Úrskurður yfirskattanefndar nr. 237/2009
Úrskurður nr. 237/2009
ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR
Ár 2009, miðvikudaginn 30. september, er tekið fyrir mál nr. 47/2008; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, kt. [...], verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Sverrir Örn Björnsson og Kristinn Gestsson. Upp er kveðinn svofelldur
ú r s k u r ð u r :
I.
Með bréfi, dags. 26. febrúar 2008, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, kt. [...], fyrir brot á lögum nr. 90/2003, um tekjuskatt, lögum nr. 4/1995, um tekjustofna sveitarfélaga, og lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, öll með áorðnum breytingum, framin vegna tekjuáranna 2003 og 2004.
Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:
„A er gefið að sök eftirfarandi:
1. Skil á efnislega röngum skattframtölum. Vanframtaldar rekstrartekjur.
A er gefið að sök að hafa, að því er best verður séð af ásetningi, en í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi, staðið skil á efnislega röngum skattframtölum og fylgigögnum þeirra til skattstjórans í Norðurlandsumdæmi eystra, vegna álagningar opinberra gjalda, gjaldárin 2004 og 2005, vegna rekstraráranna 2003 og 2004, og með því vanframtalið rekstrartekjur sínar um samtals kr. 3.879.128, sem til eru komnar vegna starfa A við byggingarstörf.
Framangreind háttsemi leiddi til þess að tekjuskattsstofn hans var ákvarðaður lægri en vera bar umrædd gjaldár, svo sem greinir í eftirfarandi töflu.
Reiknaður tekjuskattur og útsvar
|
Rekstrarár |
Vanframtalinn tekjuskatts- og útsvarsstofn |
Tekjuskattur |
Útsvar |
| 2003 | 1.341.113 Vanframtaldar rekstrartekjur kr. 1.395.374 – iðnaðarmálagjald kr. 1.116 (0,08% * vanframtaldar rekstrartekjur) – hækkun tryggingagjalds skv. úrskurði ríkisskattstjóra kr. 53.145 = 1.341.113 | 254.102 1.341.113 * 25,75% = 345.337 – ónýttur persónuafsláttur kr. 91.235 = 254.102 |
174.747 1.341.113 * 13,03% = 174.747 |
| 2004 | 2.403.113 Vanframtaldar rekstrartekjur kr. 2.483.753 – iðnaðarmálagjald kr. 1.987 (0,08%*vanframtaldar rekstrartekjur) - hækkun tryggingagjalds skv. úrskurði ríkisskattstjóra kr. 78.653 = 2.403.113 | 548.795 2.403.113 * 25,75% = 618.802 – ónýttur persónuafsláttur kr. 70.007 = 548.795 |
313.126 2.403.113 * 13,03% = 313.126 |
| Samtals kr. | 3.744.226 | 802.897 | 487.873 |
Sú háttsemi A sem lýst hefur verið hér að framan brýtur í bága við ákvæði 90. gr., sbr. B. lið 7. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, sbr. 22. gr., sbr. 19. gr. og 1. mgr. 21. gr. laga nr. 4/1995 um tekjustofna sveitarfélaga, hvorra tveggja með áorðnum breytingum.
Varðar framanlýst háttsemi A sekt samkvæmt 1. mgr. 109. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, sbr. og 2. mgr. 22. gr. laga nr. 4/1995, um tekjustofna sveitarfélaga.
Við endurákvörðun skattstofna vegna rekstraráranna 2003 og 2004 hefur A verið gert að sæta álagningu skatts á álag á vanframtalinn skattstofn samkvæmt 108. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, með áorðnum breytingum, kr. 296.939, er komi til frádráttar við ákvörðun sektarfjárhæðar.
2. Vanræksla á að tilkynna um virðisaukaskattsskylda starfsemi. Vanræksla á skilum á virðisaukaskattsskýrslum. Vanframtalin skattskyld velta og virðisaukaskattur.
