Úrskurður yfirskattanefndar nr. 234/2009

30.9.2009

Úrskurður nr. 234/2009

ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR

Ár 2009, miðvikudaginn 30. september, er tekið fyrir mál nr. 27/2008; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, kt. [...], verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Sverrir Örn Björnsson og Kristinn Gestsson. Upp er kveðinn svofelldur

ú r s k u r ð u r :

I.

Með bréfi, dags. 1. febrúar 2008, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, kt. [...], fyrir brot á lögum nr. 90/2003, um tekjuskatt, lögum nr. 4/1995, um tekjustofna sveitarfélaga, og lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, öll með áorðnum breytingum, framin vegna rekstrarársins 2002.

Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:

„A er gefið að sök eftirfarandi:

1. Vanræksla á skilum skattframtals. Vanframtaldar launatekjur. Vanframtaldar rekstrartekjur.

A er gefið að sök að hafa, að því er best verður séð af ásetningi, en í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi, vanrækt að standa skattstjóranum í Suðurlandsumdæmi skil á skattframtali, vegna álagningar opinberra gjalda, gjaldárið 2003, vegna rekstrarársins 2002, og hafa með því vanrækt að gera grein fyrir rekstrartekjum sínum samtals að fjárhæð kr. 8.032.709, sem til eru komnar vegna starfa A sem dúkalagningameistari í sjálfstæðri starfsemi og vanrækt að gera grein fyrir launatekjum sínum samtals kr. 45.628, sem til eru komnar vegna starfa A hjá Y.

Framangreind háttsemi A leiddi til ákvörðunar lægri tekjuskatts- og útsvarsstofns hans og þar með lægri tekjuskatts og útsvars en vera bar, svo sem greinir í eftirfarandi töflu. 

Reiknaður tekjuskattur, sérstakur tekjuskattur og útsvar  

Rekstrarár	Vanframtalinn tekjuskatts- og útsvarsstofn	Tekjuskattur	Sérstakur tekjuskattur	Útsvar Útsvar
2002	4.628.414                 Vanframtaldar rekstrartekjur kr 8.032.709 + vanframtaldar launatekjur kr. 45.628 – iðnaðarmálagjald kr. 6.426 (0,08% * vanframtalin skattskyld velta 8.032.709) – áætlun skattstjóra kr. 3.443.497 = 4.628.414.	1.191.816                 4.628.414 * 25,75% = 1.191.816.	286.884                 8.078.337– 3.980.000 (hátekjumörk) = 4.098.337 * 7% = 286.884.	601.231 4.628.414 * 12,99% = 601.231.
Samtals kr.	4.628.414	1.191.816	286.884	601.231

Sú háttsemi A sem lýst hefur verið hér að framan brýtur í bága við ákvæði 90. gr., sbr. A. og B. lið 7. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, sbr. 22. gr., sbr. 19. gr. og 1. mgr. 21. gr. laga nr. 4/1995 um tekjustofna sveitarfélaga, hvorra tveggja með áorðnum breytingum. 

Varðar framanlýst háttsemi A sekt samkvæmt 2. mgr. 109. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, sbr. og 2. mgr. 22. gr. laga nr. 4/1995, um tekjustofna sveitarfélaga.

Við ákvörðun skattstofna vegna rekstrarársins 2002 hefur A verið gert að sæta álagningu skatts á álag á vanframtalinn skattstofn samkvæmt 108. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, með áorðnum breytingum, kr. 334.766, er komi til frádráttar við ákvörðun sektarfjárhæðar.

2. Vanræksla á skilum á virðisaukaskattsskýrslum. Vanframtalin skattskyld velta og útskattur.

A er gefið að sök að hafa, að því er best verður séð af ásetningi, en í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi, vanrækt að standa skattstjóranum í Suðurlandsumdæmi skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna virðisaukaskattsskyldrar starfsemi sinnar, vegna uppgjörstímabilanna janúar–febrúar til og með nóvember–desember rekstrarárið 2002. Með framangreindri háttsemi vanframtaldi A skattskylda veltu og útskatt framangreind uppgjörstímabil. Samkvæmt niðurstöðu rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins nemur vanframtalin skattskyld velta samtals kr. 8.032.709 og vanframtalinn útskattur samtals kr. 1.968.014.

Sundurliðast vanframtalin skattskyld velta og útskattur, samkvæmt fyrirliggjandi gögnum svo sem hér greinir:

Rekstrarár	Uppgjörstímabil	Vanframtalin skattskyld velta	Vanframtalinn útskattur
2002	janúar – febrúar	1.441.791	353.239
2002	mars – apríl	452.861	110.951
2002	maí – júní	1.015.328	248.755
2002	júlí – ágúst	946.843	231.977
2002	september – október	2.791.037	683.804
2002	nóvember – desember	1.384.849	339.288
Samtals kr.		8.032.709	1.968.014

Sú háttsemi A sem hér hefur verið lýst brýtur í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 24. gr. sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt með áorðnum breytingum.

