Úrskurður yfirskattanefndar nr. 79/2020

3.6.2020

Ár 2020, miðvikudaginn 3. júní, er tekið fyrir mál nr. 36/2020; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Sverrir Örn Björnsson, Þórarinn Egill Þórarinsson og Bjarnveig Eiríksdóttir. Upp er kveðinn svofelldur

ú r s k u r ð u r :

I.

Með bréfi, dags. 5. mars 2020, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, fyrir brot á lögum nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, beggja með áorðnum breytingum, framin vegna rekstraráranna 2018 og 2019.

Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:

„A, sem stjórnarmanni, framkvæmdastjóra og prókúruhafa X ehf., nú þrotabú, er gefið að sök eftirfarandi:

1. Vangoldin afdregin staðgreiðsla opinberra gjalda launamanna. Vanræksla á afhendingu staðgreiðsluskilagreina á lögmæltum tíma.

A er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda launamanna X ehf., nú þrotabú, vegna greiðslutímabilanna janúar, febrúar og mars rekstrarárið rekstrarárið 2019. Nemur vangoldin afdregin staðgreiðsla vegna umræddra tímabila samtals 5.969.928 kr. auk álags, dráttarvaxta og kostnaðar. Þá var staðgreiðsluskilagreinum fyrir greiðslutímabilið janúar og febrúar rekstrarárið 2019 ekki skilað á lögmæltum tíma. Fjárhæðin sundurliðast svo sem hér greinir:

Rekstrarár	Greiðslutímabil	Vangoldin skilaskyld staðgreiðsla	Afdregin staðgreiðsla af launum fyrirsvarsmanns	Vangoldin skilaskyld staðgreiðsla kr.
2019	janúar	1.506.704	0	1.506.704
2019	febrúar	3.515.516	0	3.515.516
2019	mars	947.708	0	947.708
Samtals kr.		5.969.928	0	5.969.928

Það er mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að þetta hafi A gert á saknæman hátt, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.

Telst þessi háttsemi A brjóta í bága við ákvæði 1. og 2. mgr. 20. gr., sbr. 1. og 2. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 16. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum, sbr. aðalreglur 1.-3. gr., 1. tl. 5. gr., 1. mgr. 7. gr. og 1. og 3. mgr. 8. gr. þeirra laga.

Framangreind háttsemi varðar A sekt samkvæmt 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum.

2. Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur.

A er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á virðisaukaskatti, sem innheimtur var í rekstri X ehf., nú þrotabú, vegna uppgjörstímabilanna júlí-ágúst, september-október og nóvember-desember rekstrarárið 2018 og janúar-febrúar og mars-apríl rekstrarárið 2019. Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur til innheimtumanns ríkissjóðs vegna framangreindra uppgjörstímabila nemur samtals 73.880.998 kr. Fjárhæðin sundurliðast svo sem hér greinir:

	Uppgjörstímabil	Vangoldinn virðisaukaskattur til innheimtumanns ríkissjóðs kr.
2018	júlí - ágúst	27.992.050
2018	september - október	34.764.429
2018	Greiðsla	-17.500.000
2018	nóvember - desember	24.750.497
2018	Greiðsla	-5.500.000
Samtals kr.		64.506.976
2019	janúar – febrúar	11.361.218
2019	Greiðsla	-4.500.000
2019	mars – apríl	2.512.804
Samtals kr.		9.374.022
Samtals alls kr.		73.880.998

Það er mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að framangreindu hafi A komið til leiðar með saknæmum hætti, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.

Telst þessi háttsemi A brjóta í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr., sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. og 2. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.

Framangreind háttsemi varðar A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.

Þess er krafist að A verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“

Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 5. mars 2020, sem fylgdi kröfugerðinni.

II.

Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 9. mars 2020, var gjaldanda veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef hann vildi ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál hans og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 4. mgr. 31. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 4. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt.

Í bréfi gjaldanda til skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 16. janúar 2020, vegna tilkynningar skattrannsóknarstjóra um lok rannsóknar málsins, kom fram sú ósk gjaldanda að mál hans færi í sektarmeðferð hjá yfirskattanefnd. Hinn 29. apríl 2020 hafði gjaldandi samband við yfirskattanefnd símleiðis og staðfesti þá ósk sína. Aðrar athugasemdir hafa ekki komið fram af hálfu gjaldanda.