A er gefið að sök að hafa, að því er best verður séð af ásetningi, en í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi, vanrækt að tilkynna skattstjóranum í Norðurlandsumdæmi eystra um virðisaukaskattsskylda starfsemi sína vegna rekstraráranna 2003 og 2004. Þá er A gefið að sök að hafa, að því er best verður séð af ásetningi, en í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi, vanrækt að standa skattstjóranum í Norðurlandsumdæmi eystra skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna virðisaukaskattsskyldrar starfsemi sinnar, vegna uppgjörstímabilanna janúar–febrúar rekstrarárið 2003 til og með nóvember– desember rekstrarárið 2004. Með framangreindri háttsemi vanframtaldi A skattskylda veltu og útskatt vegna uppgjörstímabilanna júlí–ágúst til og með nóvember–desember rekstrarárið 2003 og maí–júní til og með nóvember–desember rekstrarárið 2004. Samkvæmt niðurstöðu rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins nemur vanframtalin skattskyld velta samtals kr. 3.879.128 og vanframtalinn útskattur samtals kr. 950.386.
Sundurliðast vanframtalin skattskyld velta og útskattur, samkvæmt fyrirliggjandi gögnum svo sem hér greinir:
|
Rekstrarár |
Uppgjörstímabil |
Vanframtalin skattskyld velta | Vanframtalinn útskattur |
| 2003 | júlí – ágúst | 247.500 | 60.637 |
| 2003 | september – október | 774.375 | 189.722 |
| 2003 | nóvember – desember | 373.500 | 91.507 |
| Samtals kr. | 1.395.375 | 341.866 | |
| 2004 | maí – júní | 771.003 | 188.896 |
| 2004 | júlí – ágúst | 289.500 | 70.928 |
| 2004 | september – október | 747.450 | 183.125 |
| 2004 | nóvember – desember | 675.800 | 165.571 |
| Samtals kr. | 2.483.753 | 608.520 | |
| Samtals bæði árin | 3.879.128 | 950.386 |
Sú háttsemi A sem hér hefur verið lýst brýtur í bága við ákvæði 1. mgr. 5. gr., 1. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 24. gr., sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Framanlýst háttsemi varðar A sekt samkvæmt 1. og 3. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt.
Við endurákvörðun á virðisaukaskatti vegna framangreindra ára hefur A verið gert að sæta álagi á vangreiddan virðisaukaskatt á grundvelli 27. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, kr. 95.038, er komi til frádráttar við ákvörðun sektarfjárhæðar.
Þess er krafist að A verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 26. febrúar 2008, sem fylgdi kröfugerðinni.
II.
Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 27. febrúar 2008, var gjaldanda veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef hann vildi ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál hans og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 2. mgr. 110. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, og 2. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt.
Engar athugasemdir hafa borist frá gjaldanda.
III.
1. Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 26. febrúar 2008, er þess krafist að gjaldanda, A, verði gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 109. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, þar sem hann hafi staðið skil á röngum skattframtölum árin 2004 og 2005 með því að vantelja tekjur af atvinnurekstri sínum árin 2003 og 2004. Þá er gerð krafa um ákvörðun sektar samkvæmt ákvæðum 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sem byggir á því að gjaldandi hafi vanrækt að standa skil á virðisaukaskattsskýrslum og virðisaukaskatti árin 2003 og 2004 svo sem nánar er rakið í kröfubréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins.
Gjaldandi hefur átt þess kost að koma að vörnum fyrir yfirskattanefnd í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins, en engar athugasemdir hafa borist. Þar sem gjaldandi hefur ekki gert athugasemdir við meðferð máls þessa fyrir yfirskattanefnd verður að líta svo á að hann mæli því ekki í gegn að það sæti sektarmeðferð fyrir nefndinni.