Varðar framanlýst háttsemi A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt.

Þess er krafist að A verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“

Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 1. febrúar 2008, sem fylgdi kröfugerðinni.

II.

Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 5. febrúar 2008, var gjaldanda veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef hann vildi ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál hans og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 2. mgr. 110. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, og 2. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Engar athugasemdir hafa borist frá gjaldanda.

III.

1. Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 1. febrúar 2008, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 109. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, og 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Gjaldandi hefur átt þess kost að koma að vörnum fyrir yfirskattanefnd í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins, en engar athugasemdir hafa borist. Þar sem gjaldandi hefur ekki gert athugasemdir við meðferð máls þessa fyrir yfirskattanefnd verður að líta svo á að hann mæli því ekki í gegn að það sæti sektarmeðferð fyrir nefndinni.

2. Skattrannsóknarstjóri ríkisins hóf hinn 6. apríl 2006 rannsókn á bókhaldi og skattskilum gjaldanda vegna sjálfstæðrar starfsemi hans rekstrarárið 2002. Með bréfi, dags. 23. júní 2006, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldanda skýrslu um rannsóknina, dags. 22. sama mánaðar, og gaf honum kost á að tjá sig um efni hennar. Engar athugasemdir voru gerðar af hálfu gjaldanda og lauk rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins með skýrslu, dags. 12. júlí 2006, sem var efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar.

Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 12. júlí 2006, var gerð grein fyrir rannsókn embættisins á bókhaldi og skattskilum gjaldanda. Fram kom að gjaldandi hefði starfað sjálfstætt við dúklagningar á árinu 2002. Vegna rannsóknarinnar var tekin skýrsla af gjaldanda hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins hinn 8. júní 2006 og var rannsóknin m.a. byggð á upplýsingum sem þar komu fram, sölureikningum gjaldanda, gögnum um innborganir á bankareikninga hans og upplýsingakerfum ríkisskattstjóra. Í lokakafla skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins voru helstu niðurstöður rannsóknarinnar dregnar saman og sagði þar að gjaldandi hefði ekki staðið skil á skattframtali árið 2003 ásamt ársreikningi fyrir rekstrarárið 2002 og ekki staðið skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna sama árs. Bókhald vegna sjálfstæðrar starfsemi gjaldanda hefði ekki verið fært og bókhaldsfylgiskjöl hefðu ekki verið afhent. Þá hefði gjaldandi vantalið skattskylda veltu, útskatt og rekstrartekjur. Einnig væru launatekjur vantaldar tekjuárið 2002. Engin gögn væru fyrirliggjandi um möguleg rekstrargjöld eða innskatt gjaldanda.

Niðurstöður skattrannsóknarstjóra ríkisins um rekstrartekjur og skattskylda veltu gjaldanda umrætt rekstrarár byggðu í fyrsta lagi á útgefnum sölureikningum gjaldanda það ár sem skattrannsóknarstjóri aflaði hjá kaupendum þjónustu gjaldanda. Um var að ræða 24 sölureikninga, samtals að fjárhæð 9.382.720 kr. Virðisaukaskattur var tilgreindur á öllum sölureikningum gjaldanda og taldist skattskyld velta samkvæmt þeim nema 6.376.896 kr. Í öðru lagi byggði skattrannsóknarstjóri ríkisins á fyrirliggjandi launamiðum um verktakagreiðslur til gjaldanda og innborgunum á bankareikning gjaldanda ásamt þeim skýringum sem gjaldandi gaf við skýrslutöku vegna þeirra greiðslna. Samkvæmt þessum gögnum var talið að skattskyld velta og rekstrartekjur næmu 1.655.813 kr. árið 2002. Tölulegar niðurstöður skattrannsóknarstjóra ríkisins um vantaldar rekstrartekjur og virðisaukaskattsskylda veltu voru samkvæmt þessu þær að gjaldandi hefði vantalið rekstrartekjur og skattskylda veltu um 8.032.709 kr. rekstrarárið 2002. Þá kom fram við rannsóknina að gjaldandi hefði fengið launagreiðslu frá Y að fjárhæð 45.628 kr. árið 2002.

Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins kom fram í kafla um rekstrargjöld og innskatt gjaldanda að engin gögn væru fyrirliggjandi um möguleg rekstrargjöld eða mögulegan innskatt.

