir þykir því mega taka tillit til fyrrgreindra greiðslna Y ehf. að fjárhæð samtals 8.163.853 kr.
Samkvæmt því sem að framan er rakið og gögnum málsins að öðru leyti var afdregin staðgreiðsla opinberra gjalda vegna launamanna Y ehf. greiðslutímabilin júní, september, nóvember og desember 2005, mars, ágúst, september, október, nóvember og desember 2006, janúar til og með desember 2007 og janúar, febrúar og mars 2008, samtals að fjárhæð 5.572.512 kr., ekki greidd til innheimtumanns ríkissjóðs á tilskildum tíma, sbr. 1. og 2. mgr. 20. gr. laga nr. 45/1987. Þá var virðisaukaskattur Y ehf. að fjárhæð 1.557.176 kr. uppgjörstímabilin september-október 2006 og janúar-febrúar, mars-apríl og september-október 2007 ekki greiddur innheimtumanni ríkissjóðs á tilskildum tíma, sbr. 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988. Vegna skýringa gjaldanda um að fjárhagsvandræði í rekstri Y ehf. hafi valdið þeim vanskilum á staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatti sem í málinu greinir skal tekið fram að ekki telst tæk varnarástæða að fé hafi ekki verið til í rekstri félagsins til að standa skil á umræddum gjöldum, sbr. m.a. fyrrnefndan dóm Hæstaréttar Íslands frá 30. mars 2000 (H 2000:1422).
Með vísan til þess sem rakið hefur verið telst fullnægt þeim huglægu refsiskilyrðum sem fram koma í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 2. og 3. gr. laga nr. 42/1995. Ber að ákvarða gjaldanda, A, sekt samkvæmt þessum lagaákvæðum vegna vanrækslu á skilum staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts í rekstri Y ehf.
Eins og lög nr. 45/1987 og lög nr. 50/1988 hljóða eftir breytingar, sem á þeim voru gerðar með lögum nr. 42/1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem vanrækt var greiðsla á, þó að teknu tilliti til álags. Samkvæmt breytingu á greindum lögum með lögum nr. 134/2005 eiga fésektarákvæði þessi þó ekki við hafi brot einskorðast við að standa ekki skil á réttilega tilgreindri staðgreiðslu eða virðisaukaskatti samkvæmt skilagrein staðgreiðslu eða virðisaukaskattsskýrslu, enda hafi verið gerð skil á verulegum hluta skattfjárhæðar eða málsbætur eru miklar.
Í tilviki gjaldanda er til þess að líta að skilagreinar staðgreiðslu og virðisaukaskattsskýrslur Y ehf. liggja fyrir vegna allra tímabila staðgreiðslu og virðisaukaskatts sem málið varðar, þótt skil þeirra hafi dregist nokkuð, og eru fjárhæðir í málinu byggðar á þeim og bókhaldi félagsins. Sem fyrr segir verður lagt til grundvallar að greiðslur til innheimtumanns ríkissjóðs, sem hér beri að líta til, hafi samtals numið 8.163.853 kr. Er hér um að ræða hærri fjárhæð en svarar til staðgreiðslu og virðisaukaskatts sem í málinu greinir. Í samræmi við dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. fyrrgreinda dóma frá 30. mars 2006, verður því talið að sú undantekning frá fésektarlágmarki, sem mælt er fyrir um í lögum nr. 134/2006, taki til máls þessa í heild. Samkvæmt framansögðu og að teknu tilliti til álags samkvæmt 1. tölul. 2. mgr. 28. gr. laga nr. 45/1987 og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988 þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 700.000 kr. til ríkissjóðs.
Upplýst hefur verið í máli þessu að bú X ehf. (áður Y ehf.), hefur verið tekið til gjaldþrotameðferðar. Að því virtu og svo sem mál þetta liggur fyrir þykja ekki efni til að gera félaginu sekt vegna framangreindra brota á lögum nr. 45/1987 og 50/1988.
Úrskurðarorð:
Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 700.000 kr. til ríkissjóðs. Þrotabúi X ehf. verður ekki gerð sekt í máli þessu.
