Úrskurður yfirskattanefndar nr. 338/2010
Úrskurður nr. 338/2010
ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR
Ár 2010, miðvikudaginn 10. nóvember, er tekið fyrir mál nr. 251/2009; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, kt. [...], verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Sverrir Örn Björnsson og Valdimar Guðnason. Upp er kveðinn svofelldur
ú r s k u r ð u r :
I.
Með bréfi, dags. 29. júní 2009, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, kt. [...], fyrir brot á lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum, framin vegna rekstraráranna 2004, 2005 og 2006.
Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:
„A er gefið að sök eftirfarandi:
Skil á efnislega röngum virðisaukaskattsskýrslum. Vanræksla á skilum á virðisaukaskattsskýrslum. Vanframtalin skattskyld velta og útskattur. Mögulegur innskattur.
A er gefið að sök að hafa, að því er best verður séð af ásetningi, en í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi, staðið skattstjóranum í Reykjanesumdæmi skil á efnislega röngum virðisaukaskattsskýrslum, vegna virðisaukaskattsskyldrar starfsemi sinnar, uppgjörstímabilin janúar–febrúar og mars–apríl rekstrarárið 2004. Þá er A gefið að sök að hafa vanrækt að standa skattstjóranum í Reykjanesumdæmi skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna virðisaukaskattsskyldrar starfsemi sinnar, uppgjörstímabilin maí–júní rekstrarárið 2004 til og með nóvember–desember rekstrarárið 2006. Með framangreindri háttsemi vanframtaldi A skattskylda veltu og útskatt framangreind uppgjörstímabil, að undanskyldu uppgjörstímabilinu nóvember–desember rekstrarárið 2005. Samkvæmt niðurstöðu rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins nemur vanframtalin skattskyld velta samtals kr. 19.526.165 og vanframtalinn útskattur samtals kr. 4.783.913. Mögulegur vanframtalinn innskattur nam samtals kr. 944.696.
Sundurliðast vanframtalin skattskyld velta, útskattur og mögulegur innskattur, samkvæmt fyrirliggjandi gögnum svo sem hér greinir:
| Rekstrarár | Uppgjörstímabil | Vanframtalin skattskyld velta | Vanframtalinn útskattur | Mögulegur vanframtalinn innskattur |
| 2004 | janúar – febrúar | 159.999 | 39.200 | -7.914 |
| 2004 | mars – apríl | 537.720 | 131.743 | 14.356 |
| 2004 | maí – júní | 3.332.000 | 816.340 | 601.678 |
| 2004 | júlí – ágúst | 1.350.000 | 330.750 | 21.323 |
| 2004 | september – október | 1.306.385 | 320.064 | 65.325 |
| 2004 | nóvember – desember | 1.428.000 | 349.860 | 96.197 |
| Samtals kr. | 8.114.104 | 1.987.957 | 790.965 |
| Rekstrarár | Uppgjörstímabil | Vanframtalin skattskyld velta | Vanframtalinn útskattur | Mögulegur vanframtalinn innskattur |
| 2005 | janúar – febrúar | 966.000 | 236.670 | 58.946 |
| 2005 | mars – apríl | 946.000 | 231.770 | 16.035 |
| 2005 | maí – júní | 3.203.500 | 784.857 | 65.830 |
| 2005 | júlí – ágúst | 1.595.500 | 390.898 | 11.870 |
| 2005 | september – október | 713.592 | 174.830 | 1.050 |
| 2005 | nóvember – desember | 0 | 0 | 0 |
| Samtals kr. | 7.424.592 | 1.819.025 | 153.731 |
| Rekstrarár | Uppgjörstímabil | Vanframtalin skattskyld velta | Vanframtalinn útskattur | Mögulegur vanframtalinn innskattur |
| 2006 | janúar – febrúar | 856.707 | 209.893 | 0 |
| 2006 | mars – apríl | 639.357 | 156.643 | 0 |
| 2006 | maí – júní | 432.932 | 106.068 | 0 |
| 2006 | júlí – ágúst | 643.855 | 157.745 | 0 |
| 2006 | september – október | 786.506 | 192.694 | 0 |
| 2006 | nóvember – desember | 628.112 | 153.888 | 0 |
| Samtals kr. | 3.987.469 | 976.931 | 0 | |
| Samtals öll árin | 19.526.165 | 4.783.913 | 944.696 |
Sú háttsemi A sem hér hefur verið lýst brýtur í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 24. gr. sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt með áorðnum breytingum.