Fram kom í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins að þar sem gjaldandi hefði ekki talið fram til skatts árið 2003 hefði hann sætt áætlun skattstjóra á skattstofnum við almenna álagningu opinberra gjalda það ár og hefði tekjuskatts- og útsvarsstofn verið áætlaður 3.000.000 kr. auk álags samkvæmt 1. mgr. 108. gr. laga nr. 90/2003 að fjárhæð 443.497 kr. Gjaldandi stóð ekki skil á virðisaukaskattsskýrslum árið 2002 og áætlaði skattstjóri skattskylda veltu gjaldanda 6.000.000 kr. og virðisaukaskatt 1.470.000 kr. umrætt ár auk álags.

Við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins hinn 8. júní 2006 kom fram af hálfu gjaldanda að hann hefði verið sjálfstætt starfandi dúklagningameistari á árinu 2002 og meðal helstu kaupenda þjónustu hefðu verið X og Z. Bókhald hefði ekki verið fært vegna starfseminnar og bókhaldsgögn hefðu glatast í flutningum. Gjaldandi staðfesti að hafa gefið út sölureikninga, sem lagðir voru fyrir hann við skýrslutökuna, samtals að fjárhæð 9.382.750 kr. árið 2002, og að hann hefði fengið greiðslur samkvæmt þeim. Þá staðfesti gjaldandi að hafa fengið greiðslur frá Z, W hf. og Y, sbr. launamiða frá greindum aðilum sem lagðir voru fyrir hann við skýrslutökuna. Aðspurður um greiðslur inn á bankareikning gjaldanda sagði gjaldandi að greiðslur frá B, Þ ehf. og Æ ehf. væru vegna seldrar þjónustu sinnar, en kvaðst ekki geta gert grein fyrir greiðslum frá tilgreindum öðrum aðilum. Gjaldandi kvaðst hafa haft kostnað vegna sjálfstæðrar starfsemi sinnar, en öll gögn þar að lútandi hefðu týnst í flutningum. Gjaldandi sagði að veikindi sín og fleiri atriði hefðu valdið því að hann stóð ekki skil á skattframtali og virðisaukaskattsskýrslum vegna tekjuársins 2002.

Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins var mál gjaldanda sent ríkisskattstjóra til meðferðar, sbr. m.a. 6. mgr. 103. gr., sbr. 3. mgr. 101. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, og 5. mgr. 39. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. bréf skattrannsóknarstjóra, dags. 14. júlí 2006. Á grundvelli rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins og í framhaldi af boðunarbréfi, dags. 9. febrúar 2007, sem gjaldandi gerði ekki athugasemdir við, tók ríkisskattstjóri áður álögð opinber gjöld gjaldanda gjaldárið 2003 og virðisaukaskatt árið 2002 til endurákvörðunar með úrskurði um endurákvörðun, dags. 20. apríl 2007. Samkvæmt úrskurði ríkisskattstjóra var virðisaukaskattsskyld velta gjaldanda ákvörðuð 8.032.709 kr. árið 2002. Þá var gjaldanda ákvarðað reiknað endurgjald að fjárhæð 2.100.000 kr. gjaldárið 2003 og stofn til tryggingagjalds umrætt ár í samræmi við það, svo og ákvarðaði ríkisskattstjóri álag vegna vangreiddrar skilaskyldrar staðgreiðslu. Tekjuskatts- og útsvarsstofn gjaldanda var ákvarðaður 7.945.293 kr. gjaldárið 2003, þ.e. hækkun um 4.945.293 kr. frá áætlun skattstjóra, auk álags samkvæmt 1. mgr. 108. gr. laga nr. 90/2003. Gjaldandi hefur ekki nýtt sér heimilaðar málskotsleiðir til að fá ákvörðunum ríkisskattstjóra hnekkt.

3. Eins og fram er komið eru tölulegar niðurstöður samkvæmt rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins að því er varðar rekstrartekjur og skattskylda veltu gjaldanda annars vegar byggðar á útgefnum sölureikningum gjaldanda árið 2002 sem aflað var frá viðskiptamönnum gjaldanda og hins vegar á gögnum um innborganir á bankareikning gjaldanda sama ár sem taldar voru vegna sjálfstæðrar starfsemi gjaldanda. Umræddir sölureikningar gjaldanda eru að fjárhæð 9.382.750 kr. og innborganir sem ekki voru taldar vegna útgefinna sölureikninga námu 617.973 kr. Samkvæmt þessu taldi skattrannsóknarstjóri ríkisins að rekstrartekjur og skattskyld velta gjaldanda hefði numið 8.032.709 kr. rekstrarárið 2002. Af hálfu gjaldanda er viðurkennt að tekjur hans af sjálfstæðri starfsemi hafi numið þeirri fjárhæð sem gögn þessi bera með sér, sbr. framburð gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 8. júní 2006. Samkvæmt þessu og að virtum gögnum málsins þykir ekkert komið fram sem gefur tilefni til annars en að miða við þær fjárhæðir rekstrartekna og skattskyldrar veltu sem umræddir sölureikningar og gögn um innborganir bera með sér. Samkvæmt rannsókninni gat gjaldandi ekki lagt fram gögn um rekstrarkostnað sem hann hafði stofnað til vegna öflunar rekstrartekna sinna. Niðurstöður skattrannsóknarstjóra ríkisins um launatekjur gjaldanda frá Y eru byggðar á launauppgjöf frá þeim aðila og hefur gjaldandi staðfest að hafa móttekið umræddar greiðslur að fjárhæð 45.628 kr.

