Úrskurður yfirskattanefndar nr. 26/2019
ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR
Ár 2019, miðvikudaginn 13. febrúar, er tekið fyrir mál nr. 205/2018; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Þórarinn Egill Þórarinsson og Bjarnveig Eiríksdóttir. Upp er kveðinn svofelldur
ú r s k u r ð u r :
I.
Með bréfi, dags. 18. desember 2018, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, fyrir brot á lögum nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, beggja með áorðnum breytingum, framin vegna rekstrarársins 2017.
Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:
„A, sem stjórnarmanni, prókúruhafa og daglegum stjórnanda X ehf., nú þrotabú, er gefið að sök eftirfarandi:
1. Vangoldin afdregin staðgreiðsla opinberra gjalda launamanna. Vanræksla á afhendingu skilagrein á lögmæltum tíma.
A er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda launamanna X ehf., nú þrotabú, vegna greiðslutímabilanna janúar til og með desember rekstrarárið 2017. Þá er A gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á skilagrein, vegna staðgreiðslu opinberra gjalda, vegna greiðslutímabilsins nóvember rekstrarárið 2017, á lögmæltum tíma. Vangoldin afdregin skilaskyld staðgreiðsla opinberra gjalda launamanna X ehf., vegna framangreindra greiðslutímabila nemur samtals kr. 2.699.241, að teknu tilliti til afdreginnar staðgreiðslu af launum fyrrum fyrirsvarsmanns skattaðila. Fjárhæðin sundurliðast svo sem hér greinir:
Rekstrarár | Greiðslu-tímabil | Vangoldin skila-skyld staðgreiðsla | Afdregin staðgreiðsla fyrrum fyrirsvarsmanns | Vangoldin skilaskyld staðgreiðsla kr. |
2017 | janúar | 45.325 | 10.925 | 34.400 |
2017 | febrúar | 554.282 | 10.925 | 543.357 |
2017 | mars | 381.111 | 10.925 | 370.186 |
2017 | apríl | 370.189 | 10.925 | 359.264 |
2017 | maí | 342.668 | 10.925 | 331.743 |
2017 | júní | 244.229 | 10.925 | 233.304 |
2017 | júlí | 135.387 | 10.925 | 124.462 |
2017 | ágúst | 198.465 | 10.925 | 187.540 |
2017 | september | 219.815 | 10.925 | 208.890 |
2017 | október | 106.146 | 10.925 | 95.221 |
2017 | nóvember | 123.172 | 10.925 | 112.247 |
2017 | desember | 109.552 | 10.925 | 98.627 |
Samtals kr. | 2.830.341 | 131.100 | 2.699.241 |
Það er mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að þetta hafi A gert á saknæman hátt, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.
Telst þessi háttsemi A brjóta í bága við ákvæði 1. og 2. mgr. 20. gr., sbr. 1. og 2. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 16. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum, sbr. aðalreglur 1.-3. gr., 1. tl. 5. gr., 1. mgr. 7. gr. og 1. og 3. mgr. 8. gr. þeirra laga.
Framangreind háttsemi varðar A sekt samkvæmt 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum.
2. Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur. Vanræksla á afhendingu virðisaukaskattsskýrslna á lögmæltum tíma.
A er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á virðisaukaskatti, sem innheimtur var í rekstri X ehf., nú þrotabú, vegna uppgjörstímabilanna mars-apríl til og með nóvember-desember rekstrarárið 2017. Þá er honum gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna uppgjörstímabilanna maí-júní til og með september-október rekstrarárið 2017, á lögmæltum tíma. Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur til innheimtumanns ríkissjóðs vegna framangreindra uppgjörstímabila nemur samtals 6.743.895 kr. Fjárhæðin sundurliðast svo sem hér greinir:
Rekstrarár | Uppgjörstímabil | Vangoldinn virðisaukaskattur til innheimtumanns ríkissjóðs kr. |
2017 | mars - apríl | 2.183.032 |
2017 | maí - júní | 1.567.631 |
2017 | júlí - ágúst | 1.204.299 |
2017 | sept. - okt. | 1.234.800 |
2017 | nóv. - des. | 554.133 |
Samtals kr. | 6.743.895 |
Það er mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að framangreindu hafi A komið til leiðar með saknæmum hætti, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.