Varðar framanlýst háttsemi A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt.
Við endurákvörðun á virðisaukaskatti vegna rekstraráranna 2004 og 2005 hefur A verið gert að sæta álagi á vangreiddan virðisaukaskatt á grundvelli 27. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, kr. 39.782. Við endurákvörðun á virðisaukaskatti vegna rekstrarársins 2006 varð lækkun á álagi á vangreiddan virðisaukaskatt á grundvelli 27. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, kr. 49.307.
Þess er krafist að A verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 29. júní 2009, sem fylgdi kröfugerðinni.
II.
Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 1. júlí 2009, var gjaldanda veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef hann vildi ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál hans og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 2. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Engar athugasemdir hafa borist frá gjaldanda.
III.
1. Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 29. júní 2009, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Gjaldandi hefur átt þess kost að koma að vörnum fyrir yfirskattanefnd í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins, en engar athugasemdir hafa borist. Þar sem gjaldandi hefur ekki gert athugasemdir við meðferð máls þessa fyrir yfirskattanefnd verður að líta svo á að hann mæli því ekki í gegn að það sæti sektarmeðferð fyrir nefndinni.
2. Sektarkrafa skattrannsóknarstjóra ríkisins í máli þessu er byggð á niðurstöðum rannsóknar embættisins á bókhaldi og skattskilum gjaldanda vegna rekstraráranna 2004, 2005 og 2006, sbr. skýrslu um rannsóknina, dags. 20. október 2008. Rannsókn þessi hófst formlega hinn 27. júní 2008 og beindist að bókhaldi og virðisaukaskattsskilum gjaldanda vegna sjálfstæðrar starfsemi hans við járnabindingar á rannsóknartímabilinu. Var rannsóknin einkum byggð á upplýsingum sem fram komu við skýrslutökur af gjaldanda dagana 27. ágúst 2008 og 17. september 2008 og á bókhaldsgögnum gjaldanda og upplýsingum úr upplýsingakerfi ríkisskattstjóra. Með bréfi, dags. 1. október 2008, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldanda skýrslu um rannsóknina, sem dagsett var sama dag, og gaf honum kost á að tjá sig um efni hennar áður en ákvörðun yrði tekin um framhald málsins. Engar athugasemdir voru gerðar af hálfu gjaldanda og var lokaskýrsla skattrannsóknarstjóra ríkisins efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 20. október 2008, voru helstu niðurstöður rannsóknarinnar dregnar saman með svofelldum hætti:
„Niðurstöður rannsóknar á bókhaldi og virðisaukaskattsskilum skattaðila fyrir rekstrarárin 2004, 2005 og 2006 eru:
·1 Virðisaukaskattsskýrslum vegna uppgjörstímabilanna maí-júní til og með nóvember-desember 2004 og vegna rekstraráranna 2005 og 2006 hefur ekki verið skilað.
·2 Bókhald hefur ekki verið fært.
·3 Að mati skattrannsóknarstjóra þykir starfssamband skattaðila og X ehf. vera verktakasamband.
·4 Skattskyld velta er vantalin.
·5 Útskattur er vantalinn.
·6 Mögulegur vantalinn innskattur vegna rekstraráranna 2004, 2005 og 2006 er kr. 944.696.“
Þá gerði skattrannsóknarstjóri ríkisins tölulega grein fyrir niðurstöðum rannsóknarinnar í töflu í niðurlagi skýrslu sinnar. Þar kom fram að vantalin skattskyld velta gjaldanda var talin nema 8.114.104 kr. rekstrarárið 2004, 7.424.592 kr. rekstrarárið 2005 og 3.987.469 kr. rekstrarárið 2006, eða samtals 19.526.165 kr. öll árin og vantalinn útskattur því samtals 4.783.913 kr. greind ár.