2. Hinn 29. ágúst 2005 hóf skattrannsóknarstjóri ríkisins rannsókn á bókhaldi og skattskilum gjaldanda vegna sjálfstæðrar starfsemi hans árin 2003 og 2004. Með bréfi, dags. 27. júní 2006, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldanda skýrslu um rannsóknina, dags. 26. sama mánaðar, og gaf honum kost á að tjá sig um efni hennar. Með bréfi, dags. 11. júlí 2006, gerði skipaður verjandi gjaldanda athugasemdir við skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins. Rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins lauk með því að tekin var saman ný skýrsla um rannsóknina, dags. 21. ágúst 2006, sem var efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar þar sem fjallað var um framkomin andmæli og þau tekin til greina að hluta.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 21. ágúst 2006, var gerð grein fyrir rannsókn embættisins á bókhaldi og skattskilum gjaldanda. Fram kom að gjaldandi hefði starfað sjálfstætt við byggingarstörf og járnabindingar á árunum 2003 og 2004. Vegna rannsóknarinnar var tekin skýrsla af gjaldanda hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins hinn 23. maí 2006 og var rannsóknin m.a. byggð á upplýsingum sem þar komu fram, sölureikningum gjaldanda, skattframtölum hans árin 2004 og 2005 og upplýsingakerfum ríkisskattstjóra. Í lokakafla skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins voru helstu niðurstöður rannsóknarinnar dregnar saman og sagði þar að bókhald hefði ekki verið fært vegna sjálfstæðrar starfsemi gjaldanda og vörslu bókhaldsgagna væri verulega ábótavant. Gjaldandi hefði vantalið rekstrartekjur í almennum skattskilum sínum vegna rekstraráranna 2003 og 2004 og ekki staðið skil á virðisaukaskattsskýrslum og virðisaukaskatti vegna sömu rekstrarára. Þá hefði gjaldandi hvorki reiknað sér endurgjald né staðið skil á skilagreinum vegna staðgreiðslu opinberra gjalda af reiknuðu endurgjaldi.
Rakið var í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins að gjaldandi hefði staðið skil á skattframtölum árin 2004 og 2005, en í framtölunum væri ekki gerð grein fyrir neinum rekstrartekjum. Gjaldandi hefði ekki staðið skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna áranna 2003 og 2004, enda ekki verið með opið virðisaukaskattsnúmer á þeim tíma.
Niðurstöður skattrannsóknarstjóra ríkisins um rekstrartekjur og skattskylda veltu gjaldanda rekstrarárin 2003 og 2004 byggðu einkum á útgefnum sölureikningum gjaldanda sem skattstjóri og skattrannsóknarstjóri ríkisins öfluðu frá viðskiptamönnum gjaldanda. Um var að ræða fimm sölureikninga árið 2003 að fjárhæð samtals 1.737.241 kr. á hendur B og níu sölureikninga árið 2004 samtals að fjárhæð 3.092.273 kr. á hendur X ehf. Virðisaukaskattur var tilgreindur á öllum sölureikningum gjaldanda og taldist skattskyld velta samkvæmt þeim nema 1.395.375 kr. rekstrarárið 2003 og 2.483.753 kr. rekstrarárið 2004. Voru það niðurstöður skattrannsóknarstjóra ríkisins að gjaldandi hefði vantalið virðisaukaskattsskylda veltu sína um greindar fjárhæðir, 1.395.375 kr. árið 2003 og um 2.483.753 kr. árið 2004, og rekstrartekjur um sömu fjárhæðir. Í skýrslunni var gerð grein fyrir vantöldum útskatti samkvæmt þessum niðurstöðum.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins kom fram í kafla um rekstrargjöld og innskatt gjaldanda að engin gögn væru fyrirliggjandi um möguleg rekstrargjöld eða mögulegan innskatt.
