Úrskurður yfirskattanefndar nr. 168/2010
Úrskurður nr. 168/2010
ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR
Ár 2010, miðvikudaginn 2. júní, er tekið fyrir mál nr. 23/2009; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, kt. [...], verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Ragnheiður Snorradóttir og Valdimar Guðnason. Upp er kveðinn svofelldur
ú r s k u r ð u r :
I.
Með bréfi, dags. 20. janúar 2009, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, kt. [...], fyrir brot á lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, og lögum nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, hvorra tveggja með áorðnum breytingum, framin vegna rekstraráranna 2005, 2006 og 2007.
Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:
„A, sem daglegum stjórnanda X ehf. (nú þrotabú), kt. [...], er gefið að sök eftirfarandi:
1. Vangoldin afdregin staðgreiðsla opinberra gjalda. Vanræksla á afhendingu skilagreina staðgreiðslu opinberra gjalda á lögmæltum tíma.
A er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda launamanna X ehf. (nú þrotabú), vegna greiðslutímabilanna september til og með desember rekstrarárið 2005, janúar til og með desember rekstrarárið 2006 og janúar til og með desember rekstrarárið 2007. Þá er honum gefið að sök að hafa vanrækt að standa skil á skilagreinum vegna staðgreiðslu opinberra gjalda vegna áður nefndra greiðslutímabila utan greiðslutímabilsins ágúst rekstrarárið 2006 á lögmæltum tíma. Vangoldin afdregin skilaskyld staðgreiðsla opinberra gjalda vegna framangreindra greiðslutímabila nemur samtals kr. 3.428.626. Tekið hefur verið tillit til afdreginnar staðgreiðslu af launum A hjá skattaðilanum. Fjárhæðin sundurliðast svo sem hér greinir:
|
Rekstrarár |
Greiðslutímabil |
Til greiðslu samkvæmt rannsókn | Afdregin staðgreiðsla A | Vangoldin skilaskyld staðgreiðsla kr. |
| 2005 | september | 16.093 | 0 | 16.093 |
| 2005 | október | 18.893 | 0 | 18.893 |
| 2005 | nóvember | 37.181 | 0 | 37.181 |
| 2005 | desember | 16.542 | 0 | 16.542 |
| Samtals kr. | 88.709 | 0 | 88.709 | |
|
Rekstrarár |
Greiðslutímabil |
Til greiðslu samkvæmt rannsókn | Afdregin staðgreiðsla A | Vangoldin skilaskyld staðgreiðsla kr. |
| 2006 | janúar | 15.035 | 15.035 | 0 |
| 2006 | febrúar | 49.705 | 15.035 | 34.670 |
| 2006 | mars | 57.202 | 15.035 | 42.167 |
| 2006 | apríl | 73.901 | 15.035 | 58.866 |
| 2006 | maí | 31.833 | 15.035 | 16.798 |
| 2006 | júní | 101.193 | 15.035 | 86.158 |
| 2006 | júlí | 82.506 | 15.035 | 67.471 |
| 2006 | ágúst | 71.891 | 15.035 | 56.856 |
| 2006 | september | 119.115 | 15.035 | 104.080 |
| 2006 | október | 136.661 | 15.035 | 121.626 |
| 2006 | nóvember | 178.231 | 15.035 | 163.196 |
| 2006 | desember | 160.418 | 15.035 | 145.383 |
| Samtals kr. | 1.077.691 | 180.420 | 897.271 | |
|
Rekstrarár |
Greiðslutímabil |
Til greiðslu samkvæmt rannsókn | Afdregin staðgreiðsla A | Vangoldin skilaskyld staðgreiðsla kr. |
| 2007 | janúar | 172.280 | 14.829 | 157.451 |
| 2007 | febrúar | 184.145 | 14.829 | 169.316 |
| 2007 | mars | 150.788 | 14.829 | 135.959 |
| 2007 | apríl | 300.780 | 14.829 | 285.951 |
| 2007 | maí | 253.832 | 14.829 | 239.003 |
| 2007 | júní | 250.955 | 14.829 | 236.126 |
| 2007 | júlí | 324.973 | 14.829 | 310.144 |
| 2007 | ágúst | 154.019 | 14.829 | 139.190 |
| 2007 | september | 212.654 | 14.829 | 197.825 |
| 2007 | október | 209.625 | 14.829 | 194.796 |
| 2007 | nóvember | 201.798 | 14.829 | 186.969 |
| 2007 | desember | 204.745 | 14.829 | 189.916 |
| Samtals kr. | 2.620.594 | 177.948 | 2.442.646 | |
| Samtals öll árin | 3.786.994 | 358.368 | 3.428.626 |
Er það mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að þetta hafi A gert á saknæman hátt, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.
