Úrskurður yfirskattanefndar nr. 303/2009

9.12.2009

Úrskurður nr. 303/2009

ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR

Ár 2009, miðvikudaginn 9. desember, er tekið fyrir mál nr. 140/2008; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, kt. [...], verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Sverrir Örn Björnsson og Kristinn Gestsson. Upp er kveðinn svofelldur

ú r s k u r ð u r :

I.

Með bréfi, dags. 8. maí 2008, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, kt. [...], fyrir brot á lögum nr. 90/2003, um tekjuskatt, lögum nr. 4/1995, um tekjustofna sveitarfélaga og lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, öllum með áorðnum breytingum, framin vegna rekstraráranna 2003, 2004, 2005 og 2006.

Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:

„A er gefið að sök eftirfarandi:

1. Vanræksla á skilum skattframtals. Vanframtaldar rekstrartekjur. Vanframtaldar launatekjur.

A er gefið að sök að hafa, að því er best verður séð af ásetningi, en í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi, vanrækt að standa skattstjóranum í Reykjavík skil á skattframtali, vegna álagningar opinberra gjalda, gjaldárið 2004, vegna rekstrarársins 2003. Með því vanrækti hann að gera grein fyrir rekstrartekjum sínum samtals að fjárhæð kr. 2.452.473, sem til eru komnar vegna sjálfstæðrar starfsemi hans sem bílstjóra og lagermanni. Þá vanrækti A að gera grein fyrir launatekjum sínum samtals að fjárhæð kr. 1.056.600, sem til eru komnar vegna starfa hans hjá X ehf.

Framangreind háttsemi A leiddi til ákvörðunar lægri tekjuskatts- og útsvarsstofns hans og þar með lægri tekjuskatts og útsvars en vera bar, svo sem greinir í eftirfarandi töflu.      

Reiknaður tekjuskattur og útsvar  

Rekstrarár	Vanframtalinn tekjuskatts- og útsvarsstofn	Tekjuskattur	Útsvar
2003	1.019.670                                                                                                         Vanframtaldar rekstrartekjur kr. 2.452.473 + vanframtaldar launatekjur kr. 1.056.600 - áætlun skattstjóra kr. 2.415.000  - hækkun á tryggingargjaldi skv. úrskurði RSK kr. 74.403 = 1.019.670.	262.565 1.019.670 * 25,75% = 262.565.	129.498                                                                                                         1.019.670 * 12,7% = 129.498.
Samtals kr.	1.019.670	262.565	129.498

Sú háttsemi A sem lýst hefur verið hér að framan brýtur í bága við ákvæði 90. gr., sbr. A. og B. lið 7. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, sbr. 22. gr., sbr. 19. gr. og 1. mgr. 21. gr. laga nr. 4/1995 um tekjustofna sveitarfélaga, hvorra tveggja með áorðnum breytingum. 

Varðar framanlýst háttsemi A sekt samkvæmt 2. mgr. 109. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, sbr. og 2. mgr. 22. gr. laga nr. 4/1995, um tekjustofna sveitarfélaga.

Við ákvörðun skattstofna vegna rekstrarársins 2003 hefur A verið gert að sæta álagningu skatts á álag á vanframtalinn skattstofn samkvæmt 108. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, með áorðnum breytingum, kr. 76.975, er komi til frádráttar við ákvörðun sektarfjárhæðar.

2. Vanræksla á skilum á virðisaukaskattsskýrslum á lögmæltum tíma. Vanframtalin skattskyld velta og útskattur.

A er gefið að sök að hafa, að því er best verður séð af ásetningi, en í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi, vanrækt að standa skattstjóranum í Reykjavík skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna virðisaukaskattsskyldrar starfsemi sinnar, uppgjörstímabilin maí–júní rekstrarárið 2003 til og með nóvember–desember rekstrarárið 2006. Með framangreindri háttsemi vanframtaldi A skattskylda veltu og útskatt vegna framangreindra uppgjörstímabila. Samkvæmt niðurstöðu rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins nemur vanframtalin skattskyld velta samtals kr. 10.534.613 og vanframtalinn útskattur samtals kr. 2.582.672.

