Úrskurður yfirskattanefndar nr. 27/2019

13.2.2019

ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR

Ár 2019, miðvikudaginn 13. febrúar, er tekið fyrir mál nr. 132/2018; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Þórarinn Egill Þórarinsson og Bjarnveig Eiríksdóttir. Upp er kveðinn svofelldur

ú r s k u r ð u r :

I.

Með bréfi, dags. 10. september 2018, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, fyrir brot á lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum, framin vegna rekstrarársins 2016.

Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:

„A sem fyrrum daglegum stjórnanda X ehf., (nú þrotabú), er gefið að sök eftirfarandi:

Vanræksla á skilum á virðisaukaskattsskýrslum. Vanframtalin skattskyld velta og útskattur. Mögulegur innskattur.

A er gefið að sök, að því er best verður séð af ásetningi, en í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi, að hafa vanrækt að standa skil á virðisaukaskattsskýrslum til skattyfirvalda vegna uppgjörstímabilanna janúar–febrúar til og með nóvember–desember rekstrarárið 2016 og vanframtelja með því skattskylda veltu og virðisaukaskatt vegna rekstrar X ehf. Samkvæmt rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins nemur vanframtalin skattskyld velta samtals 14.732.184 kr. og vanframtalinn útskattur samtals 3.535.724 kr. Þá nemur mögulegur innskattur samtals 342.090 kr.

Sundurliðast vanframtalin skattskyld velta og virðisaukaskattur svo sem hér greinir:

Sú háttsemi A sem hér hefur verið lýst brýtur í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 24. gr. sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.

Varðar framanlýst háttsemi A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.

Þess er krafist að A verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“

Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 7. september 2018, sem fylgdi kröfugerðinni.

II.

Með bréfum yfirskattanefndar, dags. 12. september 2018 og 26. október 2018, var gjaldanda veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef hann vildi ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál hans og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um það hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 4. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Haft var samband við gjaldanda símleiðis 29. október 2018 og móttók gjaldandi seinna bréfið á skrifstofu yfirskattanefndar hinn 15. nóvember 2018. Gjaldandi hafði samband við yfirskattanefnd símleiðis hinn 10. desember 2018 og óskaði eftir framlengdum fresti til að skila vörn í málinu. Var frestur veittur til 4. janúar 2019. Engar athugasemdir hafa borist frá gjaldanda.

III.

1. Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 10. september 2018, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, þar sem hann hafi sem fyrirsvarsmaður X ehf., nú afskráð, vanrækt að standa skil á virðisaukaskatti félagsins þau uppgjörstímabil árið 2016 sem greinir í bréfinu. Gjaldandi hefur átt þess kost að koma að vörnum fyrir yfirskattanefnd í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins, en engar athugasemdir hafa borist. Þar sem gjaldandi hefur ekki gert athugasemdir við meðferð máls þessa fyrir yfirskattanefnd verður að líta svo á að hann mæli því ekki í gegn að það sæti sektarmeðferð fyrir nefndinni.

2. Sektarkrafa skattrannsóknarstjóra ríkisins í máli þessu er byggð á niðurstöðum rannsóknar embættisins á bókhaldi og skattskilum X ehf. vegna rekstrarársins 2016, sbr. skýrslu um rannsóknina, dags. 28. nóvember 2017. Rannsókn þessi hófst formlega hinn 29. mars 2017 og beindist aðallega að virðisaukaskattsskilum félagsins. Skráður tilgangur X ehf. á þessu tímabili var kaup og sala fasteigna og tækja, lánastarfsemi og skyldur rekstur. Samkvæmt gögnum málsins var bú X ehf. tekið til gjaldþrotaskipta 30. maí 2018 og lauk skiptum 31. ágúst 2018. Var félagið afskráð 12. september 2018. Vegna rannsóknarinnar var tekin skýrsla af gjaldanda, A, hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins dagana 17. ágúst 2017 og 10. október 2017, en skýrslur voru einnig teknar af B og C vegna málsins.

Rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins var byggð á upplýsingum sem komu fram við nefndar skýrslutökur, en einnig var byggt á upplýsingum og gögnum frá ríkisskattstjóra, upplýsingum frá Íslandsbanka, upplýsingum og gögnum frá viðskiptamönnum X ehf. og upplýsingum úr upplýsingakerfum ríkisskattstjóra. Með bréfum, dags. 9. nóvember 2017, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldanda og B skýrslu um rannsóknina, sem dagsett var sama dag, og gaf þeim kost á að tjá sig um efni hennar áður en ákvörðun yrði tekin um framhald málsins. Engar athugasemdir voru gerðar og var lokaskýrsla skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 28. nóvember 2017, efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar.

Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 28. nóvember 2017, voru helstu niðurstöður rannsóknarinnar teknar saman með svofelldum hætti:

„Niðurstöður rannsóknar á bókhaldi og virðisaukaskattsskilum skattaðila vegna uppgjörstímabilanna frá og með janúar-febrúar til og með nóvember-desember rekstrarárið 2016 eru:

· B var skráður ábyrgðarmaður skattaðila en kom að öðru leyti ekkert nálægt rekstrinum.

· A stýrði daglegum rekstri skattaðila á rannsóknartímabilinu.

· Virðisaukaskattsskýrslum hefur ekki verið skilað.

· Virðisaukaskattsskyldri starfsemi var haldið áfram eftir lokun virðisaukaskattsnúmers skattaðila.

· Bókhald hefur verið fært.

· Gefnir voru út sölureikningar vegna virðisaukaskattsskyldrar starfsemi skattaðila.

· Skattskyld velta og útskattur eru vanframtalin.

· Fyrirliggjandi eru gögn um mögulegan innskatt skattaðila.“

Þá gerði skattrannsóknarstjóri ríkisins tölulega grein fyrir niðurstöðum rannsóknarinnar í töflu í niðurlagi skýrslu sinnar. Þar kom fram að skattskyld velta X ehf. væri vantalin um 14.732.184 kr. og útskattur um 3.535.724 kr. rekstrarárið 2016, en mögulegur innskattur næmi 342.090 kr. sama ár.

3. Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 28. nóvember 2017, kemur fram að B hafi stofnað X ehf. í nóvember 2015 og verið skráður stjórnarmaður, framkvæmdastjóri og prókúruhafi félagsins, en gjaldandi, A, hafi verið skráður varamaður í stjórn einkahlutafélagsins á því tímabili sem rannsóknin tók til. Að því er varðar skattskilagögn og bókhald félagsins kemur fram að virðisaukaskattsnúmer þess hafi verið opnað þann 12. janúar 2016, en verið lokað af ríkisskattstjóra 31. október 2016. Þá hafi ekki verið gerð skil á virðisaukaskattsskýrslum félagsins vegna uppgjörstímabilanna janúar-febrúar til og með september-október 2016. Í skýrslunni kemur fram að þrátt fyrir að virðisaukaskattsnúmeri félagsins hafi verið lokað 31. október 2016 hafi verið gefnir út sölureikningar í nafni félagsins eftir þann tíma. Fyrirliggjandi séu 24 sölureikningar sem gefnir hafi verið út í nafni X ehf. á rannsóknartímabilinu en einn sölureikning vanti til að númeraröð sé samfelld.

Í kafla um rannsókn á skattskyldri veltu og útskatti X ehf. kemur fram að sölureikningar félagsins að fjárhæð samtals 21.575.776 kr. rekstrarárið 2016 hafi verið bornir undir gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins. Kannaðist gjaldandi við sölureikninga sem gefnir hefðu verið út á Þ ehf., Æ ehf. og Ö ehf. og sagði þá alla hafa verið greidda að fullu. Þá var í skýrslunni umfjöllun um sölureikninga sem gefnir hefðu verið út í nafni X ehf. á Z ehf. og Y ehf. og var það niðurstaða rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins að ekki væri hægt að taka sölureikninga útgefna á þessi félög inn í niðurstöðu rannsóknarinnar um vantalda skattskylda veltu og útskatt X ehf. Þá hefðu tveir sölureikningar verið gefnir út eftir að virðisaukaskattsnúmeri X ehf. var lokað. Í skýrslunni er rakinn sá framburður gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra að hann hafi ekki vitað af lokun virðisaukaskattsnúmers félagsins. Var það niðurstaða rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins að vantalin skattskyld velta X ehf. hefði numið 14.732.184 kr. og útskattur 3.535.724 kr.

Í kafla um rannsókn á innskatti X ehf. er greint frá því að gjaldandi hafi afhent gögn vegna innskatts og nemi mögulegur innskattur samkvæmt þeim 342.090 kr. rekstrarárið 2016.

Við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 17. ágúst 2017 staðfesti gjaldandi, A, að hann hefði verið varamaður í stjórn X ehf. á rannsóknartímabilinu. Sagði gjaldandi að hann hefði einn stjórnað daglegum rekstri félagsins og fjármálum þess, og að faðir hans, B, hefði ekki komið nálægt rekstri félagsins. Við skýrslutökuna voru útgefnir sölureikningar X ehf. rekstrarárið 2016 sem fyrr segir lagðir fyrir gjaldanda og kannaðist gjaldandi við þá sölureikninga sem rötuðu í niðurstöður skattrannsóknarstjóra ríkisins um vantalda skattskylda veltu og útskatt X ehf. Sagði gjaldandi að umræddir sölureikningar hefðu allir fengist greiddir að fullu. Þegar gjaldandi var spurður að því hvers vegna virðisaukaskattsskýrslum vegna fyrrgreindra uppgjörstímabila árið 2016 var ekki skilað gaf gjaldandi þær skýringar að hann hefði verið að glíma við bankana. Sagði gjaldandi að innheimtur virðisaukaskattur X ehf. hefði farið í reksturinn. Aðspurður hvers vegna gefnir hefðu verið út sölureikningar eftir að virðisaukaskattsnúmeri X ehf. hefði verið lokað sagði gjaldandi að hann hefði ekki vitað af lokun virðisaukaskattsnúmersins.