Telst þessi háttsemi A brjóta í bága við ákvæði 1. og 2. mgr. 20. gr., sbr. 1. og 2. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 16. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum, sbr. aðalreglur 1.-3. gr., 1. tl. 5. gr., 1. mgr. 7. gr. og 1. og 3. mgr. 8. gr. þeirra laga.
Varðar framanlýst háttsemi A sekt samkvæmt 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum.
2. Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur. Vanræksla á afhendingu virðisaukaskattsskýrslna á lögmæltum tíma.
A er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á innheimtum virðisaukaskatti sem innheimtur var í rekstri X ehf. (nú þrotabú), vegna uppgjörstímabilanna janúar – febrúar og júlí - ágúst til og með nóvember - desember rekstrarárið 2007. Þá er honum gefið að sök, að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna framangreindra uppgjörstímabila, á lögmæltum tíma. Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur til innheimtumanns ríkissjóðs vegna framangreindra uppgjörstímabila nemur samtals kr. 5.029.597. Fjárhæðin sundurliðast svo sem hér greinir:
| Rekstrarár | Uppgjörstímabil | Vangoldinn virðisaukaskattur til innheimtumanns ríkissjóðs kr. |
| 2007 | janúar - febrúar | 179.304 |
| 2007 | júlí - ágúst | 2.693.045 |
| 2007 | september - október | 1.923.431 |
| 2007 | nóvember – desember | 233.817 |
| Samtals kr. | 5.029.597 |
Er það mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að þetta hafi A gert á saknæman hátt, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.
Telst þessi háttsemi A brjóta í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr., sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. og 2. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Varðar framanlýst háttsemi A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Þess er krafist að A verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 20. janúar 2009, sem fylgdi kröfugerðinni.
II.
Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 28. janúar 2009, var gjaldanda veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef hann vildi ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál hans og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 2. mgr. 31. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 2. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Engar athugasemdir hafa borist frá gjaldanda.
III.
Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 20. janúar 2009, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með því að hann hafi sem fyrrum fyrirsvarsmanni X ehf. (nú þrotabú), kt. [...], vanrækt að standa skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda launamanna félagsins tiltekin greiðslutímabil árin 2005, 2006 og 2007 og vanrækt skil á virðisaukaskatti félagsins þau uppgjörstímabil árið 2007 sem greinir í bréfinu. Gjaldandi hefur átt þess kost að koma að vörnum fyrir yfirskattanefnd í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins, en engar athugasemdir hafa borist. Þar sem gjaldandi hefur ekki gert athugasemdir við meðferð máls þessa fyrir yfirskattanefnd verður að líta svo á að hann mæli því ekki í gegn að það sæti sektarmeðferð fyrir nefndinni.
Skattrannsóknarstjóri ríkisins hóf hinn 20. maí 2008 rannsókn á skattskilum X ehf. er beindist að skilum félagsins á staðgreiðslu opinberra gjalda vegna launamanna félagsins og virðisaukaskatti árin 2005, 2006 og 2007. Skráður tilgangur X ehf. á þessu tímabili var [...] Vegna rannsóknarinnar kom gjaldandi, A, til skýrslutöku hjá embætti skattrannsóknarstjóra ríkisins þann 15. júlí 2008, svo og var hinn 13. júní 2008 tekin skýrsla af B vegna rannsóknar málsins. Með bréfi, dags. 22. júlí 2008, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldanda skýrslu um rannsóknina sem þá lá fyrir, dags. 22. júlí 2008, og gaf honum kost á að tjá sig um efni hennar. Athugasemdir bárust ekki. Í framhaldi af þessu tók skattrannsóknarstjóri ríkisins saman nýja skýrslu um rannsóknina, dags. 8. ágúst 2008, sem var efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 8. ágúst 2008, segir að rannsókn á skattskilum X ehf. hafi einkum verið byggð á upplýsingum sem fram hafi komið við fyrrgreindar skýrslutökur, upplýsingum frá fyrirtækjaskrá ríkisskattstjóra, skilagreinum X ehf. vegna staðgreiðslu opinberra gjalda ásamt sundurliðunum með þeim, virðisaukaskattsskýrslum félagsins, upplýsingum úr bókhaldi félagsins, launaseðlum, svo og tekjubókhaldi ríkissjóðs, sbr. fylgiskjöl með skýrslunni, en þar er um að ræða yfirlit yfir greiðslur X ehf. vegna staðgreiðslu opinberra gjalda, virðisaukaskatts og opinberra gjalda.