III.

Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 5. mars 2020, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, þar sem hann hafi sem fyrirsvarsmaður X ehf. (áður P ehf.), nú þrotabú, vanrækt að standa skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda launamanna félagsins tiltekin greiðslutímabil árið 2019 og vanrækt að standa skil á virðisaukaskatti félagsins þau uppgjörstímabil árin 2018 og 2019 sem greinir í bréfinu. Gjaldandi hefur lagt fram athugasemdir í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins.

Skattrannsóknarstjóri ríkisins hóf hinn 7. október 2019 rannsókn á skattskilum X ehf. er beindist að skilum félagsins á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda og innheimtum virðisaukaskatti vegna rekstraráranna 2018 og 2019. Skráður tilgangur X ehf. á þessu tímabili var starfsmannaleiga, starfsemi eignarhaldsfélaga, ferðaskipulagning, fjárfestingar í fasteignum, kaup og sala eigna, lánastarfsemi og skyldur rekstur. Samkvæmt gögnum málsins var bú X ehf. tekið til gjaldþrotaskipta 28. júní 2019. Vegna rannsóknarinnar kom gjaldandi til skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins þann 31. október 2019. Með bréfum, dags. 18. nóvember 2019, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldanda, tilnefndum verjanda hans og skiptastjóra þrotabús X ehf. skýrslu um rannsóknina sem þá lá fyrir, dags. sama dag, og gaf þeim kost á að tjá sig um efni hennar. Athugasemdir voru ekki gerðar af hálfu gjaldanda. Í framhaldi af þessu tók skattrannsóknarstjóri ríkisins saman nýja skýrslu um rannsóknina, dags. 4. desember 2019, sem var efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar.

Fram kemur í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 4. desember 2019, að rannsókn embættisins á staðgreiðsluskilum X ehf. hafi falist í því að bera fjárhæðir afdreginnar staðgreiðslu samkvæmt staðgreiðsluskilagreinum og sundurliðunum félagsins saman við greiðslur þess til innheimtumanns ríkissjóðs. Í skýrslunni er gerð grein fyrir þeirri niðurstöðu rannsóknarinnar að fyrirsvarsmaður X ehf. hafi ekki staðið skil innan lögboðins frests á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda vegna launamanna félagsins greiðslutímabilin janúar, febrúar og mars 2019 samtals að fjárhæð 5.969.928 kr. Þá hafi verið vanrækt að standa skil á skilagrein staðgreiðslu opinberra gjalda á lögmæltum tíma greiðslutímabilin janúar og febrúar 2019. Ennfremur er tekið fram að greiddar hafi verið 2.800.000 kr. inn á höfuðstól staðgreiðslu vegna þeirra tímabila sem rannsóknin taki til.

Rannsókn á virðisaukaskattsskilum X ehf. var samkvæmt skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins fólgin í því að bera fjárhæð innheimts virðisaukaskatts samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum félagsins saman við greiðslur þess til innheimtumanns og er rakin sú niðurstaða rannsóknarinnar að fyrrum fyrirsvarsmaður félagsins hafi ekki staðið skil á virðisaukaskatti vegna félagsins innan lögboðins frests uppgjörstímabilin júlí- ágúst, september-október og nóvember-desember 2018 og janúar-febrúar og mars-apríl 2019 að fjárhæð samtals 73.880.998 kr. Kemur fram í skýrslunni að greiddar hafi verið 47.900.000 kr. inn á virðisaukaskatt vegna þeirra tímabila sem rannsóknin taki til, þar af 27.500.000 kr. sem skilað hafi verið innan lögboðins frests.