Telst þessi háttsemi A brjóta í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr., sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. og 2. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Framangreind háttsemi varðar A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Þess er krafist að A verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 18. desember 2018, sem fylgdi kröfugerðinni.
II.
Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 19. desember 2018, var gjaldanda veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef hann vildi ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál hans og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 4. mgr. 31. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 4. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt.
Með bréfi, dags. 22. janúar 2019, hefur gjaldandi lagt fram vörn í málinu. Í vörninni er tekið fram að gjaldandi neiti því ekki að hafa verið daglegur stjórnandi X ehf. á rannsóknartímanum. Þá liggi fyrir að ekki hafi verið staðin skil á virðisaukaskatti og opinberum gjöldum þau tímabil sem tilgreind er í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins. Er tilgreint í vörninni að ástæður vanskila séu þær að halla hafi tekið á reksturinn og hafi reikningar ekki fengist greiddir. Þá hafi veikindi hrjáð gjaldanda, auk þess sem gjaldandi hafi verið frá vinnu vegna slyss. Er tekið fram að gjaldandi geri sér grein fyrir ábyrgð sinni sem fyrirsvarsmaður félagsins og muni gjaldandi því ekki koma að frekari andmælum en fari fram á að honum verði ákvörðuð eins lág sekt og lög leyfa.
III.
Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 18. desember 2018, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, þar sem hann hafi sem fyrirsvarsmaður X ehf., kt. 670315-0100, vanrækt að standa skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda launamanna félagsins tiltekin greiðslutímabil árið 2017 og vanrækt að standa skil á virðisaukaskatti félagsins þau uppgjörstímabil árið 2017 sem greinir í bréfinu. Gjaldandi hefur lagt fram athugasemdir í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins.
Skattrannsóknarstjóri ríkisins hóf hinn 15. maí 2018 rannsókn á skattskilum X ehf. er beindist að skilum félagsins á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda og innheimtum virðisaukaskatti vegna rekstrarársins 2017. Skráður tilgangur X ehf. á þessu tímabili var byggingastarfsemi, nýsmíði og endurbætur húsnæðis, þ.e. almenn smíðavinna. Samkvæmt gögnum málsins var bú X ehf. tekið til gjaldþrotaskipta 15. febrúar 2018. Vegna rannsóknarinnar kom gjaldandi til skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins þann 26. júní 2018. Með bréfi, dags. 14. ágúst 2018, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldanda skýrslu um rannsóknina sem þá lá fyrir, dags. sama dag, og gaf honum kost á að tjá sig um efni hennar. Engar athugasemdir voru gerðar af hálfu gjaldanda og var lokaskýrsla skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 14. september 2018, efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 14. september 2018, segir að rannsókn á skattskilum X ehf. hafi einkum verið byggð á upplýsingum sem fram hafi komið við fyrrgreinda skýrslutöku, innsendum staðgreiðsluskilagreinum og sundurliðunum af hálfu félagsins, virðisaukaskattsskýrslum, upplýsingum úr bókhaldi X ehf., upplýsingum frá fyrirtækjaskrá ríkisskattstjóra og tekjubókhaldi ríkissjóðs, sbr. fylgiskjöl með skýrslunni, en þar er um að ræða yfirlit um greiðslur X ehf. vegna staðgreiðslu opinberra gjalda, virðisaukaskatts og opinberra gjalda.
Fram kemur í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins að rannsókn embættisins á staðgreiðsluskilum X ehf. hafi falist í því að bera fjárhæðir afdreginnar staðgreiðslu samkvæmt staðgreiðsluskilagreinum og sundurliðunum félagsins saman við greiðslur þess til innheimtumanns ríkissjóðs. Í skýrslunni er gerð grein fyrir þeirri niðurstöðu rannsóknarinnar að fyrirsvarsmaður X ehf. hafi ekki staðið skil innan lögboðins frests á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda vegna launamanna félagsins greiðslutímabilin janúar til og með desember 2017, samtals að fjárhæð 2.830.341 kr. Fram kemur að vangreidd afdregin staðgreiðsla af launum fyrirsvarsmanns félagsins, A, nemi samtals 131.100 kr. þau tímabil sem hér um ræðir. Þá hafi verið vanrækt að standa skil á skilagrein staðgreiðslu opinberra gjalda á lögmæltum tíma greiðslutímabilið nóvember 2017.
