Úrskurður yfirskattanefndar nr. 297/2009
Úrskurður nr. 297/2009
ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR
Ár 2009, miðvikudaginn 25. nóvember, er tekið fyrir mál nr. 99/2008; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, kt. [...], verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Ragnheiður Snorradóttir og Valdimar Guðnason. Upp er kveðinn svofelldur
ú r s k u r ð u r :
I.
Með bréfi, dags. 7. apríl 2008, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, kt. [...], fyrir brot á lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum, framin vegna rekstrarársins 2004.
Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:
„A, sem stjórnarmanni og framkvæmdastjóra með prókúruumboð X ehf. (nú þrotabú), er gefið að sök eftirfarandi:
1. Vanræksla á skilum virðisaukaskattsskýrslna á lögmæltum tíma. Vanframtalin skattskyld velta og útskattur. Mögulegur innskattur.
A, sem stjórnarmanni og framkvæmdastjóra með prókúruumboð, er gefið að sök að hafa, fyrir hönd X ehf., að því er best verður séð af ásetningi, en í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi, vanrækt að standa skattstjóra Austurlandsumdæmis skil á virðisaukaskattsskýrslum á lögmæltum tíma vegna uppgjörstímabilanna mars–apríl til og með nóvember–desember rekstrarárið 2004. Með framangreindri háttsemi vanframtaldi A fyrir hönd X ehf. skattskylda veltu og útskatt vegna framangreindra uppgjörstímabila. Samkvæmt niðurstöðu rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins nemur vanframtalin skattskyld velta samtals kr. 17.515.716 og vanframtalinn útskattur samtals kr. 4.291.328. Þá nemur mögulegur innskattur samtals kr. 2.983.194.
Sundurliðast vanframtalin skattskyld velta, útskattur og mögulegur innskattur, samkvæmt fyrirliggjandi gögnum svo sem hér greinir:
|
Rekstrarár |
Uppgjörstímabil |
Vanframtalin skattskyld velta | Vanframtalinn útskattur | Mögulegur innskattur |
| 2004 | mars-apríl | 4.871.640 | 1.193.543 | 1.008.312 |
| 2004 | maí-júní | 4.262.649 | 1.044.342 | 565.925 |
| 2004 | júlí-ágúst | 2.480.932 | 607.829 | 361.039 |
| 2004 | september-október | 3.795.315 | 929.848 | 585.279 |
| 2004 | nóvember-desember | 2.105.180 | 515.766 | 462.639 |
| Samtals kr. | 17.515.716 | 4.291.328 | 2.983.194 |
Þann 8. maí 2006 var skilað inn til skattstjórans í Austurlandsumdæmi leiðréttingarskýrslu virðisaukaskatts fyrir X ehf., vegna rekstrarársins 2004. Leiðréttingarskýrslan er í samræmi við rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins.
Sú háttsemi A sem hér hefur verið lýst brýtur í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 24. gr., sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr., 1. mgr. 16. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt með áorðnum breytingum.
Varðar framangreind háttsemi A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995.
Þess er krafist að A verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 7. apríl 2008, sem fylgdi kröfugerðinni.
II.
Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 8. apríl 2008, var gjaldanda veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef hann vildi ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál hans og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 2. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1998, um virðisaukaskatt. Engar athugasemdir hafa borist frá gjaldanda.
III.
1. Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 7. apríl 2008, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði sem fyrirsvarsmanni X ehf., gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, vegna meintra brota hans á skattalögum í rekstri greinds einkahlutafélags. Gjaldandi hefur átt þess kost að koma að vörnum fyrir yfirskattanefnd í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins, en engar athugasemdir hafa borist. Þar sem gjaldandi hefur ekki gert athugasemdir við meðferð máls þessa fyrir yfirskattanefnd verður að líta svo á að hann mæli því ekki í gegn að það sæti sektarmeðferð fyrir nefndinni.