Við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 31. október 2019 sagðist gjaldandi hafa verið eigandi X ehf. Staðfesti gjaldandi að hafa verið skráður stjórnarformaður, framkvæmdastjóri og prókúruhafi félagsins á rannsóknartímanum. Þá kvaðst gjaldandi aðspurður hafa stýrt daglegum rekstri og fjármálum félagsins. Við skýrslutökuna voru bornar undir gjaldanda fyrirliggjandi staðgreiðsluskilagreinar og virðisaukaskattsskýrslur X ehf. vegna þeirra greiðslu- og uppgjörstímabila sem rannsóknin tók til. Sagði gjaldandi að gögnin væru vegna X ehf. og að þau væru byggð á bókhaldsgögnum félagsins. Taldi gjaldandi gögnin gefa rétta mynd af rekstri félagsins. Gjaldanda var kynnt að samkvæmt gögnum málsins hefði staðgreiðsla opinberra gjalda að fjárhæð 5.969.928 kr. vegna launamanna X ehf. tiltekin greiðslutímabil árið 2019 ekki verið greidd á lögmæltum tíma og að virðisaukaskattur að fjárhæð 74.075.099 kr. tiltekin uppgjörstímabil árin 2018 og 2019 hefði ekki verið greiddur á lögmæltum tíma. Gerði gjaldandi ekki athugasemdir við fjárhæð vangoldinnar staðgreiðslu en sagðist telja að fjárhæð virðisaukaskatts ætti að vera töluvert minni. Sagði gjaldandi að staðið hefði til að senda inn rétta virðisaukaskattsskýrslu. Aðspurður hvers vegna afdreginni staðgreiðslu og innheimtum virðisaukaskatti hafi ekki verið skilað á lögmæltum tíma sagði gjaldandi að ekki hefði verið til peningur. Þá var gjaldandi spurður að því hvort útgefnir sölureikningar hefðu verið greiddir að fullu og sagði gjaldandi að svo hefði ekki verið. Kvaðst gjaldandi telja að útistandandi sölureikningar væru að einhverju leyti í innheimtu hjá skiptastjóra þrotabús X ehf. Teldi gjaldandi fjárhæð útistandandi sölureikninga nema að minnsta kosti 50 milljónum króna en gjaldandi hefði ekki haft aðgang að bókhaldsgögnum félagsins eftir að bú þess var tekið til gjaldþrotaskipta og því væri hann ekki alveg með þetta á hreinu. Helstu skuldarar hefðu verið K, L og O ehf. en skuldir þessara þriggja aðila hefðu numið samtals 30 milljónum króna. Síðan væru einnig fjölmargir minni sölureikningar. Sagði gjaldandi að skiptastjóri hefði ekki viljað fá aðstoð frá sér við innheimtu krafnanna og væri að meta hvað væri raunhæft að innheimta og hvað ekki. Undir lok skýrslutökunnar var gjaldandi spurður út í greiðslur X ehf. til innheimtumanns ríkissjóðs og kvaðst gjaldandi hafa séð um greiðslurnar. Sagðist gjaldandi hafa reynt að borga inn á elstu gjalddagana og nýjasta gjalddagann til að spara refsivexti. Þá sagði gjaldandi að gerð hefði verið greiðsluáætlun.

Samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995, er refsivert ef skattskyldur maður afhendir eigi á lögmæltum tíma virðisaukaskattsskýrslu eða virðisaukaskatt sem hann hefur innheimt eða honum borið að innheimta. Í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, sbr. 2. gr. laga nr. 42/1995, er með samsvarandi hætti lýst refsivert ef launagreiðandi innir ekki af hendi þær greiðslur vegna launamanna sem hann hefur haldið eftir eða honum borið að halda eftir. Samkvæmt fortakslausum ákvæðum nefndra laga og með stoð í dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. m.a. dóma Hæstaréttar 27. febrúar 1997 (H 1997:789), 25. september 1997 (H 1997:2446), 14. janúar 1999 (H 1999:79), 18. febrúar 1999 (H 1999:544 og 550), 10. júní 1999 (H 1999:2645) og 30. mars 2000 (H 2000:1422), geta fyrirsvarsmenn lögaðila unnið til refsingar með því einu að láta ógert að skila umræddum gjöldum í ríkissjóð á tilskildum tíma, enda sé huglægum refsiskilyrðum fullnægt.

Gjaldandi, A, var stjórnarmaður, framkvæmdastjóri og prókúruhafi X ehf. á þeim tíma sem málið varðar. Við skýrslutöku staðfesti gjaldandi að hafa annast daglegan rekstur og fjármál félagsins á rannsóknartímanum. Verður samkvæmt framansögðu að telja að gjaldandi hafi sem fyrirsvarsmaður X ehf. borið ábyrgð á skilum staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts félagsins og er sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins því réttilega beint að gjaldanda.