Fyrir liggur í málinu að gjaldandi vanrækti að standa skil á skattframtali sínu árið 2003, sbr. 1. mgr. 90. gr. laga nr. 90/2003, innan tilskilins framtalsfrests samkvæmt 93. gr. laganna. Við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins var gjaldandi spurður um ástæður fyrir því að hann hefði ekki staðið skattstjóra skil á skattframtali sínu og gaf gjaldandi ekki aðra skýringu að veikindi og fleira, án nánari tilgreiningar, hefði valdið því. Við rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins var leitt í ljós að tekjur gjaldanda árið 2002 námu hærri fjárhæð en áætlaðir skattstofnar og er hér að framan gerð grein fyrir tölulegum niðurstöðum þess þáttar rannsóknar skattrannsóknarstjóra sem liggur til grundvallar sektarkröfu embættisins að teknu tilliti til áætlunar skattstjóra með þargreindri fjárhæð. Er byggt á því í kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins að af þessum sökum hafi tekjuskattur verið vanálagður um 1.478.700 kr. og útsvar um 601.231 kr. Verður byggt á þessum fjárhæðum, enda eru þær ekki ofreiknaðar.

Í 1. málsl. 2. mgr. 109. gr. laga nr. 90/2003 segir: „Hafi skattskyldur maður af ásetningi eða stórkostlegu hirðuleysi vanrækt að telja fram til skatts varðar það brot fésektum er aldrei skulu nema lægri fjárhæð en tvöfaldri skattfjárhæð af þeim skattstofni sem á vantar ef áætlun reyndist of lág við endurreikning skatts skv. 2. mgr. 96. gr. laganna og skal þá skattur af álagi dragast frá sektarfjárhæð skv. 108. gr.“ Með stoð í gögnum málsins, m.a. framburði gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 8. júní 2006, verður talið að nægilega sé fullnægt þeim huglægu refsiskilyrðum sem að framan greinir. Ber því að gera gjaldanda sekt eftir nefndu lagaákvæði 1. málsl. 2. mgr. 109. gr. laga nr. 90/2003, sbr. og 2. mgr. 22. gr. laga nr. 4/1995, um tekjustofna sveitarfélaga.

Þá þykir fullsannað með stoð í gögnum málsins, m.a. framburði gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins, að gjaldandi, sem skyldur var til þess að standa skil á virðisaukaskatti, sbr. 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, hafi á saknæman hátt vanrækt að standa skil á virðisaukaskatti og virðisaukaskattsskýrslum fyrir uppgjörstímabilin janúar–febrúar til og með nóvember–desember 2002. Telst gjaldandi hafa vanrækt að gera grein fyrir skattskyldri veltu að fjárhæð 8.032.709 kr. umrædd uppgjörstímabil og virðisaukaskatti til greiðslu að fjárhæð 1.968.014 kr. Varðar þetta gjaldanda sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995.

4. Ákvarða ber gjaldanda, A, sekt samkvæmt framangreindum ákvæðum 2. mgr. 109. gr. laga nr. 90/2003 og 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995. Samkvæmt breytingum á refsiákvæðum skattalaga, sem gerðar voru með lögum nr. 42/1995 og tóku gildi 9. mars 1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin, þó að teknu tilliti til álags. Við ákvörðun sektar ber að taka tillit til skatts af álagi samkvæmt 108. gr. laga nr. 90/2003 svo og álags samkvæmt 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988. Gjaldandi gekkst greiðlega við brotum sínum. Þá þykir bera að taka tillit til þess að nokkur dráttur hefur orðið á meðferð málsins án þess að gjaldanda verði um kennt. Að þessu virtu og málsatvikum að öðru leyti þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 6.300.000 kr. til ríkissjóðs og 1.000.000 kr. til bæjarsjóðs Y.

Úrskurðarorð:

Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 6.300.000 kr. til ríkissjóðs og 1.000.000 kr. til bæjarsjóðs Y.