Úrskurður yfirskattanefndar nr. 262/2009

4.11.2009

Úrskurður nr. 262/2009

ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR

Ár 2009, miðvikudaginn 4. nóvember, er tekið fyrir mál nr. 105/2008; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, kt. [...] og X ehf., kt. [...], verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Ragnheiður Snorradóttir og Valdimar Guðnason. Upp er kveðinn svofelldur

ú r s k u r ð u r :

I.

Með bréfi, dags. 10. apríl 2008, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, kt. [...] og X ehf., kt. [...], fyrir brot á lögum nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum, og lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum, framin vegna rekstraráranna 2005 og 2006.

Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:

„A, sem stjórnarmanni og prókúruhafa X ehf., er gefið að sök eftirfarandi:

1. Vangoldin afdregin staðgreiðsla opinberra gjalda launamanna. Vanræksla á afhendingu skilagreina á lögmæltum tíma.

A er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda launamanna X ehf. vegna greiðslutímabilanna júní, júlí, ágúst, september, október, nóvember og desember rekstrarárið 2005 og mars, maí, júní, júlí, ágúst, september og október rekstrarárið 2006. Þá er honum gefið að sök að hafa vanrækt að standa skil á skilagreinum vegna staðgreiðslu opinberra gjalda, á lögmæltum tíma, vegna greiðslutímabilanna júní, júlí, ágúst, september, október, nóvember og desember rekstrarárið 2005. Vangoldin afdregin skilaskyld staðgreiðsla opinberra gjalda launamanna X ehf. vegna framangreindra tímabila nemur samtals kr. 3.479.477. Fjárhæðin sundurliðast svo sem hér greinir:

Rekstrarár	Greiðslutímabil	Vangoldin skilaskyld staðgreiðsla kr.
2005	júní	283.413
2005	júlí	323.228
2005	ágúst	281.682
2005	september	552.232
2005	október	346.811
2005	nóvember	356.323
2005	desember	245.945
Samtals kr.		2.432.634
2006	mars	337.652
2006	maí	269.792
2006	júní	347.012
2006	júlí	4.958
2006	ágúst	77.513
2006	september	4.958
2006	október	4.958
Samtals kr.		1.046.843
Samtals bæði árin kr.		3.479.477

Það er mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að þetta hafi A gert á saknæman hátt, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.

Telst þessi háttsemi A brjóta í bága við ákvæði 1. og 2. mgr. 20. gr., sbr. 1. og 2. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 16. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum, sbr. aðalreglur 1.-3. gr., 1. tl. 5. gr., 1. mgr. 7. gr. og 1. og 3. mgr. 8. gr. þeirra laga.

Framangreind háttsemi varðar A sekt samkvæmt 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum.

Háttsemin varðar X ehf. sekt samkvæmt 9. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, með áorðnum breytingum.

2. Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur. Vanræksla á afhendingu virðisaukaskattsskýrslna á lögmæltum tíma.

A er gefið að sök að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á innheimtum virðisaukaskatti sem innheimtur var í rekstri X ehf. vegna uppgjörstímabilanna maí-júní og júlí-ágúst rekstrarárið 2006. Þá er honum gefið að sök, að hafa vanrækt að standa innheimtumanni ríkissjóðs skil á virðisaukaskattsskýrslu vegna uppgjörstímabilsins maí-júní rekstrarárið 2006, á lögmæltum tíma. Vangoldinn innheimtur virðisaukaskattur vegna framangreindra uppgjörstímabila nemur samtals kr. 1.046.989. Fjárhæðin sundurliðast svo sem hér greinir: 

Rekstrarár	Uppgjörstímabil	Vangoldinn virðisaukaskattur til innheimtumanns ríkissjóðs kr.
2006	maí-júní	1.013.965
2006	júlí-ágúst	33.024
Samtals kr.		1.046.989

Er það mat skattrannsóknarstjóra ríkisins, byggt á gögnum málsins, að þetta hafi A gert á saknæman hátt, að því er frekast verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi.

Telst þessi háttsemi A brjóta í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr., sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. og 2. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.

Varðar framanlýst háttsemi A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.

Háttsemin varðar X ehf. sekt skv. 8. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.

Þess er krafist að A og X ehf. verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“

Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 10. apríl 2008, sem fylgdi kröfugerðinni.

II.

Með bréfum yfirskattanefndar, dags. 11. apríl 2008, var gjaldendum veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef þeir vildu ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál þeirra og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um það hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 2. mgr. 31. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 2. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt.