Sundurliðast vanframtalin skattskyld velta og útskattur, samkvæmt fyrirliggjandi gögnum svo sem hér greinir: 

Rekstrarár	Uppgjörstímabil	Vanframtalin skattskyld velta	Vanframtalinn útskattur
2003	maí – júní	608.399	149.058
2003	júlí – ágúst	272.350	66.726
2003	september – október	653.274	160.052
2003	nóvember – desember	918.450	225.020
Samtals kr.		2.452.473	600.856

 

Rekstrarár	Uppgjörstímabil	Vanframtalin skattskyld velta	Vanframtalinn útskattur
2004	janúar – febrúar	465.400	114.023
2004	mars – apríl	582.978	144.558
2004	maí – júní	589.550	144.440
2004	júlí – ágúst	599.300	146.829
2004	september – október	297.700	72.936
2004	nóvember – desember	279.880	68.572
Samtals kr.		2.814.808	691.358

 

Rekstrarár	Uppgjörstímabil	Vanframtalin skattskyld velta	Vanframtalinn útskattur
2005	janúar – febrúar	135.353	33.163
2005	mars – apríl	252.517	61.869
2005	maí – júní	469.814	115.099
2005	júlí – ágúst	458.406	112.305
2005	september – október	554.216	135.781
2005	nóvember – desember	562.300	137.758
Samtals kr.		2.432.606	595.975

 

Rekstrarár	Uppgjörstímabil	Vanframtalin skattskyld velta	Vanframtalinn útskattur
2006	janúar – febrúar	482.200	118.135
2006	mars – apríl	385.000	94.323
2006	maí – júní	484.309	118.649
2006	júlí – ágúst	458.943	112.438
2006	september – október	515.471	126.285
2006	nóvember – desember	508.803	124.653
Samtals kr.		2.834.726	694.483
Samtals öll árin:		10.534.613	2.582.672

Sú háttsemi A sem hér hefur verið lýst brýtur í bága við ákvæði 1. mgr. 5. gr., 1. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 24. gr., sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.

Framanlýst háttsemi varðar A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt.

Við endurákvörðun á virðisaukaskatti vegna framangreindra ára hefur A verið gert að sæta álagi á vangreiddan virðisaukaskatt á grundvelli 27. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, kr. 258.098, er komi til frádráttar við ákvörðun sektarfjárhæðar.

Þess er krafist að A verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“

Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 8. maí 2008, sem fylgdi kröfugerðinni.

II.

Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 9. maí 2008, var gjaldanda veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef hann vildi ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál hans og yrði þá málið endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 2. mgr. 110. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, og 2. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Engar athugasemdir hafa borist frá gjaldanda.

III.

1. Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 8. maí 2008, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði gerð sekt samkvæmt þar greindum ákvæðum 109. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, og 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Gjaldandi hefur átt þess kost að koma að vörnum fyrir yfirskattanefnd í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins, en engar athugasemdir hafa borist. Þar sem gjaldandi hefur ekki gert athugasemdir við meðferð máls þessa fyrir yfirskattanefnd verður að líta svo á að hann mæli því ekki í gegn að það sæti sektarmeðferð fyrir nefndinni.