Fram kemur í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins að rannsókn embættisins á staðgreiðsluskilum X ehf. hafi falist í því að bera fjárhæðir afdreginnar staðgreiðslu samkvæmt bókhaldi félagsins, launamiðum, staðgreiðsluskilagreinum og sundurliðunum saman við greiðslur félagsins til innheimtumanns ríkissjóðs. Í skýrslunni er gerð grein fyrir þeirri niðurstöðu rannsóknarinnar að fyrrum fyrirsvarsmenn X ehf. hafi ekki staðið skil innan lögboðins frests á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda vegna launamanna félagsins greiðslutímabilin september til og með desember 2005, janúar til og með desember 2006 og janúar til og með desember 2007, samtals að fjárhæð 3.786.994 kr. Fram kemur að afdregin staðgreiðsla af launum fyrirsvarsmanns X ehf., A, hafi verið samtals 358.368 kr. á sama tímabili.
Rannsókn á virðisaukaskattsskilum X ehf. var samkvæmt skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins fólgin í því að bera fjárhæð innheimts virðisaukaskatts samkvæmt bókhaldi og virðisaukaskattsskýrslum félagsins saman við greiðslur þess til innheimtumanns. Í skýrslunni er rakin sú niðurstaða rannsóknarinnar að fyrrum fyrirsvarsmenn félagsins hafi ekki staðið skil innan lögboðins frests á innheimtum virðisaukaskatti vegna félagsins uppgjörstímabilin janúar-febrúar til og með nóvember-desember 2007 að fjárhæð samtals 3.256.481 kr. Er þá miðað við fjárhæðir samkvæmt því sem bókhald félagsins var talið bera með sér, en samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum fyrir umrædd uppgjörstímabil var virðisaukaskattur til greiðslu samtals 1.422.500 kr.
Gjaldandi, A, greindi frá því við skýrslutöku, sem fram fór hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 15. júlí 2008, að hann hefði séð um daglegan rekstur X ehf., en B, [...], hefði ekki komið að rekstri félagsins. Gjaldandi kannaðist við skilagreinar staðgreiðslu og virðisaukaskattsskýrslur vegna þeirra greiðslu- og uppgjörstímabila árin 2005, 2006 og 2007 sem rannsóknin tók til og kvað C hafa unnið staðgreiðsluskilagreinar en gjaldandi hefði sjálfur útfyllt virðisaukaskattsskýrslur. Kvaðst gjaldandi telja að staðgreiðsluskilagreinarnar gæfu rétta mynd af launagreiðslum X ehf. Virðisaukaskattskýrslurnar væru ekki réttar en þeim hefði verið skilað til að losna við áætlanir og koma í veg fyrir að bú X ehf. yrði tekið til gjaldþrotaskipta. Skýrslurnar hefðu verið lauslega byggðar á þeim bókhaldsgögnum sem gjaldandi hefði haft undir höndum á þeim tíma. Gjaldandi staðfesti að bókhald X ehf. gæfi rétta mynd af rekstri félagsins. Gjaldanda var kynnt að samkvæmt gögnum málsins hefði staðgreiðsla opinberra gjalda að fjárhæð 3.786.994 kr. vegna launamanna X ehf. umrædd greiðslutímabil staðgreiðslu árin 2005, 2006 og 2007 ekki verið greidd á lögmæltum tíma og að virðisaukaskattur að fjárhæð 3.256.481 kr. vegna uppgjörstímabilanna janúar-febrúar til og með nóvember-desember 2007 hefði ekki verið greiddur á lögmæltum tíma. Af hálfu gjaldanda voru ekki gerðar athugasemdir við þessar fjárhæðir. Fram kom af hálfu gjaldanda að fjárskortur hafi valdið því að ekki voru gerð skil á staðgreiðslu og virðisaukaskatti, en fjármunirnir hefðu farið í rekstur félagsins. Aðspurður greindi gjaldandi frá því að starfsmenn X ehf. hefðu fengið laun sín greidd að fullu samkvæmt launaseðlum þrátt fyrir að staðgreiðslu hefði ekki verið skilað. Gjaldandi kvaðst ekki hafa óskað eftir því við innheimtumann að greiðslum X ehf. yrði ráðstafað með sérstökum hætti.