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins var mál gjaldanda sent ríkisskattstjóra til meðferðar, sbr. 5. mgr. 39. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. bréf skattrannsóknarstjóra, dags. 21. október 2008. Á grundvelli rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins og í framhaldi af bréfi til gjaldanda, dags. 19. nóvember 2008, sem gjaldandi svaraði ekki, endurákvarðaði ríkisskattstjóri með úrskurði, dags. 16. desember 2008, virðisaukaskatt gjaldanda árin 2004, 2005 og 2006. Samkvæmt úrskurðinum var skattskyld velta gjaldanda ákvörðuð samtals 8.114.104 kr. rekstrarárið 2004, 7.424.592 kr. rekstrarárið 2005 og 3.987.496 kr. rekstrarárið 2006, og kom fram að þær fjárhæðir væru í samræmi við niðurstöður skattrannsóknarstjóra ríkisins. Að teknu tilliti til innskatts, sem ríkisskattstjóri ákvarðaði 1.387.758 kr. árið 2004 og 153.731 kr. árið 2005, varð virðisaukaskattur til greiðslu 600.199 kr. árið 2004, 1.665.294 kr. árið 2005 og 976.931 kr. árið 2006 auk álags samkvæmt 1. og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988. Gjaldandi nýtti sér ekki heimilaðar málskotsleiðir vegna þessa úrskurðar ríkisskattstjóra.
3. Fram kemur í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 20. október 2008, að gjaldandi hafi staðið skil á virðisaukaskattsskýrslum fyrir uppgjörstímabilin janúar-febrúar og mars-apríl 2004. Við skýrslutöku 27. ágúst 2008 kannaðist gjaldandi við skýrslur þessar og kvaðst hafa séð um gerð þeirra. Gjaldandi sagði að fjárhagserfiðleikar hefðu valdið því að hann stóð ekki skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna uppgjörstímabilanna maí-júní til og með nóvember-desember 2004, janúar-febrúar til og með nóvember-desember 2005 og janúar-febrúar til og með nóvember-desember 2006. Bókhaldsgögn gjaldanda vegna rekstraráranna 2004, 2005 og 2006 voru afhent skattrannsóknarstjóra ríkisins, en bókhald var ekki fært vegna greindra ára. Við rannsóknina komu fram sölureikningar úr þremur reikningsheftum gjaldanda frá árunum 2004, 2005 og 2006.
Niðurstöður skattrannsóknarstjóra ríkisins um fjárhæð skattskyldrar veltu gjaldanda á árunum 2004, 2005 og 2006 byggja á umræddum sölureikningum gjaldanda. Nánar tiltekið er um að ræða 38 sölureikninga árið 2004, samtals að fjárhæð 14.169.169 kr., 36 sölureikninga árið 2005, samtals að fjárhæð 9.243.617 kr., og sex sölureikninga árið 2006, samtals að fjárhæð 4.964.000 kr., sem allir voru gefnir út af gjaldanda vegna seldrar vinnu á tímabilinu janúar 2004 til og með desember 2006. Virðisaukaskattur er tilgreindur á öllum sölureikningum gjaldanda, samtals að fjárhæð 2.788.311 kr. árið 2004, 1.819.025 kr. árið 2005 og 976.931 kr. árið 2006. Við skýrslutöku 27. ágúst 2008 voru afrit umræddra sölureikninga gjaldanda lögð fyrir hann, samtals að fjárhæð 28.377.186 kr., ásamt samantekt skattrannsóknarstjóra ríkisins, og staðfesti gjaldandi að hafa gefið sölureikningana út og fengið þá greidda. Að teknu tilliti til tilgreindrar skattskyldrar veltu samkvæmt fyrirliggjandi virðisaukaskattsskýrslum gjaldanda uppgjörstímabilin janúar-febrúar og mars-apríl 2004 er niðurstaða skattrannsóknarstjóra ríkisins um þennan þátt sú að skattskyld velta sé vantalin um samtals 8.144.104 kr. árið 2004, 7.424.592 kr. árið 2005 og 3.987.469 kr. árið 2006 og útskattur um 1.987.957 kr. fyrsta árið, 1.819.025 kr. annað árið og 976.931 kr. þriðja árið.
Í kafla um rannsókn á innskatti kemur fram að samkvæmt bókhaldsgögnum gjaldanda nemi mögulegur vantalinn innskattur 790.965 kr. árið 2004 og 153.731 kr. árið 2005. Er rakið að við skýrslutöku hafi bókhaldsgögn gjaldanda verið lögð fyrir hann ásamt samantekt skattrannsóknarstjóra. Er gerð grein fyrir þeim svörum gjaldanda að umræddur innskattur væri vegna starfsemi hans og að hann vissi ekki hvort um frekari rekstrargjöld væri að ræða. Kvaðst gjaldandi ætla að kanna það og koma gögnum þar um til skattrannsóknarstjóra fyrir 3. september 2008. Engin gögn bárust vegna innskatts fyrir lok rannsóknar skattrannsóknarstjóra.