Með bréfi, dags. 19. maí 2008, hefur umboðsmaður gjaldenda lagt fram vörn í málinu og gert þá kröfu að beitt verði vægustu sektarákvörðunum sem lög heimili, þar með talið að þær verði alveg felldar niður.

Umboðsmaður gjaldenda tekur fram að málavöxtum sé í meginatriðum rétt lýst í kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins. Þó hafi verið greiddar 508.097 kr. inn á skuldir X ehf. til viðbótar því sem gerð sé grein fyrir af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins.

Til stuðnings kröfu sinni vísar umboðsmaður gjaldenda til þess að gjaldandi, A, hafi greitt inn á skattskuldir X ehf. eftir því sem unnt hafi verið og beri að taka tillit til þess að hann hafi greitt verulegar fjárhæðir upp í skuldirnar. Vegna kunnáttuleysis hafi gjaldandi ekki óskað eftir því að greiðslum yrði ráðstafað inn á tilteknar skuldir. Hann hafi látið það ráðast af vinnuaðferð innheimtumanns ríkissjóðs. Sé álitamál hvort innheimtumanni beri ekki við ástæður sem þessar að benda aðilum á rétt þeirra til að ákveða hvaða skuldir skuli greiddar. Við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra hafi gjaldandi lýst því yfir að hann myndi greiða niður skattskuldir X ehf. sem hann hafi og gert eftir bestu getu. Gjaldandi hafi einnig gefið þá skýringu að skilagreinum hafi verið skilað of seint þar sem ekki hafi verið til peningar til að greiða gjöldin. Sé það mjög skiljanleg hegðun í þeirri stöðu sem gjaldandi hafi verið í og áreiðanlega ekki einsdæmi. Ljóst sé af yfirlýsingum gjaldanda og gerðum hans að ekki hafi staðið til að víkja sér undan að greiða réttmæt opinber gjöld. Því áliti skattrannsóknarstjóra að gjaldandi hafi af ásetningi eða stórkostlegu hirðuleysi dregið að greiða eða skila skýrslum sé alfarið mótmælt. Ljóst sé að rekstrarerfiðleikar X ehf. og kunnáttuleysi gjaldanda sé meginorsök þess hvernig komið sé. Í raun hafi gjaldandi leitast við að halda erfiðum rekstri gangandi til að geta greitt skuld sína við ríkissjóð. Í þeim tilgangi hafi hann forgangsraðað greiðslum á skuldum félagsins og útgjöldum á þann hátt að geta haldið áfram að afla tekna í rekstrinum sem síðan hafi verið notaðar til að greiða opinber gjöld. Hvort sem þessi hegðun brjóti gegn einhverjum lagaákvæðum eða ekki, sé ljóst að með henni hafi gjaldandi tryggt að mun meiri líkur séu á því að skattskuld X ehf. verði gerð upp. Beri að meta það að gjaldandi hafi svarað heiðarlega þeim spurningum sem beint hafi verið að honum vegna málsins og að hann hafi staðið við þá yfirlýsingu sína að greiða niður skuldir félagsins. Samkvæmt þessi megi hafa ákvæði 8. tölul. 1. mgr. 74. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sbr. 2. mgr. sömu greinar, til hliðsjónar við sektarákvörðun.

III.

Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 10. apríl 2008, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, þar sem hann hafi sem fyrirsvarsmaður X ehf. vanrækt að standa skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda vegna launamanna félagsins tiltekin greiðslutímabil árin 2005 og 2006 og vanrækt að standa skil á virðisaukaskatti félagsins þau uppgjörstímabil árið 2006 sem greinir í bréfinu. Þá er þess krafist að X ehf. verði gerð sekt af sömu ástæðu. Gjaldendur hafa lagt fram athugasemdir sínar í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins.

Skattrannsóknarstjóri ríkisins hóf hinn 6. febrúar 2007 rannsókn á skattskilum X ehf. er beindist að skilum félagsins á staðgreiðslu opinberra gjalda vegna launamanna félagsins og innheimtum virðisaukaskatti árin 2005 og 2006. Skráður tilgangur X ehf. á þessum tíma var húsbyggingar og önnur mannvirkjagerð. Vegna rannsóknarinnar kom gjaldandi, A, til skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins hinn 14. febrúar 2007. Með bréfum, dags. 7. mars 2007, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldendum skýrslu um rannsóknina, dags. 6. sama mánaðar, og gaf þeim kost á að tjá sig um efni hennar áður en ákvörðun yrði tekin um framhald málsins. Af hálfu gjaldenda voru engar athugasemdir gerðar og í framhaldi af þessu tók skattrannsóknarstjóri saman nýja skýrslu um rannsóknina, dags. 23. mars 2007, sem var efnislega samhljóða hinni fyrri.

Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 23. mars 2007, segir að rannsókn á skattskilum X ehf. hafi einkum verið byggð á upplýsingum sem fram hafi komið við fyrrgreinda skýrslutöku af gjaldanda, upplýsingum frá fyrirtækjaskrá ríkisskattstjóra, staðgreiðsluskilagreinum og sundurliðunum X ehf., virðisaukaskattsskýrslum félagsins, upplýsingum úr bókhaldi félagsins, svo og tekjubókhaldi ríkissjóðs, sbr. fylgiskjöl með skýrslunni, en þar er um að ræða yfirlit um greiðslur X ehf. vegna staðgreiðslu opinberra gjalda, virðisaukaskatts og opinberra gjalda.

Fram kemur í skýrslu skattrannsóknarstjóra að rannsókn embættisins á staðgreiðsluskilum X ehf. hafi falist í því að bera fjárhæðir afdreginnar staðgreiðslu samkvæmt bókhaldi og staðgreiðsluskilagreinum félagsins saman við greiðslur þess til innheimtumanns ríkissjóðs. Í skýrslunni er gerð grein fyrir þeirri niðurstöðu rannsóknarinnar að fyrirsvarsmaður X ehf. hafi ekki staðið skil á afdreginni staðgreiðslu opinberra gjalda vegna launamanna félagsins greiðslutímabilin júní til og með desember 2005 og mars, maí, júní, júlí, ágúst, september og október 2006, samtals að fjárhæð 3.479.477 kr. Fram kemur að greiddar hafi verið alls 987 kr. inn á höfuðstól staðgreiðsluskuldar vegna þeirra uppgjörstímabila sem rannsóknin taki til.

Rannsókn á virðisaukaskattsskilum X ehf. var samkvæmt skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins fólgin í því að bera fjárhæð innheimts virðisaukaskatts samkvæmt bókhaldi og virðisaukaskattsskýrslum félagsins saman við greiðslur þess til innheimtumanns og er rakin sú niðurstaða rannsóknarinnar að fyrirsvarsmaður félagsins hafi ekki staðið skil á virðisaukaskatti vegna félagsins innan lögboðins frests uppgjörstímabilin maí-júní og júlí-ágúst 2006 að fjárhæð samtals 1.046.989 kr. Fram kemur að greiddar hafi verið alls 33.034 kr. inn á höfuðstól virðisaukaskattsskuldar vegna þeirra uppgjörstímabila sem rannsóknin taki til.

Gjaldandi, A, staðfesti við skýrslutöku, sem fram fór hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins þann 14. febrúar 2007, að hann væri stjórnarmaður og framkvæmdastjóri X ehf. Við skýrslutökuna voru lagðar fyrir gjaldanda staðgreiðsluskilagreinar og virðisaukaskattsskýrslur vegna þeirra greiðslu- og uppgjörstímabila sem rannsókn skattrannsóknarstjóra tók til og kvað gjaldandi þessar skýrslur vera byggðar á bókhaldsgögnum félagsins og gefa rétta mynd af rekstri þess. Gjaldanda var kynnt að samkvæmt gögnum málsins hefði staðgreiðsla opinberra gjalda að fjárhæð 3.479.477 kr. vegna launamanna X ehf. umrædd greiðslutímabil staðgreiðslu árin 2005 og 2006 ekki verið greidd á lögmæltum tíma og að virðisaukaskattur að fjárhæð 1.047.005 kr. vegna uppgjörstímabila árið 2006 hefði ekki verið greiddur á lögmæltum tíma. Af hálfu gjaldanda voru ekki gerðar athugasemdir við þessar fjárhæðir og greindi hann aðspurður frá því að ekki hefðu verið fjármunir í rekstri félagsins til þess að standa skil á staðgreiðslu og virðisaukaskatti. Fjármunirnir hefðu farið í að halda rekstrinum gangandi, en félagið ætti eftir að selja fasteign sem það hefði byggt og myndi söluverð fara í það að greiða skuldir félagsins við ríkissjóð. Þá kom fram að starfsmenn X ehf. hefðu fengið laun sín greidd að fullu samkvæmt launaseðlum og á réttum tíma þrátt fyrir að staðgreiðslu hefði ekki verið skilað. Gjaldandi kvaðst ekki hafa óskað eftir því við innheimtumann að greiðslum X ehf. yrði ráðstafað með sérstökum hætti.

Samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995, er refsivert ef skattskyldur maður afhendir eigi á lögmæltum tíma virðisaukaskattsskýrslu eða virðisaukaskatt sem hann hefur innheimt eða honum borið að innheimta. Í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, sbr. 2. gr. laga nr. 42/1995, er með samsvarandi hætti lýst refsivert ef launagreiðandi innir ekki af hendi þær greiðslur vegna launamanna sem hann hefur haldið eftir eða honum borið að halda eftir. Samkvæmt fortakslausum ákvæðum nefndra laga og með stoð í dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. m.a. dóma Hæstaréttar 27. febrúar 1997 (H 1997:789), 25. september 1997 (H 1997:2446), 14. janúar 1999 (H 1999:79), 18. febrúar 1999 (H 1999:544 og 550), 10. júní 1999 (H 1999:2645) og 30. mars 2000 (H 2000:1422), geta fyrirsvarsmenn lögaðila unnið til refsingar með því einu að láta ógert að skila umræddum gjöldum í ríkissjóð á tilskildum tíma, enda sé huglægum refsiskilyrðum fullnægt.

Gjaldandi, A, var stjórnarmaður og framkvæmdastjóri X ehf. á þeim tíma sem mál þetta varðar. Gjaldandi bar því ábyrgð á daglegum rekstri félagsins, þar á meðal fjárreiðum, og var til þess bær að taka ákvörðun um hvaða kröfur á hendur félaginu skyldu greiddar og hverjar ekki. Samkvæmt framangreindu telst gjaldandi hafa borið ábyrgð á skilum staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts X ehf. og er sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins því réttilega beint að gjaldanda.

Til grundvallar niðurstöðu skattrannsóknarstjóra ríkisins um fjárhæð vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts X ehf. árin 2005 og 2006 liggja m.a. staðgreiðsluskilagreinar og virðisaukaskattsskýrslur sem gjaldandi hefur staðfest að varði rekstur einkahlutafélagsins, sbr. skýrslutöku 14. febrúar 2007, þar sem einnig kom fram af hálfu gjaldanda að gögnin gæfu að hans mati rétta mynd af rekstrinum. Verður samkvæmt þessu byggt á því að staðgreiðsla opinberra gjalda og virðisaukaskattur, sem gjaldanda bar að standa skil á vegna X ehf., hafi numið þeim fjárhæðum sem greinir í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, enda þykir ekkert hafa komið fram sem gefur tilefni til annars.

Í skýrslum skattrannsóknarstjóra ríkisins og greinargerð með kröfugerð embættisins til yfirskattanefndar er gerð grein fyrir greiðslum X ehf. til innheimtumanns vegna staðgreiðslu, virðisaukaskatts og opinberra gjalda frá því að skuldir sem um ræðir í máli þessu vegna staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts byrjuðu að myndast 15. júlí 2005. Þar kemur fram að alls voru greiddar 4.448.519 kr. vegna höfuðstóls skilaskyldrar staðgreiðslu X ehf. á tímabilinu 15. júlí 2005 til og með 10. mars 2008 og er að hluta um að ræða greiðslur vegna greiðslutímabila sem mál þetta varðar, nánar tiltekið 699.028 kr. vegna tímabilanna júní og júlí 2005 og júlí, ágúst, september, október og nóvember 2006. Greiðslur vegna höfuðstóls virðisaukaskatts námu á sama tímabili 3.224.047 kr. og þar af 292.249 kr. vegna uppgjörstímabila sem málið varðar. Eins og mál þetta er lagt fyrir af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins þykir rétt að greindar fjárhæðir vegna tímabila sem mál þetta tekur til, sem gjaldandi stóð samkvæmt framangreindu skil á áður en málið var sent yfirskattanefnd til meðferðar, komi til frádráttar fjárhæð vangreiddrar staðgreiðslu og virðisaukaskatts samkvæmt kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins, enda er það í samræmi við það sem tíðkast hefur við meðferð hliðstæðra mála fyrir yfirskattanefnd. Í máli þessu verður því miðað við staðgreiðslu að fjárhæð 2.780.449 kr. og virðisaukaskatt að fjárhæð 754.740 kr.