B staðfesti við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins hinn 13. júní 2008 að hún hefði verið skráð stjórnarmaður og framkvæmdastjóri X ehf. B kvaðst ekki hafa komið að rekstrinum, heldur hefði [A] séð um reksturinn. Hún hefði verið skráð fyrir rekstrinum þar sem A hefði verið gjaldþrota.
Samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995, er refsivert ef skattskyldur maður afhendir eigi á lögmæltum tíma virðisaukaskattsskýrslu eða virðisaukaskatt sem hann hefur innheimt eða honum borið að innheimta. Í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, sbr. 2. gr. laga nr. 42/1995, er með samsvarandi hætti lýst refsivert ef launagreiðandi innir ekki af hendi þær greiðslur vegna launamanna sem hann hefur haldið eftir eða honum borið að halda eftir. Samkvæmt fortakslausum ákvæðum nefndra laga og með stoð í dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. m.a. dóma Hæstaréttar 27. febrúar 1997 (H 1997:789), 25. september 1997 (H 1997:2446), 14. janúar 1999 (H 1999:79), 18. febrúar 1999 (H 1999:544 og 550), 10. júní 1999 (H 1999:2645) og 30. mars 2000 (H 2000:1422), geta fyrirsvarsmenn lögaðila unnið til refsingar með því einu að láta ógert að skila umræddum gjöldum í ríkissjóð á tilskildum tíma, enda sé huglægum refsiskilyrðum fullnægt.
Með stoð í gögnum málsins, m.a. framburði gjaldanda, A, við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins, þykir sannað að hann hafi verið helsti fyrirsvarsmaður X ehf. á þeim tíma sem mál þetta varðar. Samkvæmt framangreindu telst gjaldandi hafa borið ábyrgð á skilum staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts X ehf. á þeim tíma sem mál þetta tekur til og er sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins því réttilega beint að gjaldanda.
Til grundvallar niðurstöðu skattrannsóknarstjóra ríkisins um fjárhæð vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda X ehf. árin 2005, 2006 og 2007 liggja staðgreiðsluskilagreinar ásamt bókhaldsgögnum félagsins sem gjaldandi hefur staðfest að varði rekstur einkahlutafélagsins, sbr. skýrslutöku af gjaldanda 15. júlí 2008, þar sem einnig kom fram af hálfu gjaldanda að staðgreiðsluskilagreinar gæfu rétta mynd af launagreiðslum skattaðila. Niðurstaða skattrannsóknarstjóra ríkisins um fjárhæð vangreidds virðisaukaskatts X ehf. er byggð á bókhaldi félagsins en upplýst er að virðisaukaskattskýrslur voru ekki í samræmi við fært bókhald, sem gæfi rétta mynd af rekstri skattaðila. Ekkert hefur komið fram sem gefur tilefni til annars en að ætla, að staðgreiðsla opinberra gjalda og virðisaukaskattur, sem gjaldanda bar að standa skil á vegna X ehf., hafi numið þeim fjárhæðum sem greinir í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins. Sektarkrafa skattrannsóknarstjóra í máli þessu er byggð á niðurstöðum í skýrslu embættisins að öðru leyti en því að ekki er gerð krafa um ákvörðun sektar vegna vangreiddrar staðgreiðslu að fjárhæð 358.368 kr. af launum gjaldanda svo sem gerð er grein fyrir í kröfugerð. Þó er í sektarkröfu ekki tekið tillit til inneignar X ehf. á virðisaukaskatti uppgjörstímabilin mars-apríl og maí-júní 2007 að fjárhæð samtals 1.773.116 kr., sbr. fskj. 10.1-10.23 með skýrslunni, þannig að sektarkrafa er þeirri fjárhæð hærri en niðurstaða rannsóknarskýrslu um vangoldinn virðisaukaskatt rekstrarárið 2007. Engar skýringar eru á þessu í greinargerð skattrannsóknarstjóra ríkisins með sektarkröfu til yfirskattanefndar. Þykir rétt að taka tillit til fyrrgreindrar inneignar, sem ekki verður séð að hafi verið vefengd, við úrlausn máls þessa.