4. Gjaldandi hefur sem fyrr segir ekki gert athugasemdir í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins og við skýrslutökur, sem fram fóru hjá skattrannsóknarstjóra vegna rannsóknar málsins, kom fram viðurkenning gjaldanda á því að hann hefði ekki staðið skil á virðisaukaskattsskýrslum og innheimtum virðisaukaskatti vegna seldrar þjónustu á árunum 2004, 2005 og 2006. Í máli því, sem hér er til meðferðar, er um að tefla kröfugerð um ákvörðun sektar á hendur gjaldanda samkvæmt þar tilgreindum ákvæðum 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sem gera ráð fyrir því að sektarákvörðun sé bundin þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin. Verður því að taka afstöðu til þess hvort skattrannsóknarstjóri ríkisins hafi með skattrannsókn sinni sýnt fram á hverju skattfjárhæð, sem undan var dregin, hafi að minnsta kosti numið. Allan vafa í því sambandi verður að meta gjaldanda í hag, sbr. grundvallarreglu 108. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála, sbr. áður 45. gr. laga nr. 19/1991, um meðferð opinberra mála.
Eins og rakið er að framan eru tölulegar niðurstöður samkvæmt rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins að því er varðar skattskylda veltu gjaldanda árin 2004, 2005 og 2006 byggðar á útgefnum sölureikningum gjaldanda að fjárhæð 14.169.169 kr. árið 2004, 9.243.617 kr. árið 2005 og 4.964.400 kr. árið 2006. Að teknu tilliti til tilgreindrar skattskyldrar veltu samkvæmt fyrirliggjandi virðisaukaskattsskýrslum gjaldanda er niðurstaða skattrannsóknarstjóra ríkisins um þennan þátt sú að skattskyld velta sé vantalin um samtals 8.144.104 kr. árið 2004, 7.424.592 kr. árið 2005 og 3.987.469 kr. árið 2006 og útskattur um 1.987.957 kr. fyrsta árið, 1.819.025 kr. annað árið og 976.931 kr. þriðja árið. Af hálfu gjaldanda er viðurkennt að tekjur hans hafi numið þeim fjárhæðum sem sölureikningar hans bera með sér, sbr. framburð gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 27. ágúst 2008. Að þessu athuguðu og að virtum gögnum málsins að öðru leyti þykir bera að leggja til grundvallar í úrskurði þessum að skattskyld velta gjaldanda á umræddum árum hafi numið þeim fjárhæðum sem greinir í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins.
Gjaldandi afhenti skattrannsóknarstjóra ríkisins kostnaðargögn vegna sjálfstæðrar starfsemi sinnar og eru niðurstöður rannsóknar skattrannsóknarstjóra um innskatt byggðar á þeim. Ekkert hefur komið fram í málinu sem gefur tilefni til þess að tekið verði tillit til innskatts með hærri fjárhæð en greinir í rannsóknarskýrslu.
Fullsannað þykir samkvæmt því sem að framan er rakið og að öðru leyti með stoð í gögnum málsins, m.a. framburði gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins, að gjaldandi, sem skyldur var til þess að standa skil á virðisaukaskatti, sbr. 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988, hafi á saknæman hátt staðið skil á efnislega röngum virðisaukaskattsskýrslum tvö uppgjörstímabil árið 2004 og vanrækt skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna annarra uppgjörstímabila það ár svo og vegna allra tímabila áranna 2005 og 2006 og þannig vanrækt að gera grein fyrir virðisaukaskatti til greiðslu samtals að fjárhæð 3.839.217 kr. umrædd uppgjörstímabil, sbr. sundurliðun í kröfubréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, að teknu tilliti til innskatts. Varðar þetta gjaldanda sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995.
Ákvarða ber gjaldanda, A, sekt samkvæmt framangreindum ákvæðum 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995, vegna vanrækslu á skilum virðisaukaskatts og virðisaukaskattsskýrslna sem að framan greinir. Samkvæmt breytingum á refsiákvæðum skattalaga, sem gerðar voru með lögum nr. 42/1995 og tóku gildi 9. mars 1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin, þó að teknu tilliti til álags. Líta ber til þess að gjaldandi gekkst greiðlega við brotum sínum og að nokkur dráttur hefur orðið á meðferð málsins án þess að gjaldanda verði um kennt. Að þessu virtu og að teknu tilliti til álags samkvæmt 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988 þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 7.200.000 kr. til ríkissjóðs.
Úrskurðarorð:
Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 7.200.000 kr. til ríkissjóðs.