Rannsókn á virðisaukaskattsskilum X ehf. var samkvæmt skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins fólgin í því að bera fjárhæð innheimts virðisaukaskatts samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum saman við greiðslur þess til innheimtumanns og er rakin sú niðurstaða rannsóknarinnar að fyrrum fyrirsvarsmaður félagsins hafi ekki staðið skil á virðisaukaskatti vegna félagsins innan lögboðins frests uppgjörstímabilin mars-apríl til og með nóvember-desember 2017 að fjárhæð samtals 6.743.895 kr. Þá hafi gjaldandi vanrækt að standa skil á virðisaukaskattsskýrslum á lögmæltum tíma uppgjörstímabilin maí-júní, júlí-ágúst og september-október 2017.
Gjaldandi staðfesti við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 26. júní 2018 að hann hefði verið stjórnarmaður, framkvæmdastjóri og prókúruhafi X ehf. á rannsóknartímanum. Kvaðst gjaldandi hafa annast daglegan rekstur félagsins en sagði að bókari félagsins hefði stýrt fjármálunum. Sagðist gjaldandi þó aðspurður hafa séð um að greiða reikninga. Þá sagði gjaldandi að bókarinn hefði minnt hann á að greiða hitt og þetta og bæri gjaldandi ábyrgð á því að hafa ekki gert það. Við skýrslutökuna voru bornar undir gjaldanda fyrirliggjandi staðgreiðsluskilagreinar og virðisaukaskattsskýrslur X ehf. vegna þeirra greiðslu- og uppgjörstímabila sem rannsóknin tók til og vefengdi gjaldandi ekki að gögnin væru vegna X ehf. Kvaðst gjaldandi telja skilagreinar og skýrslur þessar hafa verið byggðar á bókhaldsgögnum félagsins sem hann hefði látið bókarann fá. Sagðist gjaldandi ekki vita hvort fyrirliggjandi skilagreinar staðgreiðslu gæfu rétta mynd af rekstri félagsins en sagðist telja að svo væri með virðisaukaskattsskýrslurnar. Gjaldanda var kynnt að samkvæmt gögnum málsins hefði staðgreiðsla opinberra gjalda að fjárhæð 2.830.341 kr. vegna launamanna X ehf. tiltekin greiðslutímabil árið 2017 ekki verið greidd á lögmæltum tíma og að virðisaukaskattur að fjárhæð 6.743.895 kr. tiltekin uppgjörstímabil árið 2017 hefði ekki verið greiddur á lögmæltum tíma. Gerði gjaldandi ekki athugasemdir við fjárhæðirnar. Gjaldandi greindi frá því að sökum rekstrarerfiðleika hefði afdreginni staðgreiðslu og innheimtum virðisaukaskatti ekki verið skilað á lögmæltum tíma. Sagði gjaldandi að nokkuð hefði verið um að útgefnir sölureikningar hefðu ekki fengist greiddir. Væri um að ræða tvö fyrirtæki, annað þeirra skuldaði 4,5 m.kr. og hitt 2,5 m.kr. Sagði gjaldandi að annað fyrirtækið væri Z en hann myndi ekki nafnið á hinu fyrirtækinu. Gæti gjaldandi ekki athugað hvort greiðslur hefðu borist þar sem lokað hefði verið fyrir aðgang hans hjá bankanum. Sagði gjaldandi að vangoldin staðgreiðsla og innheimtur virðisaukaskattur hefði farið í að greiða laun og tæki. Gjaldandi kvaðst aðspurður ekki hafa óskað eftir því við innheimtumann að greiðslum X ehf. yrði ráðstafað með sérstökum hætti.
Samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995, er refsivert ef skattskyldur maður afhendir eigi á lögmæltum tíma virðisaukaskattsskýrslu eða virðisaukaskatt sem hann hefur innheimt eða honum borið að innheimta. Í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, sbr. 2. gr. laga nr. 42/1995, er með samsvarandi hætti lýst refsivert ef launagreiðandi innir ekki af hendi þær greiðslur vegna launamanna sem hann hefur haldið eftir eða honum borið að halda eftir. Samkvæmt fortakslausum ákvæðum nefndra laga og með stoð í dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. m.a. dóma Hæstaréttar 27. febrúar 1997 (H 1997:789), 25. september 1997 (H 1997:2446), 14. janúar 1999 (H 1999:79), 18. febrúar 1999 (H 1999:544 og 550), 10. júní 1999 (H 1999:2645) og 30. mars 2000 (H 2000:1422), geta fyrirsvarsmenn lögaðila unnið til refsingar með því einu að láta ógert að skila umræddum gjöldum í ríkissjóð á tilskildum tíma, enda sé huglægum refsiskilyrðum fullnægt.
Gjaldandi, A, var stjórnarmaður, framkvæmdastjóri og prókúruhafi X ehf. á þeim tíma sem mál þetta varðar. Við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins staðfesti gjaldandi að hafa annast daglegan rekstur félagsins, þ.m.t. greiðslu reikninga. Verður samkvæmt framansögðu að telja að gjaldandi hafi sem fyrirsvarsmaður X ehf. borið ábyrgð á skilum staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts félagsins og er sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins því réttilega beint að gjaldanda.
Til grundvallar niðurstöðu skattrannsóknarstjóra ríkisins um fjárhæð vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts X ehf. árið 2017 liggja staðgreiðsluskilagreinar og virðisaukaskattsskýrslur sem ekki hefur verið vefengt að varði rekstur einkahlutafélagsins. Við skýrslutöku af gjaldanda hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins sagði gjaldandi sem fyrr segir að nokkuð hefði verið um að sölureikningar hefðu ekki fengist greiddir og sagði gjaldandi að tveir viðskiptamenn stæðu í skuld við X ehf. Annar þeirra væri Z en gjaldandi myndi ekki nafnið á hinum. Næmu útistandandi kröfur samtals 7 m.kr. Er þess einnig getið í vörn til yfirskattanefndar að sölureikningar hafi ekki fengist greiddir. Verður að skilja framburð gjaldanda þannig að hann telji að um tapaðar viðskiptakröfur sé að ræða í skilningi 2. tölul. 5. mgr. 13. gr. laga nr. 50/1988. Í greinargerð skattrannsóknarstjóra ríkisins er þess getið að skattrannsóknarstjóri hafi farið yfir bókhald X ehf. og telji skattrannsóknarstjóri ekki að um tapaðar kröfur sé að ræða. Verður að taka undir þetta með skattrannsóknarstjóra ríkisins, enda gefa gögn málsins ekki tilefni til að ætla að um tapaðar viðskiptakröfur hafi verið að ræða í rekstri félagsins, sbr. samanburð á yfirliti yfir bankareikning X ehf. og yfirliti yfir útgefna sölureikninga félagsins (sjá fskj. 10.13 og 12.1-12.8 með skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins). Ekki hafa komið fram aðrar athugasemdir af hálfu gjaldanda af þessu tilefni eða vegna niðurstöðu skattrannsóknarstjóra ríkisins um fjárhæð vangreidds virðisaukaskatts eða staðgreiðslu opinberra gjalda. Þykja gögn málsins ekki gefa tilefni til annars en að byggja á því að staðgreiðsla opinberra gjalda og virðisaukaskattur, sem gjaldanda bar að standa skil á vegna X ehf., hafi numið þeim fjárhæðum sem greinir í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins. Sektarkrafa skattrannsóknarstjóra í máli þessu er byggð á niðurstöðum í skýrslu embættisins að öðru leyti en því að ekki er gerð krafa um ákvörðun sektar vegna vangreiddrar staðgreiðslu að fjárhæð 131.100 kr. af launum gjaldanda svo sem gerð er grein fyrir í kröfugerð.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins og greinargerð með kröfugerð embættisins til yfirskattanefndar er gerð grein fyrir greiðslum X ehf. til innheimtumanns vegna staðgreiðslu, virðisaukaskatts og opinberra gjalda frá því að skuldir sem um ræðir í máli þessu vegna skilaskyldrar staðgreiðslu og virðisaukaskatts byrjuðu að myndast 16. febrúar 2017. Fram kemur að á tímabilinu 16. febrúar 2017 til og með 13. desember 2018 bárust engar greiðslur vegna staðgreiðslu opinberra gjalda. Greiðslur vegna höfuðstóls virðisaukaskatts námu 2.221.180 kr. en voru að engu leyti vegna uppgjörstímabila er mál þetta varðar. Sá hluti greiðslna X ehf. á umræddu tímabili, sem innheimtumaður ríkissjóðs hefur ráðstafað til greiðslu dráttarvaxta, álags og kostnaðar, nemur 823 kr. vegna staðgreiðslu opinberra gjalda. Þá kemur fram í gögnum málsins að greiðslur til innheimtumanns ríkissjóðs vegna opinberra gjalda X ehf., þ.m.t. tryggingagjalds, á þeim tíma sem hér um ræðir, námu 111.975 kr. og var innborgunum að hluta varið til greiðslu dráttarvaxta og kostnaðar. Aðrar greiðslur til innheimtumanns en vegna höfuðstóls staðgreiðslu og virðisaukaskatts námu því samtals 112.795 kr.