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins og greinargerð með kröfugerð embættisins til yfirskattanefndar er gerð grein fyrir greiðslum X ehf. til innheimtumanns vegna staðgreiðslu, virðisaukaskatts og opinberra gjalda frá því að skuldir sem um ræðir í máli þessu vegna staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts byrjuðu að myndast 17. október 2005. Fram kemur að á tímabilinu 17. október 2005 til og með 19. janúar 2009 voru engar greiðslur inntar af hendi vegna skilaskyldrar staðgreiðslu X ehf. Á sama tíma var 1.647.474 kr. ráðstafað inn á höfuðstól virðisaukaskatts félagsins en að engu leyti vegna uppgjörstímabila sem rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins tók til. Greiðslur X ehf. á umræddu tímabili, sem innheimtumaður ríkissjóðs hefur samkvæmt yfirliti skattrannsóknarstjóra ríkisins ráðstafað til greiðslu dráttarvaxta, álags og kostnaðar vegna virðisaukaskatts, nam 52.629 kr. Þá kemur fram í gögnum málsins að greiðslur til innheimtumanns ríkissjóðs vegna opinberra gjalda X ehf., þ.m.t. tryggingagjalds, á þeim tíma sem hér um ræðir, námu 280.010 kr. og var innborgunum að hluta varið til greiðslu dráttarvaxta og kostnaðar. Aðrar greiðslur félagsins til innheimtumanns en vegna höfuðstóls staðgreiðslu og virðisaukaskatts námu samkvæmt þessu samtals 332.639 kr.
Með dómi Hæstaréttar Íslands 2. október 2003 (H 2003:3178), sem varðar hliðstætt mál, var því hafnað að greiðslur, sem innheimtumaður hefur ráðstafað upp í álag, dráttarvexti og kostnað, geti haft áhrif á sakarmat og komið með beinum hætti til frádráttar skattskuld sem viðurlagaákvörðun tekur til. Ekki verður talið að breyting með lögum nr. 134/2005 á refsiákvæðum laga nr. 45/1987 og nr. 50/1988 haggi þessari dómaframkvæmd. Með breytingalögum þessum er hins vegar skýrt kveðið á um það að greiðslur skattaðila á verulegum hluta skattfjárhæðar geti að uppfylltum ákveðnum skilyrðum leitt til þess að ákvæði um lágmark sektarrefsingar eigi ekki við. Samkvæmt dómum Hæstaréttar Íslands 30. mars 2006 í málunum nr. 428/2005 og 469/2005 ber að taka í þessu sambandi tillit til innborgana sem ráðstafað hefur verið til greiðslu álags vegna vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda starfsmanna og vangreidds virðisaukaskatts, svo og skuli fara á sama hátt með greiðslur vegna staðgreiðslu opinberra gjalda þess fyrirsvarsmanns sem refsiábyrgð sætir. Ekki verður annað séð en að líta megi með hliðstæðum hætti til greiðslna viðkomandi skattaðila sem innheimtumaður hefur ráðstafað upp í dráttarvexti og kostnað, og eftir atvikum til greiðslu á opinberum gjöldum, enda er það í samræmi við úrskurðaframkvæmd fyrir gildistöku laga nr. 134/2005, sbr. og fyrrgreindan dóm Hæstaréttar frá árinu 2003 og aðra dóma í hliðstæðum málum, m.a. H 2000:2387. Eins og mál þetta liggur fyrir þykir því mega taka tillit til fyrrgreindra greiðslna X ehf. að fjárhæð samtals 332.639 kr. Við mat á þýðingu þeirra fyrir sektarákvörðun þykir rétt að skipta þeim hluta innborgana, sem ráðstafað var til greiðslu opinberra gjalda X ehf., í hlutfalli við fjárhæðir vangoldinnar staðgreiðslu og virðisaukaskatts sem um ræðir í málinu. Innborganir vegna staðgreiðslu opinberra gjalda teljast þá nema 143.610 kr. og innborganir vegna virðisaukaskatts 189.029 kr.