2. Skattrannsóknarstjóri ríkisins hóf hinn 18. janúar 2007 rannsókn á bókhaldi og skattskilum gjaldanda vegna sjálfstæðrar starfsemi hans rekstrarárið 2003 og lauk rannsókninni með skýrslu, dags. 11. apríl 2007. Vegna rannsóknarinnar var tekin skýrsla af gjaldanda hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins hinn 6. mars 2007 og var rannsóknin m.a. byggð á upplýsingum sem þar komu fram, sölureikningum gjaldanda, launamiða og upplýsingum úr upplýsingakerfi ríkisskattstjóra og bankaupplýsingum. Með bréfi, dags. 19. mars 2007, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldanda skýrslu um rannsóknina, dags. 16. sama mánaðar, og gaf honum kost á að tjá sig um efni hennar áður en ákvörðun yrði tekin um framhald málsins. Engar athugasemdir voru gerðar af hálfu gjaldanda og var lokaskýrsla skattrannsóknarstjóra ríkisins efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar. Þá hóf skattrannsóknarstjóri ríkisins hinn 12. september 2007 rannsókn á bókhaldi og skattskilum gjaldanda vegna sjálfstæðrar starfsemi hans rekstrarárin 2004, 2005 og 2006 og lauk rannsókninni með skýrslu, dags. 21. nóvember 2007. Vegna rannsóknarinnar var tekin skýrsla af gjaldanda hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins hinn 24. október 2007 og var rannsóknin m.a. byggð á upplýsingum sem þar komu fram, bókhaldsgögnum gjaldanda og upplýsingum úr upplýsingakerfi ríkisskattstjóra. Með bréfi, dags. 2. nóvember 2007, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldanda skýrslu um rannsóknina, sem dagsett var sama dag, og gaf honum kost á að tjá sig um efni hennar áður en ákvörðun yrði tekin um framhald málsins. Engar athugasemdir voru gerðar af hálfu gjaldanda og var lokaskýrsla skattrannsóknarstjóra ríkisins efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar.

Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 11. apríl 2007, kom fram að gjaldandi hefði aðspurður við skýrslutöku 6. mars 2007 greint frá því að hann hefði starfað fyrri hluta ársins 2003 sem launamaður í fullu starfi hjá X ehf., en síðari hluta ársins hefði hann starfað hjá heildsala í Z sem bílstjóri, lagermaður o.fl. Í lokakafla skýrslunnar voru helstu niðurstöður rannsóknarinnar dregnar saman og sagði þar að bókhald gjaldanda hefði ekki verið afhent, skattskyld velta, útskattur og rekstrartekjur gjaldanda væru vantaldar, skattframtali gjaldanda árið 2004 hefði ekki verið skilað, virðisaukaskattsskýrslum hefði ekki verið skilað vegna ársins 2003, launagreiðslur væru vantaldar og reiknað endurgjald væri vantalið. Samkvæmt tölulegum niðurstöðum skýrslunnar var vantalin skattskyld velta gjaldanda talin nema 2.452.434 kr. rekstrarárið 2003, útskattur 600.895 kr. og rekstrartekjur 2.452.434 kr. Launatekjur væru vantaldar um 1.556.000 kr. og reiknað endurgjald um 1.225.000 kr.

Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 21. nóvember 2007, kom fram að gjaldandi hefði við skýrslutöku 24. október 2007 ekki viljað svara spurningu um störf sín á árunum 2004, 2005 og 2006, en útgefnir sölureikningar gjaldanda bæru með sér að hann hefði starfað sem sendibílstjóri. Í lokakafla skýrslunnar, þar sem gerð var grein fyrir helstu niðurstöðum rannsóknarinnar, sagði að gjaldandi hefði ekki staðið skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna áranna 2004, 2005 og 2006, bókhald hefði ekki verið fært og skattskyld velta gjaldanda væri vanframtalin umrædd ár. Samkvæmt tölulegum niðurstöðum skýrslunnar var vantalin skattskyld velta gjaldanda talin nema 2.814.408 kr. rekstrarárið 2004, 2.432.606 kr. rekstrarárið 2005 og 2.834.726 kr. rekstrarárið 2006 og útskattur 691.358 kr., 595.975 kr. og 694.483 kr. umrædd ár.

Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins voru mál gjaldanda send ríkisskattstjóra til meðferðar, sbr. 6. mgr. 103. gr., sbr. 3. mgr. 101. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, 5. mgr. 39. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, og 3. mgr. 26. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, sbr. bréf skattrannsóknarstjóra, dags. 12. apríl og 21. nóvember 2007. Á grundvelli rannsókna skattrannsóknarstjóra ríkisins og í framhaldi af bréfum til gjaldanda, dags. 26. júní 2007 og 19. febrúar 2008, sem gjaldandi svaraði ekki, tók ríkisskattstjóri áður álögð opinber gjöld gjaldanda gjaldárið 2004 og virðisaukaskatt uppgjörstímabilin maí-júní til og með nóvember-desember 2005 til endurákvörðunar með úrskurði um endurákvörðun, dags. 24. ágúst 2007, svo og endurákvarðaði ríkisskattstjóri virðisaukaskatt gjaldanda uppgjörstímabilin janúar-febrúar 2004 til og með nóvember-desember 2006 með úrskurði um endurákvörðun, dags. 28. mars 2008. Samkvæmt fyrri úrskurðinum var skattskyld velta gjaldanda ákvörðuð 2.452.473 kr. rekstrarárið 2003 og virðisaukaskattur (útskattur) 600.856 kr. auk álags samkvæmt 1. og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988. Þá var gjaldanda ákvarðað reiknað endurgjald að fjárhæð 1.225.000 kr. gjaldárið 2004 og stofn til tryggingagjalds umrætt ár í samræmi við það, svo og ákvarðaði ríkisskattstjóri álag vegna vangreiddrar skilaskyldrar staðgreiðslu staðgreiðsluárið 2003. Við ákvörðun tekjuskatts- og útsvarsstofns gjaldanda gjaldárið 2004 byggði ríkisskattstjóri á niðurstöðum skattrannsóknarstjóra ríkisins um fjárhæð launatekna og rekstrartekna tekjuárið 2003 og tók tillit til frádráttar tryggingagjalds 74.403 kr. Samkvæmt þessu ákvarðaði ríkisskattstjóri tekjuskatts- og útsvarsstofn 3.434.631 kr. auk álags samkvæmt 1. mgr. 108. gr. laga nr. 90/2003. Samkvæmt úrskurðinum frá 28. mars 2008 var skattskyld velta gjaldanda ákvörðuð 2.814.808 kr. rekstrarárið 2004, 2.432.606 kr. rekstrarárið 2005 og 2.834.726 kr. rekstrarárið 2006 og kom fram í úrskurði ríkisskattstjóra að þær fjárhæðir væru í samræmi við niðurstöður skattrannsóknarstjóra ríkisins. Innskatti var ekki til að dreifa samkvæmt úrskurði ríkisskattstjóra og varð álagður virðisaukaskattur því 689.630 kr. árið 2004, 595.988 kr. árið 2005 og 694.508 kr. árið 2006 auk álags samkvæmt 1. og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988. Gjaldandi nýtti sér ekki heimilaðar málskotsleiðir vegna þessara úrskurða ríkisskattstjóra.

3. Fram kom í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 11. apríl 2007, að þar sem gjaldandi hefði ekki talið fram til skatts árið 2004 hefði hann sætt áætlun skattstjóra á skattstofnum við almenna álagningu opinberra gjalda það ár og hefði tekjuskatts- og útsvarsstofn verið áætlaður 2.100.000 kr. auk álags samkvæmt 1. mgr. 108. gr. laga nr. 90/2003 að fjárhæð 315.000 kr. Á útgefnum sölureikningum gjaldanda árið 2003 væri tilgreint skráningarnúmerið [...] sem hefði verið lokað 31. október 2002. Samkvæmt framburði gjaldanda við skýrslutöku hafi hann ekki vitað að skráningarnúmerið væri lokað. Gjaldandi hafi ekki staðið skil á virðisaukaskattsskýrslum fyrir rekstrarárið 2003 og ekki getað gefið skýringar á því við skýrslutöku. Þá kom fram að engin bókhaldsgögn væru til staðar vegna sjálfstæðrar starfsemi gjaldanda nema afrit sölureikninga, en við skýrslutöku kvaðst gjaldandi ekki muna hvort hann hefði fært bókhald. Einn sölureikning vantaði til þess að númeraröð sölureikninga gjaldanda væri samfelld, en skattrannsóknarstjóri ríkisins taldi ekki forsendur til þess að leggja mat á ætlaðan undandrátt tekna af þeim sökum.

Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 21. nóvember 2007, kom fram að gjaldandi hefði ekki staðið skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna rekstraráranna 2004, 2005 og 2006. Við skýrslutöku kaus gjaldandi að svara ekki spurningum sem lagðar voru fyrir hann, m.a. um ástæður þess að hann hefði ekki skilað virðisaukaskattsskýrslum. Einnig kom fram að engin bókhaldsgögn væru til staðar vegna sjálfstæðrar starfsemi gjaldanda nema afrit sölureikninga sem skattrannsóknarstjóri ríkisins aflaði að hluta frá viðskiptavinum gjaldanda. Um var að ræða tvö form sölureikninga, annars vegar sex hefti með sölureikningum og 27 lausa sölureikninga vegna sendibílaaksturs, samtals 327 sölureikninga, og hins vegar 11 sölureikninga á öðru formi á númerabilinu 236–250, sem allir voru frá árinu 2004, en fjóra reikninga vantaði til þess að númeraröð væri samfelld.

Niðurstöður í skýrslum skattrannsóknarstjóra ríkisins um vantaldar rekstrartekjur gjaldárið 2004 og skattskylda veltu rekstrarárin 2003, 2004, 2005 og 2006 byggðu í fyrsta lagi á umræddum útgefnum sölureikningum gjaldanda greind ár, samtals að fjárhæð 3.053.329 kr. árið 2003, 3.488.718 kr. árið 2004, 3.028.581 kr. árið 2005 og 3.529.209 kr. árið 2006. Virðisaukaskattur var tilgreindur á öllum sölureikningum gjaldanda og taldist skattskyld velta samkvæmt þeim nema 2.452.473 kr. rekstrarárið 2003, 2.800.792 kr. rekstrarárið 2004, 2.432.606 kr. rekstrarárið 2005 og 2.834.726 kr. rekstrarárið 2006. Í öðru lagi lagði skattrannsóknarstjóri ríkisins mat á ætlaðar rekstrartekjur árið 2004 vegna vöntunar fjögurra sölureikninga frá því ári til að númeraröð sölureikninga væri samfelld. Við það mat tók skattrannsóknarstjóri mið af meðalfjárhæð þeirra sölureikninga gjaldanda sem komið höfðu fram við rannsóknina, þó þannig að litið var framhjá 16 hæstu sölureikningunum. Meðalfjárhæð sölureikninga reiknaðist 4.362 kr. og heildarfjárhæð sölureikninga, sem vantaði í tekjuskráningargögn gjaldanda, var samkvæmt því talin nema 17.448 kr. og skattskyld velta 14.016 kr. Skattskyld velta árið 2004 var því 2.814.808 kr. samkvæmt rannsókninni.

Við skýrslutöku 6. mars 2007 kvaðst gjaldandi ekki hafa stofnað til rekstrargjalda vegna sjálfstæðrar starfsemi sinnar árið 2003, en við skýrslutöku 24. október 2007 vildi gjaldandi ekki svara spurningu um kostnað við tekjuöflun á rekstrarárunum 2004, 2005 og 2006. Engin gögn voru afhent skattrannsóknarstjóra ríkisins um útgjöld gjaldanda vegna tekjuöflunar hans.

4. Í máli því, sem hér er til meðferðar, er um að tefla kröfugerð um ákvörðun sektar á hendur gjaldanda samkvæmt þar tilgreindum ákvæðum 109. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, og 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sem gera ráð fyrir því að sektarákvörðun sé bundin þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin. Verður því að taka afstöðu til þess hvort skattrannsóknarstjóri ríkisins hafi með skattrannsókn sinni sýnt fram á hverju skattfjárhæð, sem undan var dregin, hafi að minnsta kosti numið. Allan vafa í því sambandi verður að meta gjaldanda í hag, sbr. grundvallarreglu 108. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála, sbr. áður 45. gr. laga nr. 19/1991, um meðferð opinberra mála.