Til grundvallar niðurstöðu skattrannsóknarstjóra ríkisins um fjárhæð vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts X ehf. umrædd greiðslu- og uppgjörstímabil árin 2018 og 2019 liggja staðgreiðsluskilagreinar og virðisaukaskattsskýrslur sem gjaldandi hefur staðfest að varði rekstur einkahlutafélagsins, sbr. skýrslutöku af gjaldanda 31. október 2019. Við skýrslutökuna staðfesti gjaldandi að skilagreinar staðgreiðslu gæfu rétta mynd af rekstrinum en sagðist telja að skuld vegna virðisaukaskatts næmi mun lægri fjárhæð, enda væri talsvert um útistandandi kröfur í rekstrinum. Verður að skilja framburð gjaldanda þannig að hann telji að um tapaðar viðskiptakröfur sé að ræða í skilningi 2. tölul. 5. mgr. 13. gr. laga nr. 50/1988. Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins er þess getið að skattrannsóknarstjóri hafi kallað eftir bókhaldsgögnum frá skiptastjóra þrotabús X ehf. en þar hafi komið fram að flestar þær kröfur sem gjaldandi hafi talið tapaðar hafi þegar verið bakfærðar í bókhaldinu. Eftir standi kröfur á þrjá aðila að fjárhæð samtals 1.584.190 kr. sem hvorki hafi verið bakfærðar né greiddar. Mun þar hafa verið um að ræða kröfur á hendur Y ehf. að fjárhæð

682.527 kr., Z ehf. að fjárhæð 303.552 kr. og Æ ehf. að fjárhæð 598.111 kr., en samkvæmt gögnum frá fyrirtækjaskrá ríkisskattstjóra eru öll þessi félög enn í rekstri. Aðrar athugasemdir hafa ekki komið fram af hálfu gjaldanda um þennan þátt rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins og þykja gögn málsins ekki gefa tilefni til annars en að byggja á því að staðgreiðsla opinberra gjalda og virðisaukaskattur, sem gjaldanda bar að standa skil á vegna X ehf., hafi numið þeim fjárhæðum sem greinir í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins.

Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins og greinargerð með kröfugerð embættisins til yfirskattanefndar er gerð grein fyrir greiðslum X ehf. til innheimtumanns vegna staðgreiðslu, virðisaukaskatts og opinberra gjalda frá því að skuldir sem um ræðir í máli þessu vegna skilaskyldrar staðgreiðslu og virðisaukaskatts byrjuðu að myndast 6. október 2018. Fram kemur að á tímabilinu 6. október 2018 til og með 17. febrúar 2020 voru alls greiddar 27.191.305 kr. vegna höfuðstóls staðgreiðslu opinberra gjalda og 55.496.097 kr. vegna höfuðstóls virðisaukaskatts. Var þar að hluta um að ræða greiðslur vegna greiðslu- og uppgjörstímabila sem mál þetta varðar, nánar tiltekið staðgreiðslu að fjárhæð 2.300.000 kr. vegna febrúar 2019 og 500.000 kr. vegna mars 2019, og virðisaukaskatt að fjárhæð 10.900.000 kr. vegna júlí-ágúst 2018, 17.500.000 kr. vegna september-október 2018, 15.000.000 kr. vegna nóvember-desember 2018 og 4.500.000 kr. vegna janúar-febrúar 2019. Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, sbr. einnig kröfugerð embættisins til yfirskattanefndar, kemur fram að staðið hafi verið skil á hluta þessara greiðslna innan lögboðins frests og er tekið tillit til þess í niðurstöðum skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins. Er þar nánar tiltekið um að ræða greiðslu virðisaukaskatts að fjárhæð 17.500.000 kr. vegna uppgjörstímabilsins september-október 2018, 5.500.000 kr. vegna nóvember- desember 2018 og 4.500.000 kr. janúar-febrúar 2019. Eins og mál þetta er lagt fyrir af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins þykir rétt að þær fjárhæðir sem eftir standa, þ.e. staðgreiðsla opinberra gjalda að fjárhæð 2.300.000 kr. vegna febrúar 2019 og 500.000 kr. vegna mars 2019 og virðisaukaskattur að fjárhæð 10.900.000 kr. vegna júlí-ágúst 2018 og 9.500.000 kr. vegna nóvember-desember 2018, sem skil voru gerð á samkvæmt framangreindu áður en mál þetta var sent yfirskattanefnd til meðferðar, komi til frádráttar fjárhæð vangreiddrar staðgreiðslu og vangoldins virðisaukaskatts samkvæmt kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins, enda er það í samræmi við það sem tíðkast hefur við meðferð hliðstæðra mála fyrir yfirskattanefnd. Verður því miðað við vangreidda staðgreiðslu að fjárhæð 3.169.928 kr. og virðisaukaskatt að fjárhæð 53.480.998 kr. í máli þessu.