Við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 23. maí 2006 kom fram af hálfu gjaldanda að hann hefði starfað sem verktaki hjá X ehf. og B við byggingarstörf og járnabindingar árin 2003 og 2004. Hann hefði gefið út sölureikninga en ekki fært bókhald vegna starfsemi sinnar. Hann hefði sjálfur annast gerð skattframtala sinna árin 2004 og 2005 og byggt þau á gögnum sem hann hefði haft undir höndum. Vegna óreglu og vankunnáttu hafi ekki verið gerð grein fyrir tekjum af sjálfstæðri starfsemi. Gjaldandi hafi ætlað að opna virðisaukaskattsnúmer um mitt ár 2003 og þá verið sagt að hann gæti farið að skrifa út reikninga en þyrfti að fylla út ákveðin gögn varðandi reiknað endurgjald sem gjaldandi hefði ekki sinnt. Gjaldandi staðfesti að hafa gefið út sölureikninga, sem lagðir voru fyrir hann við skýrslutökuna, samtals að fjárhæð 1.737.241 kr. árið 2003 og 3.092.273 kr. árið 2004, og að hann hefði fengið greiðslur samkvæmt þeim. Aðspurður um rekstrargjöld vegna sjálfstæðrar starfsemi sinnar kvaðst gjaldandi hafa keypt verkfæri o.fl. fyrir um 100.000 kr. þessi ár, en ekki geta lagt fram gögn því til stuðnings. Hann hefði fengið bifreiðar til umráða frá þeim aðilum sem hann vann fyrir og ekki borið kostnað af þeim.
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins var mál gjaldanda sent ríkisskattstjóra til meðferðar, sbr. 6. mgr. 103. gr., sbr. 3. mgr. 101. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, og 5. mgr. 39. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. bréf skattrannsóknarstjóra, dags. 21. ágúst 2006. Á grundvelli rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins og í framhaldi af bréfi til gjaldanda, dags. 9. febrúar 2007, sem gjaldandi svaraði ekki, tók ríkisskattstjóri áður álögð opinber gjöld gjaldanda gjaldárin 2004 og 2005 og virðisaukaskatt árin 2003 og 2004 til endurákvörðunar með úrskurði um endurákvörðun, dags. 30. mars 2007. Fram kom í úrskurði ríkisskattstjóra að ástæða þætti til að úrskurða gjaldanda inn á skrá yfir virðisaukaskattsskylda aðila og áætla virðisaukaskatt hans, áætla reiknað endurgjald gjaldanda og skilaskylda staðgreiðslu hans og ákvarða álag vegna vangreiddrar staðgreiðslu, svo og áætla rekstrartekjur gjaldanda umrædd ár. Við þessar ákvarðanir væri byggt á niðurstöðum skattrannsóknarstjóra ríkisins. Var skattskyld velta ákvörðuð 1.395.375 kr. árið 2003 og 2.483.753 kr. árið 2004 og útskattur 341.866 kr. fyrra árið og 608.520 kr. síðara árið svo og virðisaukaskattur til greiðslu með sömu fjárhæðum auk álags samkvæmt 1. og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988. Þá ákvarðaði ríkisskattstjóri reiknað endurgjald gjaldanda að fjárhæð 875.000 kr. árið 2003 og 1.295.000 kr. árið 2004 og stofn til tryggingagjalds umrædd ár í samræmi við það, svo og álag vegna vangreiddrar skilaskyldrar staðgreiðslu. Tekjuskatts- og útsvarsstofn gjaldanda gjaldárið 2004 var hækkaður um 1.342.229 kr. gjaldárið 2004 og 3.060.409 kr. gjaldárið 2005 auk álags samkvæmt 1. mgr. 108. gr. laga nr. 90/2003. Gjaldandi nýtti ekki málskotsrétt sinn vegna þessa úrskurðar ríkisskattstjóra.