Eins og fram er komið eru tölulegar niðurstöður samkvæmt rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins, sem liggur til grundvallar sektarkröfu í máli þessu, um rekstrartekjur gjaldanda gjaldárið 2004 og skattskylda veltu árin 2003, 2004, 2005 og 2006 í fyrsta lagi byggðar á útgefnum sölureikningum gjaldanda og í öðru lagi á mati skattrannsóknarstjóra á ætluðum rekstrartekjum árið 2004 vegna vöntunar sölureikninga frá því ári til að númeraröð þeirra sé samfelld. Umræddir sölureikningar voru lagðir fyrir gjaldanda við skýrslutökur hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 6. mars 2007 og 24. október 2008. Við fyrri skýrslutökuna staðfesti gjaldandi að hafa gefið út níu sölureikninga frá árinu 2003 að fjárhæð 3.053.329 kr. og að þeir hefðu allir fengist greiddir. Við síðari skýrslutökuna vildi gjaldandi ekki svara spurningum sem lagðar voru fyrir hann, þar á meðal um útgefna sölureikninga á árunum 2004, 2005 og 2006. Að þessu athuguðu og að virtum gögnum málsins að öðru leyti þykir ekkert komið fram sem gefur tilefni til annars en að miða við þær fjárhæðir rekstrartekna og skattskyldrar veltu sem umræddir sölureikningar bera með sér. 

Kveðið er á um tölusetningu reikningseyðublaða í 17. gr. laga nr. 145/1994, um bókhald, og 1. mgr. 20. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. og 4. gr. reglugerðar nr. 50/1993, um bókhald og tekjuskráningu virðisaukaskattsskyldra aðila, þar sem m.a. er mælt fyrir um skyldu til að halda afritum sölureikninga til haga í réttri töluröð. Þegar virt eru þau lagarök, sem búa að baki ákvæðum um tölusetningar tekjuskráningargagna, verður almennt að telja að slíkar aðstæður og greinir í máli þessu valdi því að draga verði grundvöll viðkomandi skattskila í efa. Að þessu virtu og þar sem fyrir liggur að rekstrartekjur gjaldanda hafi verið vantaldar árið 2004 þykja atvik vera með þeim hætti að skattrannsóknarstjóra ríkisins hafi verið rétt að leggja mat á ætlaðan undandrátt gjaldanda, sbr. 3. mgr. 16. gr. reglugerðar nr. 373/2001, um framkvæmd skatteftirlits og skattrannsókna, enda gáfu skýringar gjaldanda ekki tilefni til annars. Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins er gerð grein fyrir forsendum sem lágu til grundvallar mati embættisins og hafa þær verið raktar í megindráttum hér að framan. Engar athugasemdir hafa komið fram af hálfu gjaldanda í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins og hvorki á rannsóknarstigi né við meðferð máls gjaldanda hjá embætti ríkisskattstjóra komu fram athugasemdir varðandi umræddar forsendur skattrannsóknarstjóra. Að þessu athuguðu og þar sem mat skattrannsóknarstjóra ríkisins þykir ekki úr hófi fram miðað við málsatvik og ekki verður séð að hann hafi byggt það á ómálefnalegum forsendum, þykir rétt að byggja á því í máli þessu. Rétt er að fram komi að í dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. H 1999:2362, hefur fjárhæð vantalinnar sölu, sem lá til grundvallar viðurlagaákvörðun, verið byggð á áætlun tekna.

Engin gögn komu fram við rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins um rekstrarkostnað og innskatt gjaldanda og hefur ekkert það komið fram af hálfu gjaldanda varðandi hugsanlega frádráttarliði sem gefur tilefni til lækkunar á þeim fjárhæðum sem greinir í skýrslu skattrannsóknarstjóra.