Sá hluti greiðslna X ehf. á umræddu tímabili, sem innheimtumaður ríkissjóðs hefur ráðstafað til greiðslu dráttarvaxta, álags og kostnaðar, nemur 208.739 kr. vegna staðgreiðslu opinberra gjalda og 903.869 kr. vegna virðisaukaskatts. Þá kemur fram í gögnum málsins að greiðslur til innheimtumanns ríkissjóðs vegna opinberra gjalda X ehf., þ.m.t. tryggingagjalds, á þeim tíma sem hér um ræðir, námu 6.631.959 kr. og var innborgunum að hluta varið til greiðslu dráttarvaxta og kostnaðar. Aðrar greiðslur til innheimtumanns en vegna höfuðstóls staðgreiðslu og virðisaukaskatts námu því samtals 7.744.567 kr.

Með dómi Hæstaréttar Íslands 2. október 2003 (H 2003:3178), sem varðar hliðstætt mál, var því hafnað að greiðslur, sem innheimtumaður hefur ráðstafað upp í álag, dráttarvexti og kostnað, geti haft áhrif á sakarmat og komið með beinum hætti til frádráttar skattskuld sem viðurlagaákvörðun tekur til. Ekki verður talið að breyting með lögum nr. 134/2005 á refsiákvæðum laga nr. 45/1987 og nr. 50/1988 haggi þessari dómaframkvæmd. Með breytingalögum þessum er hins vegar skýrt kveðið á um það að greiðslur skattaðila á verulegum hluta skattfjárhæðar geti að uppfylltum ákveðnum skilyrðum leitt til þess að ákvæði um lágmark sektarrefsingar eigi ekki við. Samkvæmt dómum Hæstaréttar Íslands 30. mars 2006 í málunum nr. 428/2005 og 469/2005 ber að taka í þessu sambandi tillit til innborgana sem ráðstafað hefur verið til greiðslu álags vegna vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda starfsmanna og vangreidds virðisaukaskatts, svo og skuli fara á sama hátt með greiðslur vegna staðgreiðslu opinberra gjalda þess fyrirsvarsmanns sem refsiábyrgð sætir. Ekki verður annað séð en að líta megi með hliðstæðum hætti til greiðslna viðkomandi skattaðila sem innheimtumaður hefur ráðstafað upp í dráttarvexti og kostnað, og eftir atvikum til greiðslu á opinberum gjöldum, enda er það í samræmi við úrskurðaframkvæmd fyrir gildistöku laga nr. 134/2005, sbr. og fyrrgreindan dóm Hæstaréttar frá árinu 2003 og aðra dóma í hliðstæðum málum, m.a. H 2000:2387. Eins og mál þetta liggur fyrir þykir því mega taka tillit til fyrrgreindra greiðslna X ehf. að fjárhæð 7.744.567 kr. Við mat á þýðingu þeirra fyrir sektarákvörðun þykir rétt að skipta þeim hluta innborgana, sem ráðstafað var til greiðslu opinberra gjalda X ehf., í hlutfalli við fjárhæðir vangoldinnar staðgreiðslu og virðisaukaskatts sem um ræðir í málinu. Innborganir vegna staðgreiðslu opinberra gjalda teljast þá nema 874.705 kr. og innborganir vegna virðisaukaskatts 6.869.862 kr.

Samkvæmt framanrituðu þykir nægilega komið fram með stoð í gögnum málsins og framburði gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 31. október 2019 að gjaldandi hafi vanrækt skyldur sínar, sem mælt er fyrir um í 1. og 2. mgr. 20. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, til að að standa á tilskildum tíma skil á staðgreiðslu opinberra gjalda greiðslutímabilin janúar, febrúar og mars 2019 að fjárhæð samtals 3.169.928 kr. Þá var virðisaukaskattur X ehf. uppgjörstímabilin júlí-ágúst, september-október og nóvember-desember 2018 og janúar-febrúar og mars-apríl 2019 að fjárhæð samtals 53.480.998 kr. ekki greiddur innheimtumanni ríkissjóðs á tilskildum tíma, sbr. 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988.