Með dómi Hæstaréttar Íslands 2. október 2003 (H 2003:3178), sem varðar hliðstætt mál, var því hafnað að greiðslur, sem innheimtumaður hefur ráðstafað upp í álag, dráttarvexti og kostnað, geti haft áhrif á sakarmat og komið með beinum hætti til frádráttar skattskuld sem viðurlagaákvörðun tekur til. Ekki verður talið að breyting með lögum nr. 134/2005 á refsiákvæðum laga nr. 45/1987 og nr. 50/1988 haggi þessari dómaframkvæmd. Með breytingalögum þessum er hins vegar skýrt kveðið á um það að greiðslur skattaðila á verulegum hluta skattfjárhæðar geti að uppfylltum ákveðnum skilyrðum leitt til þess að ákvæði um lágmark sektarrefsingar eigi ekki við. Samkvæmt dómum Hæstaréttar Íslands 30. mars 2006 í málunum nr. 428/2005 og 469/2005 ber að taka í þessu sambandi tillit til innborgana sem ráðstafað hefur verið til greiðslu álags vegna vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda starfsmanna og vangreidds virðisaukaskatts, svo og skuli fara á sama hátt með greiðslur vegna staðgreiðslu opinberra gjalda þess fyrirsvarsmanns sem refsiábyrgð sætir. Ekki verður annað séð en að líta megi með hliðstæðum hætti til greiðslna viðkomandi skattaðila sem innheimtumaður hefur ráðstafað upp í dráttarvexti og kostnað, og eftir atvikum til greiðslu á opinberum gjöldum, enda er það í samræmi við úrskurðaframkvæmd fyrir gildistöku laga nr. 134/2005, sbr. og fyrrgreindan dóm Hæstaréttar frá árinu 2003 og aðra dóma í hliðstæðum málum, m.a. H 2000:2387. Eins og mál þetta liggur fyrir þykir því mega taka tillit til fyrrgreindra greiðslna X ehf. að fjárhæð 112.795 kr. Við mat á þýðingu þeirra fyrir sektarákvörðun þykir rétt að skipta þeim hluta innborgana, sem ráðstafað var til greiðslu opinberra gjalda X ehf., í hlutfalli við fjárhæðir vangoldinnar staðgreiðslu og virðisaukaskatts sem um ræðir í málinu. Innborganir vegna staðgreiðslu opinberra gjalda teljast þá nema 32.830 kr. og innborganir vegna virðisaukaskatts 79.968 kr.
Samkvæmt því sem að framan er rakið og gögnum málsins að öðru leyti var afdregin staðgreiðsla opinberra gjalda vegna launamanna X ehf. greiðslutímabilin janúar til og með desember 2017 að fjárhæð samtals 2.699.241 kr., ekki greidd til innheimtumanns ríkissjóðs á tilskildum tíma, sbr. 1. og 2. mgr. 20. gr. laga nr. 45/1987. Þá var virðisaukaskattur X ehf. að fjárhæð 6.743.895 kr. uppgjörstímabilin mars-apríl til og með nóvember-desember 2017 ekki greiddur innheimtumanni ríkissjóðs á tilskildum tíma, sbr. 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988. Vegna þeirra skýringa gjaldanda að fjárskortur X ehf. hafi valdið þeim vanskilum á staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatti sem í málinu greinir skal tekið fram að ekki telst tæk varnarástæða að fé hafi ekki verið til í rekstri félagsins til að standa skil á umræddum gjöldum, sbr. m.a. fyrrnefndan dóm Hæstaréttar Íslands frá 30. mars 2000 (H 2000:1422). Þá þykja veikindi gjaldanda ekki geta leyst hann undan ábyrgð vegna vanrækslu á skilum gjaldanna, enda hafði hann með höndum stjórn atvinnurekstrarins allan þann tíma sem í málinu greinir.