2. Skattrannsóknarstjóri ríkisins hóf hinn 8. febrúar 2006 rannsókn á bókhaldi og skattskilum X ehf. vegna rekstrarársins 2004 og lauk rannsókninni með skýrslu, dags. 11. desember 2006. Fram kemur í skýrslunni að rannsóknin hafi einkum beinst að bókhaldi, tekjuskráningu og tekjuskráningargögnum X ehf. svo og skattskyldri veltu, útskatti og innskatti félagsins. Vegna rannsóknarinnar var tekin skýrsla af gjaldanda, A, sbr. skýrslutöku hinn 2. október 2006. Var rannsóknin byggð á upplýsingum sem þar komu fram, en einnig var byggt á bókhaldi og bókhaldsgögnum X ehf. vegna rekstrarársins 2004, virðisaukaskattsskýrslu félagsins uppgjörstímabilið janúar-febrúar 2004, leiðréttingarskýrslu virðisaukaskatts vegna rekstrarársins 2004, gögnum frá fyrirtækjaskrá ríkisskattstjóra og upplýsingakerfum ríkisskattstjóra. Með bréfum, dags. 21. nóvember 2006, sendi skattrannsóknarstjóri X ehf. og gjaldanda skýrslu um rannsóknina, dags. 17. nóvember 2006, og gaf þeim kost á að tjá sig um efni hennar. Engar athugasemdir voru gerðar og var lokaskýrsla skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 11. desember 2006, efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar. Samkvæmt niðurstöðukafla skýrslunnar leiddi rannsóknin í ljós að virðisaukaskattsskýrslum X ehf. „vegna janúar-desember 2004“ var skilað of seint til skattyfirvalda og að skattskyld velta, útskattur og innskattur félagsins væri vantalinn. Kemur fram að með rannsókninni hafi verið leiddar í ljós þær tölulegu niðurstöður að skattskyld velta hafi verið vantalin um 17.515.716 kr. og útskattur um 4.291.331 kr. rekstrarárið 2004.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 11. desember 2006, kemur fram að skráður tilgangur X ehf. hafi verið rekstur á vörubíl með krana og vinnuvélum ásamt verktakastarfsemi og vélaleigu, svo og kaup og sala eigna, rekstur fasteigna og annar skyldur rekstur. Í skýrslunni er gerð grein fyrir því að skil hafi verið gerð á virðisaukaskattsskýrslu félagsins fyrir uppgjörstímabilið janúar-febrúar 2004, en skýrslunni hafi þó ekki verið skilað á lögmæltum tíma til innheimtumanns ríkissjóðs. Hinn 8. maí 2006 hafi verið gerð skil á leiðréttingarskýrslu virðisaukaskatts fyrir árið 2004 til skattstjóra. Jafnframt kemur fram að álagning virðisaukaskatts X ehf. sé nú í samræmi við leiðréttingarskýrsluna. Bókhald félagsins hafi verið fært og sé tekjufærsla í bókhaldi byggð á sölureikningum félagsins.
Í kafla um rannsókn á skattskyldri veltu, útskatti og innskatti X ehf. kemur fram að heildarfjárhæð útgefinna sölureikninga samkvæmt bókhaldsgögnum félagsins og fyrirliggjandi virðisaukaskattsskýrslum nemi 25.721.247 kr., þar af skattskyld velta 20.659.636 kr. og útskattur 5.061.611 kr. Samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum, þar á meðal leiðréttingarskýrslu virðisaukaskatts, sé innskattur 3.129.350 kr. Ekki séu gerðar athugasemdir við fjárhæð innskatts. Niðurstöður þessa þáttar rannsóknarinnar eru þær að ekki hafi verið gerð grein fyrir skattskyldri veltu að fjárhæð 17.515.716 kr. og útskatti 4.291.331 kr. vegna tímabilsins mars til desember 2004 á réttum tíma.
Við skýrslutöku 2. október 2006 staðfesti gjaldandi, A, að hann væri framkvæmdarstjóri og stjórnarmaður X ehf. auk þess sem hann starfaði hjá félaginu sem bílstjóri. Við skýrslutökuna voru útgefnir sölureikningar X ehf. lagðir fyrir gjaldanda og kannaðist gjaldandi við sölureikningana og sagði að þeir hefðu allir fengist greiddir, þó hugsanlega að einum undanskildum án þess þó að um tapaða kröfu væri að ræða. Gjaldandi kvaðst ekki hafa séð virðisaukaskattsskýrslu X ehf. fyrir uppgjörstímabilið janúar-febrúar 2004 fyrr en við skýrslutökuna. Tilgreindur starfsmaður bókhaldsstofu hefði séð um gerð skýrslunnar og undirritað hana, en gjaldandi kvaðst þó telja að skýrslan væri byggð á bókhaldsgögnum X ehf. og gæfi því rétta mynd af rekstri félagsins. Aðspurður gaf gjaldandi þá skýringu á síðbúnum skilum skýrslunnar að hann hefði komið nokkrum vikum of seint með gögn til bókhaldsstofunnar og stofan hefði síðan dregið skil á skýrslunni í nokkrar vikur. Gjaldandi kvaðst ekki hafa séð leiðréttingarskýrslu virðisaukaskatts fyrir árið 2004 fyrr en við skýrslutökuna, en starfsmaður hjá W hefði séð um skýrslugerðina og byggt hana á bókhaldi X ehf. Gjaldandi var spurður um ástæður fyrir því að virðisaukaskattsskýrslum fyrir mars til desember 2004 hefði ekki verið skilað á lögmæltum tíma til skattyfirvalda og gaf gjaldandi sömu skýringu og fram kom vegna skýrslunnar fyrir janúar-febrúar 2004.
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins var mál gjaldanda sent ríkisskattstjóra til meðferðar, sbr. 6. mgr. 103. gr., sbr. 3. mgr. 101. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, og 5. mgr. 39. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. bréf skattrannsóknarstjóra, dags. 12. desember 2006. Með bréfi, dags. 14. desember 2006, tilkynnti ríkisskattstjóri skattrannsóknarstjóra ríkisins að hann myndi ekki nýta sér heimild til endurákvörðunar í málinu.