Sá hluti greiðslna X ehf. á umræddu tímabili, sem innheimtumaður ríkissjóðs hefur samkvæmt yfirliti skattrannsóknarstjóra ríkisins ráðstafað til greiðslu dráttarvaxta, álags og kostnaðar, nemur 921.176 kr. vegna staðgreiðslu og 1.105.858 kr. vegna virðisaukaskatts. Þá kemur fram að greiðslur vegna opinberra gjalda X ehf., þ.m.t. tryggingagjalds, á þeim tíma sem hér skiptir máli námu 1.199.793 kr. Aðrar greiðslur til innheimtumanns en vegna höfuðstóls staðgreiðslu og virðisaukaskatts námu því samtals 3.226.827 kr. á fyrrgreindu tímabili. Þá hefur umboðsmaður gjaldanda gert grein fyrir greiðslum til innheimtumanns ríkissjóðs vegna umræddra skattskulda X ehf. eftir að mál þetta var sent yfirskattanefnd til meðferðar.

Með dómi Hæstaréttar Íslands 2. október 2003 (H 2003:3178), sem varðar hliðstætt mál, var því hafnað að greiðslur, sem innheimtumaður hefur ráðstafað upp í álag, dráttarvexti og kostnað, geti haft áhrif á sakarmat og komið með beinum hætti til frádráttar skattskuld sem viðurlagaákvörðun tekur til. Ekki verður talið að breyting með lögum nr. 134/2005 á refsiákvæðum laga nr. 45/1987 og nr. 50/1988 haggi þessari dómaframkvæmd. Með breytingalögum þessum er hins vegar skýrt kveðið á um það að greiðslur skattaðila á verulegum hluta skattfjárhæðar geti að uppfylltum ákveðnum skilyrðum leitt til þess að ákvæði um lágmark sektarrefsingar eigi ekki við. Samkvæmt dómum Hæstaréttar Íslands 30. mars 2006 í málunum nr. 428/2005 og 469/2005 ber að taka í þessu sambandi tillit til innborgana sem ráðstafað hefur verið til greiðslu álags vegna vangreiddrar staðgreiðslu opinberra gjalda starfsmanna og vangreidds virðisaukaskatts, svo og skuli fara á sama hátt með greiðslur vegna staðgreiðslu opinberra gjalda þess fyrirsvarsmanns sem refsiábyrgð sætir. Ekki verður annað séð en að líta megi með hliðstæðum hætti til greiðslna viðkomandi skattaðila sem innheimtumaður hefur ráðstafað upp í dráttarvexti og kostnað, og eftir atvikum til greiðslu á opinberum gjöldum, enda er það í samræmi við úrskurðaframkvæmd fyrir gildistöku laga nr. 134/2005, sbr. og fyrrgreindan dóm Hæstaréttar frá árinu 2003 og aðra dóma í hliðstæðum málum, m.a. H 2000:2387. Eins og mál þetta liggur fyrir þykir því mega taka tillit til allra fyrrgreindra greiðslna X ehf. að fjárhæð 3.226.827 kr. Við mat á þýðingu þeirra fyrir sektarákvörðun þykir rétt að skipta þeim hluta innborgana, sem ráðstafað var til greiðslu opinberra gjalda fyrirtækisins, í hlutfalli við fjárhæðir vangoldinnar staðgreiðslu og virðisaukaskatts sem um ræðir í málinu. Innborganir vegna staðgreiðslu opinberra gjalda X ehf. teljast þá nema 1.864.821 kr. og innborganir vegna virðisaukaskatts 1.362.006 kr. á því tímabili sem að framan greinir.

Samkvæmt því sem að framan er rakið og gögnum málsins að öðru leyti var afdregin staðgreiðsla opinberra gjalda vegna launamanna X ehf. greiðslutímabilin ágúst til og með desember 2005 og mars, maí og júní 2006, samtals að fjárhæð 2.780.449 kr., ekki greidd til innheimtumanns ríkissjóðs á tilskildum tíma, sbr. 1. og 2. mgr. 20. gr. laga nr. 45/1987. Þá var virðisaukaskattur X ehf. að fjárhæð 754.740 kr. uppgjörstímabilið maí-júní 2006 ekki greiddur innheimtumanni ríkissjóðs á tilskildum tíma, sbr. 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988. Tilteknar innborganir voru inntar af hendi vegna staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts X ehf. á tímabilinu 15. júlí 2005 til og með 10. mars 2008, sbr. að framan, sem þó breytir ekki því að greiðslur fóru fram eftir eindaga umræddra gjalda. Af hálfu gjaldanda hafa ekki komið fram aðrar skýringar en að fjárhagsvandræði í rekstri X ehf. hafi valdið þeim vanskilum á staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatti sem í málinu greinir. Af þessu tilefni skal tekið fram að ekki telst tæk varnarástæða að fé hafi ekki verið til í rekstri félagsins til að standa skil á umræddum gjöldum, sbr. m.a. fyrrnefndan dóm Hæstaréttar Íslands frá 30. mars 2000 (H 2000:1422).