Með vísan til þess sem rakið hefur verið telst fullnægt þeim huglægu refsiskilyrðum sem fram koma í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 2. og 3. gr. laga nr. 42/1995. Ber að ákvarða gjaldanda, A, sekt samkvæmt þessum lagaákvæðum vegna vanrækslu á skilum staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts í rekstri X ehf.
Eins og lög nr. 45/1987 og lög nr. 50/1988 hljóða eftir breytingar, sem á þeim voru gerðar með lögum nr. 42/1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem vanrækt var greiðsla á, þó að teknu tilliti til álags. Samkvæmt breytingu á greindum lögum með lögum nr. 134/2005 eiga fésektarákvæði þessi þó ekki við hafi brot einskorðast við að standa ekki skil á réttilega tilgreindri staðgreiðslu eða virðisaukaskatti samkvæmt skilagrein staðgreiðslu eða virðisaukaskattsskýrslu, enda hafi verið gerð skil á verulegum hluta skattfjárhæðar eða málsbætur eru miklar. Í tilviki gjaldanda er til þess að líta að skilagreinar staðgreiðslu og virðisaukaskattsskýrslur liggja fyrir vegna allra greiðslu- og uppgjörstímabila sem málið varðar og eru fjárhæðir í málinu byggðar á þeim. Sem fyrr segir verður lagt til grundvallar að greiðslur til innheimtumanns ríkissjóðs, sem hér beri að líta til, hafi numið 32.830 kr. vegna staðgreiðslu og 79.968 kr. vegna virðisaukaskatts. Svarar fyrrnefnda fjárhæðin til verulegs hluta vangreiddrar staðgreiðslu X ehf. vegna fyrsta greiðslutímabils staðgreiðslu sem sektarkrafa skattrannsóknarstjóra ríkisins tekur til. Greiðslur vegna virðisaukaskatts svara til hluta fjárhæðar vangreidds virðisaukaskatts X ehf. vegna fyrsta uppgjörstímabils virðisaukaskatts sem málið varðar en verður samkvæmt dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. fyrrgreinda dóma frá 30. mars 2006, þó ekki talinn verulegur hluti fjárhæðarinnar. Samkvæmt þessu og í samræmi við fyrrgreinda dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands verður því talið að sú undantekning frá fésektarlágmarki, sem mælt er fyrir um í lögum nr. 134/2005, taki til vanskila á staðgreiðslu opinberra gjalda að fjárhæð 34.400 kr. greiðslutímabilið janúar 2017. Ekki liggur annað fyrir en að vangreiðsla á staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatti vegna annarra tímabila hafi fyrst og fremst stafað af erfiðleikum í rekstri X ehf. og ekkert er komið fram um að gjaldandi hafi persónulega notið nokkurs hags af brotinu. Hins vegar varðar mál þetta vanskil á staðgreiðslu og virðisaukaskatti að ekki óverulegri fjárhæð og vegna alllangs tímabils. Að þessu virtu og með vísan til greindrar dómaframkvæmdar verður því ekki talið að skilyrði um miklar málsbætur, sbr. ákvæði laga nr. 134/2005, eigi hér við. Því teljast lágmarksákvæði í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987 og 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988 gilda um vanskil staðgreiðslu að fjárhæð 2.664.841 kr. og virðisaukaskatts að fjárhæð 6.743.895 kr.
Samkvæmt framansögðu og að teknu tilliti til álags samkvæmt 1. tölul. 2. mgr. 28. gr. laga nr. 45/1987 og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988 þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 17.800.000 kr. til ríkissjóðs.
Ú r s k u r ð a r o r ð :
Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 17.800.000 kr. til ríkissjóðs.