3. Eins og fram er komið eru tölulegar niðurstöður samkvæmt rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins á bókhaldi og skattskilum gjaldanda vegna áranna 2003 og 2004 byggðar á útgefnum sölureikningum gjaldanda sem fram komu við rannsókn málsins. Sölureikningar þessir eru að fjárhæð 1.737.241 kr. árið 2003 og 3.092.273 kr. árið 2004. Samkvæmt þessu reiknaði skattrannsóknarstjóri ríkisins skattskylda veltu gjaldanda 1.395.375 kr. rekstrarárið 2003 og 2.483.753 kr. rekstrarárið 2004 svo og voru vantaldar rekstrartekjur taldar nema sömu fjárhæðum gjaldárin 2004 og 2005. Eru þetta þær fjárhæðir sem tilgreindar eru sem tölulegar niðurstöður rannsóknarinnar um vantaldar rekstrartekjur og skattskylda veltu. Af hálfu gjaldanda er viðurkennt að tekjur hans af sjálfstæðri starfsemi hafi numið þeim fjárhæðum sem gögn þessi bera með sér, sbr. framburð gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 23. maí 2006. Samkvæmt þessu og að virtum gögnum málsins að öðru leyti þykir ekkert komið fram sem gefur tilefni til annars en að miða við þær fjárhæðir rekstrartekna og skattskyldrar veltu sem greinir í niðurstöðum skattrannsóknarstjóra ríkisins.
Engin gögn komu fram við rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins um rekstrarkostnað og innskatt gjaldanda og hefur ekkert það komið fram af hálfu gjaldanda varðandi hugsanlega frádráttarliði sem gefur tilefni til lækkunar á þeim fjárhæðum sem greinir í skýrslu skattrannsóknarstjóra.
Fullsannað þykir samkvæmt því sem að framan er rakið og að öðru leyti með stoð í gögnum málsins, m.a. framburði gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins, að gjaldandi hafi á saknæman hátt vanrækt að telja fram í skattframtölum sínum árin 2004 og 2005 tekjur af atvinnurekstri sínum eða sjálfstæðri starfsemi með fyrrgreindum fjárhæðum sem skattskyldar voru samkvæmt B-lið 7. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt og eignarskatt, nú lög um tekjuskatt, sbr. og 19. og 21. gr. laga nr. 4/1995, um tekjustofna sveitarfélaga. Hinar röngu upplýsingar í skattframtölum gjaldanda leiddu til lægri álagningar opinberra gjalda hans en vera bar gjaldárin 2004 og 2005, svo sem fram kemur í kröfugerð skattrannsóknarstjóra, þannig að brot gjaldanda varða við 1. mgr. 109. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, sbr. og 2. mgr. 22. gr. laga nr. 4/1995, um tekjustofna sveitarfélaga.
Þá þykir fullsannað með stoð í gögnum málsins, m.a. framburði gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins, að gjaldandi, sem skyldur var til þess að standa skil á virðisaukaskatti, sbr. 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, hafi á saknæman hátt vanrækt að standa skil á virðisaukaskatti og virðisaukaskattsskýrslum fyrir uppgjörstímabilin júlí–ágúst til og með nóvember–desember rekstrarárið 2003 og maí–júní til og með nóvember–desember rekstrarárið 2004. Telst gjaldandi hafa vanrækt að gera grein fyrir skattskyldri veltu að fjárhæð 3.879.128 kr. umrædd uppgjörstímabil og virðisaukaskatti til greiðslu að fjárhæð 950.386 kr., sbr. sundurliðun í kröfugerð. Varðar þetta gjaldanda sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995.
4. Ákvarða ber gjaldanda, A, sekt samkvæmt framangreindum ákvæðum 1. mgr. 109. gr. laga nr. 90/2003 og 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995. Samkvæmt breytingum á refsiákvæðum skattalaga, sem gerðar voru með lögum nr. 42/1995 og tóku gildi 9. mars 1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin, þó að teknu tilliti til álags. Við ákvörðun sektar ber að taka tillit til skatts af álagi samkvæmt 2. mgr. 108. gr. laga nr. 90/2003 svo og álags samkvæmt 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988. Gjaldandi gekkst greiðlega við brotum sínum. Þá þykir bera að taka tillit til þess að nokkur dráttur hefur orðið á meðferð málsins án þess að gjaldanda verði um kennt. Að þessu virtu og málsatvikum að öðru leyti þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 3.200.000 kr. til ríkissjóðs og 850.000 kr. til bæjarsjóðs Z.
Úrskurðarorð:
Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 3.200.000 kr. til ríkissjóðs og 850.000 kr. til bæjarsjóðs Z.