Samkvæmt því sem að framan er rakið og gögnum málsins að öðru leyti var afdregin staðgreiðsla opinberra gjalda vegna launamanna X ehf. greiðslutímabilin september til og með desember 2005, janúar til og með desember 2006 og janúar til og með desember 2007, samtals að fjárhæð 3.428.626 kr., ekki greidd til innheimtumanns ríkissjóðs á tilskildum tíma, sbr. 1. og 2. mgr. 20. gr. laga nr. 45/1987. Þá var virðisaukaskattur X ehf. að fjárhæð 3.256.481 kr. uppgjörstímabilin janúar-febrúar til og með nóvember-desember 2007 ekki greiddur innheimtumanni ríkissjóðs á tilskildum tíma, sbr. 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988. Vegna skýringa gjaldanda um að fjárhagsvandræði í rekstri X ehf. hafi valdið þeim vanskilum á staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatti sem í málinu greinir skal tekið fram að ekki telst tæk varnarástæða að fé hafi ekki verið til í rekstri félagsins til að standa skil á umræddum gjöldum, sbr. m.a. fyrrnefndan dóm Hæstaréttar Íslands frá 30. mars 2000 (H 2000:1422).
Með vísan til þess sem rakið hefur verið telst fullnægt þeim huglægu refsiskilyrðum sem fram koma í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 2. og 3. gr. laga nr. 42/1995. Ber að ákvarða gjaldanda, A, sekt samkvæmt þessum lagaákvæðum vegna vanrækslu á skilum staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts í rekstri X ehf.
Eins og lög nr. 45/1987 og lög nr. 50/1988 hljóða eftir breytingar, sem á þeim voru gerðar með lögum nr. 42/1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem vanrækt var greiðsla á, þó að teknu tilliti til álags. Samkvæmt breytingu á greindum lögum með lögum nr. 134/2005 eiga fésektarákvæði þessi þó ekki við hafi brot einskorðast við að standa ekki skil á réttilega tilgreindri staðgreiðslu eða virðisaukaskatti samkvæmt skilagrein staðgreiðslu eða virðisaukaskattsskýrslu, enda hafi verið gerð skil á verulegum hluta skattfjárhæðar eða málsbætur eru miklar.
Gjaldandi stóð ekki skil á réttum virðisaukaskattsskýrslum X ehf. vegna þeirra uppgjörstímabila virðisaukaskatts sem málið varðar og er fjárhæð vangreidds virðisaukaskatts byggð á bókhaldsgögnum félagsins. Því þykja ekki vera fyrir hendi lagaskilyrði til þess að ákvarða sekt vegna vanrækslu á skilum virðisaukaskatts lægri en lágmarksákvæði 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988 mælir fyrir um. Skilagreinar staðgreiðslu liggja á hinn bóginn fyrir vegna allra tímabila staðgreiðslu sem málið varðar, þótt skil þeirra hafi dregist nokkuð, og eru fjárhæðir í málinu byggðar á þeim. Sem fyrr segir verður lagt til grundvallar að greiðslur til innheimtumanns ríkissjóðs, sem hér beri að líta til, hafi numið 143.610 kr. vegna staðgreiðslu. Sú fjárhæð svarar til vangreiddrar staðgreiðslu X ehf. vegna fyrstu sex greiðslutímabila staðgreiðslu sem sektarkrafa tekur til og verulegs hluta fjárhæðar sjöunda tímabilsins. Samkvæmt þessu og í samræmi við greinda dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. fyrrgreinda dóma frá 30. mars 2006, verður því talið að sú undantekning frá fésektarlágmarki, sem mælt er fyrir um í lögum nr. 134/2005, taki til staðgreiðslu opinberra gjalda að fjárhæð 165.546 kr. greiðslutímabilin september til og með desember 2005 og janúar til og með mars 2006. Ekki liggur annað fyrir en að vangreiðsla á staðgreiðslu opinberra gjalda vegna annarra tímabila hafi fyrst og fremst stafað af erfiðleikum í rekstri X ehf. og ekkert er komið fram um að gjaldandi hafi persónulega notið nokkurs hags af brotinu. Hins vegar varðar mál þetta vanskil á staðgreiðslu og virðisaukaskatti að ekki óverulegri fjárhæð og vegna alllangs tímabils. Að þessu virtu og með vísan til greindrar dómaframkvæmdar verður því ekki talið að skilyrði um miklar málsbætur, sbr. ákvæði laga nr. 134/2005, eigi hér við. Því teljast lágmarksákvæði 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987 gilda um vanskil á staðgreiðslu opinberra gjalda að fjárhæð 3.263.080 kr.
Samkvæmt framansögðu og að teknu tilliti til álags samkvæmt 1. tölul. 2. mgr. 28. gr. laga nr. 45/1987 og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988 þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 12.400.000 kr. til ríkissjóðs.
Úrskurðarorð:
Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 12.400.000 kr. til ríkissjóðs.