Við skýrslutöku af B hinn 28. ágúst 2017 sagði B að hann hefði stofnað X ehf. fyrir son sinn, þ.e. gjaldanda. Sagðist B ekkert hafa komið nálægt rekstri félagsins.

4. Gjaldandi hefur sem fyrr segir ekki gert athugasemdir í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins og við skýrslutöku, sem fram fór hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins vegna rannsóknar málsins, kom fram viðurkenning gjaldanda á því að hann hefði ekki staðið skil á virðisaukaskattsskýrslum X ehf. og innheimtum virðisaukaskatti vegna seldrar þjónustu félagsins rekstrarárið 2016. Í máli því, sem hér er til meðferðar, er um að tefla kröfugerð um ákvörðun sektar á hendur gjaldanda samkvæmt þar tilgreindum ákvæðum 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sem gera ráð fyrir því að sektarákvörðun sé bundin þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin. Verður því að taka afstöðu til þess hvort skattrannsóknarstjóri hafi með skattrannsókn sinni sýnt fram á hverju skattfjárhæð, sem undan var dregin, hafi að minnsta kosti numið. Allan vafa í því sambandi verður að meta gjaldanda í hag, sbr. grundvallarreglu 108. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála.

Eins og fram er komið eru tölulegar niðurstöður samkvæmt rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins að því er varðar skattskylda veltu X ehf. rekstrarárið 2016 byggðar á sölureikningum félagsins að fjárhæð 18.267.908 kr. sem gefnir voru út á tímabilinu 21. janúar 2016 til og með 1. desember 2016. Á þessum grundvelli er í skýrslu skattrannsóknarstjóra gerð grein fyrir meintri vantalinni skattskyldri veltu að fjárhæð 14.732.184 kr. greind uppgjörstímabil. Af hálfu gjaldanda, A, er viðurkennt að tekjur félagsins hafi numið þeirri fjárhæð sem sölureikningar þessir bera með sér, sbr. framburð gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra. Samkvæmt þessu verður miðað við greinda fjárhæð skattskyldrar veltu.

Samkvæmt framansögðu telst hafa verið leitt í ljós með rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins að skil voru ekki gerð á virðisaukaskattsskýrslum og virðisaukaskatti X ehf. uppgjörstímabilin janúar-febrúar til og með nóvember-desember 2016 þrátt fyrir skattskylda veltu í rekstri félagsins samkvæmt því sem rakið er að framan.

Gjaldandi, A, var varamaður í stjórn X ehf. á þeim tíma sem málið varðar. Við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins kom fram af hálfu gjaldanda að hann hefði einn stjórnað daglegum rekstri og fjármálum félagsins. Hið sama kom fram við skýrslutöku af B. Að virtum framburðum gjaldanda og B hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins, sem að framan eru raktir, og með hliðsjón af gögnum málsins að öðru leyti þykir í ljós leitt að gjaldandi, A, hafi haft með höndum daglega stjórn og fjármál X ehf. á þeim tíma sem málið tekur til og að skil væru gerð á virðisaukaskattsskýrslum félagsins og virðisaukaskatti í samræmi við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt.

Samkvæmt því sem hér hefur verið rakið og að öðru leyti með stoð í gögnum málsins þykir bera að fallast á ályktun skattrannsóknarstjóra ríkisins um að gjaldandi hafi með saknæmum hætti vanrækt fyrrnefndar skyldur sínar umrædd uppgjörstímabil árið 2016, en virðisaukaskattur sem ekki var greiddur á lögmæltum tíma nam 3.193.634 kr. Af þessum sökum ber að ákvarða gjaldanda sekt samkvæmt 6. mgr., sbr. 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995.

Eins og lög nr. 50/1988 hljóða eftir breytingar, sem á þeim voru gerðar með lögum nr. 42/1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin eða vanrækt var greiðsla á, þó að teknu tilliti til álags. Samkvæmt þessu, málsatvikum að öðru leyti og að teknu tilliti til álags samkvæmt 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988 þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 6.400.000 kr. til ríkissjóðs.

Ú r s k u r ð a r o r ð :

Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 6.400.000 kr. til ríkissjóðs.