Með vísan til þess sem rakið hefur verið telst fullnægt þeim huglægu refsiskilyrðum sem fram koma í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 2. og 3. gr. laga nr. 42/1995. Ber að ákvarða gjaldanda, A, sekt samkvæmt þessum lagaákvæðum vegna vanrækslu á skilum staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts í rekstri X ehf.

Eins og lög nr. 45/1987 og lög nr. 50/1988 hljóða eftir breytingar, sem á þeim voru gerðar með lögum nr. 42/1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem vanrækt var greiðsla á, þó að teknu tilliti til álags. Samkvæmt breytingu á greindum lögum með lögum nr. 134/2005 eiga fésektarákvæði þessi þó ekki við hafi brot einskorðast við að standa ekki skil á réttilega tilgreindri staðgreiðslu eða virðisaukaskatti samkvæmt skilagrein staðgreiðslu eða virðisaukaskattsskýrslu, enda hafi verið gerð skil á verulegum hluta skattfjárhæðar eða málsbætur eru miklar. Í tilviki gjaldanda er til þess að líta að skilagreinar staðgreiðslu og virðisaukaskattsskýrslur liggja fyrir vegna allra greiðslu- og uppgjörstímabila sem málið varðar og eru fjárhæðir í málinu byggðar á þeim. Sem fyrr segir verður lagt til grundvallar að greiðslur til innheimtumanns ríkissjóðs, sem hér beri að líta til, hafi numið 874.705 kr. vegna staðgreiðslu og 6.869.862 kr. vegna virðisaukaskatts. Svarar fyrrnefnda fjárhæðin til hluta fjárhæðar vangreiddrar staðgreiðslu vegna fyrsta greiðslutímabils staðgreiðslu sem sektarkrafa skattrannsóknarstjóra ríkisins tekur til sem verður samkvæmt dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. fyrrgreinda dóma frá 30. mars 2006, þó ekki talinn verulegur hluti fjárhæðarinnar. Að teknu tilliti til innborgunar á höfuðstól svara greiðslur vegna virðisaukaskatts til verulegs hluta vangreidds virðisaukaskatts vegna fyrsta uppgjörstímabils virðisaukaskatts sem málið varðar. Í samræmi við fyrrgreinda dóma Hæstaréttar Íslands frá 30. mars 2006 ber jafnframt að telja greiðslur gjaldanda inn á höfuðstól virðisaukaskatts greiðslutímabilin september-október og nóvember-desember 2018 og janúar-febrúar 2019 samkvæmt greiðslufyrirmælum til innheimtumanns ríkissjóðs 6. desember 2018, 6. og 7. febrúar 2019 og 6. apríl 2019 nema verulegum hluta vangreiddra fjárhæða umrædd uppgjörstímabil. Samkvæmt þessu og í samræmi við fyrrgreinda dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands verður því talið að sú undantekning frá fésektarlágmarki, sem mælt er fyrir um í lögum nr. 134/2005, taki til vanskila á staðgreiðslu opinberra gjalda að fjárhæð 1.506.704 og til vangreidds virðisaukaskatts að fjárhæð 50.968.194 kr. Ekki liggur annað fyrir en að vangreiðsla á staðgreiðslu og virðisaukaskatti vegna annarra tímabila hafi fyrst og fremst stafað af erfiðleikum í rekstri X ehf. og ekkert er komið fram um að gjaldandi hafi persónulega notið nokkurs hags af brotinu. Hins vegar varðar mál þetta vanskil á staðgreiðslu og virðisaukaskatti að ekki óverulegri fjárhæð. Að þessu virtu og með vísan til greindrar dómaframkvæmdar verður því ekki talið að skilyrði um miklar málsbætur, sbr. ákvæði laga nr. 134/2005, eigi hér við. Því teljast lágmarksákvæði í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987 og 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988 gilda um vanskil staðgreiðslu að fjárhæð 1.663.224 kr. og virðisaukaskatts að fjárhæð 2.512.804 kr.

Samkvæmt framansögðu og að teknu tilliti til álags samkvæmt 1. tölul. 2. mgr. 28. gr. laga nr. 45/1987 og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988 þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 13.100.000 kr. til ríkissjóðs.

Ú r s k u r ð a r o r ð :

Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 13.100.000 kr. til ríkissjóðs.