3. Sektarkrafa skattrannsóknarstjóra ríkisins í máli þessu er byggð á því að gjaldandi hafi sem fyrirsvarsmaður X ehf. vanrækt að standa skil á virðisaukaskattsskýrslum félagsins fimm uppgjörstímabil árið 2004 á lögmæltum tíma og að vegna þessarar vanrækslu hafi skattskyld velta umrædd tímabil verið vantalin um 17.515.716 kr. og útskattur um 4.291.328 kr., en mögulegur innskattur nemi 2.983.194 kr.
Samkvæmt gögnum málsins stóð gjaldandi ekki skil á virðisaukaskattsskýrslum X ehf. fyrir uppgjörstímabilin mars-apríl til og með nóvember-desember 2005 á lögmæltum tíma og gerði því ekki grein fyrir virðisaukaskatti sem honum bar að standa skil á vegna félagsins, sbr. 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988, fyrr en hinn 8. maí 2006 að leiðréttingarskýrsla virðisaukaskatts fyrir árið 2004 vegna X ehf. barst skattstjóra. Var þá nokkuð um liðið síðan rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins á bókhaldi og skattskilum X ehf. hófst hinn 8. febrúar 2006. Fram kemur í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins að skil á virðisaukaskattsskýrslu X ehf. fyrir uppgjörstímabilið janúar-febrúar 2004 voru einnig síðbúin, en sú skýrsla mun á hinn bóginn hafa legið fyrir áður en skattrannsóknin hófst. Tekur sektarkrafa ekki til uppgjörstímabilsins janúar-febrúar 2004.
Fyrir liggur að áður en rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins lauk hinn 11. desember 2006 endurákvarðaði skattstjóri virðisaukaskatt X ehf. árið 2004 í samræmi við innsenda leiðréttingarskýrslu félagsins. Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins hefur engin grein verið gerð fyrir því hvort og þá hvenær skil hafi verið gerð á virðisaukaskatti samkvæmt umræddri leiðréttingarskýrslu, en í ódagsettu bréfi gjaldanda til skattrannsóknarstjóra ríkisins, sem áritað er móttekið 15. janúar 2007, er þess getið að „skýrslurnar eru allar komnar í skil og hef ég greitt miklar upphæðir í vexti af þeim ...“. Samkvæmt þessu verður byggt á því að virðisaukaskattur hafi verið greiddur í samræmi við skýrsluna, auk álags og dráttarvaxta, áður en mál þetta var sent yfirskattanefnd til sektarmeðferðar. Við rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins komu ekki fram neinir annmarkar á tekjuskráningargögnum X ehf. og tekjuskráningu eða grundvelli skattskila félagsins og hefur ríkisskattstjóri ekki talið ástæðu til endurákvörðunar á virðisaukaskatti félagsins rekstrarárið 2004 í framhaldi af rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins.
Við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins var gjaldandi spurður um ástæðu þess að virðisaukaskattsskýrslum X ehf. fyrir uppgjörstímabilin mars-apríl til og með nóvember-desember 2004 hefði ekki verið skilað og gaf gjaldandi ekki aðra skýringu en að hann hefði verið of seinn með gögn til bókara. Þar sem gjaldandi hefur engar athugasemdir gert við niðurstöðu rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins um að ekki hafi verið staðin skil á umræddum virðisaukaskattsskýrslum á lögmæltum tíma og með hliðsjón af framburði hans, sem að framan er rakinn, verður að telja sannað að gjaldandi hafi látið undir höfuð leggjast að standa skil á virðisaukaskattsskýrslum og virðisaukaskatti fyrir framangreind uppgjörstímabil á þeim tíma sem honum var það skylt, sbr. 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988. Verður talið að fullnægt sé þeim huglægu refsiskilyrðum sem fram koma í 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995, og ber að ákvarða gjaldanda sekt samkvæmt þessu lagaákvæði vegna þeirrar vanrækslu sem að framan greinir.
Samkvæmt breytingum á refsiákvæðum skattalaga, sem gerðar voru með lögum nr. 42/1995 og tóku gildi 9. mars 1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin, þó að teknu tilliti til álags. Við ákvörðun sektarfjárhæðar þykir með hliðsjón af ákvæði 4. mgr. 37. gr. A reglugerðar nr. 373/2001, um framkvæmd skatteftirlits og skattrannsókna, sbr. 4. gr. reglugerðar nr. 334/2006, mega taka tillit til þess að í tengslum við rannsóknina stóð gjaldandi skil á virðisaukaskattsskýrslum og virðisaukaskatti sem reyndist vera í samræmi við rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins á bókhaldi X ehf. Þykir því vera skilyrði til þess að færa fésekt niður fyrir lögbundið lágmark sektarrefsingar, sbr. 8. tölul. 1. mgr. 74. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Þá ber að líta til þess að dráttur hefur orðið á meðferð málsins án þess að gjaldanda verði um kennt. Að þessu virtu, málsatvikum að öðru leyti og að teknu tilliti til álags samkvæmt 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988 þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 150.000 kr. til ríkissjóðs.
Úrskurðarorð:
Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 150.000 kr. til ríkissjóðs.