Með vísan til þess sem rakið hefur verið telst fullnægt þeim huglægu refsiskilyrðum sem fram koma í 2. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, og 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 2. og 3. gr. laga nr. 42/1995. Ber að ákvarða gjaldanda, A, sekt samkvæmt þessum lagaákvæðum vegna vanrækslu á skilum staðgreiðslu opinberra gjalda og virðisaukaskatts í rekstri X ehf.

Eins og lög nr. 45/1987 og nr. 50/1988 hljóða eftir breytingar, sem á þeim voru gerðar með lögum nr. 42/1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem vanrækt var greiðsla á, þó að teknu tilliti til álags. Samkvæmt breytingu á greindum lögum með lögum nr. 134/2005 eiga fésektarákvæði þessi þó ekki við hafi brot einskorðast við að standa ekki skil á réttilega tilgreindri staðgreiðslu eða virðisaukaskatti samkvæmt skilagrein staðgreiðslu eða virðisaukaskattsskýrslu, enda hafi verið gerð skil á verulegum hluta skattfjárhæðar eða málsbætur eru miklar.

Í tilviki gjaldanda er til þess að líta að skilagreinar staðgreiðslu og virðisaukaskattsskýrslur liggja fyrir vegna allra tímabila staðgreiðslu og virðisaukaskatts sem málið varðar, þótt skil sumra þeirra hafi dregist nokkuð, og eru fjárhæðir í málinu byggðar á þeim. Sem fyrr segir verður lagt til grundvallar að greiðslur til innheimtumanns ríkissjóðs, sem hér beri að líta til, hafi numið 1.362.006 kr. vegna virðisaukaskatts sem er 607.266 kr. hærri fjárhæð en virðisaukaskattur sem í málinu greinir. Samkvæmt framansögðu og í samræmi við dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, sbr. fyrrgreinda dóma frá 30. mars 2006, verður því talið að sú undantekning frá fésektarlágmarki, sem mælt er fyrir um í lögum nr. 134/2005, taki til vangreidds virðisaukaskatts að öllu leyti. Greiðslur vegna staðgreiðslu opinberra gjalda, sem hér ber að líta til, voru að fjárhæð 1.864.821 kr., en svo sem hér stendur á þykir jafnframt mega taka tillit til fyrrgreindrar fjárhæðar 607.266 kr. sem ráðstafað hefur verið vegna virðisaukaskatts umfram vangreiddan höfuðstól. Samtala þessara fjárhæða er 2.472.087 kr. sem svarar til vangreiddrar staðgreiðslu vegna allra greiðslutímabila staðgreiðslu sem málið varðar nema hins síðasta, þ.e. júní 2006. Að þessu athuguðu og að teknu tilliti til greiðslna til innheimtumanns ríkissjóðs vegna skattskulda X ehf. eftir að mál þetta var sent yfirskattanefnd til meðferðar, sem umboðsmaður gjaldenda hefur gert grein fyrir, þykir mega líta svo á að sú undantekning frá fésektarlágmarki, sem mælt er fyrir um í lögum nr. 134/2005, taki til vanskila á staðgreiðslu opinberra gjalda X ehf. að öllu leyti.

Samkvæmt framansögðu og að teknu tilliti til álags samkvæmt 1. tölul. 2. mgr. 28. gr. laga nr. 45/1987 og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988 þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 350.000 kr. til ríkissjóðs.

Að virtum dómi Hæstaréttar 21. júní 1991 (H 1991:1236) og með vísan til 8. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995, og 9. mgr. 30. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, sbr. 2. gr. laga nr. 42/1995, þykir rétt að gera X ehf. að greiða sekt þessa in solidum með A.

Úrskurðarorð:

Gjaldendur, A og X ehf., greiði in solidum sekt að fjárhæð 350.000 kr. til ríkissjóðs.