Fyrir liggur í málinu að gjaldandi vanrækti að standa skil á skattframtali sínu árið 2004, sbr. 1. mgr. 90. gr. laga nr. 90/2003, innan tilskilins framtalsfrests samkvæmt 93. gr. laganna. Eins og fyrr greinir var gjaldandi spurður við skýrslutöku hinn 6. mars 2007 um ástæður fyrir því að hann hefði ekki staðið skattstjóra skil á skattframtali sínu og gaf gjaldandi þá skýringu að hann hefði ekki haft bókara. Við rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins var leitt í ljós að tekjur gjaldanda árið 2003 námu hærri fjárhæð en áætlaðir skattstofnar og er hér að framan gerð grein fyrir tölulegum niðurstöðum þess þáttar rannsóknar skattrannsóknarstjóra sem liggur til grundvallar sektarkröfu embættisins að teknu tilliti til áætlunar skattstjóra með þargreindri fjárhæð. Er byggt á því í kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins að af þessum sökum hafi tekjuskattur verið vanálagður um 262.565 kr. og útsvar um 129.498 kr. gjaldárið 2004 Verður byggt á þessum fjárhæðum, enda eru þær ekki ofreiknaðar.  

Í 1. málsl. 2. mgr. 109. gr. laga nr. 90/2003 segir: „Hafi skattskyldur maður af ásetningi eða stórkostlegu hirðuleysi vanrækt að telja fram til skatts varðar það brot fésektum er aldrei skulu nema lægri fjárhæð en tvöfaldri skattfjárhæð af þeim skattstofni sem á vantar ef áætlun reyndist of lág við endurreikning skatts skv. 2. mgr. 96. gr. laganna og skal þá skattur af álagi dragast frá sektarfjárhæð skv. 108. gr.“ Með stoð í gögnum málsins, m.a. framburði gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins, verður talið að nægilega sé fullnægt þeim huglægu refsiskilyrðum sem að framan greinir. Ber því að gera gjaldanda sekt eftir nefndu lagaákvæði 1. málsl. 2. mgr. 109. gr. laga nr. 90/2003, sbr. og 2. mgr. 22. gr. laga nr. 4/1995, um tekjustofna sveitarfélaga.

Þá þykir fullsannað með stoð í gögnum málsins, m.a. framburði gjaldanda við skýrslutökur hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins, að gjaldandi, sem skyldur var til þess að standa skil á virðisaukaskatti, sbr. 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, hafi á saknæman hátt vanrækt að standa skil á virðisaukaskatti og virðisaukaskattsskýrslum þau uppgjörstímabil sem tiltekin eru í kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins, og þannig vanrækt að gera grein fyrir virðisaukaskatti til greiðslu samtals að fjárhæð 2.582.672 kr. Varðar þetta gjaldanda sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995.

5. Ákvarða ber gjaldanda, A, sekt samkvæmt framangreindum ákvæðum 2. mgr. 109. gr. laga nr. 90/2003 og 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995. Samkvæmt breytingum á refsiákvæðum skattalaga, sem gerðar voru með lögum nr. 42/1995 og tóku gildi 9. mars 1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin, þó að teknu tilliti til álags. Við ákvörðun sektar þykir bera að taka tillit til þess að nokkur dráttur hefur orðið á meðferð málsins án þess að gjaldanda verði um kennt. Að þessu virtu og málsatvikum að öðru leyti og að teknu tilliti til skatts af álagi samkvæmt 2. mgr. 108. gr. laga nr. 90/2003 svo og álags samkvæmt 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988 þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 5.300.000 kr. til ríkissjóðs og 200.000 kr. til borgarsjóðs Reykjavíkur.

Úrskurðarorð:

Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 5.300.000 kr. til ríkissjóðs og 200.000 kr. til borgarsjóðs Reykjavíkur.